۱٬۱۶۹
ویرایش
خط ۲: | خط ۲: | ||
امروز ۲۴ آذر ۱۴۰۲ زندان اوین ۵۲ ساله است. در منابع تاریخی مکتوب، زمان افتتاح زندان را سال ۱۳۵۰ ذکر کردهاند که از زمان افتتاح تا بهمن ۱۳۵۷، زیرنظر سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) اداره میشد و طی ۴ دهه اخیر، زندان اوین که بزرگترین زندان محل نگهداری زندانیان سیاسی و جرایم امنیتی است، رسما زیرنظر سازمان زندانها و اقدمات تامینی وابسته به قوه قضاییه قرار دارد ولي بندهای مختلف زندان، بسته به اینکه محکومان توسط کدام نهاد امنیتی دستگیر شده باشند، ناظر و مسوولیت جداگانه از قوه قضاییه دارد. | امروز ۲۴ آذر ۱۴۰۲ زندان اوین ۵۲ ساله است. در منابع تاریخی مکتوب، زمان افتتاح زندان را سال ۱۳۵۰ ذکر کردهاند که از زمان افتتاح تا بهمن ۱۳۵۷، زیرنظر سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) اداره میشد و طی ۴ دهه اخیر، زندان اوین که بزرگترین زندان محل نگهداری زندانیان سیاسی و جرایم امنیتی است، رسما زیرنظر سازمان زندانها و اقدمات تامینی وابسته به قوه قضاییه قرار دارد ولي بندهای مختلف زندان، بسته به اینکه محکومان توسط کدام نهاد امنیتی دستگیر شده باشند، ناظر و مسوولیت جداگانه از قوه قضاییه دارد. | ||
در دهه ۶۰ ساختمان دادستانی اوین و زیرزمین ۲۰۹ شکنجهگاه انقلابیون ایران بود. دهها هزار تن در این دو محل به بیرحمانهترین شکل تحت شکنجههای جسمی و روانی قرار گرفتند. در سالهای ۶۰ و ۶۱ ، تپههای اوین محل تیرباران هزاران زندانی سیاسی بود که نام بسیاریاز آنها در روزنامهها و رادیو و تلویزیون انتشار مییافت. | |||
== پیشینه زندان اوین == | == پیشینه زندان اوین == | ||
خط ۹۹: | خط ۱۰۱: | ||
=== بند ۲۰۹ === | === بند ۲۰۹ === | ||
بند 209 زندان اوین بخش امنیتی و سری در زندان اوین است. این بند از ساختمانهای ساخته شده در دوران قبل از انقلاب است. در قسمت پشت، بهداری زندان اوین و جنب آشپزخانه و بند نسوان (زنان) قرار دارد و از بندهای موسوم به «آموزشگاه» قابل رویت است. در قسمت روبهروی آن، قسمت «نانوایی» زندان اوین واقع شده است و انتهای آن به محدوده بند «۳۵۰ امنیتی و کارگری» ختم میشود. این مجموعه ساختمانی 2طبقه با آجرهای قرمز فشاری است که کانالهای پوشیده شده از پشم شیشه و فویل آلومینیومی آنرا از سایر ساختمانها مجزا میسازند. دارای 2درب ورودی در قسمت جلو میباشد. درب کوچک که دارای آیفون و سیستم مداربسته تصویری است قسمت ورود متهمین و درب دیگر احتمالاً محل ورود پرسنل اجرایی و عملیاتی در آن مجموعه است. معروف است که مخوفترین بخش اوین بند معروف به ۲۰۹ است که افراد زیر شکنجه در آنجا نگهداری میشوند این بند از | بند 209 زندان اوین بخش امنیتی و سری در زندان اوین است. این بند از ساختمانهای ساخته شده در دوران قبل از انقلاب است. در قسمت پشت، بهداری زندان اوین و جنب آشپزخانه و بند نسوان (زنان) قرار دارد و از بندهای موسوم به «آموزشگاه» قابل رویت است. در قسمت روبهروی آن، قسمت «نانوایی» زندان اوین واقع شده است و انتهای آن به محدوده بند «۳۵۰ امنیتی و کارگری» ختم میشود. این مجموعه ساختمانی 2طبقه با آجرهای قرمز فشاری است که کانالهای پوشیده شده از پشم شیشه و فویل آلومینیومی آنرا از سایر ساختمانها مجزا میسازند. دارای 2درب ورودی در قسمت جلو میباشد. درب کوچک که دارای آیفون و سیستم مداربسته تصویری است قسمت ورود متهمین و درب دیگر احتمالاً محل ورود پرسنل اجرایی و عملیاتی در آن مجموعه است. معروف است که مخوفترین بخش اوین بند معروف به ۲۰۹ است که افراد زیر شکنجه در آنجا نگهداری میشوند این بند از ۱۰ ردیف تشکیل شده که در هر ردیف ۸ سلول انفرادی قرار دارد. شامل ۸۰ سلول انفرادی در ده ردیف است. سلولها انفرادی طراحی شدهاند و در خودشان روشویی و توالت دارند. اما در جمهوری اسلامی در این سلولها بهخاطر تراکم زندانی تا بیش از ۱۰نفر نگهداری میشوند. در راهرو عمود براین ردیفها اتاقهای بازجویی قرار دارد. اتاق شکنجه این بند در زیر زمین آن واقع شده و برای انواع شکنجهها مجهز شده است. (از آپولو تا تختهای مشبک برای زدن کابل، و میلههای سقفی برای آویختن زندانیان از پا یا بهصورت قپانی شده از پشت.<ref name=":11" /> | ||
بند ۲۰۹: ویژه متهمینی که از سوی وزارت اطلاعات نگهداری می شوند.<ref name=":7" /> زندانیانی که به این بند آورده میشوند در هیچ یک ازآمارهای رسمی و دفاتر علنی زندانهای جمهوری اسلامی ثبت نیستند.<ref name=":11" /> | بند ۲۰۹: ویژه متهمینی که از سوی وزارت اطلاعات نگهداری می شوند.<ref name=":7" /> زندانیانی که به این بند آورده میشوند در هیچ یک ازآمارهای رسمی و دفاتر علنی زندانهای جمهوری اسلامی ثبت نیستند.<ref name=":11" /> | ||
خط ۲۴۷: | خط ۲۴۹: | ||
=== بند ۶ (۳۵۰ سابق) === | === بند ۶ (۳۵۰ سابق) === | ||
بند ۳۵۰ : | طبق گزارشی در سال ۱۳۹۳ بند ۳۵۰ (بند امنیتی یا کارگری) از بندهای عمومی اوین و زیر نظر قوه قضاییه بود که در گذشته بخش ۳ نامیده میشد. این بند ساختمانی دو طبقه است که در میان آن حیاطی مربع شکل قرار دارد. دو ضلع این مربع به اتاقهای نگهداری زندانیان اختصاص دارد که تعداد آنها در هر طبقه به هفت اتاق میرسد. دستشوییها و حمامهای این بند در یکی دیگر از اضلاع آن قرار دارد. هر اتاق تقریباً ۶ متر در ۶ متر بوده و تعداد متغیری زندانی را در خود جای میدهد. در زمان شاه ۳۰ تا ۳۵ نفر. و در زمان خمینی بهخصوص در دهه ۶۰ تا زمان مرگ خمینی جمعیت هر یک از این اتاقها تا ۱۲۰نفر هم میرسید. در این بند معمولاً زندانیان حق دارند که هفتهای یک بار با اعضای درجه اول فامیل خود ملاقات از پشت شیشه داشته باشند اما این حق شناخته شده و رسمی نیست. همه چیز به نظر بازجو بستگی دارد.<ref name=":11" /> | ||
بنا بر گزارشی دیگر بند ۳۵۰ بند شامل زندانیان سیاسی بود و در حال حاضر (۱۴۰۱) وجود ندارد و تمامي زندانيان سياسي در اين بند را به گوهردشت و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند.<ref name=":7" /> | |||
این بند الان بند ۶ نام دارد. بند ۶ (۳۵۰ سابق) که از بندهای عمومی زندان و زیرنظر قوه قضاییه است، یک ساختمان دو طبقه است که چهار ضلع ساختمان همچون حصاری دور یک حیاط مربع احداث شده و دو ضلع ساختمان، محل نگهداری زندانیان شامل ۷ اتاق (هر اتاق ۶ در ۶ متر) در هر طبقه است<ref name=":6" /> | این بند الان بند ۶ نام دارد. بند ۶ (۳۵۰ سابق) که از بندهای عمومی زندان و زیرنظر قوه قضاییه است، یک ساختمان دو طبقه است که چهار ضلع ساختمان همچون حصاری دور یک حیاط مربع احداث شده و دو ضلع ساختمان، محل نگهداری زندانیان شامل ۷ اتاق (هر اتاق ۶ در ۶ متر) در هر طبقه است<ref name=":6" /> | ||
بند ۳۵۰ زندان اوين خاص زندانيان سياسی بود كه مسئولین زندان اوین و دستگاه قضاییه؛ پس از حمله گارد زندان به این بند در سال ۱۳۹۳ این بند را به حالت نیمه تعطیل در آورده و تمامي زندانيان سياسی اين بند را به زندان رجایی شهر کرج و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند. دستگاه قضاییه با اين ترفند میخواست مانع تمركز زندانيان سياسي در اوين شود.<ref name=":7" /> | بند ۳۵۰ زندان اوين خاص زندانيان سياسی بود كه مسئولین زندان اوین و دستگاه قضاییه؛ پس از حمله گارد زندان به این بند در سال ۱۳۹۳ این بند را به حالت نیمه تعطیل در آورده و تمامي زندانيان سياسی اين بند را به زندان رجایی شهر کرج و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند. دستگاه قضاییه با اين ترفند میخواست مانع تمركز زندانيان سياسي در اوين شود.<ref name=":7" /> | ||
ابن بند تحت کنترل سازمان زندانها میباشد و زندانیان سیاسی عمدتا در این بند هستند. مهدی خزعلی در رابطه با این بند میگوید:<blockquote>من در میان ۲۰۲ نفر از همبندهای ۳۵۰، حتی یکبار تزلزل ندیدم. بسیار با نشاط هستند. با همدیگر زندگی جمعی زیبایی دارند. با هم کار میکنند. با هم ظرف میشورند. با هم غذا میپزند. نام بند ۳۵۰، دانشگاه ۳۵۰ است. به تعبیر من، آزادترین جای ایران بند ۳۵۰ زندان اوین است.<ref name=":4" /></blockquote> | ابن بند تحت کنترل سازمان زندانها میباشد و زندانیان سیاسی عمدتا در این بند هستند. مهدی خزعلی در رابطه با این بند میگوید:<blockquote>من در میان ۲۰۲ نفر از همبندهای ۳۵۰، حتی یکبار تزلزل ندیدم. بسیار با نشاط هستند. با همدیگر زندگی جمعی زیبایی دارند. با هم کار میکنند. با هم ظرف میشورند. با هم غذا میپزند. نام بند ۳۵۰، دانشگاه ۳۵۰ است. به تعبیر من، آزادترین جای ایران بند ۳۵۰ زندان اوین است.<ref name=":4" /></blockquote> | ||
=== بند ۳۲۵ قدیم یا بند ویژه روحانیت === | === بند ۳۲۵ قدیم یا بند ویژه روحانیت === | ||
بند ۳۲۵ و ۵۰۰الف «ویژه دادگاه روحانیت» است. در اینجا بازداشتیها برای خود یک اتاق اختصاصی با تمام امکانات دارند که در زمان رفتن به مرخصیهای طویلالمدت با قفل در آنها را میبندند. به گفته آخوندهای زندانی در این بندها، برای آوردن و مصرف مواد مخدر آزادند و بهمین دلیل بیش از ۷۰٪ متهمین بند «ویژه روحانیت» تریاکیاند.<ref name=":11" /> | |||
بند ۳۲۵ پیشتر ساختمانی ویلایی بود با درختهایی سر به فلک کشیده و حوضی در میان آن و این بخش ویلایی جز مدتی کوتاه بهعنوان زندان استفاده نمیشد. در این مجموعه تنها حدود سیوشش سلول انفرادی (۳۱۱ و ۳۲۵) که بعدها ساخته شد و به دلیل رنگ دیوارها "سلولهای سبز" لقب گرفته بود. | بند ۳۲۵ پیشتر ساختمانی ویلایی بود با درختهایی سر به فلک کشیده و حوضی در میان آن و این بخش ویلایی جز مدتی کوتاه بهعنوان زندان استفاده نمیشد. در این مجموعه تنها حدود سیوشش سلول انفرادی (۳۱۱ و ۳۲۵) که بعدها ساخته شد و به دلیل رنگ دیوارها "سلولهای سبز" لقب گرفته بود. | ||
خط ۲۹۰: | خط ۲۹۴: | ||
=== بند ۸ === | === بند ۸ === | ||
این بند یک ساختمان ۴ طبقه است که ۴ سالن (۷ و ۸ و ۹ و ۱۰) دارد. هر سالن دارای ۱۱ اتاق و یک حسینیه کوچک است. اندازه اتاقها تقریباً ۳*۴ میباشد که ۱۵ زندانی در آن جا می دهند. در این ساختمان ۲ فروشگاه در داخل طبقات هست. افسر نگهبانی (زیر هشت) در طبقه همکف میباشد. یک هواخوری ۲۰*۷۰ متر و یک سالن ورزشی سرپوشیده دارد. سوله استخر آن بدلیل خرابی چند سال است که تعطیل شده و کار نمی کند. یک آرایشگاه و یک حسینیه مرکزی بزرگتر دارد که حدوداً ۱۰*۱۰ میباشد و در طبقه اول واقع شده است. | این بند یک ساختمان ۴ طبقه است که ۴ سالن (۷ و ۸ و ۹ و ۱۰) دارد. هر سالن دارای ۱۱ اتاق و یک حسینیه کوچک است. اندازه اتاقها تقریباً ۳*۴ میباشد که ۱۵ زندانی در آن جا می دهند. در این ساختمان ۲ فروشگاه در داخل طبقات هست. افسر نگهبانی (زیر هشت) در طبقه همکف میباشد. یک هواخوری ۲۰*۷۰ متر و یک سالن ورزشی سرپوشیده دارد. سوله استخر آن بدلیل خرابی چند سال است که تعطیل شده و کار نمی کند. یک آرایشگاه و یک حسینیه مرکزی بزرگتر دارد که حدوداً ۱۰*۱۰ میباشد و در طبقه اول واقع شده است. | ||
زندانیان با جرایم مالی معمولاً به بندهای هفت وهشت زندان اوین اختصاص دارند. این دو بند، جمعاً دارای ده سالن با ظرفیت اسمی هر یک ۲۰۰ زندانی بوده که گاه پذیرای بیش از ۷۰۰ زندانی نیز میباشند.<ref name=":11" /> | |||
=== بندهای اوین در مهر ۱۴۰۲ === | === بندهای اوین در مهر ۱۴۰۲ === | ||
خط ۳۱۴: | خط ۳۲۰: | ||
بند دو الف: ویژه متهمینی که از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نگهداری می شوند. در این بند رفت و آمد و حضور زندانیان سیاسی خارج از سلولها فقط با داشتن چشمبند مجاز است. | بند دو الف: ویژه متهمینی که از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نگهداری می شوند. در این بند رفت و آمد و حضور زندانیان سیاسی خارج از سلولها فقط با داشتن چشمبند مجاز است. | ||
بند ۳۵۰ : این بند شامل زندانیان سیاسی بود و در حال حاضر وجود ندارد و تمامي زندانيان سياسي در اين بند را به گوهردشت و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند. | بند ۳۵۰: این بند شامل زندانیان سیاسی بود و در حال حاضر وجود ندارد و تمامي زندانيان سياسي در اين بند را به گوهردشت و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند. | ||
بازداشتگاه ۶۶ سپاه یا بند ۳۲۵ اوین بازداشتگاهی متعلق به سپاه پاسداران است که در داخل زندان اوین قرار دارد. از این بازداشتگاه برای بازجویی متهمان حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ استفاده شد. | بازداشتگاه ۶۶ سپاه یا بند ۳۲۵ اوین بازداشتگاهی متعلق به سپاه پاسداران است که در داخل زندان اوین قرار دارد. از این بازداشتگاه برای بازجویی متهمان حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ استفاده شد. |
ویرایش