۹٬۸۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''حماس،''' مخفف عربی «حرکت مقاومت اسلامی» است، که اشاره دارد به ریشههای این گروه و نزدیکیاش به اخوانالمسلمین، مطرحترین گروه سنی جهان که در دهه ۱۹۲۰ در مصر ایجاد شد. این گروه را شیخ احمد یاسین در سال ۱۹۸۷م و۱۳۶۶ش، در دوره انتفاضه اول تاسیس کرد. این گروه بر نوار غزه در سرزمینهای فلسطینی حکومت میکند. آرمان حماس نابودی اسرائیل و تشکیل کشور فلسطین است و عامل بمبگذاریهای انتحاری و حملات مرگبار زیادی به سربازان و غیرنظامیان اسرائیلی بوده است. وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۱۹۹۷ این گروه را تروریستی اعلام کرد. اتحادیه اروپا و سایر کشورهای غربی نیز حماس را سازمانی تروریستی میدانند. حماس در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۶ پیروز شد و در سال ۲۰۰۷، با توسل به خشونت، کنترل نوار غزه را از دست تشکیلات خودگردان فلسطین خارج کرد.<ref name=":0">[https://www.independentpersian.com/node/363881/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D8%AF-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%9F گروه حماس چگونه به وجود آمد و چه میخواهد؟]</ref> ۴ درگیری بزرگ ناشی از حمله حماس به اسرائیل در ۲۰۰۸، ۲۰۱۲، ۲۰۱۴، ۲۰۲۱ اتفاق افتاده است.<ref>[https://www.dw.com/fa-af/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%82%D8%A8-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA/video-67068236 حماس چگونه سازمانی است؟]</ref> بزرگترین حمله حماس، طوفان الاَقصی نام دارد که در ۱۵ مهر سال ۱۴۰۲ش انجام شد. | |||
== تاریخچه حماس == | == تاریخچه حماس == | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۳۰: | ||
=== کمکهای نظامی رژیم ایران به حماس === | === کمکهای نظامی رژیم ایران به حماس === | ||
تعامل و تماس داشتهاند. طبق گزارش وزارت امور خارجه در سال ۱۳۹۹، ایران سالانه ۱۰۰ میلیون دلار به حماس میرساند و در کنار آن، فناوری و دانشی را ارائه کرده که حماس را قادر میسازد تا زرادخانه موشکهای خود را در غزه بر اساس طرحهای ایرانی بسازد.»<ref name=":4" /> | روزنامه خراسان در آذر ۱۳۹۱ به نقل از جواد کریمی قدوسی، یکی از اعضای سپاه و نماینده وقت مجلس، نوشت: «۵۰ هزار موشک و هزاران موشک ضد تانک به غزه فرستادیم.» | ||
در همین سال، محمدعلی جعفری فرمانده پیشین کل سپاه پاسداران گفته بود: «ایران فناوری ساخت موشک فجر ۵ را به نوار غزه منتقل کرد.» | |||
قاسم سلیمانی، در دی ماه ۱۳۹۶ و بعد از اینکه اسماعیل هنیه رئیس جدید دفتر سیاسی حماس شد، به او گفت: «همه امکانات جمهوری اسلامی در اختیار حماس است.» | |||
در تیرماه ۱۳۹۸ هم علی خامنهای در دیدار با رهبران حماس در تهران گفت: «در سالهای نه چندان دور، فلسطینیها با سنگ مبارزه میکردند، اما امروز به جای سنگ، مجهز به موشکهای نقطهزن هستند و این، یعنی احساس پیشرفت.»<ref name=":4" /> | |||
ان بیسی نیوز در مهرماه امسال نوشت: «جمهوری اسلامی، در طول سالهای متمادی با حماس تعامل و تماس داشتهاند. طبق گزارش وزارت امور خارجه در سال ۱۳۹۹، ایران سالانه ۱۰۰ میلیون دلار به حماس میرساند و در کنار آن، فناوری و دانشی را ارائه کرده که حماس را قادر میسازد تا زرادخانه موشکهای خود را در غزه بر اساس طرحهای ایرانی بسازد.»<ref name=":4" /> | |||
== درگیری ۲۰۰۸ بین حماس و اسرائیل == | == درگیری ۲۰۰۸ بین حماس و اسرائیل == | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۴۷: | ||
=== علت حمله حماس به اسرائیل === | === علت حمله حماس به اسرائیل === | ||
رهبران حماس میگویند دلیل این حمله، سرکوب شبهنظامیان فلسطینی در کرانه باختری، ادامه شهرکسازیــ که جامعه جهانی آن را عملی غیرقانونی میداندــ وجود هزاران زندانی فلسطینی در زندانهای اسرائیل، و ادامه محاصره غزه بوده است.<ref name=":0" /> | رهبران حماس میگویند دلیل این حمله، سرکوب شبهنظامیان فلسطینی در کرانه باختری، ادامه شهرکسازیــ که جامعه جهانی آن را عملی غیرقانونی میداندــ وجود هزاران زندانی فلسطینی در زندانهای اسرائیل، و ادامه محاصره غزه بوده است.<ref name=":0" /> اما تحلیلگران عمدتا نظر دیگری دارند. آنها رژيم ایران را پشت این طرح و برنامه میبینند. | ||
=== نقش رژیم ایران در حمله حماس === | |||
جیمز فیلیپس، پژوهشگر ارشد امور خاورمیانه در مرکز مطالعات سیاست خارجی داگلاس و سارا آلیسون در نشنال اینترست آمریکا نوشته است: | |||
«ایران با راهاندازی جنگ اسرائیل و حماس، جویای منحرف کردن مذاکرات عادیسازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی بود. جمهوری اسلامی ایران همچنین قصد داشت حواس اسرائیل و ایالات متحده را از برنامه تسلیحات هستهای در حال گسترش خودش منحرف کند. از اهداف دیگر تهران برای راهاندازی چنین جنگی، این بود که مردم معترض داخل کشور را از فساد، سوءمدیریت و سرکوب رژیم اسلامی [حاکم بر ایران] منحرف کند. جمهوری اسلامی در عین حال میخواست اعراب و مسلمانان را علیه اسرائیل، آمریکا و دولتهای عربی که با اسرائیل صلح کردهاند، تحریک کند.» | |||
«تهران همچنین سربازان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تروریستهای حزبالله و شبهنظامیان دیگر را در جنوب غربی سوریه، نزدیک مرز اسرائیل، بسیج و مستقر کرده تا برای حملههای بیشتر علیه اسرائیل آماده شوند. این در حالی است که به گفته مقامهای اسرائیلی، تروریستهای حماس که با حمایت ایران توانمند و جسور شده بودند، نهتنها توانستند بیش از ۱۴۰۰ اسرائیلی را که بیشترشان غیرنظامی بودند، بکشند، بلکه ۲۲۲نفر را نیز گروگان بگیرند.»<ref name=":5">[https://www.independentpersian.com/node/367466/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9F جمهوری اسلامی ایران چگونه حماس را برای جنگ در مقابل اسرائیل قرار داد؟]</ref> | |||
=== سردرگمی رهبران رژیم ایران نسبت به نحوه مداخله در جنگ حماس و اسرائیل === | |||
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران روز ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) در یک اولتیماتوم علنی خطاب به اسرائیل هشدار داد که اگر هجوم خود را به غزه متوقف نکند، دستها روی ماشه است. اما تنها ساعاتی بعد، نماینده ایران در سازمان ملل لحن جنگطلبانه آقای امیرعبداللهیان را تلطیف کرد و اطمینان داد که نیروهای مسلح کشورش تنها در صورتی در درگیریهای نوار غزه دخالت میکنند که اسرائیل به منافع یا شهروندان ایران حمله کند. سه مقام امنیتی به رویترز گفتهاند که فعلا تصمیم گیرندگان ارشد جمهوری اسلامی به این اجماع رسیدهاند که ضمن خودداری از تشدید تنشها تنها به حملات مرزی محدود توسط حزب الله لبنان به اهداف نظامی اسرائیل و حملات خفیف به اهداف ایالات متحده در منطقه توسط گروههای نیابتی مورد حمایت جمهوری اسلامی اکتفا شود. وحید جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، نوشت: «ما با دوستانمان حماس، جهاد اسلامی و حزبالله در تماس هستیم. آنها انتظار ندارند ما عملیات نظامی انجام دهیم.» | |||
دو منبع آگاه نزدیک به حزب الله هم تایید کردهاند که این گروه در مواجهه با اسرائیل، تاکتیک «جنگهای کوچک» را دستور کار خود قرار داده است.<ref name=":6">[https://parsi.euronews.com/2023/10/22/irans-quandary-how-to-stay-out-of-israels-war-on-hamas گفتگوی رویترز با ۹ مقام ایرانی]</ref> | |||
اوی ملامد، افسر اطلاعاتی پیشین اسرائیل و مذاکرهکننده این کشور در جریان انتفاضههای اول و دوم هم معتقد است: «ایرانیها بر سر این دوراهی قرار گرفتهاند که آیا باید برای نجات بازوی خود در نوار غزه وارد جنگ شوند یا این که دست خود را از پشت آن بردارند. آنها در حال محاسبه ریسکها و خطرات هر کدام از این دو راه هستند.». البته یک دیپلمات ارشد ایرانی با بیان این که برای رهبران ارشد ایران، به ویژه علی خامنهای، بقای جمهوری اسلامی مهمترین اولویت محسوب میشود به رویترز گفته است: «به همین دلیل است که مقامهای ایرانی از زمان شروع حمله، از لفاظیهای شدید علیه اسرائیل استفاده کردهاند اما فعلا از دخالت نظامی مستقیم خودداری کردهاند.»<ref name=":6" /> | |||
==== آثار این موضعگیری ==== | |||
سه مقام جمهوری اسلامی به رویترز گفتهاند که این رویکرد ایران میتواند از سوی نیروهای نیابتی تحت حمایت این کشور به انفعال تعبیر شود و به جایگاه آن به عنوان کشوری که خود را حامی آرمان فلسطین و دشمن درجه یک اسرائیل معرفی کرده، لطمه بزند. مقامهای رسمی ایران که به شرط فاش نشدن نامشان با رویترز گفتگو کردهاند، اذعان کردهاند که این حاشیهنشینی در مواجهه با نبرد حماس و اسرائیل میتواند به راهبرد چهلساله جمهوری اسلامی برای رسیدن به برتری منطقهای آسیب بزند و موفقیت آن را برای مدتی به تاخیر بیندازد. به گفته آنها، ایران در فاز مداخله مستقیم در جنگ نیز با چالشهای جدی مواجه خواهد شد. چرا که هر گونه تهاجم نظامی ایران به اسرائیل، کشوری که از حمایت آمریکا و اروپا برخوردار است، تلفات سنگینی را برای این کشور به بار خواهد آورد که با وجود بحران اقتصادی فراگیر میتواند به تشدید بیسابقه نارضایتی عمومی از حکومت بینجامد.<ref name=":6" /> | |||
==== موضع اسرائیل در برابر رژيم ایران در این جنگ ==== | |||
در مقابل، سه منبع امنیتی ارشد اسرائیل و یک منبع امنیتی غربی نیز در گفتگو با رویترز اذعان کردهاند که اسرائیل نیز خواهان رویارویی مستقیم با تهران نیست. البته منابع امنیتی اسرائیلی و غربی با یادآوری این که اسرائیل تنها در صورتی به ایران حمله خواهد کرد که مستقیما توسط نیروهای ایرانی از داخل ایران هدف قرار گیرد، هشدار دادند که اگر حملات گروههای نیابتی تحت حمایت جمهوری اسلامی به اسرائیل منجر به بروز تلفات سنگین شود، این احتمال وجود دارد که تصمیم این کشور در مورد زمان حمله مستقیم به ایران تغییر کند.<ref name=":6" /> |
ویرایش