۹٬۹۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== موقوفه اود == | == موقوفه اود == | ||
موقوفه «اود» هندوستان | |||
حقوق بگیران و سرسپردگی تنها منحصر به رجال و شخصیتهای سیاسی و مملکتی نبود.یکی از آن راه ها سوء استفاده از احساسات مذهبی مردم ایران و نزدیک شدن به بعضی از ملا یان و روسای مذهبی و گرویدن چند تن از افراد این طبقه به انگلیسی هاست. | |||
سرجان ملکم و سرهارد فوردجونس دو دیپلمات انگلیسی در گزارشها و خاطرات اظهار نظر کردند که غیر از درباریان و ماموران دولتی قاجار دسته متنفذ دیگیری هم در ایران هستند که همیشه باید انها را حفظ کرد.اینان علما و روحانیون مذهبی عالم تشیع هستند. | |||
موقافات سرشار و فراوان و سهم امام و نذورات مختلف که مرکز تشیع ایران دراصفهان در اختیار دارد علما و روحانیون را از مال دنیا و گرفتن رشوه و مقرری بی نیاز کرده است.و از خارجیان و در امدهای نامشروع انها در امان هستند. | |||
جونس در یکی از گزارشهای خود می نویسد : اگر ما بخواهیم در این طبقه از دستگاه حاکم ایران نفوذ کنیم باید مرکز دینی اصفهان را متلاشی سازیم و سپس با اعزام عده ای درویش سید وملا از هندوستان بمراکز دینی و اماکن مقدس و متبرکه بتدریج دستگاه عالیه مذهبی این افراد را بر طبق دلخواه خود اداره نمائیم. | |||
درسال 1850م( 1266ه) شعبه اوفاف هندوستان در کنسولگری انگلیس در بغداد که زیر نظر سفارت انگلیس در تهران کار میکرد دایر شد.یکسال بعد ناگهان شهرت یافت که راجه اود فرمانروای هندوستان قسمتی از موقوفات خود و سایران را در اختیار کنسولگری انگلیس در بغداد و سفارت ان دولت در تهران گذاشته است...ودر همان هنگام شهرت دادن که غازی الدین حیدر هندی پادشاه صوبه اود و فرماروای لکنهو نیز قسمتی از دارائی خود را وقف مراکز دینی شیعیان کردند.اولین موقوفه ای که در اختیار شعبه اوقاف هند در بغداد برای تقسیم در ایران و بین النهرین قرار داده شد قریب یکصد لک روپیه (معادل سیصد میلیون قران معادل یکصد میلیون ریال) بود. | |||
نایب السلطنه هندوستان این موقوفه را که ظاهرا متعلق به صوبه اود فرمانروای لکنهو بود ولی در حقیقت واقف ان یک زن رقاصه شیرازی الاصل بشمار میرفت به نام سپرده ثابت در بانک دولتی انگلیس در لندن به امانت گذارد تا سود و ربح ان همه ساله به تهران منتقل شود. رقاصهای که در هندوستان بعنوان یک فرد شیعه و بلا عقب از دنیا رفت دولت انگلیس را وصی قرار داد تا دارایی او همه ساله در میان علما و طلاب شیعه تقسیم نماید. | |||
از میان علما و روحانیون بودند کسانی که وجوه موقوفه را قبول نکردند از جمله مرحوم شیخ مرتضی انصاری و مرحوم اقا حسین نجمابادی و هنگامی دولت انگلیس از شیخ انصاری نا امید شد حقالسهم آن مرحوم که پنج هزار روپیه در سال میشد بین سید بحرالعلوم و میرزاعلی نقی طباطبایی (این دو خانواده ازخدمتگذاران دولت انگلیس بودند) تقسیم کرد. | |||
تقسیم وجوه موقوفه هند در دوران یک صد ساله قرن گذشته به چهار مرحله تقسیم میگردد | |||
1- از ابتدا تاسیس و ایجاد ان تا سال ۱۳۱۸هجری قمری | |||
تا سال ۱۳۱۸ ق هر سه ماه یکبار هزار روپیه در بین النهرین و ایران توسط محمد حسنخان کابلی تقسیم میشد. | |||
2- از سال ۱۳۱۸ ق فوت آخوند ملا محمدکاظم خراسانی در سال ۱۳۳۰ ه ق | |||
از سال ۱۳۱۸به بعد در وقفنامه تغییراتی دادند و وقف را شامل پرداخت بین ۱۰ نفر مجتهد مقیم کربلا و ۱۰ نفر مجتهد مقیم نجف معرفی کردند. | |||
3- از ۱۳۳۰ه ق تا موقع استقلال هند وپاکستان، در این سال مانند سال ۱۳۱۸ ه نیز تغیراتی در اصل وقف نامه شد که کلمه وقف را شامل دراویش و فقرا و همه اهل علم مسلمان معرفی کرد و هنوز شش ماه از این قانون نگذشته بود که جواسیس و عمال اطلاعاتی انگلستان مقیم ایران و بین النهرین و سایر ممالک خاور میانه در لباس فقر و درویشی و اهل علم در کشورهای اسلامی براه افتادند و از جمله۱۲ درویش معروف هندی از راه بلوچستان و خراسان بطرف ایران و بین النهرین سرازیر شدند که ۷ نفر در ایران و بقیه در دیگر کشورها ماندند. | |||
4- پس از استقلال هند | |||
اخرین مرحله1346 شروع شد موقوفه زیر نظر دو کمیته بیست نفری (40 نفر )مرکب از علما و روحانیون ایران و عراق انجام میگردد و مقرری ماهانه 250 روپیه تنزل داده شد و بدین ترتیب عده دیگری از روحانیون بی نصیب نماندن. | |||
در این هنگامه ملاقات چرچیل با ایت اله شربیانی(در مورد نفوذ روسیه ) اتفاق افتاد و همچنین با روحانی معروف دیگر ایت اله ممقانی از اذربایجان( این روحانی همان شخصی بود که با یک عده زوار که در میان ان عده ای درویش و فقیر و بینوا بودن به ایران امد "وبا" خود وبا به ایران اورد و در مشهد فوت کرد. | |||
تقسیم موقوفه هند تا پایان جنگ جهانی دوم جهانی ادامه داشت و از سال 1947 به بعد انگلیس موافقت کرد که وجوه موقوفه تحت نظر هندیها بین مسلمانان تقسیم شود. | |||
در سالهای خیلی نزدیک گذشته سیاستمداران انگلیس در شرق بخصوص ایران در موقع لزوم مقدار قابل توجهی از وجوه موقوفه را به اشکال مختلف در اختیار علما و روحانیون که ریشه خانوادگی انها در هند بوجود امده بود گذاردند و حوادث شوم و نکبت بار خلق الساعه ای بوجود اوردن که همه خوانندگان از ان مسبوقند. | |||
موقوفات دیگری نیز در خاور میانه می باشد که از ان برای پرداخت مقرری به بعضی افراد در لباس روحانی و سیاستمدار استفاده میشود که از همه معروفتر می توان به موارد زیر اشاره کرد : | |||
1- موقوفه زندیه | |||
پول زندیه و درامد ان فقط دو هزار روپیه می شود و این وجوه نیز با نظر کنسول انگلیس توسط خانواده طباطبایی مقیم کربلا میرزا علی نقی حاج سید ابوالقاسم حجت سید محمد باقر سید حجت و ... باید در کاظمین و کربلا بمصرف برسد. | |||
2- موقوفاتی که در اختیار رئیس الخلیج می باشد | |||
رئیس الخلیج نام عربی نماینده سیاسی انگلیس در خلیج فارس است که تا قبل از تقسیم هندوستان کنسول انگلیس مقیم بوشهر این سمت را داشت ولی اکنون رئیس الخلیج در بحرین اقامت دارد و بر اعمال همه ماموران سیاسی انگلیس در سواحل عربی خلیج فارس نظارت میکند. | |||
و در پایان جمله معروف و مشهور از کتاب یک دیپلمات در شرق به قلم سر ارتور هاردینگ وزیر مختار انگلیس | |||
"اختیار تقسیم وجوه موقوفه اود هند در دستان من مانند اهرمی بود که با ان میتوانم همه چیز را در بین النهرین و ایران بلند کنم و هر مشکلی را حل و تصفیه نمایم." | |||
م . احمدی | |||
منابع : | |||
تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس تالیف محمود محمود | |||
حقوق بگیران انگلیس درایران تالیف اسمعیل رائین | |||
دست پنهان سیاست انگلیس در ایران تالیف خان ملک ساسانی | |||
== نقش استعمار در سوء استفاده از مذهب == | == نقش استعمار در سوء استفاده از مذهب == |
ویرایش