۱۷۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{pp-protected|small=yes}} | {{pp-protected|small=yes}} | ||
== انتخابات ریاست جمهوری در ایران == | |||
سیزدهمین دور '''انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۰)''' در ایران روز ۲۸ خرداد ۱۴۰۰<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = https://www.entekhab.ir/fa/news/570534 |عنوان = انتخابات ریاست جمهوری، ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار میشود |ناشر = انتخاب |تاریخ = ۳ شهریور ۱۳۹۹ |تاریخ بازبینی = ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ |archive-date = 28 مه 2021 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210528090700/https://www.entekhab.ir/fa/news/570534/انتخابات-ریاست-جمهوری-۲۸-خرداد-۱۴۰۰-برگزار-میشود}}</ref> برگزار میشود. | سیزدهمین دور '''انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۰)''' در ایران روز ۲۸ خرداد ۱۴۰۰<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = https://www.entekhab.ir/fa/news/570534 |عنوان = انتخابات ریاست جمهوری، ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار میشود |ناشر = انتخاب |تاریخ = ۳ شهریور ۱۳۹۹ |تاریخ بازبینی = ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ |archive-date = 28 مه 2021 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210528090700/https://www.entekhab.ir/fa/news/570534/انتخابات-ریاست-جمهوری-۲۸-خرداد-۱۴۰۰-برگزار-میشود}}</ref> برگزار میشود. | ||
== نقش انتخابات در نظام حکومتی ایران == | |||
نظر به ساختار نظام سیاسی و نص صریح قانون اساسی در ایران که اختیارات ولیفقیه را مافوق سایر نهادها و شخصیتهای حکومتی میشمارد و تصمیمات او را در مورد امور اساسی نظامی، سیاسی و افتصادی به عنوان فصلالخطاب و مقدم و مرجح بر سایر مقامات و نهادهای حکومتی به رسمیت میشناسد، انتخاب نفراتی که مانند سایر کشورها مردم را نمایندگی کرده و از حقوق آنها دفاع کنند، چندان محلی از ارعاب ندارد و چندان مورد نظر نیست و تنها به منظور تأمین مشروعیت نظام برگزار میشود. بر این اساس کاندیداهای انتخاباتی لازم است کاملاً مورد تأیید ولی فقیه نظام حکومتی قرار گیرند. بهطور خاص خامنهای مدتها پیشتر از برگزاری انتخابات ۱۴۰۰، به کرات بر تشکیل «دولت جوان حزباللهی» تأکید کرده و از نیت خود مبنی بر سپردن پست ریاست جمهوری به فردی که مورد قبول او باشد، پرده برداشته بود. به همین خاطر هم بود که شورای نگهبان نیز عملا به حذف کاندیداهای سایر جناحها مبادرت کرد و با رد صلاحیت تمامی کاندیداها ـحتی علی لاریجانی مشاور خامنهای و رئیس پیشین مجلس- صحنه را برای پیروزی ابراهیم رئیسی ـکاندیدای مطلوب خامنهایـ آماده کرد. علاوه بر ابراهیم رئیسی تنها شش کاندید که به لحاظ وزن سیاسی قادر به رویارویی چندان با ابراهیم رئیسی نیستند، تأیید صلاحیت شدند؛ سعید جلیلی، امیرحسن قاضی زاده هاشمی، عبدالناصر همتی، محسن مهرعلیزاده، محسن رضایی، از جملهی تأیید شدگان هستند. | |||
نظر به ساختار نظام سیاسی و نص صریح قانون اساسی در ایران که اختیارات ولیفقیه را مافوق سایر نهادها و شخصیتهای حکومتی میشمارد و تصمیمات او را در مورد امور اساسی نظامی، سیاسی و افتصادی به عنوان فصلالخطاب و مقدم و مرجح بر سایر مقامات و نهادهای حکومتی به رسمیت میشناسد، انتخاب نفراتی که مانند سایر کشورها مردم را نمایندگی کرده و از حقوق آنها دفاع کنند، چندان محلی از ارعاب ندارد و چندان مورد نظر نیست و تنها به منظور تأمین مشروعیت نظام برگزار میشود. بر این اساس کاندیداهای انتخاباتی لازم است کاملاً مورد تأیید ولی فقیه نظام حکومتی قرار گیرند. بهطور خاص خامنهای مدتها پیشتر از برگزاری انتخابات ۱۴۰۰، به کرات بر تشکیل «دولت جوان حزباللهی» تأکید کرده و از نیت خود مبنی بر سپردن پست ریاست جمهوری به فردی که مورد قبول او باشد، پرده برداشته بود. به همین خاطر هم بود که شورای نگهبان نیز عملا به حذف کاندیداهای سایر جناحها مبادرت کرد و با رد صلاحیت تمامی کاندیداها ـحتی علی لاریجانی مشاور خامنهای و رئیس پیشین مجلس- صحنه را برای پیروزی ابراهیم رئیسی ـکاندیدای مطلوب خامنهایـ آماده کرد. علاوه بر ابراهیم رئیسی تنها شش کاندید که به لحاظ وزن سیاسی قادر به رویارویی چندان با ابراهیم رئیسی نیستند، تأیید صلاحیت شدند؛ سعید جلیلی، امیرحسن قاضی زاده هاشمی، عبدالناصر همتی، محسن مهرعلیزاده، محسن رضایی، از جملهی تأیید شدگان هستند. | |||
== فعالیتهای فزاینده مخالفان در زمینه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ == | |||
همزمان با آغاز این دور از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، کمپین تحریم انتخابات با هشتک «رأی من سرنگونی» که از بزرگترین کمپین های سال ۱۴۰۰ به شمار میرود هم آغاز به کار کرد. استقبال بسیار زیاد اقشار مختلف مردم از جمله مادران شهدای قیام آبان سال ۹۸ از این هشتگ حاکیست که اکثریت مطلق ایرانیان مصمم به تحریم انتخابات بوده و مشارکت در آن را محکوم میکنند. افزون بر این فعالیت مخالفان نیز افزایش بی سابقهای یافت به نحوی که اغلب در فضای مجازی بدون نگرانی از خطر دستگیری به مخالفت با نظام حاکم و وضعیت وخیم سیاسی و اقتصادی میپردازند و سران حکومت را مورد حمله قرار می دهند. در نقطه مقابل مقامات و رسانه های وابسته به حکومت نیز با تبلیغات بسیار گسترده مردم را تشویق به شرکت در انتخابات میکنند. خامنه ای دریک اقدام بیسابقه با صدور فتوا عدم شرکت در انتخابات را از گناهان کبیره خواند. در همین رابطه مسعود رجوی رهبر بزرگترین و دیرپاترین تشکل سیاسی مخالف نظام حاکم بر ایران با صدور اطلاعیهای چنین گفت: | همزمان با آغاز این دور از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، کمپین تحریم انتخابات با هشتک «رأی من سرنگونی» که از بزرگترین کمپین های سال ۱۴۰۰ به شمار میرود هم آغاز به کار کرد. استقبال بسیار زیاد اقشار مختلف مردم از جمله مادران شهدای قیام آبان سال ۹۸ از این هشتگ حاکیست که اکثریت مطلق ایرانیان مصمم به تحریم انتخابات بوده و مشارکت در آن را محکوم میکنند. افزون بر این فعالیت مخالفان نیز افزایش بی سابقهای یافت به نحوی که اغلب در فضای مجازی بدون نگرانی از خطر دستگیری به مخالفت با نظام حاکم و وضعیت وخیم سیاسی و اقتصادی میپردازند و سران حکومت را مورد حمله قرار می دهند. در نقطه مقابل مقامات و رسانه های وابسته به حکومت نیز با تبلیغات بسیار گسترده مردم را تشویق به شرکت در انتخابات میکنند. خامنه ای دریک اقدام بیسابقه با صدور فتوا عدم شرکت در انتخابات را از گناهان کبیره خواند. در همین رابطه مسعود رجوی رهبر بزرگترین و دیرپاترین تشکل سیاسی مخالف نظام حاکم بر ایران با صدور اطلاعیهای چنین گفت: | ||
خط ۳۲: | خط ۳۰: | ||
بنابراین، نخستین گناه کبیره در اسلام و قرآن، شرک و بتپرستی است که در روزگار معاصر در میهن اسیر ما بهمعنی شیخ و شاه پرستی است. شاه خود را سایهٔ خدا و ولیفقیه خود را خلیفهٔ خدا بر روی زمین دانستهاند. این دوگانگی و شریک قرار دادن برای خدا و توجیه دیکتاتوری و آزادیکشی یعنی غصب حاکمیت و آرای جمهور ملت و کشتار فرزندان بیگناه آن است.» | بنابراین، نخستین گناه کبیره در اسلام و قرآن، شرک و بتپرستی است که در روزگار معاصر در میهن اسیر ما بهمعنی شیخ و شاه پرستی است. شاه خود را سایهٔ خدا و ولیفقیه خود را خلیفهٔ خدا بر روی زمین دانستهاند. این دوگانگی و شریک قرار دادن برای خدا و توجیه دیکتاتوری و آزادیکشی یعنی غصب حاکمیت و آرای جمهور ملت و کشتار فرزندان بیگناه آن است.» | ||
== | == وظایف و اختیارات ریاست جمهوری == | ||
بنابر اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی کنونی، «پس از [[رهبر جمهوری اسلامی|مقام رهبری]]، رئیسجمهور عالیترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط میشود، بر عهده دارد.» با این وجود وظایف و اختیارات رئیسجمهور در ایران با سایر کشورها متفاوت است. به عنوان نمونه [[نیروهای مسلح]]، [[قوه قضائیه|قوهٔ قضائیه]]، تلویزیون دولتی و دیگر نهادهای حکومتی مانند [[شورای نگهبان]] و [[مجمع تشخیص مصلحت نظام|مجمع تشخیص مصلحت نظام،]] همگی تحت کنترل رهبر (ولیفقیه) هستند. بنابر اصل یکصد و ده قانون اساسی | بنابر اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی کنونی، «پس از [[رهبر جمهوری اسلامی|مقام رهبری]]، رئیسجمهور عالیترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط میشود، بر عهده دارد.» با این وجود وظایف و اختیارات رئیسجمهور در ایران با سایر کشورها متفاوت است. به عنوان نمونه [[نیروهای مسلح]]، [[قوه قضائیه|قوهٔ قضائیه]]، تلویزیون دولتی و دیگر نهادهای حکومتی مانند [[شورای نگهبان]] و [[مجمع تشخیص مصلحت نظام|مجمع تشخیص مصلحت نظام،]] همگی تحت کنترل رهبر (ولیفقیه) هستند. بنابر اصل یکصد و ده قانون اساسی وظیفهی «تعیین سیاستهای کلی نظام» هم از اختیارات ولیفقیه میباشد و رئیسجمهور بهطور مستقیم در این کار دخالتی ندارد و تنها مجری آنها است.<ref>{{cite web |url=https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_دهم |title=متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکینبشته |access-date=28 مه 2021 |archive-date=11 مه 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210511211851/https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_دهم}}</ref> همچنین بهطور غیررسمی مقرر شدهاست که برای انتخاب وزرای کابینه از جمله وزارتخانههای حساس، همچون [[وزارت امور خارجه ایران|امور خارجه]]، [[وزارت کشور (ایران)|کشور]]، [[وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح|دفاع]] و [[وزارت اطلاعات|اطلاعات]]، هماهنگی با رهبری الزامی است. <ref>خاطرات هاشمی رفسنجانی ۱۳۷۶، خاطرات جمعه دهم مرداد ص ۳۳۴</ref> | ||
[[رهبر جمهوری اسلامی ایران]] میتواند هر یک از [[وزیر (دولت)|وزرا]] و [[معاون رئیسجمهور ایران|معاونان رئیسجمهور]] را در هر زمان، بدون درنظرگرفتن تصمیم [[رئیسجمهور]] یا [[مجلس شورای اسلامی]]، عزل یا بازگرداند. به همین ترتیب، [[سید علی خامنهای|علی خامنهای]]، رهبر کنونی که به عنوان ولی فقیه در مسند حاکمیت قرار دارد، بیش از سه دهه است به صدور احکام و تصمیمگیری نهایی در مورد اقتصاد، آموزش، محیطزیست، سیاست خارجی، برنامهریزی ملی از جمله در حوزه رشد جمعیت و هر چیز دیگری در ایران اشتغال دارد. افزون بر اینها تصمیمگیری نهایی در مورد میزان شفافیت انتخابات نیز از اختیارات رهبری میباشد. | [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]] میتواند هر یک از [[وزیر (دولت)|وزرا]] و [[معاون رئیسجمهور ایران|معاونان رئیسجمهور]] را در هر زمان، بدون درنظرگرفتن تصمیم [[رئیسجمهور]] یا [[مجلس شورای اسلامی]]، عزل یا بازگرداند. به همین ترتیب، [[سید علی خامنهای|علی خامنهای]]، رهبر کنونی که به عنوان ولی فقیه در مسند حاکمیت قرار دارد، بیش از سه دهه است به صدور احکام و تصمیمگیری نهایی در مورد اقتصاد، آموزش، محیطزیست، سیاست خارجی، برنامهریزی ملی از جمله در حوزه رشد جمعیت و هر چیز دیگری در ایران اشتغال دارد. افزون بر اینها تصمیمگیری نهایی در مورد میزان شفافیت انتخابات نیز از اختیارات رهبری میباشد. | ||
== شرایط لازم برای احراز پست ریاست جمهوری و اختلاف در درون نظام == | |||
[[پرونده:1398122814475635119942284 آخرین جلسه هیئت دولت در سال ۹۸.jpg|انگشتی|[[حسن روحانی]] رئیسجمهور کنونی به علت دو دوره پیاپی ریاستجمهوری نمیتواند دوباره نامزد شود، دوره ریاستجمهوری وی در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ بهپایان خواهد رسید.]] | [[پرونده:1398122814475635119942284 آخرین جلسه هیئت دولت در سال ۹۸.jpg|انگشتی|[[حسن روحانی]] رئیسجمهور کنونی به علت دو دوره پیاپی ریاستجمهوری نمیتواند دوباره نامزد شود، دوره ریاستجمهوری وی در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ بهپایان خواهد رسید.]] | ||
در خصوص شرایط احراز پست ریاست جمهوری،قانون اساسی تصریح میکند: | در خصوص شرایط احراز پست ریاست جمهوری،قانون اساسی تصریح میکند که: | ||
{{quote|text=رئیسجمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: | {{quote|text=رئیسجمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: | ||
ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.|author=اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران<ref>{{cite web |url=https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_پانزدهم |title=متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکینبشته |access-date=28 مه 2021 |archive-date=11 مه 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210511211851/https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_پانزدهم}}</ref>}} | ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.|author=اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران<ref>{{cite web |url=https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_پانزدهم |title=متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکینبشته |access-date=28 مه 2021 |archive-date=11 مه 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210511211851/https://fa.m.wikisource.org/wiki/قانون_اساسی_جمهوری_اسلامی_ایران#اصل_یکصد_و_پانزدهم}}</ref>}} | ||
در ۲۴ مهر ۱۳۹۵، | سید علی خامنهای در ۲۴ مهر ۱۳۹۵، سیاستهای کلی انتخابات را با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین و به رؤسای قوای سهگانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد. بر اساس جزء ۵ از بند ۱۰ این ابلاغیه، بنا شد تعاریف دقیق از «رجل سیاسی مذهبی» و «مدیر و مدبر بودن» توسط شورای نگهبان اعلام شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ابلاغ سیاستهای کلی «انتخابات»|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=34642|وبگاه=دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله العظمی خامنهای|تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۵|کد زبان=fa|بازبینی=11 مه 2021|archive-date=11 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210511212003/https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=34642}}</ref> شورای نگهبان پس از بررسی شرایط مذکور را در ۲۰ دی ۱۳۹۶ تصویب کرد، اما در آن زمان آن را ابلاغ نکرد. پس از حدود چهار سال، در جلسهای مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۸ این تعاریف کمی مورد اصلاح قرار گرفت و سه روز بعد، در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ شد؛<ref>{{یادکرد وب|عنوان=متن کامل مصوبه شورای نگهبان دربارهٔ شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری|نشانی=https://www.ekhtebar.com/متن-کامل-مصوبه-شورای-نگهبان-درباره-شرا/|وبگاه=خبرگزاری اختبار|تاریخ=۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰|کد زبان=fa|بازبینی=28 مه 2021|archive-date=13 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210513084050/https://www.ekhtebar.com/متن-کامل-مصوبه-شورای-نگهبان-درباره-شرا/}}</ref> اما با مخالفت معاونت حقوقی ریاستجمهوری و دستور شخص رئیسجمهور، [[حسن روحانی]] این مصوبه رد شد و وزارت کشور اعلام کرد که قانون موجود انتخابات ملاک عمل وزارت کشور برای ثبت نام از داوطلبان خواهد بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رئیسجمهور مصوبه انتخاباتی شورای نگهبان را رد کرد / دستور روحانی به وزارت کشور: در ثبت نام از کاندیداها، قوانین موجود ملاک عمل باشد|نشانی=https://www.entekhab.ir/fa/news/617162|وبگاه=خبرگزاری انتخاب|تاریخ=2021-05-11|بازبینی=2021-05-11|کد زبان=fa|archive-date=28 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528090631/https://www.entekhab.ir/fa/news/617162/رئیس-جمهور-مصوبه-انتخاباتی-شورای-نگهبان-را-رد-کرد-دستور-روحانی-به-وزارت-کشور-در-ثبت-نام-از-کاندیداها-قوانین-موجود-ملاک-عمل-باشد}}</ref> در واکنش به سخنان روحانی، [[عباسعلی کدخدایی]] سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که «ثبتنامهایی که فاقد مدارک [گفته شده در مصوبه شورای نگهبان] باشد اعتباری ندارد و مورد بررسی قرار نمیگیرد».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کدخدایی: مدارک ناقص را از داوطلبان تحویل نمیگیریم|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/21/2500974/کدخدایی-مدارک-ناقص-را-از-داوطلبان-تحویل-نمی-گیریم|وبگاه=[[خبرگزاری تسنیم]]|تاریخ=۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰|کد زبان=fa|بازبینی=28 مه 2021|archive-date=12 مه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210512201750/https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/21/2500974/کدخدایی-مدارک-ناقص-را-از-داوطلبان-تحویل-نمی-گیریم}}</ref> | ||
هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری زیرنظر شورای نگهبان، نامزدهای ثبتشده را رد میکند و شمار اندکی را برای شرکت در انتخابات برمیگزیند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اعضای هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شدند|نشانی=https://www.isna.ir/news/99111813065/اعضای-هیات-مرکزی-نظارت-بر-انتخابات-ریاست-جمهوری-انتخاب-شدند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-02-06|بازبینی=2021-02-10|کد زبان=fa|archive-date=7 فوریه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210207072712/https://www.isna.ir/news/99111813065/اعضای-هیات-مرکزی-نظارت-بر-انتخابات-ریاست-جمهوری-انتخاب-شدند}}</ref> شورای نگهبان علل رد صلاحیت هر یک از نامزدها را بهصورت عمومی اعلام نمیکند، اما بهگفته اعضای شورای نگهبان، این دلایل در صورت تمایل به خود نامزدان ردصلاحیتشده توضیح داده میشود. تاکنون هیچ زنی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری تأیید صلاحیت نشدهاست.<ref>{{cite news|url=http://en.trend.az/regions/iran/2148306.html|title=First female candidate registered for Iranian presidential elections|last=Karimov|first=F|date=8 May 2013|work=Trend|access-date=18 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130607174407/http://en.trend.az/regions/iran/2148306.html|archive-date=7 June 2013|url-status=dead}}</ref><ref name="Amnesty20130517">{{cite news|url=https://www.amnesty.org/en/news/iran-s-ban-female-presidential-candidates-contradicts-constitution-2013-05-17|title=Iran’s ban on female presidential candidates contradicts Constitution|date=17 May 2013|publisher=Amnesty International|access-date=18 June 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608041558/http://www.amnesty.org/en/news/iran-s-ban-female-presidential-candidates-contradicts-constitution-2013-05-17|archive-date=8 June 2013|df=dmy-all}}</ref> | هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری زیرنظر شورای نگهبان، نامزدهای ثبتشده را رد میکند و شمار اندکی را برای شرکت در انتخابات برمیگزیند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اعضای هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شدند|نشانی=https://www.isna.ir/news/99111813065/اعضای-هیات-مرکزی-نظارت-بر-انتخابات-ریاست-جمهوری-انتخاب-شدند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2021-02-06|بازبینی=2021-02-10|کد زبان=fa|archive-date=7 فوریه 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210207072712/https://www.isna.ir/news/99111813065/اعضای-هیات-مرکزی-نظارت-بر-انتخابات-ریاست-جمهوری-انتخاب-شدند}}</ref> شورای نگهبان علل رد صلاحیت هر یک از نامزدها را بهصورت عمومی اعلام نمیکند، اما بهگفته اعضای شورای نگهبان، این دلایل در صورت تمایل به خود نامزدان ردصلاحیتشده توضیح داده میشود. تاکنون هیچ زنی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری تأیید صلاحیت نشدهاست.<ref>{{cite news|url=http://en.trend.az/regions/iran/2148306.html|title=First female candidate registered for Iranian presidential elections|last=Karimov|first=F|date=8 May 2013|work=Trend|access-date=18 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130607174407/http://en.trend.az/regions/iran/2148306.html|archive-date=7 June 2013|url-status=dead}}</ref><ref name="Amnesty20130517">{{cite news|url=https://www.amnesty.org/en/news/iran-s-ban-female-presidential-candidates-contradicts-constitution-2013-05-17|title=Iran’s ban on female presidential candidates contradicts Constitution|date=17 May 2013|publisher=Amnesty International|access-date=18 June 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608041558/http://www.amnesty.org/en/news/iran-s-ban-female-presidential-candidates-contradicts-constitution-2013-05-17|archive-date=8 June 2013|df=dmy-all}}</ref> | ||
خط ۴۸: | خط ۴۷: | ||
بنابر مصوبه مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۸۵ حداقل سن برای شرکت در تمامی انتخاباتها، ۱۸ سال تمام است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قانون اصلاح بند(۲) ماده(۲۷) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و بند(۲) ماده(۳۶) قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران|نشانی=https://law.parliran.ir/law/fa/Content/_/169801قانون-اصلاح-بند2-ماده27-قانون-انتخابات-مجلس-شورای-اسلامی-و-بند2-ماده36-قانون-انتخابات-ریاست-جمهوری-اسلامی-ایران|وبگاه=سامانهٔ قوانین|بازبینی=28 مه 2021|archive-date=29 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210429090457/https://law.parliran.ir/law/fa/Content/_/169801قانون-اصلاح-بند2-ماده27-قانون-انتخابات-مجلس-شورای-اسلامی-و-بند2-ماده36-قانون-انتخابات-ریاست-جمهوری-اسلامی-ایران}}</ref> | بنابر مصوبه مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۸۵ حداقل سن برای شرکت در تمامی انتخاباتها، ۱۸ سال تمام است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قانون اصلاح بند(۲) ماده(۲۷) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و بند(۲) ماده(۳۶) قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران|نشانی=https://law.parliran.ir/law/fa/Content/_/169801قانون-اصلاح-بند2-ماده27-قانون-انتخابات-مجلس-شورای-اسلامی-و-بند2-ماده36-قانون-انتخابات-ریاست-جمهوری-اسلامی-ایران|وبگاه=سامانهٔ قوانین|بازبینی=28 مه 2021|archive-date=29 آوریل 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210429090457/https://law.parliran.ir/law/fa/Content/_/169801قانون-اصلاح-بند2-ماده27-قانون-انتخابات-مجلس-شورای-اسلامی-و-بند2-ماده36-قانون-انتخابات-ریاست-جمهوری-اسلامی-ایران}}</ref> | ||
== شرایط نامزدها == | |||
شورای نگهبان | |||
شرایط جدید نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۱۴۰۰/۲/۸ توسط شورای نگهبان علام شد. این شورا با افزودن اصلاحیهای به مصوبه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۰ شرایط نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری تصویب و به شرح زیر به تصویب رساندهاست:<ref>{{یادکرد وب|عنوان=متن کامل مصوبه شورای نگهبان درباره شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری|نشانی=https://www.ekhtebar.com/متن-کامل-مصوبه-شورای-نگهبان-درباره-شرا/|وبگاه=پایگاه خبری اختبار|تاریخ=2021-05-09|بازبینی=2021-06-04|کد زبان=fa-IR|نام=<img|نام خانوادگی=Src="https://Secure.gravatar.com/Avatar/E807edc8d216dd4a48e482a82411aa70?s=70|نام خانوادگی۲=#038;d=identicon|نام۳=#038;r=g" width="70" height="70" alt="Avatar" class="avatar avatar-70wp-user-avatar wp-user-avatar-70 alignnone photo avatar-default "/> رضاصمدی فروشانی|نام خانوادگی۳=گفت}}</ref> | |||
شورای نگهبان با تجدید نظر در مورد شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مصوب ۱۳۹۶/۱۰/۲ اصلاحیهی جدید ب آن افزود و در تاریخ ۱۴۰۰/۲/۸ این مصوبه را به شرح زیر ا علام نمود: | |||
* تعاریف رجل سیاسی مذهبی، مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاستجمهوری عبارتند از: | * تعاریف رجل سیاسی مذهبی، مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاستجمهوری عبارتند از: | ||
# رجال مذهبی، رجالی هستند که آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژهای برخوردار باشد، بهگونهای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند. | # رجال مذهبی، رجالی هستند که آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژهای برخوردار باشد، بهگونهای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۹: | ||
# عدم محکومیت قطعی کیفری به جرایم اقتصادی از جمله [[کلاهبرداری]]، [[رشوهخواری|رشاء و ارتشاء]]، [[اختلاس]]، [[تبانی|تبانی در معاملات دولتی]]، [[پولشویی|پولشویی]]، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران | # عدم محکومیت قطعی کیفری به جرایم اقتصادی از جمله [[کلاهبرداری]]، [[رشوهخواری|رشاء و ارتشاء]]، [[اختلاس]]، [[تبانی|تبانی در معاملات دولتی]]، [[پولشویی|پولشویی]]، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران | ||
# وابسته نبودن به گروههای غیرقانونی و فقدان سوء پیشینه امنیتی از جمله در [[پیامدهای انتخابات ریاستجمهوری دهم ایران|اعتراضات سال ۱۳۸۸]] | # وابسته نبودن به گروههای غیرقانونی و فقدان سوء پیشینه امنیتی از جمله در [[پیامدهای انتخابات ریاستجمهوری دهم ایران|اعتراضات سال ۱۳۸۸]] | ||
# عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم | # عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم | ||
آنچنانکه از این شرایط بروشنی پیداست، شرایط ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری بیش از قابلیتها و توانمندی کاندیدا و تعهدپذیری او در قبلا مصالح و منافع مردم، یر التزام او به «سیاستهای کلی نطام» « مصالح نظام اسلامی و معیار های انقلابی» تأکید کرده و آنها را مد نظر قرار داده است. | |||
== روند برگزاری انتخابات == | == روند برگزاری انتخابات == | ||
خط ۱۷۱: | خط ۱۷۳: | ||
|{{وسط|[[سعید جلیلی]]}} | |{{وسط|[[سعید جلیلی]]}} | ||
|۱۳۴۴{{سخ}}(۵۶ سال) | |۱۳۴۴{{سخ}}(۵۶ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Saeed_Jalili_13991023_1647093_(cropped).jpg|102x102پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Saeed_Jalili_13991023_1647093_(cropped).jpg|102x102پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | |[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | ||
|[[جبهه پایداری انقلاب اسلامی]] | |[[جبهه پایداری انقلاب اسلامی]] | ||
خط ۱۸۰: | خط ۱۸۲: | ||
|{{وسط|[[محسن رضایی]]}} | |{{وسط|[[محسن رضایی]]}} | ||
|۱۳۳۳{{سخ}}(۶۷ سال) | |۱۳۳۳{{سخ}}(۶۷ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Mohsen_Rezaee_in_2020.jpg|96x96پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Mohsen_Rezaee_in_2020.jpg|96x96پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | |[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | ||
|[[جبهه ایستادگی ایران اسلامی]] | |[[جبهه ایستادگی ایران اسلامی]] | ||
خط ۱۸۹: | خط ۱۹۱: | ||
|{{وسط|[[سید ابراهیم رئیسی]]}} | |{{وسط|[[سید ابراهیم رئیسی]]}} | ||
|۱۳۳۹{{سخ}}(۶۱ سال) | |۱۳۳۹{{سخ}}(۶۱ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Seyed_Ebrahim_Raisi_(cropped).jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Seyed_Ebrahim_Raisi_(cropped).jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | |[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | ||
|[[جامعه روحانیت مبارز]] | |[[جامعه روحانیت مبارز]] | ||
خط ۲۰۳: | خط ۲۰۵: | ||
|{{وسط|[[علیرضا زاکانی]]}} | |{{وسط|[[علیرضا زاکانی]]}} | ||
|۱۳۴۴{{سخ}}(۵۶ سال) | |۱۳۴۴{{سخ}}(۵۶ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Alireza_Zakani_speaking_at_the_JAMNA_Convention_02.jpg|88x88پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Alireza_Zakani_speaking_at_the_JAMNA_Convention_02.jpg|88x88پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | |[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | ||
|[[جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی]] | |[[جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی]] | ||
خط ۲۱۱: | خط ۲۱۳: | ||
|{{وسط|[[سید امیرحسین قاضیزاده هاشمی]]}} | |{{وسط|[[سید امیرحسین قاضیزاده هاشمی]]}} | ||
|۱۳۵۰{{سخ}}(۵۰ سال) | |۱۳۵۰{{سخ}}(۵۰ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Amir-Hossein_Ghazizadeh_Hashemi.jpg|105x105پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Amir-Hossein_Ghazizadeh_Hashemi.jpg|105x105پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | |[[جناح اصولگرایان جمهوری اسلامی ایران|اصولگرایان]] | ||
|[[جبهه پایداری انقلاب اسلامی]] | |[[جبهه پایداری انقلاب اسلامی]] | ||
خط ۲۲۰: | خط ۲۲۲: | ||
|{{وسط|[[محسن مهرعلیزاده]]}} | |{{وسط|[[محسن مهرعلیزاده]]}} | ||
|۱۳۳۵{{سخ}}(۶۵ سال) | |۱۳۳۵{{سخ}}(۶۵ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:MohsenMehralizadeh.jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:MohsenMehralizadeh.jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اصلاحطلبان جمهوری اسلامی ایران|اصلاحطلبان]] | |[[جناح اصلاحطلبان جمهوری اسلامی ایران|اصلاحطلبان]] | ||
|[[حزب اراده ملت ایران]] | |[[حزب اراده ملت ایران]] | ||
خط ۲۳۰: | خط ۲۳۲: | ||
|{{وسط|[[عبدالناصر همتی]]}} | |{{وسط|[[عبدالناصر همتی]]}} | ||
|۱۳۳۶{{سخ}}(۶۴ سال) | |۱۳۳۶{{سخ}}(۶۴ سال) | ||
|<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Abdolnaser_Hemmati_14000304000066637575096296073542.jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | |<figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline><figure-inline>[[پرونده:Abdolnaser_Hemmati_14000304000066637575096296073542.jpg|107x107پیکسل]]</figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline></figure-inline> | ||
|[[جناح اعتدالگرایان جمهوری اسلامی ایران|اعتدالگرایان]] | |[[جناح اعتدالگرایان جمهوری اسلامی ایران|اعتدالگرایان]] | ||
|[[حزب کارگزاران سازندگی]] | |[[حزب کارگزاران سازندگی]] |
ویرایش