کاربر:Safa/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سازمان اطلاعات سپاه،''' اولین نهاد اطلاعاتی سازمان‌یافته و رسمی جمهوری اسلامی ایران است. سازمان اطلاعات سپاه پس از تشکیل سپاه پاسداران در روزهای پس از [[انقلاب ضد سلطنتی]] به سرپرستی علی محمد بشارتی شکل گرفت. پس از آن محسن رضایی با طرح موضوع واحد اطلاعات نزد خمینی تایید او را برای تشکیل این نهاد گرفت و تا قبل از فرماندهی سپاه مسئول واحد اطلاعات سپاه پاسداران بود.  

سازمان اطلاعات سپاه پس از انقلاب با استفاده از تجربیات سرلشکر حسین فردوست قائم مقام ساواک و عناصر یپوسته ساواک به جمهوری اسلامی و نیروهای ارتش به کسب اطلاعات و پرونده‌سازی برای نیروهای مخالف جمهوری اسلامی پرداخت. از این موارد دستگیری فرزند [[سید محمود طالقانی]] بود که منجر به اعتراض و ترک تهران توسط وی گردید. این قضیه نهایتاٌ‌ با وساطت خمینی تمام شد. در مورد دیگر، دستگیری [[محمدرضا سعادتی]] از اعضای [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] به بهانه جاسوسی برای شوروی بود. این کار توسط عناصر اداره هشتم ساواک با همکاری اطلاعات سپاه انجام گردید. مورد دیگر دستگیری حماد شیبانی از [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران]] بود.  

از سال ۱۳۸۸ هم‌زمان با اوج‌گیری قیام مردم ایران [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] اقدام به باز تاسیس این سازمان و ارتقای آن به یک سازمان اطلاعاتی موازی با [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] کرد تا بتواند سازمان اطلاعات مطیع اوامر خودش را در اختیار داشته باشد.

در سپاه پاسداران علاوه بر نیروی زمینی، نیروی دریایی، نیروی هوایی، [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس]] و سازمان بسیج دو ساختار دیگر به نام‌های حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات وجود دارد. حوزه نمایندگی ولی فقیه کاملا مستقل از ساختار فرماندهی و مستقیما زیر نظر رهبر قرار دارد. سازمان حفاظت اطلاعات نیز تقریبا مستقل از فرماندهی است و فرمانده آن را رهبر با پیشنهاد فرمانده سپاه انتخاب می‌کند. فرمانده آن نیز مستقیما با دفتر عمومی حفاظت اطلاعات در دفتر رهبری و شخص رهبر مرتبط است و به او گزارش می‌دهد.

بر اساس «بند واو» ماده ۱۴ اساسنامه سپاه، واحد اطلاعات مسئول انجام وظایفی است که قانون آن به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید. با وجود سکوت اساسنامه سپاه در زمینه تشکیل و وظایف واحد اطلاعات، اداره اطلاعات سپاه از سال ۱۳۵۸ با جلوداری علی‌محمد بشارتی شروع به کار کرده است. این واحد در ابتدا به نام «واحد اطلاعات و تحقیقات» کار می‌کرد که به عضوگیری برای سپاه و برخورد با مخالفان مشغول بود؛ ولی همان سال ۱۳۵۸ به «اداره اطلاعات» تغییر نام داد و به کارهای اطلاعاتی و امنیتی مشغول شد. در مجلس نیز در این زمینه، قانون مستقلی در این زمینه به تصویب نرسیده ولی در ماده۶ قانون تاسیس وزارت اطلاعات، به وظایف اطلاعات سپاه اشاره شده و از کسب «اطلاعات نظامی»، «گرفتن اطلاعات لازم از وزارت اطلاعات قبل از عملیات به عنوان ضابط قوه قضاییه» و «تحویل اخبار واصله امنیتی به وزارت اطلاعات» به عنوان وظایف اطلاعات سپاه یاد شده است.

طبق این قانون، «مسئول واحد اطلاعات سپاه»، عضو شورای هماهنگی امور اجرایی اطلاعات کشور است. در ماده ۵ این قانون تصریح شده که سپاه پاسداران در مورد مبارزه با ضدانقلاب داخلی و ماموریت‌های محوله در اساسنامه سپاه باید از «خط مشی وزارت اطلاعات» تبعیت کرده و تا زمان اعلام آمادگی وزارت اطلاعات برای حضور در ماموریت‌ها‌، حق کسب و جمع آوری و تولید اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن و شناسایی ضدانقلاب را دارد.

سال‌های ۱۳۶۲ و ۱۳۶۳ درگیری‌های سیاسی و امنیتی فراوانی در ایران رخ داد و در نهایت اول مهرماه ۱۳۶۳ با دستور [[روح‌الله خمینی]] بخش اعظم واحد اطلاعات سپاه به [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] واگذار شد. با این وجود در طول سال‌های بعد به ویژه پس از جنگ، اداره اطلاعات سپاه قادر به بازیابی موقعیت سیاسی و امنیتی خود شد و به معاونت اطلاعات تبدیل شد. این معاونت مهرماه سال ۱۳۸۸ در قالب سازمان اطلاعات سپاه به فعالیت خود ادامه داد.

رییس سازمان اطلاعات سپاه توسط فرمانده کل قوا منصوب می‌شود. تاکنون درباره چهار رکن این سازمان یعنی «جانشین رئیس سازمان»، «معاونت بررسی و عملیات روانی»، «فرماندهی سایبری» و «معاونت عملیات» اطلاعات محدودی منتشر شده است. بر اساس اطلاعاتی که آبان ۱۳۹۳ در وب سایت سحام نیوز منتشر شده، بخش دیگری به نام «اداره کارآمدی» در زیرمجموعه سازمان اطلاعات سپاه ایجاد شده است.

مجلس ایران روز اعطای تابعیت به فرزندان زنان ایرانی با مردان خارجی را منوط به صدور گواهی امنیتی از سوی اطلاعات سپاه پاسداران و [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] کرد. در متن اولیه مصوبه نمایندگان در این زمینه، صدور تابعیت برای افراد به عدم مخالفت وزارت اطلاعات موکول شده بود. اما پس از رد مصوبه در شورای نگهبان، مجلس در جلسه سه‌شنبه ۲ مهر، برای تامین نظر شورا نام اطلاعات سپاه را هم به متن آن افزود.

اطلاعات سپاه در سال ۱۳۵۸ به عنوان «واحد اطلاعات و تحقیقات» سپاه شروع به کار کرد ولی اندکی بعد نامش شد «اداره اطلاعات» و بعد تبدیل شد به «معاونت اطلاعات و تحقیقات.» سال ۱۳۶۱ که اساسنامه سپاه تصویب شد، از آن به عنوان «واحد اطلاعات» نام برده شد ولی نقشش به عنوان یک «سازمان» پذیرفته شد. همین امر باعث گسترش سریع اطلاعات سپاه و بروز اختلافات درونی بین نهادهای امنیتی شد.

سازمان اطلاعات سپاه در فردای پیروزی انقلاب با استفاده از تجربیات سرلشکر حسین فردوست قائم مقام ساواک و عناصر یپوسته ساواک به جمهوری اسلامی و نیروهای ارتش به کسب اطلاعات و پرونده‌سازی برای نیروهای مخالف جمهوری اسلامی پرداخت. از این موارد دستگیری فرزند [[سید محمود طالقانی|آیت‌الله طالقانی]] بود که منجر به اعتراض و ترک تهران توسط وی گردید. این قضیه نهایتا با وساطت خمینی تمام شد. و در مورد دیگر دستگیری [[محمدرضا سعادتی]] از اعضای [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] به بهانه جاسوسی برای شوروی بود.<ref>[https://www.isna.ir/news/95080100135/%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9-%DA%AF-%D8%A8-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%85 خبرگزاری ایسنا مصاحبه حجاریان]</ref> این کار توسط عناصر اداره هشتم ساواک با همکاری اطلاعات سپاه انجام گردید. مورد دیگر دستگیری حماد شیبانی از [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران]] بود.<ref>[http://ir-psri.com/show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=2356 سایت موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی بخشی از مقاله مجید رهنما و ک. گ . ب]</ref>

در سال ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲ سازمان اطلاعات سپاه با استفاده از اطلاعات کسب شده از انگلستان که توسط «ولادیمیر کوزیچکین» دیپلمات فراری سفارت شوروی در اختیار آنها گذاشته شده بود در اقدامی پر سروصدا به دستگیری عناصر حزب توده پرداخت. پس از این ماجرا هم‌زمان با تشکیل [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] اختلافات بین این دو ارگان اوج گرفت و در تعیین تکلیف نهایی توسط [[روح‌الله خمینی|خمینی]] اطلاعات سپاه به [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] منظم شد.

'''روایت [[محسن رضایی]] از ماجرای تفکیک وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه'''<blockquote>«از اواخر سال ۱۳۶۲، نغمه‌هایی شروع شد که اطلاعات باید از عملیات جدا شود. بحث‌هایی شد و جلساتی گذاشتند. آن موقع، جناب آقای هاشمی رفسنجانی به‌عنوان رئیس مجلس و مقام معظم رهبری (رئیس‌جمهور) از طرف امام مسئول پیگیری موضوع شدند. دو سه جلسه با من گذاشتند. از طرف دیگر، برخوردهای دادستانی تهران جناب آقای [[اسدالله لاجوردی|لاجوردی]] با بچه‌های اطلاعات در کشور تشدید شد. چند تا موضوع را طرح کردند که اولا مسئول اطلاعات کشور باید مجتهد باشد. یک روحانی مجتهد باشد. بعد عده‌ای می‌گفتند اصلا نباید در سپاه اطلاعات باشد، درحالی‌که [در آن زمان] اطلاعات سپاه در اوج قرار داشت. یک‌مرتبه فضاسازی‌هایی شد. تا اینکه در ۱ /۷ /۱۳۶۳ ما به دستور امام، واحد اطلاعات را از سپاه جدا کردیم.»</blockquote>این گفت‌وگو روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه ۱۳۸۹ در تهران و در منزل [[محسن رضایی]] انجام شده است. در این جلسه، آقایان مجید علوی، رضا جوادی، حسین خراسانی، هوشنگ طاهری و محمدحسین اسدی (مسئولان واحد اطلاعات سپاه در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲) نیز حضور داشتند.

پس از انضمام سازمان اطلاعات سپاه به وزارت اطلاعات باقیمانده بخش‌های سیاسی و امنیت داخلی اطلاعات سپاه نیز پس از پایان جنگ بین سالهای ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۸ احیا شدند و در نهایت تبدیل به «معاونت اطلاعات» سپاه شدند.

در اواسط دهه هفتاد معاونت اطلاعات سپاه علاوه بر ماموریت‌های نطامی، ماموریت‌های امنیتی را نیز برعهده می‌گیرد و تحت عنوان معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه کار خود را از سر می‌گیرد.

در سال ۱۳۸۶ و با انتصاب جعفری به فرماندهی کل سپاه، تغییراتی در ساختار و سازمان سپاه ایجاد می‌شود که در نتیجه آن ستاد مشترک سپاه تبدیل به معاونت هماهنگ کننده سپاه می‌شود و در نتیجه آن معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه تبدیل به معاونت اطلاعات فرماندهی کل سپاه می‌شود.

پس از این تغییرات، در سال ۱۳۸۸ معاونت اطلاعات سپاه به سازمان اطلاعات سپاه ارتقا می‌یابد و از آن زمان به بعد ریاست آن را حسین طائب بر عهده گرفت. همزمان با تشکیل سازمان اطلاعات تشکیلات اطلاعاتی دیگری در سپاه با نام معاونت اطلاعات راهبردی نیز تشکیل می‌شود که مسئولیت آن را حسن محقق برعهده می‌گیرد.

 

در واقع اعتراضات سال ۸۸ موجب شد تا خامنه‌ای سازمانی امنیتی، تحت اختیار خود را شکل دهد که پاسخگوی هیچ نهاد دولتی نباشد. به همین دلیل سازمان اطلاعات سپاه به بهانه برقراری امنیت و جلوگیری از نفوذ دشمن خارجی در کشور بازتاسیس شد. و ریاست آن هم به حسین طائب رییس مقاومت بسیج (در آن زمان) واگذار شد.. قوای سه گانه «مقننه، مجریه و قضائیه» هیچکدام قدرت طرح سوال و توضیح خواستن در باره مسائل مختلف از این نهاد را ندارند. این سازمان در حال حاضر مهمترین دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران است که به راحتی در حیطه تمامی نهادها و مسئولیت ها حتی وزارت اطلاعات می تواند دخالت نماید. پس از اعتراضات ۸۸ وزارت اطلاعات از سوی تعدادی از مسئولان حکومتی و از جمله محمود احمدی‌نژاد به ناتوانی در ایفای وظایف خود در جلوگیری و مقابله با اعتراضات مخالفان متهم شد و علاوه بر وزیر، شش معاون این وزارتخانه نیز به تدریج جابجا شدند. در فروردین ماه سال ۹۰ در اعتراض با مخالفت خامنه‌ای با عزل حیدر مصلحی وزیر اطلاعات کابینه‌اش، یازده روز قهر کرد و در محل کار خود حاضر نشد. از همان زمان‌ها سازمان اطلاعات سپاه ریشه می‌دواند و قدرت می‌گرفت.

مرکز بررسی جرائم سازمان یافته سپاه در سال ۱۳۸۶ تاسیس شد و به ارتش سایبری هم مشهور است. این مرکز، مدیریت پروژه‌های متعددی چون «مضلین» که شناسایی و تعطیلی سایت‌های پورنوگرافی را در دستور کار داشت و پروژه‌های «فتنه عمیقِ»، «دارکوب» و «مرصاد» که به رصد سایت‌های سیاسی و فرهنگی منتقد و مخالف نظام می‌پرداخت را بر عهده داشت. در نتیجه فعالیت‌ها و گزارش‌‌های این مرکز، ده‌ها نفر از فعالان فضای مجازی و مدیران سایت‌ها بازداشت شدند. فرماندهی پدافند سایبری سپاه همچنین پروژه‌های متعددی را در قالب همکاری یا پیمانکاری با «قرارگاه سایبری خیبر» – که یک قرارگاه سایبری متشکل از نیروهای امنیتی وزارت اطلاعات، سپاه و وزارت دفاع است-، دانشگاه امام حسین سپاه و شرکت های مرصاد و نصر – که در حوزه هک فعال هستند- انجام داده است.

حسین طائب درسال۱۳۶۱، به عضویت بخش اطلاعات سپاه پاسداران درآمد و در سپاه منطقه ۱۰ تهران و سپاه استان‌های قم و خراسان رضوی فعالیت کرد. وی سپس در بخش ضد جاسوسی واجا تحت امر پورمحمدی مشغول به کارشد و بعدها تا پست معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات نیز رسید.