۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
=== یادگیری انتقاد و انتقاد از خود === | === یادگیری انتقاد و انتقاد از خود === | ||
توانایی انتقاد کردن بصورت درست یک امر طبیعی نیست. به این معنی که باید آنرا یاد گرفت ویژگی های یک انتقاد | توانایی انتقاد کردن بصورت درست یک امر طبیعی نیست. به این معنی که باید آنرا یاد گرفت ویژگی های یک انتقاد کننده مؤثر از دیدگاه روانشناسان چنین است: | ||
* بینش: منتقد باید بوضوح درک کند که هدف از انتقاد چیست | * بینش: منتقد باید بوضوح درک کند که هدف از انتقاد چیست | ||
* برخورد: منتقد باید دارای اعتماد به نفس و آرامش باشد. چه هنگام انتقاد کردن و چه هنگام انتقاد شدن | * برخورد: منتقد باید دارای اعتماد به نفس و آرامش باشد. چه هنگام انتقاد کردن و چه هنگام انتقاد شدن | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
* مونیزم: منتقد باید قبل و پس از انتقاد صادق و یکدست سخن بگوید و صادق باشد. | * مونیزم: منتقد باید قبل و پس از انتقاد صادق و یکدست سخن بگوید و صادق باشد. | ||
همچنین گفته میشود در انتقاد کردن باید همیشه راه میانه را برگزید. انتقاد نه باید افراطی باشد و نه آنکه صحنه از نقد و بیان اشکالات خالی بماند. افراد می توانند به اندازه ضرورت دچار تکانهی انتقاد شوند اما این تکانه نباید بیش از حد باشد. در واقع در انتقاد باید راه را بر هر گونه افراط یا تفریط ببندیم. | همچنین گفته میشود در انتقاد کردن باید همیشه راه میانه را برگزید. انتقاد نه باید افراطی باشد و نه آنکه صحنه از نقد و بیان اشکالات خالی بماند. افراد می توانند به اندازه ضرورت دچار تکانهی انتقاد شوند اما این تکانه نباید بیش از حد باشد. در واقع در انتقاد باید راه را بر هر گونه افراط یا تفریط ببندیم. | ||
از دیدگاه روانشناسان انتقاد میتواند تاثیرات بسیار پربار و غنی و سازندهای داشته باشد اما اگر تبدیل به حملات شخصی شود به دیگران آسیب خواهد زد. روانشسان و مشاوران روانشپزشکی در این رابطه توصیه میکنند که همیشه برای انتقاد خود کلمات مناسبی انتخاب کنیم. به عبارتی حتی اگر محتوای انتقاد کاملا معتبر باشد اما به شکل مناسبی بیان نشود، تاثیر سازنده نخواهد داشت. | |||
راس بونندهر در کتاب انتقاد سازنده میگوید: انتقاد سازنده یک تکنیک است که به منظور بهبود رفتار فرد بکار برده میشود. او تصریح میکند که یک انتقاد سازنده باید از حملات شخصی و همچنین از سرزش کردن دوری کند. همچنین یک انتقاد سازنده باید در استفاده از واژهها کاملا طراحی شده باشد و کاملا از زبان خصمانه بپرهیزد. | |||
=== چالشها از دیدگاه روانشناسی انتقاد === | === چالشها از دیدگاه روانشناسی انتقاد === | ||
خط ۱۰۶: | خط ۱۱۰: | ||
=== بایدها و نبایدها === | === بایدها و نبایدها === | ||
در بررسی های روانشاسانه برای انتقاد کردن | در بررسی های روانشاسانه برای انتقاد کردن اصولی نیز وضع میکنند که متضمن کیفیت انتقاد و تاثیر گذاری بیشتر آن است. این اصول در سه محور خلاصه میشوند: | ||
* در انتقاد خود شخصیت افراد و ویژگیهای ذاتی آنها را هدف قرار ندهید چرا که انتقاد شما بینتیجه خواهد ماند | * در انتقاد خود شخصیت افراد و ویژگیهای ذاتی آنها را هدف قرار ندهید چرا که انتقاد شما بینتیجه خواهد ماند | ||
* در انتقاد اگر بشکل دقیق بر مشاهدات خود یعنی آنچه فرد انجام داده یا گفته است متمرکز شوید، کمتر احتمال دارد که انتقاد اشتباه تفسیر شود و فرد را دچار تنش کند. چرا که افراد نمیتوانند «آنچه که هستند» را تغییر بدهند اما میتوانند رفتارشان را عوض کنند. | * در انتقاد اگر بشکل دقیق بر مشاهدات خود یعنی آنچه فرد انجام داده یا گفته است متمرکز شوید، کمتر احتمال دارد که انتقاد اشتباه تفسیر شود و فرد را دچار تنش کند. چرا که افراد نمیتوانند «آنچه که هستند» را تغییر بدهند اما میتوانند رفتارشان را عوض کنند. | ||
* در انتقاد اگر همیشه نوعی حسن نیت و دادن اعتماد به نفس وجود داشته باشد، انتقاد بهتر درک شده و جدی گرفته میشود | * در انتقاد اگر همیشه نوعی حسن نیت و دادن اعتماد به نفس وجود داشته باشد، انتقاد بهتر درک شده و جدی گرفته میشود | ||
همچنین ویژگی های یک انتقاد خوب و درست را میتوان بصورت زیر خلاصه کرد | |||
یک انتقاد خوب باید: | |||
* به موقع، نه خیلی زود و نه خیلی دیر باشد | |||
* بسیار مختصر، یک شروع روشن و یک پایان روشن داشته و پایان آن باز نباشد | |||
* به موضوع و نقطهی مشخص باشد و نه بی هدف و کلی | |||
* روشن و دقیق و غیر مبهم باشد | |||
* موثق و تحقیق شده باشد و نه براساس شنیدار یا تحلیل | |||
* صادقانه و مثبت باشد و نه مخرب | |||
* قانع کننده و قابل درک و انگیزاننده برای عمل<ref>J.R. Hackman و G.R. Oldham کتاب طراحی مجدد کار- چاب ۱۹۸۰ ص- ۷۸-۸۰</ref><ref>کاتز رالف(Katz, Ralph)- آنچه امروز به متخصصین انگیزه میدهد- مجله ''[[wikipedia:IEEE_Technology_and_Engineering_Management_Society|IEEE Engineering Management Review]]- شماره ۴۱- ۱مارس۲۰۱۳ ص ۲۸-۳۰''</ref> | |||
بر همین اساس بر اصل انتقاد و انتقاد از خود در سازمانهای انقلابی نیز قوانین و چهارچوبهایی حاکم است.اصل انتقاد و انتقاد از خود یا چنان که سازمان مجاهدین نام عملیات جاری را بر آن میگذارد، شیوهایست که با بهرهجویی از آن استحکام تشکیلاتی و تقویت اخلاق و رفتار اعضاء میسر میشود. اما آنچنانکه به پیشینهی روانشاختی آن نیز اشاره شد بر این پدیده باید قوانینی نیز حاکم باشد تادر مسیر درست مورد استفاده قرار گیرد. از جمله انتقاد نباید به حملات شخصی تبدیل شود. مائو تسه دون از رهبرانی که این اصل را در تشکیلات خود تدوین و تئوریزه کرد تصریح میکند، باید به اعضاء یک تشکیلات بفهمانیم که منظور از انتقاد، ارتقاء نیروی رزمنده حزب جهت نیل به پیروزی است. | بر همین اساس بر اصل انتقاد و انتقاد از خود در سازمانهای انقلابی نیز قوانین و چهارچوبهایی حاکم است.اصل انتقاد و انتقاد از خود یا چنان که سازمان مجاهدین نام عملیات جاری را بر آن میگذارد، شیوهایست که با بهرهجویی از آن استحکام تشکیلاتی و تقویت اخلاق و رفتار اعضاء میسر میشود. اما آنچنانکه به پیشینهی روانشاختی آن نیز اشاره شد بر این پدیده باید قوانینی نیز حاکم باشد تادر مسیر درست مورد استفاده قرار گیرد. از جمله انتقاد نباید به حملات شخصی تبدیل شود. مائو تسه دون از رهبرانی که این اصل را در تشکیلات خود تدوین و تئوریزه کرد تصریح میکند، باید به اعضاء یک تشکیلات بفهمانیم که منظور از انتقاد، ارتقاء نیروی رزمنده حزب جهت نیل به پیروزی است. | ||