|
|
(۱۹۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| '''سیدحسین فاطمی'''(متولد ۱۲۹۶خورشیدی در نایین - شهادت ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در تهران) روزنامهنگار و سیاستمداری آزادیخواه و طرفدار حقوق برابر زنان ومردان بود.از ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ وزیر امور خارجه ایران شد و طرح «جمهوری» در آن مقطع از سوی فاطمی مطرح شد، همچنین بنا به تصریح دکتر محمد مصدق فکر ملی شدن نفت، پیشنهاد دکتر حسین فاطمی بود. دکتر فاطمی را همراه با دکتر علی شایگان چهرههای برجسته جناح چپ دولت مصدق مینامیدند.دکتر حسین فاطمی یکبار از ترور توسط محمد مهدی عبدخدایی جان به در برد. و پس از کودتای ۲۸ مرداد نیز در اثنای انتقال به دادگاه مورد حمله قرارگرفت و در اثر ضربات چاقو بشدت مجروح و در بیمارستانها شهربانی و سپس بیمارستان ارتش بستری گردید. و در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در حالی که در تب میسوخت به جوخه اعدام سپرده شد و به روایتی دیگر نصیری و بختیار با شلیک سه گلوله به حیات وی خاتمه دادند.
| | <references /> |
| | |
| == زندگی ==
| |
| دکتر حسین فاطمی درسال ۱۲۹۶ در خانواده ای مذهبی در نايين بدنیا آمد. به روایت دیگر تاریخ تولدش ۱۲مهر ۱۲۹۸ ذکرشده. پدرش سید علی محمد فاطمی ملقب به سیف العلماء از علمای طراز اول نایین. و مادرش سیده طوبی دختر حجتالاسلام خادمالعلوم بود. برادرانش سیف پور، نصرالله و معصومی نام داشتند .
| |
| | |
| == تحصیلات ==
| |
| فاطمی دوران ابتدایی را در نایین و ادامه تحصیلاتش را دراصفهان گذراند و در عین حال در یک روزنامه هم مشغول کار شد که زمینه ای برای کارش در روزنامه ستاره به مدیریت احمد ملکی گردید. بعد از شهریور ۲۰ و در فضای آزاد مطبوعات در آن دوره روزنامه «باختر امروز» راتأسیس کرد .وی از دوستان نزدیک روزنامه نگار پرآوازه محمد مسعود بود و زمانی که دچار مشکلات خانوادگی با برادرانش شد با حمایت محمد مسعود به کار ، تحصیل و فعالیتهایش ادامه داد. در۱۳۲۳ به فرانسه رفت و در رشته حقوق به درجه دکترا دست یافت.
| |
| | |
| == فاطمی در دنیای سیاست ==
| |
| | |
| ....................
| |
| | |
| فاطمی در اول آبان ۱۳۲۸ به گروه متحصنین که در منزل دکتر مصدق گرد آمده بودند پیشنهاد میدهد که جبهه واحدی را تشکیل داده و عنوان جبهه ملی ایران را پیشنهاد میکند و به این ترتیب پایههای ایجاد سازمان جدیدی را بنا میگذارد.
| |
| حسین فاطمی در کنار محمد مصدق. دکتر مصدق فاطمی را پسر سوم خود مینامید.
| |
| به پیشنهاد فاطمی روزنامه باختر امروز ارگان جبهه ملی شناخته میشود و چند روز بعد اساسنامه و برنامه کار جبهه ملی اعلام شده و در ۱۰ آبان ۱۳۲۸ رسماً جبهه ملی ایران اعلام موجودیت میکند. فاطمی سازمان دهنده اصلی جبهه ملی محسوب میشد و پس از چند روزی که از تشکیل جبهه ملی میگذرد کمسیون تبلیغات را در جبهه ملی با همکاری بقائی- حائری زاده - آزاد - مکی - ملکی - خلیلی - تشکیل میدهد. او آییننامه این کمسیون را نوشته و به این ترتیب نوعی هماهنگی در میان روزنامههای طرفدار به وجود میآورد. پس از انتخاب دکتر مصدق به نخست وزیری، حسین فاطمی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۰ به سمت معاون پارلمانی نخست وزیر و سخنگوی دولت منصوب میگردد.
| |
| | |
| فاطمی در مهر سال ۱۳۳۱ با استعفای وزیر خارجه وقت به سمت وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق منصوب شد و بدنبال کشف مدارک جاسوسی انگلیس بلافاصله سفارتخانه انگلیس را در اول بهمن تعطیل و کارمندان آن را اخراج کرد. فاطمی مینویسد: «... ملتی که روزی پرچم دار علم و فرهنگ و صنعت جهان بود… ملتی که راست بود، دوست بود، شعارش پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک بود یک چنین ملتی را یکصد سال استعمار کوشید خرد کند…». وی طی ده ماه بعد از انتصاب یکی از کلیدیترین وزیران کابینه مصدق و تندروترین مخالف استعمار انگلیس و سلطنت بود. او در جریان نهضت ملی شدن نفت از همکاران نزدیک دکتر مصدق بود. به گفته دکتر مصدق، او نخستین کسی بود که پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت در سراسر ایران را ارائه داد.
| |
| | |
| مخالفت پیگیر او با دربار محمدرضا شاه پهلوی پس از شکست کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ به اوج رسید.
| |
| | |
| هم چنین نکاه کنید به مقاله ای در روزنامه شرق به [http://www.sharghdaily.ir/News/145680/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%B3%D9%8A%D8%A7- تاریخ ۹۶/۰۸/۱۷]، در مورد زندگی و فعالیت سیاسی ایشان.
| |
| | |
| == حسین فاطمی و دکتر مصدق ==
| |
| | |
| == ترور فاطمی بدست «فداییان اسلام» ==
| |
| | |
| ..................
| |
| | |
| در ۲۵ بهمن ۱۳۳۰ فاطمی که نماینده مردم تهران نیز بود در حین سخنرانی بر مزار محمد مسعود توسط محمدمهدی عبدخدایینوجوان ۱۵ ساله و عضو جمعیت فدائیان اسلام ترور شد که نافرجام ماند و گلوله به قلب او آسیبی نرساند. محمد مهدی عبد خدایی دربارهٔ این ترور میگوید:<ref>[http://sharghdaily.ir/News/74957 روزنامه] شرق</ref>
| |
| | |
| حسین فاطمی در مورد ترور خود چنین میگوید :
| |
| | |
| پریوش سطوتی در رابطه با طرحهای ترور همسرش حسین فاطمی میگوید: در سالگرد ترور محمد مسعود، او و فاطمی تازه ازدواج کرده بودند. دکتر فاطمی به او گفته بود برای شرکت در مراسم تشییع محمد مسعود بر سر مزار او به شمیران برود. بر سر مزار مسعود، نوجوانی ۱۵ ساله که به جمعیت فدائیان اسلام وابستگی داشت با هفت تیر به فاطمی شلیک میکند و چند تیر به قلب و طحال دکتر فاطمی اصابت میکند و از همانجا به بیمارستان نجمیه منتقل میشود. دکتر فاطمی در راه بیمارستان به همراهانش گفته بود که ماجرا به همسرش گفته نشود، در حالی که رادیو در همان روز و در همان موقع، خبر را اعلام کرده بود.
| |
| | |
| وی بار دیگر در زمان دادرسی و در ساعت ۲ بعدازظهر روز ۲۲ اسفند سال ۱۳۳۲ در حضور رئیس کل شهربانی سپهبد مهدیقلی علوی مقدم، تیمسار بختیار و سرتیپ نصیری فرمانده گارد شاهنشاهی، هنگام خروج فاطمی از ساختمان کاخ شهربانی در خیابان ملل متحد، که فرمانداری نظامی نیز در آن مستقر بود، مورد حمله گروه «جمعیت جوانمردان جانباز» به سرکردگی شعبان جعفری معروف به (بیمخ) و همکاری اکبر گیلیکهای و دیگران قرار میگیرد. خواهر وی سلطنت فاطمی که در آنجا حضور داشت سپر بلا شده، خود را روی برادرش میاندازد. ضاربین ۸ ضربه چاقو به ریه و سینه فاطمی و ۱۱ ضربه به او وارد میکنند.
| |
| | |
| == دستگیری، محاکمه و اعدام ==
| |
| | |
| .............
| |
| | |
| حسین فاطمی پس از کودتای ۲۸ مرداد نزد دوستانش در خفا بود تا ۶ اسفند که دستگیر شد.
| |
| | |
| پریوش سطوتی همسر دکتر فاطمی در مورد نحوه دستگیری همسرش در اسفند سال ۱۳۳۲ میگوید: «دکتر فاطمی بعد از ۲۸ مرداد، دو الی سه ماه در منزل یکی از نزدیکترین دوستانم مخفی بود. پس از گذشت چند ماه به منزل دکتر محسنی که داروساز بود رفت و تا زمان دستگیری در آنجا سکونت داشت. در آن زمان رژیم شاه در تمام مناطق تهران به دنبال فاطمی بود و جایزه زیادی را برای سر دکتر تعیین کرده بود. یکی از خدمههای خانه دکتر محسنی خبر مخفی بودن دکتر فاطمی در آن خانه را به بیرون منتقل کرد و ساواک به آن خانه ریخت و دکتر را دستگیر کرد. ارتشبد نصیری بلافاصله پس از دستگیری دکتر فاطمی، با ماشین وی را به دم کاخ برد تا به شاه دستگیری دکتر فاطمی را اطلاع دهد.»
| |
| | |
| همان ابتدای دستگیری دکتر فاطمی تصمیم گرفته میشود در حین دادرسی توسط یک حرکت به ظاهر خودجوش مردمی به دست شعبان جعفری و مریدانش به قتل برسد که وی و خواهرش مجروح میشوند. فریدون مظاهر تهرانی شاهد این ماجرا مینویسد:
| |
| | |
| سید حسین فاطمی سرانجام پس از محاکمهٔ غیرعلنی در دادگاه نظامی (۷ مهر) به دلیل اقدام برای برکناری شاه و اقدام علیه سلطنت در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ اعدام شد.اشرف پهلوی در اعدام ایشان اصرار زیادی میورزید و نهایتاً در قبرستان ابن بابویه شهر ری در کنار کشتگان قیام ۳۰ تیر به خاک سپرده شد. سیف پور فاطمی، برادر حسین فاطمی در خصوص نحوه اعدام وی میگوید «حسین را وقتی برای اعدام بردند که بسیار ناخوش احوال و بیمار بود. او را برای اجرای حکم با برانکارد و در حال تب بردند و نصیری و بختیار با شلیک سه گلوله او را از بین بردند».
| |
| | |
| پریوش سطوتی همسر فاطمی دربارهٔ اعدام او میگوید: «ده روز قبل از اینکه حکم اعدام دکتر فاطمی اجرا شود، آنها در جریان حکم اعدام بودهاند و این احتمال را نیز میدادهاند که شاید دکتر عفو شود. در آن زمان جمال امامی وکیل مجلس و دارای نفوذ در ارگانهای دولتی آن روز، علیرغم اختلاف نظرهایی که با دکتر فاطمی داشت، به دیدن شاه رفته و از شاه خواسته بود که حکم اعدام را لغو کند. او به شاه گفته بود که فاطمی بیمار است و چندین عمل بر روی طحال و قلب داشته و بهتر است که او اعدام نشود، ولی شاه به خواسته او توجه نکرد و حکم اعدام فاطمی اجرا شد».
| |
| | |
| آیت الله زنجانی تلاش بسیاری برای جلوگیری از اعدام فاطمی میکند و حتی از آیت الله بروجردی هم کمک میخواهد و بروجردی در پاسخ او چنین میگوید: «انگلیسیها از او کینه به دل دارند، شاه هم ضعیف است و کاری نمیشود کرد.»
| |
| | |
| == اظهارات دربارهٔ اعدام ==
| |
| | |
| == پس از اعدام ==
| |
| | |
| == اندیشهها ==
| |
| | |
| == یادواره ==
| |
| | |
| == نگارخانه ==
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{پانویس}}
| |