کاربر:Javad/8صفحه تمرین
ثقة الاسلام تبریزی، (تولد ۲۹ دی ۱۲۳۹ - اعدام ۹ دی ۱۲۹۰ هجری شمسی) میرزا علی ثقة الاسلام تبریزی فرزند میرزا موسی در تبریز به دنیا آمد. پدربزرگ وی حاج میرزا شفیع، شاگرد سیدکاظم رشتی، رئیس شیخیه تبریز بود. ثقة الاسلام تبریزی ابتدا در تبریز و بعد در کربلا و نجف تحصیلات خود را پی گرفت و دوباره به تبریز بازگشت. بعد از فوت پدرش لقب ثقة الاسلام به او دادند و رئیس شیخیه تبریز شد. بعد از شروع جنبش مشروطه توسط مشروطهخواهان، وی هوادار جنبش شد و پس از اعلام مشروطیت در مقابل انجمن اسلامیه که مخالفان مشروطه بنیان گذاشته بودند ایستاد و از حامیان انجمن ایالتی شد. پس از محاصره تبریز توسط روسها، عثمانیها به وی پیشنهاد دادند به آنها پناهنده شود اما او از مخفی شدن و اعلام پناهندگی خودداری کرد. در پی قلع و قمع انقلابیون در تبریز و پیچیده شدن شرایط ثقة الاسلام به کنسول روسیه رفت. کنسول روسیه از ثقة الاسلام خواست کاغذی بنویسد و بگوید که جنگ را مجاهدین شروع کردند و مسبب خونریزیها مجاهدین تبریز هستند اما ثقة الاسلام با اینکه میدانست مرگ در انتظارش است اما نپذیرفت و روسها را مسئول جنایت در تبریز و اشغال تبریز اعلام کرد. سرانجام ثقة الاسلام تبریزی در دهم دیماه ۱۲۹۰ توسط نیروهای تزاری روس که تبریز را اشغال کرده بودند به همراه ۷تن دیگر از انقلابیون تبریز اعدام شد[۱][۲].
از جوانی تا مشروطیت
ثقةالاسلام تبریزی با نام اصلی میرزا علی فرزند موسی ثقةالاسلام، تحصیلاتش را در تبریز شروع کرد و سپس برای ادامه تحصیل به کربلا و نجف رفت و دوباره به ایران بازگشت. لقب ثقةالاسلام پس از مرگ پدر به نام او اضافه شد و در تاریخ مشروطه مشهور شد.
تحصیلات
سطح تحصیلات و معلومات ثقة الاسلام به دلیل ذهن کنجکاو و فکر بازش در فراگیری علوم بالا بود. چنانچه وی علاوه بر زبان آذری به زبانهای فارسی، عربی و فرانسه مسط بود. ثقة الاسلام نفوذ کلام بسیاری داشت. وی مسلط به ادبیات فارسی و عربی و دارای درجه استادی بود، ضمن اینکه ثقة الاسلام بر دروس فقه، اصول، حکمت، کلام، تاریخ و جغرافیا تسلط داشت و علاوه بر سخنور بودن، طبع شاعری هم داشت. ثقة الاسلام در سخنرانیهایش برای مردم، آنها را دعوت به آشنایی با دنیای مترقی و نوین با افکار روشن میکرد. محافل شعری وی باعث نزدیک شدن و جمع شدن دگر اندیشان و کسانی که به دنبال تغییر اوضاع کشور بودند در کتابخانه اش میشد.
مشروطیت
ثقة الاسلام در دورانی که جنبشها برای مشروطیت آغاز شد به آن پیوست و از مبلغان مشروطیت شد. از آنجایی که عده ای از روحانیون در آن دوران با تشکیل انجمن اسلامیه با مشروطیت به مخالفت برخاستند، وی در مقابل روحانیون موسس انجمن اسلامیه ایستاد و از انجمن ایالتی آذرباییجان دفاع کرد و بعد از اعلام مشروطه در انتخابات دوره اول مجلس ملی در تبریز به عنوان نفر اول انتخاب شد اما به مجلس نرفت.
ثقة الاسلام بین مشروطهخواهان شخصیت با نفوذ و پر جاذبهای داشت و بیشتر تصمیمگیریها با مشورت او صورت میگرفت. وی با توجه به اینکه به زبان فرانسه و عربی مسلط بود ملاقاتها و روابط خارجی مشروطهخواهان را پشتیبانی میکرد. ثقة الاسلام فردی ریسکپذیر و نترس بود.
مقاومت در تبریز
ثقة الاسلام تبریزی زمانی که تهدیدات زیادی متوجه تبریز وجود داشت تلاش بسیاری برای اشغال نشدن تبریز و کمک به انقلابیون برای حفظ تبریز داشت. وقتی روسها وارد تبریز شدند وی با نوشتن نامه ای به رئیس شهربانی گفت باید مقابل روسها بایستد.
ثقة الاسلام بر آن بود تا محمدعلیشاه مشروطیت را قبول کند و در طول ۱۱ ماه محاصره تبریز در کنار انقلابیون تبریز قرار گرفت و باعث عقب رانده شدن عینالدوله و شکستن محاصره و ورود آذوقه به تبریز شد. پس از آن نیروهای روسیه که به دنبال اشغال تبریز بودند به بهانه ای جنگ را با مجاهدان تبریز آغاز کردند در جنگی که ۴ روز بین مجاهدان تبریز و نیروهای روسیه در تبریز به طول انجامید نیروهای روسی بسیار کشته دادند اما از سمت ارس نیروی عظیمی از سپاه روسیه به سمت تبریز در حرکت بود. تا تبریز را اشغال کند. نیروهای روسیه تبریز را اشغال کردند و شروع به کشتار مجاهدانی که دستگیر شده بودند کردند.
اعدام ثقة الاسلام تبریزی
پیش از اشغال تبریز توسط قوای روس شرایط حساسی برای ثقة الاسلام برای تصمیمگیری پیش آمد. از یک طرف عثمانیها به ثقة الاسلام گفتند به آنها پناهنده شود اما او نه مخفی شد و نه به پناهندگی عثمانیها تن داد. ثقة الاسلام به کنسول روسیه رفت، از آنجایی که روسها به نفوذ ثقة الاسلام بین انقلابیون و مردم مطلع بودند از ثقة الاسلام خواستند که نامهای بنویسد و اعلام کند که مسبب خونریزیها در تبریز مجاهدین تبریز هستند و مجاهدین تبریز بودند که جنگ را شروع کردند. اما ثقة الاسلام با اینکه میدانست این کار به قیمت جانش تمام میشود از نوشتن نامه امتناع کرد و در مقابل، روسها را مسئول خونریزی و جنگ علیه مجاهدان تبریز معرفی کرد. ثقة الاسلام پس از آن به خانه بازگشت و مجاهدان تبریز نزد او آمدند تا چاره جویی کند. از طرف دیگر در پی پیچیده شدن اوضاع، ثقة الاسلام تصمیم گرفت و مصلحت دید تا مجاهدان بعد از رشادتهای بسیاری که در جنگ انجام داده بودند از شهر خارج شوند و خود در شهر ماند. روسها تصمیم به اعدام ثقة الاسلام گرفتند تا به این وسیله با ایجاد فضای رعب، کسی جرأت ایستادگی پیدا نکند[۳].
زمانی که ثقة الاسلام را برای اعدام میبردند روحیهای قوی داشت و با مأموران اعدام تند برخورد میکرد اما چهرهاش شاداب و خندان بود و با این وسیله سعی داشت به دیگران روحیه بدهد. سرانجام ثقة الاسلام در تاریخ ۱۰دی ۱۲۹۰توسط نیروهای روسی که تبریز را اشغال کرده بودند، به همراه ۷نفر از مجاهدان تبریز اعدام شد. پیکر ثقة الاسلام تبریزی در مقبره شعرای تبریز به خاک سپرده شد.
پس از پیروزی انقلاب اکتبر در روسیه و سرنگونی امپراطوری تزار توسط لنین در ۱۹۱۷، هیأتی از طرف دولت شوروی از طرف شوروی نسبت به اعدام ثقة الاسلام عذرخواهی کردند و به مزار ثقة الاسلام رفتند و بر سر مزارش دستهگل تقدیم کردند.
منابع
- ↑ ثقه الاسلام تبریزی، شهید راه آزادی-آذر نیوز
- ↑ ثقةالاسلام تبریزی، بهدست مزدوران استعمار و استبداد به شهادت رسید-سایت مجاهد
- ↑ مجمل حوادث یومیه مشروطه- کتاب مجموعه آثار قلمی