کاربر:Javad/2صفحه تمرین
انقلاب سوریه با تظاهرات مردم سوریه در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۱ مصادف با ۲۴ اسفند ۱۳۸۹ در شهر دمشق آغاز شد. این تظاهرات تحت تأثیر بهار عربی یعنی قیام مردم خاورمیانه علیه حکومتهای دیکتاتوری شعلهور گشت. در این تظاهرات مردم سوریه خواهان آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شدند.[۱] تظاهرات مردم سوریه با عنوان « انقلاب سوریه علیه بشار أسد» روی صفحات فیس بوک منتشر و همگانی شد. در سوریه آزادی فعالیت احزاب و آزادی بیان وجود ندارد. بشار اسد و پدرش در طی نزدیک به ۴۰ سال دهها هزار نفر از مخالفین خود را به قتل رساندهاند. بشار اسد از سال ۲۰۰۰ رئیس جمهور دائم سوریه است. پیش از او پدرش حافظ اسد بمدت ۲۹ سال حاکم بلامنازع سوریه بود. [۲]
با شروع تظاهرات مردمی در سوریه حکومت با شدت به سرکوب آن پرداخت. از جمله دستگیری تعدادی کودک و شکنجهی آنها به شکلی وحشیانه به جرم نوشتن شعار علیه بشار أسد روی دیوار مدرسه انعکاس زیادی داشت. حمزه الخطیب و ثامر الشرعی دو تن از این کودکان بودند که تصویر جنازههای خونآلوده و شکنجه شدهی آنها در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
با این همه تظاهرات مسالمتآمیز در سراسر شهرهای سوریه اوج گرفت. صدها نفر در این تظاهرات توسط نیروهای حامی بشار اسد موسوم به شبّیهه به قتل رسیده و کشته شدند. با اوج گیری تظاهرات سوریه و سرکوب خشونتآمیز آن توسط حکومت، گروههایی از ارتش سوریه اعلام کردند که از ارتش اسد جداشده و به صفوف مردم پیوستند. با افزایش جداشدهگان از ارتش سوریه و پیوستن جوانان سوری به این نیروها ارتش آزاد سوریه توسط افسران جدا شده از بشار أسد از جمله سرهنگ ریاض الأسد با هدف سرنگونی حکومت در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱ تأسیس شد.[۳] یکی از تیپهای این ارتش تیپ حمزه الخطیب نام داشت. ارتش آزاد سوریه پس از تأسیس به آزادسازی مناطق مختلف سوریه پرداخت و در عرض مدت کوتاهی توانست بخش اعظم خاک سوریه را آزاد کند بطوری که بشار اسد در آستانهی سقوط قرار گرفت. در همین شرایط بود که رژیم ایران که با ورود علنی به سوریه، ارسال نیرو، مهمات، پول و استفاده از شیوهها و تکنیکهای پیچیدهی فریب برای ایجاد انشعاب در میان مخالفین سوری به یاری بشار اسد شتافت. یکی از تاکتیک های رژیم ایران گسترش و دامن زدن به فعالیت داعش در مناطق درگیری بود. وزارت خزانه داری آمریکا در ۱۲ فوریه ۲۰۱۴ از پشتیبانی القاعده در سوریه توسط رژیم ایران پرده برداشتو[۴] همچنین سازمان سیا پس از حمله به مقر اسامه بن لادن اسناد بسیاری از روابط این گروه با رژیم ایران را بدست آورده و افشا نمود. تشکیلات داعش شاخهای جدا شده از القاعده بود.[۵]
از سویی نیروهای داعش در هماهنگی با نیروهای اسد علیه ارتش آزاد دست به عملیات میزدند و بشار أسد از حضور آنها در سوریه علیه ارتشآزاد سوریه استفاده میکرد. در سالهای گذشته دهها مورد از همکاری نیروهای اسد با داعش توسط خبرنگاران گزارش شده است. باز کردن کریدور عبور برای کاروانهای داعش توسط نیروهای اسد[۶] و همچنین استفاده مشترک از منابع برق و گاز از نمونههای آن بود.[۷] با اینهمه استمرار تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف و نبردهای ارتشآزاد انقلاب سوریه را استمرار داده و در موارد بسیاری منجر به عقب نشینی و شکست نیروهای اسد و نیروهای اعزامی رژیم ایران با نام مدافعان حرم شد. در اوت ۲۰۱۵ قاسم سلیمانی با سفر به روسیه و دیدار با پوتین خواهان ورود روسیه برای نجات بشار اسد شد.[۸] به این ترتیب روسیه تحت عنوان مبارزه با داعش وارد سوریه شد.
با ورد روسیه و بمبارانهای شبانه روزی شهرهای آزاد شده، بمباران شیمیایی غیرنظامیان توسط رژیم ایران شهر حلب از تصرف ارتش آزاد خارج و به دست بشار اسد و نیروهای سوریه و رژیم ایران افتاد. از ابتدای قیام مردم سوریه تا کنون بیش از 650 هزار نفر از مردم شامل زنان و کودکان در این جنگها و به ویژه در بمباران و حملات شیمیایی رژیم ایران و اسد جان خود را از دست دادهاند.
به این ترتیب بشار اسد که در دو سالهی اول از انقلاب سوریه در آستانهی سقوط قرار داشت با کمک دو دولت ایران و روسیه توانست بخشهای بسیاری از مناطق باز پس بگیرد. هم اکنون نبردها در سوریه میان ارتش آزاد و اسد و دیگر گروههای همچنان ادامه دارد.
پیشینه انقلاب سوریه
حکومت حافظ اسد
حزب بعث سوریه در سال ۱۹۳۶ با کودتای نظامی به قدرت رسید. حافظ اسد در سال ۱۹۷۰ به دنبال کودتایی به روی کار آمد و به مدت ۴۰ سال در رأس حاکمیت سوریه بود. در دوران حاکمیت حافظ اسد، او حزب را به دلیل خودکامگیهایی که در این مقام داشت، عملا از ایجاد هر حزبی جلوگیری کرد و این درحالی بود که حزب بعث در زمان تشکیل، متشکل از ۶ حزب بود که عمدتا کمونیستی و سوسیالیستی بودند، در نتیجه حکومت سوریه تبدیل به یک دولت پلیسی_نظامی شد که در چنین حکومتی بود که تمامی مخالفان سیاسی سرکوب و شکنجه و مورد آزار و اذیت قرار گرفتند.
دو قتل عام در زمان حافظ اسد
در زمان حافظ اسد دو قتل عام بزرگ توسط حافظ اسد صورت گرفت. یکی از این قتلعامها در شهر «حما»بود. این واقعه بعد از اعتراضات مردم شهر حما شروع شد که حافظ اسد پدر بشار اسد در فوریه ۱۹۸۲ با هواپيماهای جنگنده،تانک ونيروی زمينی به شهر «حما» حمله کرد که طبق آمار بهدست آمده، ۲۰۰۰۰ شهروند عادی سوری، زیر این حملات قتلعام شدند.
حافظ اسد همچنین یک روز پس از ترور ناموفق خود توسط فردی که در نهایت هم معلوم نبود که بود، جهت انتقام حزب بعث سوری به همراه نیروهای گروهان دفاعی سوریه به فرماندهی رفعت اسد، برادر حافظ اسد و عموی بشار اسد، به داخل زندان تدمر حمله بردند و ۱۰۰۰ نفر از زندانیانی که در حال گذراندن دوران محکومیت خود بودند قتلعام کردند. لازم به یادآوری است که این هزار زندانی هیچ نقشی در ترور ناموفق حافظ اسد نداشتند[۹]. طبق آمارهای عفو بینالملل، رفعت الحسن برای حفظ حکومت حافظ اسد بین ۱۷۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ نفر از مردم غیر نظامی را قتلعام کرد[۱۰].
حکومت بشار اسد
با مرگ حافظ الاسد، پسرش بشار الاسد به جای وی نشست. در دوران بشار اسد که امید میرفت اصلاحاتی در کشور سوریه صورت گیرد، هیچ تغییری شکل نگرفت، بلکه شکنجه و آزار فعالین حقوق بشر و مخالفان و فعالان سیاسی ادامه پیدا کرد. از جمله میتوان از ترور، اعدامهای غیررسمی، مفقود کردن نفرات، اعدامهای بدون محاکمه و دیگر اعمال برای سرکوب مخالفان انجام گرفت. کردها نیز از این سرکوب در امان نماندند بلکه در سال ۲۰۰۴ در پی شورش کردها، بسیاری کشته و ۲۰۰۰ نفر بازداشت شدند. علاوه بر این سانسور اینترنت و محدود کردن مطبوعات و اقدامات دیگری برای سرکوب صدای مردم ادامه داشت[۱۱].
سرکوب تظاهرات سوریه
چهره واقعی بشار اسد پس از سرکوبهای متوالی در همه زمینهها نمایان شد. که در ادامه این سرکوبها، زمانیکه در شهرهای مختلف سوریه مانند دمشق، حمات، جبله، لاذقیه، درعا و حمص صدها معترض، در طول چند ماه، خصوصا روزهای جمعه تحت نام جمعه عزت، جمعه مقاومت، جمعه شهدا، جمعه مبارزه، جمعه آزادگان، جمعه آزادی، جمعه نگهبانان میهن، جمعه کودکان، جمعه عشایر، جمعه صالح العلی، جمعه عدم مشروعیت، جمعه ارحل، جمعه لا للحوار و جمعه سر فرود نمیآوریم جز در مقابل خدا علیه دولت بشار اسد، علیه حکومت بشار اسد تظاهرات کردند و به دنبال کنارهگیری بشار اسد از قدرت بودند، به شدت سرکوب شدند. بدین ترتیب که نیروهای بشار اسد مسلح به تانک در شهرهای دمشق، درعا و حمص مستقر شدند و به سرکوب معترضان پرداختند. طبق آمارهای منابع غربی، تا تاریخ ۵ فوریه ۲۰۱۲ بیش از ۷۲۰۰ نفر بوسیله نیروهای امنیتی و نظامی بشار اسد به قتل رسیدند.
با وجود سرکوب و توپباران برخی مناطق سوریه توسط بشار اسد، اما تظاهرات و اعتراضات در شهرهای مختلف سوریه ادامه پیدا کرد و صدها کشته و زخمی به جای گذاشت، که بر طبق اعلام دیدهبان حقوق بشر سوریه، نیروهای بشار اسد با یورش به منازل در شهر اریحا در استان ادلب منازل مسکونی را به آتش میکشیدند و بسیاری را نیز کشته و دستگیر میکردند و در نهایت زیر شکنجه به قتل میرساندند.
در تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۲ دولت بشار اسد ۱۰۸ تن از شهروندان سوریه را به قتل رساند. به دنبال این خبر که ناظران بینالملل آن را عنوان کرده بودند، آمریکا این اقدام را وحشیانه توصیف کرد. و بسیاری کشورها نیز آنرا محکوم و بیانیه در محکومیت این قتلعام منتشر کردند و در ادامه نیز کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، کانادا و استرالیا در واکنش به ادامه کشتار شهروندان غیرنظامی، سفیران سوریه را از کشور خود اخراج کردند[۱۲].
تشکیل ارتش آزاد سوریه
بنیانگذار ارتش آزاد سوریه
ارتش آزاد سوریه توسط نظامیانی که از ارتش بشار اسد جدا شدند و با ورود مردم به این ارتش تشکیل شد که اصلیترین گروه مخالف بشار اسد در سوریه محسوب میشد که عمدتا افرادی با دیدگاههای ملی گرایانه و دموکراتیک بودند[۱۳]. هدف این ارتش، حمایت از غیرنظامیان در مقابل ارتش بشار اسد و سرنگون کردن حکومت بشار اسد از سوریه است. بنیانگذار ارتش آزاد سوریه «حسین هرموش» در اعتراض به كشتار قيام كنندگان، از ارتش بشار اسد جدا شد و با کمک دیگر نظامیان از جمله ریاض الاسعد، ارتش آزاد سوریه را تشکیل داد. که در همان زمان سرهنگ ریاض الاسعد افسر سابق ارتش سوریه به عنوان فرمانده ارتش آزاد سوریه انتخاب شد[۱۴][۱۵]. در بیانیه تأسیس ارتش آزاد سوریه اعلام شده بود: «دست در دست مردم سوریه برای رسیدن به آزادی و کرامت، سرنگونی حکومت، حفاظت از انقلاب و منابع کشور، و ایستادگی در مقابل ماشین نظامی غیر مسوول حامی حکومت تلاش کند»
سرهنگ ریاض الاسعد همچنین گفت: «به اهدای خون و جان مردانش برای کمک به خلاصی مردم بزرگ سوریه از زیر سلطه حاکم ادامه خواهد داد»[۱۶].
پیوستن ارتشیان به انقلاب سوریه
بر اساس آمارهای بدست آمده، از شروع انقلاب ۲۰۱۱ سوریه تاکنون بیش از ۲۱ هزار نظامی، از ارتش بشار اسد جدا شدند. از این تعداد بسیاری به مخالفان حکومت بشار اسد پیوستند و برخی نیز مواضعی بیطرف اتخاذ کردند. روزنامه تایمز با درج این خبر از سایت «زمان» متعلق به سوریه گفت:شماری از این نظامیان جدا شده، از علوی های نزدیک به خانواده اسد یا نزدیکان مادر رئیس جمهور سوریه هستند.
در ادام رژیم اسد برای جلوگیری از موج این جدا شدنها سربازان را مجبور به ادامه خدمت در ارتش کردند و همچنین ۵۰ دلار نیز به حقوق نظامیانی که در خط مقدم قرار دارند اضافه کرد[۱۷].
آغاز نبرد ارتش آزادیبخش در دمشق
۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲ روزی بود که ارتش آزاد سوریه نبرد دمشق را آغاز کرد. هرچند در نهایت بشار اسد کنترل دمشق را به دست گرفت اما ارتش آزاد حومه دمشق و به طور کامل منطقهی غوطه شرقی را در دست گرفت. در ادامه حکومت بشار اسد این منطقه را که بسیار سرسبز و با باغهای زیبا و تفریحگاههای دیدنی بود، مورد حمله موشکی و بمباران قرار داد و آن منطقه را با خاک یکسان کرد تا در اوایل سال ۲۰۱۳ این منطقه تحت محاصرهی کامل نیروهای بشار اسد درآمد.
در ادامه نبردها در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲ دامنه درگیریها به شهر حلب رسید که مرکز مهم تجاری و دومین شهر بزرگ سوریه بود.
با شدت گرفتن اعتراضات مردم سوریه علیه حکومت بشار اسد و سرکوب و کشتار سیستماتیک از جانب حکومت بشار اسد، وی از حکومت ایران برای کمک به سرکوب تظاهرات و جنگ علیه نیروهای ارتش آزادیبخش کمک خواست و رژیم ایران نیز پاسدارانش را تحت عنوان مدافعان حرم حضرت زینب به سوریه گسیل داشت. در همین رابطه دولت آمریکا نگرانی خود را از این کمک برای سرکوب مردم سوریه که علیه بشار اسد قیام کرده بودند اعلام کرد. در آن زمان مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفت رژیم ایران به بشار اسد در سرکوب تظاهر کنندگان کمک میکند. مارک تونر اضافه کرد که درخواست کمک بشار اسد از حکومت ایران نشان دهنده این است که حکومت سوریه، در رأسش بشار اسد علاقه ای به اصلاحات در سوریه ندارد. و اینکه ایران، خودش مشکلات حقوق بشری دارد و نباید در امور کشورهای دیگر دخالت کند. مارک تونر گفت اطلاعاتی در دست است که حکومت بشار اسد کنترل اینترنت و جلوگیری از ارتباط اینترنتی اپوزیسیون را از طریق تجهیزات و الزاماتی که از رژیم ایران دریافت میکند انجام میدهد، و از آن بیشتر اینکه رژیم ایران پلیس سوریه را برای سرکوب مردم آموزش میدهد و همچنین تسلیح نیز میکند[۱۸].
حضور نظامی رژیم ایران در سوریه
حضور نظامی رژیم ایران تحت نام«مدافعان حرم» انجام میشد و به بهانه این که از حرم حضرت زینب در سوریه دفاع میکند، نیروهای نظامی خود را وارد سوریه کرد.
تیپ فاطمیون
تیپ یا لشکر فاطمیون بعد از شروع جنگ در سوریه در سال ۱۳۹۰ ، ابتدا به شکل یک گروهان آغاز به کار کرد و موجودیت خود را اعلام کرد که پس از مدتی به نام تیپ یا لشکر فاطمیون و با نام عربی «لواء فاطمیون» شناخته میشود. فرمانده این گروه شبهنظامی «علیرضا توسلی» که به او ابوحامد نیز میگفتند بود. وی در سال ۱۳۹۳ در منطقه تل قرین در مرز با اسرائیل کشته شد.
دیدبان حقوق بشر گزارشی از جوانان و مردان افغانی منتشر کرد که در سوریه میجنگند. در این گزارش آمده است که جوانان افغانی که بعضی از آنها حتی ۱۴سال بیشتر نداشتند با وعده اقامت قانونی در ایران و وعدهی پول برای دفاع از حکومت بشار اسد از طرف ایران به سوریه میروند و میجنگند. در گزارش دیدبان حقوق بشر، از سال ۲۰۱۳ به بعد افغانیهایی که بدون مدارک قانونی در ایران زندگی میکردند با وعده اقامت قانونی به واحدهای جنگجویان موسوم به «فاطمیون» در سوریه پیوستند.
یکی از جنگجویان سابق لشکر فاطمیون که در کابل زندگی میکرد به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «برای من فقط پول مطرح بود». این جوان ۲۵ ساله اضافه کرد: «هر کسی را که من دیدم به خاطر پول و ویزای ورود آزاد به ایران (به جنگ سوریه) میرفت. من هرگز کسی را ندیدم که به دلایل مذهبی به این جنگ رفته باشد.»
بهدلیل درگیریهای مستمر در افغانستان، وضعیت اقتصادی حاکم در افغانستان و افزایش بیکاری در آنجا، جوانان افغانی بسیاری به اجبار به ایران مهاجرت کردند که هیچکدام از آنها دارای اقامت قانونی در ایران نبودند و تعداد آنها حدود سه میلیون تخمین زده میشد[۱۹].
شمار کشتههای ایران در سوریه
بنا بر اعتراف یکی از مقامات رژیم ایران به نام سید محمدعلی شهیدی محلاتی، نماینده خامنه ای در «بنیاد شهید و امور ایثارگران» و معاون حسن روحانی، شمار پاسداران كشته شده در جنگ سوریه بیش از هزار نفر است. بر اساس گزارشهایی از داخل كشور، شمار كشته های پاسداران و نیروهای لبنانی، افغانی، پاكستانی، عراقی، بیش از 10 هزار نفر است. مطابق گزارشات درونی سپاه پاسداران، برای جلوگیری از فاش شدن ابعاد تلفات و کاهش تأثیرات منفی اجتماعی آن، اجساد کشتههای افغانی و پاکستان و عراقی که در سوریه کشته میشوند به ایران بازگردانده نمیشوند. اجساد کشته شدههای لبنانی در همان سوریه و یا لبنان دفن میشود. اسامی پاسداران و برخی نفرات ارتش در زیر آمده است:
پاسدار-سرتیپها: حسن شاطری، سید حمید طباطبایی مهر، حاج اسماعیل حیدری، محمد جمال پاقلعه ای، دادالله شیبانی، جابر دریساوی، محمد علی علی آبادی، علیرضا توسلی، حسین بادپا، هادی كجباف، روزبه هلیسیایی، حاج عبدالله اسكندری، محمدعلی الله آبادی، عزت الله سلیمانی، فرشاد حسینی نژاد، عبدالرضا مجیری، حسین فدائی، سعید سیاح طاهری، ستار اورنگ، حسن رزاقی، حمیدرضا انصاری، احمد مجدی نسب، حاج علی قربانی، رضا فرزانه، حسنعلی شمس آبادی، محسن قاجاریان، ماشالله شمسه، جواد دوربین، سید شفیع شفیعی، جهانگیر جعفرنیا، محمد حسن حكیمی، رضا رستمی مقدم، احمد غلامی، داریوش درستی، مصطفی رشید پور، اكبر نظری، حسین علیخانی، غلامرضا سمایی و ذاكر حیدری
پاسدار سرهنگها امیررضا علیزاده ، حشمت الله سهرابی، عباس عبداللهی، قاسم غریب، كریم غوابش، مسلم خیزاب، مصطفی صدرزاده، اسماعیل خانزاده، محمدرضا علیخانی، عبدالرضا رشوند، محمد طحان، ستار محمودی، قاسم تیموری، مرتضی ترابی كامل، اصغر فلاحت پیشه، حمزه كاظمی، عبدالحسین سعادت خواه، احمد گودرزی، محسن ماندنی، علی طاهری ترشیزی، سعید شاملو، محمد بلباسی، رحیم كابلی، علی منصوری، قدرت الله عبدیان ، مرتضی عطایی، عادل سعد و محمدرضا زارع الوانی و همچنین دو سرهنگ ارتش تحت امر خامنه ای به اسامی مرتضی زرهرن و مجتبی ذوالفقار نسب[۲۰].
۱۳۰هزار نیرو توسط رژیم ایران به سوریه اعزام شدند
مسئول فرهنگی لشکر فاطمیون اعلام کرد دوهزار افغانی وابسته به لشکر فاطمیون تابهحال در سوریه کشته شدند و هشت هزار نفر نیز در این درگیریهای از ابتدای شکلگیری تاکنون مجروح شدند. این آمار برای اولین بار است که از طرف این لشکر اعلام میشود[۲۱].
سران حکومت ایران حدود ده هزار نفر، که برخی از آنها سرباز بودند بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به سوریه فرستاد[۲۲]. این نیروها فقط نیروهای ایرانی حاضر در سوریه بودند. اما آمار نیروهایی که رژیم ایران به سوریه فرستاد و از آنها حمایت میکرد ۱۳۰۰۰۰نفر اعلام شد[۲۳].
سوریه به عنوان عمق استراتژیک ایران
خامنهای و جناحش به همراه جناح رقیب آنها یعنی اصلاحطلبان، به اتفاق، سوریه را عمق استراتژیک نظام مینامیدند. معنی این حرف این است که حضور رژیم ایران در سوریه ضامن امنیت حکومت ایران و نشان دهنده قدرت نظام است. جناح اصلاحطلب نظام جمله خامنهای را بارها تکرار میکردند که اگر در سوریه نمیجنگیدیم دیر یا زود باید در تهران میجنگیدیم.
رژیم ایران توسط سپاه پاسداران هزاران نیروی مواجب بگیر از پاکستان، افغانستان، لبنان، عراق و ایران، طی ۸ سال جنگ، به سوریه اعزام کرد و نام آنها را مدافعان حرم گذاشت. این نیروها که در ازای این جنگ پول دریافت میکردند یا وعده اقامت در ایران به انها داده میشد عملا به پیادهنظام نیروی هوایی سوریه تبدیل میشدند؛ برای ماندن بشار اسد در قدرت[۲۴].
دخالت در سوریه استراتژی خامنهای
خامنه ای در جلسه ای که خانوادههای کشته شدگان در جنگ سوریه در آن شرکت داشتند با اشاره به جمله معروف، «عمق استراتژیک» به آنها گفت: «اگر جلوی بدخواهان و فتنهگران که دستمایه دشمنی آمریکا و صهیونیسم هستند در آنجا گرفته نمیشد باید در تهران، فارس، خراسان و اصفهان جلوی آنها را میگرفتیم. اینها دشمن را زمینگیر کردند»[۲۵].
از این جمله خامنهای، به گفتهی تحلیل گران سیاسی، چنین برداشت میشود که درگیریهای نظامی در خارج از مرزهای ایران و مقابله با تهدید خارجی به دور از مرز، بحران را از روی حکومت برداشته و به جای دیگری میبرد و به این ترتیب آسیب به نظام کمتر خواهد شد. در علوم سیاسی و مطالعات نظامی عمق استراتژیک یعنی فاصله میان میدان جنگ و قلمرو ارضی در یک کشور. به عبارت دیگر کشوری میتواند ادعای داشتن عمق استراتژیک کند که بتواند صحنه نبرد و مقابله با تهدید را از مرزهای خود به دوردست بکشد و جنگ را به زمین دیگری غیر از زمین خود بکشاند تا از اسیبهای جنگ در امان بماند. به این کار عقبه استراتژیک نیز گفته میشود[۲۶].
حسن روحانی و حصول برجام بر پایه جنگ در سوریه
شورای ملی مقاومت ایران در بیانیه خود درباره سوریه گفت:
حسن روحانی، رئیس جمهور رژیم آخوندی در تماس تلفنی با بشار اسد ضمن تأكید مجدد بر پشتیبانی از دیكتاتور سوریه در كشتار مردم این كشور، مدعی شد كه حمله شیمیایی به ادلب «واهی و بدون سندیت» است و و قیحانه آن را به اپوزیسیون نسبت داد».
وی گفت: «استفاده از سلاح شیمیایی ... برای این بود که صحنه افکار عمومی دنیا را از واقعیتها منحرف کنند و نباید اجازه داد تروریستها با بهره گیری از این تسلیحات، دیگران را متهم و بهانه اقدامات خلاف مقررات بین المللی را فراهم کنند» (رسانه های ایران -۲۰فروردین۹۶)[۲۷].
حسن روحانی در مراسمی تجلیل از دستاندرکاران مذاکرات اتمی گفت:«اگر نیروهای مسلح ما امنیت این کشور را حفظ نمیکردند و سرداران رشید ما در بغداد و سامرا و فلوجه و الرمادیه و... ایستادگی نمیکردند و اگر در دمشق و حلب به دولت سوریه کمک نمیکردند و اگر شهامت ارتش و سپاه و بسیج و ناجا نبود ما امنیتی نداشتیم که بتوانیم به این خوبی مذاکره کنیم».
شمخانی و اصرار به دخالت در سوریه
پاسدار شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت که از نزدیکان حسن روحانی است، در تشییع جنازه پاسداران کشته شده در سوریه گفت: اگر این پاسداران در سوریه کشته نمیشدند «تهرانمان نا امن بود، همدانمان، اهوازمان نا امن بود». شمخانی همچنین ضمن تهدید کشورهای منطقه گفت:«در برخورد با كشورهای منطقه یی و فرامنطقهیی حامی تروریسم، هرگونه اقدامی كه قادر به انجامش باشیم تو حوزه های مختلف آن را انجام میدهیم»[۲۸].
سوریه و عراق، خاکریز ایران
پاسدار سرلشكر محمد باقری، رئیس ستاد كل نیروهای مسلح، درباره دخالت رژیم ایران در سوریه و کمک به بشار اسد برای سرکوب مردم و ارتش آزادی سوریه اذعان کرد که دخالت ایران در سوریه و عراق سپر امنیتی رژیم ایران است. باقری در پیامی به مناسبت تأسیس سپاه پاسداران گفت: «پاسداران ....هماینک با حمایت و همراهی با مقاومت اسلامی سوریه و عراق خود را «سپر امنیت» ملت ایران و بلکه امت اسلامی قرار دادهاند.
ناطق نوری رئیس دفتر بازرسی ویژه خامنهای با اشاره به شعاری که مردم ایران در تظاهرات تکرار میکردند«سوریه رو رها کن فکری بهحال ما کن» مبنی بر دخالت ایران و مخارج هنگفتی که در آنجا صرف میشود گفت: «لبنان، سوریه و فلسطین خاکریزهای ما هستند. وقتی امروز در سوریه مشاوره و شهید میدهیم، برای این است که دشمن به مرزهای ما نیاید. برخی میگویند چرا سرمایه کشور را به سوریه، لبنان و فلسطین میدهید»[۲۹].
آماری از مخارج ایران در سوریه
فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه آقای استفان دیمیستورا درباره مخارج ایران در سوریه گفت: رژیم ایران سالانه ۶ میلیارد دلار برای حفظ بشار اسد در قدرت هزینه میکند. تحلیلگران دیگری نیز از هزینه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار در سال از هزینه رژیم ایران برای باقی ماندن اسد در قدرت سخن گفتهاند. از طرف دیگر هزینه های جانی برای رژیم ایران در سوریه نیز جای تأمل دارد[۳۰].
«سوریه را رها کن فکری بهحال ما کن»
پاسدار حسین همدانی که در سوریه کشته شد و در قیام ۱۳۸۸فرمانده سپاه تهران بزرگ و قرارگاه ثارالله بود و قیام سال ۸۸ به فرماندهی او سرکوب شد در مصاحبه ای با روزنامه «جوان همدان» در ژوئن ۲۰۱۵ گفت طراحی سرکوب مردم در سال ۱۳۸۸ در قرارگاه ثارالله انجام شد، ۵ هزار نفر به قول خودش «ارازل و اوباش»، را شناسایی کرد و در ادامه آنها را در ۳ گردان بسیج سازماندهی کرد تا بتوانند تظاهرات مردم را سرکوب کنند. همدانی در زمینه سرکوب اعتراضات مردم ادامه داد: « باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پایکار بیاوریم»[۳۱].
پول مردم در جیب نیروها برای جنگ در سوریه
ماهانه دستمزدی که به نیروهای لبنانی، پاکستانی، عراقی و بقیه، برای جنگ در سوریه از طرف رژیم ایران داده میشد ۶۰۰ دلار بود و این درحالی بود که در همان زمان مزد یک کارگر ایرانی ۱۵۰ دلار در ماه بود[۳۲].
ورود روسیه به سوریه
ملاقات پوتین با سلیمانی
چهار سال که از جنگ در سوریه میگذشت نیروهای مخالف بشار اسد و ارتش آزاد سوریه در شهرهای سوریه درحال پیشروی بود و این تهدید در ادامه هرچه بیشتر ادامه پیدا کرد و به جایی رسید که بشار اسد و رژیم ایران روز به روز طعم شکست را بیشتر میچشیدند و میرفت تا زمام امور به طور کامل از دست بشار اسد و رژیم ایران در برود. در همین حین بود که بشار اسد و رژیم ایران چاره را در ورود روسیه به جنگ سوریه دیدند. به همین منظور قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران رژیم ایران ناگزیر شد دست خویش را به سمت روسیه دراز کند، هرچند تا پیش از آن نیز در زمینههای لجستیک و سلاح و مهمات نظامی، ارتش سوریه و رژیم ایران را در جنگ با مخالفان اسد تأمین میکرد. به همین منظور قاسم سلیمانی به روسیه رفت تا با پوتین برای اینکه در سوریه دخالت نظامی و مستقیم انجام دهد ملاقات کند. به گفته یکی از فرماندهان سپاه پاسداران به نام «اسدی» که در سوریه حضور داشت، ملاقات سلیمانی با پوتین قریب به دو ساعت به طول انجامید و در این ملاقات قاسم سلیمانی گفت سوریه دارد از دست میرود و شما باید دخالت کنید.
به گفتهی پاسدار «اسدی» روسیه قدرتی بود که با به میدان آمدنش پیروزی نصیب رژیم سوریه و ایران و خود روسیه میشد، به گفته اسدی نیروهای ما با روسیه هماهنگ میشدیم تا محلی که نیروهای روسیه بمباران میکنند از نیروهای ما و بشار اسد خالی باشد.
ولادمیر پوتین و سرگئی لاوروف در مصاحبههای خود گفته بودند که حضور روسیه در خاک سوریه برای آموزش و بهکار گیری تجهیزات روسی است که به نیروهای سوریه داده شده است بود. و نیز اعلام کرده بودند که حمایت نظامی از دولت بشار اسد با هدف محافظت از استقلال سوریه بوده است.
روسیه با نیروی زمینی وارد سوریه شد
چنانچه گفته شد، در گذشته کمک روسیه به سوریه محدود به فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی بود اما بعد از اقدامات اخیر و ملاقاتهایی که با پوتین انجام شد روسیه دو ناو آبخاکی حامل نفربرهای زرهی و تانک و توپ بود از طریق تنگه بسفور به سوریه اعزام کرد و در همان زمان نیز نظامیان وابسته به تیپهای ۸۱۰ و ۳۳۶ تکاوران دریایی روسیه در شهرها و شهرکهای سوریه همچنین در شهرهای لاذقیه، طرطوس، حمص و دمشق و حضور برخی نیروهای دیگر روسیه در دانشکده دریایی سوریه در لازقیه، نشان از حضور تمام عیار روسیه برای کمک به بشار اسد و تقویت نیروهای رژیم ایران در جنگ با مخالفان بشار اسد میداد[۳۳][۳۴].
دستمزدهای کلان برای داوطلبان روسی در جنگ سوریه
روسیه برای اینکه بتواند نیرو برای جنگ در سوریه اعزام کند اقدام قابل توجهی انجام داد و برای داوطلبین در سنپطرزبورگ، دستمزدهای زیادی در نظر گرفت که این دستمزدها معادل ۴۰۰۰ دلار در ماه بود. تجمع داوطلبان روسی در منطقهای در جنوب روسیه با نام «مولکینو» در نزدیکی واحد ویژه ارتش در همان حوالی بود[۳۵].
جنگ علیه نیروهای مخالف اسد با ۶ ارتش
پاسدار اسدی یکی از فرماندهان شبه نظامیان ایران علیه نیروهای مخالف اسد درباره وضعیت نیروها در سوریه گفت: در سوریه شش ارتش تشکیل شد که یکی از آن نیروها حزبالله بود، دیگری نیروهایی از افغانستانیها و نیروی دیگر نیز از پاکستانیها بود. نیروی دیگری که حاصل کار سلیمانی و حسین همدانی بود نامش «دفاع وطنی» بود. اما با وجود دخالت آشکار نظامی روسیه در سوریه، گروههای مخالف اسد در جبهه غرب در سوریه نیروهای سوریه و همپیمانانش را وادار به عقب نشینی کردهاند. اعزام تکاوران نیروی زمینی روسیه به همراه نفربرهای مدرن روسی در لازقیه و اطراف آن و شرکت مستقیم نیروهای روسی در جنگ سوریه، تقویتی برای نیروهای بشار اسد بود که تابحال شکستهای سنگینی را متحمل شده بودند[۳۶].
حملات شیمایی توسط بشار اسد
با شدت گرفتن درگیریها در سوریه رژیم اسد متوسل به استفاده از سلاح شیمیایی شد. طبق گزارش شبکه حقوق بشر سوریه، رژیم اسد از سال ۲۰۱۲ تا تاریخ ۴ آوریل سال جاری در کشور سوریه ۲۲۱ بار از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. در ادامه این گزارش آمده است که رژیم بشار اسد ۲۱۶ بار با سلاحهای شیمیایی به استانهای دمشق و ادلب حمله کرده است که بیشتر قربانیان این حملات شیمیایی از غیرنظامیان و کودکان بودند.
در حملات شیمیایی رژیم اسد به مناطق مسکونی دستکم ۹۷۵۳ نفر مجروح شدند و در این حملات به مناطق مسکونی غوطه شرقی دمشق و خانشیخون در ادلب ۱۴۰۰نفر کشته شدند[۳۷].
در ماه اوت سال ۲۰۱۳ حکومت بشار اسد به منطقه غوطه شرقی حمله شیمیایی با گاز سارین انجام داد که در جریان این حملات ۱۴۲۹ نفر کشته شدند که تعدادی از کشته شدگان کودک بودند. همچنین در سال ۱۰۱۷ نیز رژیم اسد با حمله شیمیایی گاز سارین به خانشیخون بیش از ۸۰ نفر کشته شدند. دیدهبان حقوق بشر در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که رژیم سوریه در این سال بارها به استفاده از گاز کلر در حملات به مناطق مسکونی متهم شده است[۳۸].
در مورد استفاده حکومت بشار اسد از سلاحهای شیمیایی باراک اوباما رئیس جمهور وقت به سوریه هشدار داده بود که استفاده از سلاحهای شیمیایی عبور از خط قرمز است. اما پس از هشدار اوباما دو حمله دیگر با گازهای شیمیایی در سوریه توسط بشار اسد انجام شد که محکومیت بینالمللی در پی داشت اما عبور از خط قرمز آمریکا نیز با هیچ واکنشی از طرف اوباما مواجه نشد[۳۹].
باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت آمریکا هشدار داد که استفاده از سلاحهای شیمیایی عبور از «خط قرمز» است و چنانچه دولت سوریه از این سلاحها استفاده کند، پیامدهای بسیار شدیدی در انتظار این رژیم خواهد بود؛ از جمله اینکه او در موضوع استفاده از گزینۀ نظامی در قبال سوریه بازنگری خواهد کرد. با این وجود یکسال بعد دستکم دو حملۀ دیگر با گازهای شیمیایی در سوریه به وقوع پیوست که محکومیت بینالمللی را در پی داشت.
تلفات جنگ در سوریه
درباره آمار تلفات در سوریه نظرات و آمارهای متفاوتی گزارش شده است. دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، طی ۸ سال درگیری در سوریه، بیش از ۵۱۱ هزار نفر از سال ۲۰۱۱ تا کنون کشته شدند. دیدهبان همچنین اضافه کرد، ۳۵۰ هزار نفر از کشته شدگان شناسایی شدند[۴۰].
آمار مهاجران
در جریان درگیریهای ۸ ساله در سوریه ۱۳ میلیون نفر سوری به خارج از خاک سوریه مهاجرت کردند. این مهاجرتها میلیاردها دلار خسارت به کشور وارد کرد[۴۱].
توسط اسد
محکومیتهای جهانی
https://www.aljazeera.net/news/arabic/2011/4/15/تسلسل-زمني-لاحتجاجات-سوريا
منابع
- ↑ هكذا بدأت الثورة في سوريا
- ↑ بشار الأسد يحكم قبضته على سورية
- ↑ الجيش السوري الحر
- ↑ فرع القاعدة بايران يساهم بنقل الأسلحة والمقاتلين لتنظيم القاعدة في سوريا
- ↑ سازمان سیا،اسناد روابط ایران و گروه القاعده را منتشر کرد
- ↑ همکاری رژیم اسد و داعش در خط حما-ادلب در سوریه
- ↑ همکاری «عمیق» رژیم اسد با داعش در زمینه انرژی
- ↑ آسوشیتدپرس: سردار سلیمانی ماه اوت با پوتین دیدار کرده است
- ↑ سوریه، ۳۰سال کشتار و ترور-وبلاگ بابیلونسکای بلاگ
- ↑ اللجنه السوریه لحقوق الانسان-وبگاه حقوق بشر سوریه
- ↑ گاهشمار بحران سوریه-سایت الکوثر
- ↑ گاهشمار بحران سوریه-سایت کوثر
- ↑ گاهشمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز
- ↑ فرمانده ارتش آزاد سوریه: بشار اسد به سرنوشت قذافی دچارخواهد شد-العربیه
- ↑ هشدار سرهنگ رياض اسعد فرمانده ارتش سوريه آزاد درمورد سلامت سرهنگ حسين هرموش-سایت همبستگی ملی
- ↑ ارتش آزاد سوریه، نیرویی با قدرتی نامعلوم-سایت بی بی سی
- ↑ جدا شدن افسران نظامی از ارتش سوریه-سایت ایران آزاد فردا
- ↑ آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک میکند-دویچه وله
- ↑ لشکر فاطمیون
- ↑ كمیسیون امنیت و ضد تروریسم: ایران: تلفات پاسداران و مزدورانشان در سوریه از 10 هزار تن بیشتر است- سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ ۲ هزار کشته و ۸ هزار زخمی از افغانهای فاطمیون در سوریه-دویچه وله
- ↑ نشریه فارین افیرز
- ↑ وال استریت ژورنال
- ↑ پایان عمق استراتژیک-رادیو فردا
- ↑ ایران، سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی
- ↑ ایران و سوریه، معمای عمق استراتژیک-سایت بی بی سی
- ↑ تماس روحانی با دیكتاتور سوریه و حمایت از كشتار مردم این كشور-سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ وحدت روحانی با خامنه ای در پشتیبانی از جنایتهای پاسداران در سوریه وعراق و حمایت از اسد-سایت شورای ملی مقاومت
- ↑ تأکید بر اعزام پاسداران به سوریه-سایت شورای ملی مقاومت ایران
- ↑ چرا رژیم ایران سوریه را رها نمیکند-سایت بی بی سی
- ↑ نشریه جوان همدان
- ↑ سوریه را رها کن فکری بهحال ما کن-سایت مجاهد
- ↑ ورود روسیه به جنگ سوریه-رادیو فردا
- ↑ ماجرای دیدار ۱۴۰ دقیقهای پوتین با سردار سلیمانی-سایت مشرق
- ↑ انتشار شواهدی درباره فعالیت نیروی زمینی روسیه در سوریه-دویچه وله
- ↑ نبرد آزادسازی جولان قطعی است-سایت مشرق
- ↑ بیش از 200 بار از سلاح شیمیایی در سوریه استفاده شده است-آناتولی
- ↑ از «حمله شیمیایی» به دوما تاکنون چه می دانیم؟-یورو نیوز
- ↑ گاهشمار جنگ داخلی سوریه-یورو نیوز
- ↑ جنگ در سوریه ۵۰۰هزار کشته-یورو نیوز
- ↑ «۳۷۰ هزار نفر» در جنگ داخلی سوریه کشته شدهاند-رادیو فردا