اعدام در ایران

اعدام در ایران نوعی مجازات است که به وسیله آن جان مجرم گرفته می‌شود، به همین دلیل به آن اشد مجازات هم می‌گویند. در ایران که حکومت مذهبی بر مبنای ولایت فقیه حاکم است، این کیفر برای جرایم، قتل، تجاوز، آزار جنسی کودکان، لواط، قاچاق مواد مخدر، سرقت مسلحانه، آدم‌ربایی و محاربه در نظر گرفته شده‌است.

بنا به گفته عفو بین‌الملل، تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶ مجازات اعدام در ۵۷ کشور جهان به اجرا در می‌آید و در ۱۴۱کشور یا قانوناً لغو شده و یا عملاً به اجرا گذاشته نمی‌شود. از این میان ۱۰۴کشور، مجازات اعدام را قانوناً و برای تمامی جرائم ملغی نموده و ۷ کشور فقط در مورد جرائم عمومی (به جز در مورد جرائم استثنائی و یا در زمان خاص، مثلاً جرائم زمان جنگ) آن را به حالت تعلیق درآورده‌اند. ۳۰ کشور اگرچه مجازات اعدام را لغو نکرده، اما از ده سال پیش تا کنون آن را عملاً به اجرا درنمی‌آورند. در ۱۵ نوامبر سال ۲۰۰۷ کمیسیون سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۹۹ رای مثبت و ۵۲ رای منفی و ۳۳ رای ممتنع، در قطعنامه‌ای خواستار تعلیق مجازات اعدام در جهان شد. در تصویب این قطعنامه سازمان غیردولتی ایتالیائی کسی به قابیل دست نزند نقش فعالی داشت.

مجمع عمومی قطعنامه مزبور را در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۰۷ با ۱۰۴ رای مثبت و ۵۴ رای مخالف و ۲۹ رای ممتنع به تصویب رساند. قطعنامه در مجمع عمومی ۵ رای مثبت بیشتر نسبت به رای کمیسیون سوم بدست آورد.

تاریخچه اعدام

قانون حمورابی از قدیمی‌ترین قوانینی است که تاریخ بشر به ثبت رسانده است. در قانون حمورابی موارد فراوانی از مجازات خشن به چشم می‌خورد که از جمله آن‌ها مجازات اعدام است. قوانین حمورابی در تخته سنگی به طول سه متر با ۲۸۲ ماده حکاکی شده بود.

در طول تاریخ بشریت برخی از امپراتوران چین و روم و ژاپن و پادشاهان هند و تزارهای روسیه با مجازات اعدام مخالفت کرده و آن را به تعلیق درآوردند. اولین کشوری که اعدام را به حالت تعلیق درآورد، در سال ۱۴۹۸ میلادی، جمهوری سن مارینو بود که در سال ۱۸۶۵ این شیوه مجازات را به کلی ملغی کرد. اولین کشوری اعدام را لغو کرد «دوک نشین توسکانی» می‌باشد که در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۷۸۶، با الهام از ایده‌های متفکر بزرگ ایتالیائی چزاره بکّاریا، دست به این عمل زد. این روز هنوز هم در استان توسکانی تعطیل عمومی است و جشن گرفته می‌شود. انگلستان در سال ۱۹۴۸ و فرانسه در سال ۱۹۸۱ مجازات اعدام را لغو کردند. اولین شواهد تاریخی در مورد اعدام به دوره هخامنشی، یعنی به حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد.در دوران یونان باستان نیز اعدام مرسوم بوده که اغلب در مورد زنها به اجرا درمی‌آمد. در روم باستان گردن زدن و یا به صلیب کشیدن برای گرفتن جان محکومین به اجرا درمی‌آمد. در قرون وسطی مجازات اعدام به صورت گسترده رواج داشته و در عصر معاصر نیز این مجازات به طرق مختلفی در ده‌ها کشور به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

کشورهایی که در آن بیشترین تعداد اعدام انجام می‌گیرد

اگرچه به خاطر سیستم‌های حاکم در اکثر کشورهایی که در آن مجازات اعدام صورت می‌گیرد آمار اعدام عملاً نمی‌تواند دقیق باشد، با این‌حال سازمان‌های حقوق بشری عمدتاً سعی می‌کنند آمارشان براساس آمار رسمی دولتی باشد ، بنابرین آمار اعدام در کشورهایی که این مجازات را اعمال می‌کنند، غالباً از ارقام واقعی بسیار کوچکتر است؛ بنابراین به گفته خود این سازمانها آمار ارائه شده معمولاً از آمار واقعی کمتر می‌باشد. بنا به گزارش سازمان عفو بین‌الملل در سال ۲۰۱۶ بالاترین تعداد نفرات اعدام شده در این کشورها به‌ترتیب عبارت بوده است از: چین بیش از ۱۰۰۰، ایران ۵۶۷، عربستان سعودی ۱۵۴، عراق ۸۸، پاکستان ۸۷، مصر ۴۴، ایالات متحده آمریکا ۲۰، سومالی ۱۴، بنگلادش ۱۰، مالزی ۹، افغانستان ۶، بلاروس و سنگاپور و اندونزی ۴، فلسطین ۳، سودان ۲ و بوتسوانا و تایوان ۱ نفر. از نفرات اعدام شده در جمهوری سودان جنوبی و کره شمالی و ویتنام آماری در دست نیست.

اعدام کودکان

کنوانسیونهای بین‌المللی حقوق بشر و میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک اعدام افرادی را که زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال داشته‌اند را منع می‌کنند. از سال ۱۹۹۰ تا دسامبر ۲۰۱۶ کشورهای عربستان سعودی، چین، کنگو، ایران، نیجریه، پاکستان، ایالات متحده آمریکا، سودان و یمن، حداقل ۱۳۱ نفر از کسانی را که زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال داشتند، اعدام کرده‌اند. در سال ۲۰۰۵ دادگاه عالی آمریکا اعدام افرادی را که زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال داشتند را مخالف قانون اساسی آن کشور اعلام کرد و به این ترتیب قوانین آمریکا در این مورد با استاندارهای بین‌المللی تطبیق داده شد. در سال ۲۰۱۶ درایران حداقل ۲ نفر از کسانی را که زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال داشتند، اعدام شده‌اند. بنا به نظر عفو بین الملل در سالهای اخیر کشورهای بنگلادش و اندونزی و ایران و مالدیو و نیجریه و پاکستان و پاپوآ گینه نو همچنان به اعدام این افراد ادامه می‌دهند.

اعدام به جرم مواد مخدر

رفرم در قانون مواد مخدر و کاهش تعداد اعدام‌ها، مقایسه قانون قدیم و جدید و چرا این رفرم و کاهش تعداد اعدام، دست رژیم را نمیشوید

انواع اعدام

انواع مختلف اعدام نسبت به فرهنگ و سنت زمانی ومکانی در طول تاریخ وجود داشته‌است.

سنگسار در ایران

1. قصاص: به این معنی که مجرم مانند عملی که کرده است مجازات شود.
2. سنگسار: مجازات مرگی است که در عهدعتیق مورد استفاده قرار می‌گرفت و هنوز در برخی از کشورهای اسلامی به عمل می‌آید. محکوم از طریق پرتاب سنگ از طرف گروهی که در این عمل شرکت می‌کنند کشته می‌شود.
3. در آب خفه کردن: از این نوع مجازات در مصر باستان استفاده می‌کردند، به این معنا که مجرم را در کیسه ای سربسته گذاشته و او را رودخانه نیل می‌انداختند.
4. در مایع جوشان انداختن: این نوع مجازات در برخی از کشورهای خاوردور، چین و ژاپن، استفاده می‌شد. در روم باستان گاهی از این نوع مجازات برای از بین بردن کسانیکه به مسیحیت گردیده بودند استفاده می‌شد. در دوره رنسانس در انگلستان از این روش استفاده می‌شد.
5. از بلندی انداختن: مجرم از بالای بلندی به پایین پرتاب می‌شود.
6. به صلیب کشیدن: از این نوع مجازات در روم باستان استفاده می‌شد. در ژاپن تا اوائل قرن بیستم، تا دوره میجی (۲۳ اکتبر ۱۸۶۸ تا ۳۰ ژوئیه ۱۹۱۲) از این نوع مجازات استفاده می‌شد.
7. دار زدن: از این روش در قرون وسطی استفاده می‌شد وهنوز هم در برخی از کشورها مرسوم است. محکوم را از طناب دار حلق آویز می‌کنند، به این ترتیب ضربه شدیدی به ستون فقرات و گردن وی وارد می‌شود و در نتیجه باعث شکستگی و آسیب شدید در نخاع می‌شود و این امر باعث خلل در دستگاه تنفسی می‌شود
8. دار زدن با جراثقال: یکی از شیوه‌های رایج اعدام در ایران است که با ترکیبی از طناب دار و بالا کشیدن محکوم به وسیله بازوی بلند جراثقال تا ارتفاع زیاد است.
   

   اعدام با جراثقال در خیابان‌های ایران
9. سوزاندن در آتش: محکوم را به تیرکی، که بر پشته‌های هیزم نصب شده‌است، می‌بندند و به آتش می‌کشند. از این روش در قرون وسطی در اروپا، مخصوصاً کلیسا برای از بین بردن مخالفانش، استفاده می‌شد.
10. تیرباران: از این روش عمدتاً برای اعدام نظامیان و در ده‌های اخیر برای از بین بردن شورشیان سیاسی استفاده می‌شد.
11. شلیک به پشت گردن: این شیوه اعدام در حال حاضر در چین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
12. گیوتین: این شیوه اعدام با انقلاب فرانسه جاری و سپس در سایر کشورهای اروپایی مرسوم شد. گیوتین دستگاهی است که به وسیله آن سر محکوم را از بدنش جدا می‌کنند. گیوتین که یک واژه فرانسوی است(Guillotine)، نام پزشک فرانسوی ژوزف گیوتین می‌باشد که این شیوه را به جای شیوه «وحشتناک و آبروبر» گردن زدن با شمشیر پیشنهاد کرده بود.
13. شمع آجین: از این شیوه به عنوان اعدام با شکنجه، در گذشته، استفاده می‌شد. این روش به این ترتیب است که در بدن محکوم، عمدتاً در فسمت سینه، سوراخهائی ایجاد کرده و در آنها شمعهائی که بعداً روشن می‌شوند گذاشته می‌شوند.
14. تزریق مرگبار: از این روش در برخی ایالات‌های آمریکا،و از سال ۱۹۹۶ در چین برای اعدام محکومین استفاده می‌شود.
15. صندلی الکتریکی: این شیوه اعدام در قرن نوزدهم در آمریکا اختراع شد و در بسیاری از ایالت‌های آن کشور مورد استفاده قرار گرفته می‌شد. این شیوه در سالهای هفتاد قرن بیستم با روش تزریق سم جایگزین شد.
16. کوبیدن سنگ بر سر: یکی از روش‌های مجازات اعدام در زمان هخامنشیان، گذاشتن سر محکوم بر سنگ و خرد کردن آن بوده است.
17. کندن پوست: کمبوجیه یکی از قضات شاهی را که برای صدور یک حکم غیرعادلانه رشوه گرفته بود با کندن پوست به قتل رساند.

اقدام بین‌المللی برای لغو مجازات اعدام و آثار آن

شاید بتوان گفت منتسکیو نخستین منادی لغو مجازات اعدام بود که در کتاب روح القوانین به مجازات اعدام اعمال شده در آن روزگاران، شدیدا حمله کرد و آن را نشانه استبداد حاکم دانست و رابطه متقابلی را بین شدت استبداد و کثرت اعدام قائل شد. در پی اعلام نظریات منتسکیو و تحت تاثیر این نظریات، قوانین و جامعه مجرم‌زای آن زمان، بکاریا با انتشار کتاب رساله جرایم و مجازات با اعدام شدیدا به مقابله برخاست و آن را محکوم کرد. اثرات این کتاب آن‌چنان شدید بود که تعداد زیادی از حقوق‌دانان ایتالیایی در مقابل مخالفت‌های شدید مخالفان بکاریا از وی حمایت کردند.

اولین اثر تفکر بکاریا و طرفدارانش، اصلاح قانون جزای «توسکان» ایتالیا بود که در ۳۰ نوامبر ۱۷۸۶ به اجرا گذاشته شد. در این قانون علاوه بر اصلاحات مختلفی که صورت گرفت، کیفر مرگ دیگر ضروری نبود. در آلمان شکنجه حذف شد. در اتریش قانون سال ۱۷۸۷ با جانشین کردن مجازات سالب آزادی به جای کیفر مرگ از اندیشه‌های بکاریا پیروی کرد. لهستان نیز محاکمه جادوگری و شکنجه را لغو کرد.

پانویس

https://www.amnesty.it/campagne/pena-di-morte/