۹٬۸۹۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
=== اصلاح طلبان دو خردادی === | === اصلاح طلبان دو خردادی === | ||
در نمایش دوم از | در نمایش دوم از اصلاح طلبان، این واژه به مجموعهای از عناصر حکومت جمهوری اسلامی پس از حذف گسترده از مناصب حکومتی توسط خامنهای اطلاق میشود. | ||
اصلاحطلبان در واقع ادامه جناح چپ دهه | اصلاحطلبان در واقع ادامه جناح چپ کارگزاران جمهوری اسلامی در دهه ۱۳۶۰ هستند، که در تمامی وقایع سرکوب آن سالها دست داشتند و مسئولیت مستقیم کشتارها و اعدامها را بر عهده دارند. | ||
این مجموعه مدتی پس از واقعه دوم خرداد به این نام خود را نمایاندند. اصلاح طلبان در هفتمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ با به قدرت رسیدن سید محمد خاتمی بهعنوان رییس قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران، توانستند وارد عرصه حاکمیت بشوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به جنبش دوم خرداد منسوب گشت و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت. | این مجموعه مدتی پس از واقعه دوم خرداد به این نام خود را نمایاندند. اصلاح طلبان در هفتمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ با به قدرت رسیدن سید محمد خاتمی بهعنوان رییس قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران، توانستند وارد عرصه حاکمیت بشوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به جنبش دوم خرداد منسوب گشت و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت. | ||
انتخابات نهمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ خروج کامل اصلاحطلبان از قدرت را در پی داشت. اصلاح طلبان قبل از آن | انتخابات نهمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ خروج کامل اصلاحطلبان از قدرت را در پی داشت. اصلاح طلبان قبل از آن در انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی با ردصلاحیت گسترده کنار گذاشته شدند. | ||
ائتلاف اصلاحطلبان ایران در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ به ائتلافی از ۲۱ حزب و گروه که هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطیگری دولت بود اطلاق میشد. | ائتلاف اصلاحطلبان ایران در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ به ائتلافی از ۲۱ حزب و گروه که هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطیگری دولت بود اطلاق میشد. | ||
در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای این جریان تنها دوتن به نامهای میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند. در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدینژاد پیروز گردید باعث اعتراض شدید کاندیداهای دیگر از قبیل محمد خاتمی شد و اعتراضات | در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای این جریان تنها دوتن به نامهای میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند. در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدینژاد پیروز گردید باعث اعتراض شدید کاندیداهای دیگر از قبیل محمد خاتمی شد و اعتراضات عمومی را در پی داشت.<ref>[https://library.fes.de/pdf-files/iez/08664.pdf کتاب پس از انتخابات صفحه ۱۸۱]</ref> هم چنین میرحسین موسوی نیز گفت: تشکیلاتی با نام راه سبز امید تاسیس خواهد کرد، که خودش، محمد خاتمی و مهدی کروبی در شورای مرکزی آن خواهند بود و هدف از آن ایجاد مردمسالاری، آزادی، پیشرفت و جمهوری اسلامی واقعی بر اساس آرمانهای سید روحالله خمینی خواهد بود. | ||
احزاب و گروههای عمده اصلاحطلبان | احزاب و گروههای عمده اصلاحطلبان | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== تعریف سیاسی اصلاحات == | == تعریف سیاسی اصلاحات == | ||
رفرم یا اصلاح، که در ادبیات سیاسی ایران بیشتر بصورت جمع «اصلاحات» استفاده میشود، به اقداماتی میگویند که برای تغییر و تعویض برخی از جنبه های حیات اقتصادی واجتماعی و سیاسی صورت می گیرد بدون آن که بنیاد جامعه را دگرگون سازد. مانند: اصلاحات | رفرم یا اصلاح، که در ادبیات سیاسی ایران بیشتر بصورت جمع «اصلاحات» استفاده میشود، به اقداماتی میگویند که برای تغییر و تعویض برخی از جنبه های حیات اقتصادی واجتماعی و سیاسی صورت می گیرد بدون آن که بنیاد جامعه را دگرگون سازد. مانند: اصلاحات ارضی، اداری، آموزشی، بازرگانی، و... | ||
در اصطلاح جامعه شناسی، اصلاحات به تحولات روبنایی و سطحی گفته می شود که با حفظ نظام موجود صورت می پذیرد؛ ولی انقلاب به دگرگونی بنیادی و عمیق اطلاق می شود؛ | در اصطلاح جامعه شناسی، اصلاحات به تحولات روبنایی و سطحی گفته می شود که با حفظ نظام موجود صورت می پذیرد؛ ولی انقلاب به دگرگونی بنیادی و عمیق اطلاق می شود؛ در اصطلاح علوم سیاسی اصلاحات، به تغییرات آرام و تدریجی در جهت بهبود اوضاع اجتماعی در چارچوب نظام اطلاق می شود. برخی اصلاحات اقتصادی را نیز نزدیک به این معنا گرفته اند، ولی واژه انقلاب در جایی به کار می رود که تحولات سریع همراه با قهر، تحقق یابد به گونه ای که منجر به سرنگونی نظام سیاسی حاکم شود. | ||
=== اصلاحات از دید لنین === | === اصلاحات از دید لنین === | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
«مفهوم رفرم بدون شک با مفهوم انقلاب متناقض است. فراموش کردن این تناقض و عدم توجه به مرز میان این دو مفهوم موجب بروز اشتباهات جدی می گردد. ولی این تناقض مطلق و این مرز جامد نیست، بلکه زنده و متحرک است. در هر مورد مشخص باید آن را معین کرد. | «مفهوم رفرم بدون شک با مفهوم انقلاب متناقض است. فراموش کردن این تناقض و عدم توجه به مرز میان این دو مفهوم موجب بروز اشتباهات جدی می گردد. ولی این تناقض مطلق و این مرز جامد نیست، بلکه زنده و متحرک است. در هر مورد مشخص باید آن را معین کرد. | ||
رفرم محصول فرعی انقلاب است. فشار انقلابی توده ها گاه که پیروز نمی شود هیئت حاکمه را به عقب نشینی و به تن دادن به رفرم ها وامی دارد. حزب انقلابی باید مردم را به مبارزه برای تعمیق این رفرم ها و واداشتن هیئت حاکمه به عقب نشینی بیشتر سوق دهد و چنانچه لنین می گوید از رفرم ها برای بسط و توسعه مبارزات طبقاتی استفاده کند.<ref>[https://eshtrak.wordpress.com/2011/01/27/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%B1%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86/ مقاله لنین، مارکسیسم و رفرمیسم سایت اشتراک]</ref> | ...رفرم محصول فرعی انقلاب است. فشار انقلابی توده ها گاه که پیروز نمی شود هیئت حاکمه را به عقب نشینی و به تن دادن به رفرم ها وامی دارد. حزب انقلابی باید مردم را به مبارزه برای تعمیق این رفرم ها و واداشتن هیئت حاکمه به عقب نشینی بیشتر سوق دهد و چنانچه لنین می گوید از رفرم ها برای بسط و توسعه مبارزات طبقاتی استفاده کند.<ref>[https://eshtrak.wordpress.com/2011/01/27/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%B1%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86/ مقاله لنین، مارکسیسم و رفرمیسم سایت اشتراک]</ref> | ||
انجراف به نام اصلاح | انجراف به نام اصلاح | ||
یکی از مصادیق بارز اصلاحات، جریان سیاسی درون | یکی از مصادیق بارز اصلاحات، جریان سیاسی درون جنبش کارگری و کمونیستی است که ضرورت مبارزه طبقاتی، انقلاب سوسیالیستی و دیکتاتوری پرولتاریا را انکار می کند و طرفدار همکاری طبقاتی برای رسیدن به جامعه مبتنی بر رفاه عمومی است. نمایندگان اصلاحات در سال ۱۹۵۱ در فرانکفورت گرد آمدند و اصطلاحاً مکتب فرانکفورت را شکل دادند. | ||
== انواع اصلاحات == | == انواع اصلاحات == | ||
=== رفرم | === رفرم ارضی === | ||
رفرم | رفرم ارضی یا اصلاح ارضی عبارتست ازاقدامات یک دولت برای ایجاد تغییراتی در نحوه مالکیت ارضی و طرز استفاده از زمین. | ||
در کشورهای سرمایه داری هدف از اصلاحات ارضی ایجاد شرایط برای رشد سریع تر مناسبات سرمایه داری در ده، تضعیف مبارزه دهقانان و جلوگیری از قیام | در کشورهای سرمایه داری هدف از اصلاحات ارضی ایجاد شرایط برای رشد سریع تر مناسبات سرمایه داری در ده، تضعیف مبارزه دهقانان و جلوگیری از قیام آنان است که در عینحال با حفظ منافع مالکان از طریق پرداخت غرامت یا بهای زمین به حساب دهقانان همراه است. در نتیجه این گونه رفرم ارضی که اغلب نیمبند و ناپیگیر است سرمایهداران صاحب صنایع و بانکها و رجال دولتی و ارتشی و سایر ثروتمندان برای چنگ انداختن بر اراضی امکان به دست می آورند و اشکال استثمار سرمایه داری (انفرادی و جمعی) جانشین استثمار ما قبل سرمایه داری می شود. این قبیل رفرمها اگر چه از نظر اقتصادی می تواند موجبات استفاده از علم و تکنیک را در کشاورزی فراهم آورد و میزان محصولات کشاورزی را افزایش دهد، از نظر اجتماعی با شدت به پروسه قشر بندی در روستا می افزاید و اکثریت عظیم دهقانان را خانه خراب می کند و تناقضات تازه و عمیق به وجود میآورد و در عینحال از حل رادیکال و نهایی مسئله ارضی عاجز است. | ||
اصلاحات ارضی در ایران (۱۳۵۰-۱۳۴۱) با حکم شاه آغاز و در سه مرحله اجرا شد. هدف این اصلاحات، انتقال مالکیت زمین به کشاورزان بود. چنان که پیشتر نشان داده شد، کمی بیشتر از ۱/۸ میلیون کشاورز واجد شرایط دریافت زمین بودند. با این حال نتایجی که پس از اتمام هر مرحله رسماً اعلام شد، نشان میداد ۲/۲۱۴ میلیون نفر طی سه مرحله زمین دریافت کردند (مرکز آمار ایران، ۱۳۵۳، ص ۲۲۹۸؛ مرکز آمار ایران، ۱۳۵۴، صص ۲۴۵-۲۴۴). تفکیک دریافتها به این ترتیب بود: مرحلهٔ اول: ۸۰۰ هزار(۴)؛ مرحلهٔ دوم: ۲۱۴ هزار؛ و مرحلهٔ سوم: ۱/۲ میلیون روستایی. وقتی تعداد افراد ذینفع به ۷۹۴ هزار زمیندار موجودی اضافه شود که وضعیت حقوقیشان در مرحلهٔ دوم مشخص شده بود (مقدم، ص۱۶۲؛ مرکز آمار ایران، ۱۳۵۴، ص۲۴۴) نتیجه میشود ۳ میلیون واحد، که یعنی بسیار فراتر از رقم ۲/۴۷۹ میلیون در اختیاردار زمین موجود در سال ۱۳۵۳. دلیل این ناهمخوانی، محاسبه و وارد فهرست کردن چندبارهٔ عواملی واحد در مراحل مختلف است، ازجمله مثلاً در شمار آوردن دهقانان در بیش از یک مرحله از اصلاحات ارضی (سلمانزاده و جونز، ۱۹۷۹).<ref>[http://www.tarikhirani.ir/fa/news/7597/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7 سایت تاریخ ایرانی مقاله اصلاحات ارضی در ایران]</ref> | |||
=== اصلاحات آموزشی === | |||
در اواخر دوره حکومت ناصرالدینشاه میرزا حسن تبریزی معروف به رشدیه اولین مدرسهی سبک جدید را در ایروان و سه سال بعد در تبریز ایجاد نمود. مدرسه سبک جدید در ایران به رشدیه معروف شد. در این مدرسه تعلیم و تعلّم بر اساس اصول جدید و یادگیری الفبا با اصول صوتی انجام میگرفت. مدارس جدید بهسرعت در شهرهای مختلف ایران تأسیس یافته و بهمرور جای مکتبخانههای سنتی را گرفتند.<ref>[https://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_4402.html مقاله اصلاحات آموزشی میرزا حسن رشدیه]</ref> | |||
اولین قوانین آموزش اجباری در سال ۱۹۴۳ ارائه شد، از اوایل دههٔ ۱۹۵۰ توسعهٔ ملزومات آموزشی حتی سریعتر از این بوده و توسعهٔ طرحریزی شده برای دههٔ ۱۹۷۰ عظیم است. در سال ۱۹۱۰ تنها ۱۱۰ مدرسهٔ ابتدایی وجود داشت که به ۱۰ هزار دانشآموز سرویس میدادند که ۸۰ درصد این دانشآموزان، پسر بودند. تا سال ۷۲-۱۹۷۱ تعداد مدارس ابتدایی به ۲۶ هزار واحد رسید که سه میلیون و ۲۳۰ هزار دانشآموز در آنها درس میخواندند.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/7601/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%84-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D8 مقاله کیت واتسون، اصلاحات آموزشی در انقلاب سفید]</ref> | |||
=== اصلاحات اداری === | |||
انديشه اصلاح و دگرگونی در نظام اداري كشور، پيشينه ای قديم دارد و به عنوان يك شعار اساسی مورد توجه همه دولت ها از دهه چهل به بعد بوده است. شايد به عنوان اولين اقدام مشخص برای اصلاح نظام اداری، بتوان به تشكيل شورای عالی اداری در سال ۱۳۴۰ اشاره كرد. اين شورا به موجب تصويب نامه هيأت وزيران وقت تشكيل و مأموريت عمده آن سازگار كردن تشكيلات اداری دولت با سير تكاملی اجتماع و تجديد نظر در روش های كار و تشريفات اداری تعيين گرديد. محصول مهم فعاليت شورای مذكور، تدوين «قانون استخدام كشوری» بود، كه منجر به استقرار نظام جديد اداری و استخدامی در كشور گرديد و با تشكيل «سازمان امور اداری و استخدامی كشور» به موجب فصل نهم قانون مذكور، وظيفه انجام مطالعات و تحقيقات در زمينه امور اداری و استخدامی و اصلاح سازمان و تشكيلات دولت و روش ها و رويه های عمومی انجام كار به اين سازمان محول شد. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش