کاربر:Safa/4صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=== حوزه‌ی علمیه نجف === | === حوزه‌ی علمیه نجف === | ||
تا پیش از شهادت حضرت علی (ع) نجف شهر پر رونقی نبود، این شهر پیش از سکونت شیخ طوسی، سرزمینی بود که برخی از علویان را در خود جای داده بود. ولی با حضور شیخ طوسی دانشجویان علوم اسلامی، نجف اشرف را به مرکز ثقلی برای دروس مذهبی تبدیل کردند. طلاب حاضر در مکتب درس شیخ طوسی، حوزه علمیه نجف اشرف را بنا کردند. | |||
این شهر | |||
==== دوران شیخ طوسی ==== | ==== دوران شیخ طوسی ==== | ||
نخستین دوره از حوزه علمیه نجف اشرف با رفتن شیخ طوسی از بغداد به نجف آغاز می‌گردد و تا قرن ششم هجری ادامه می‌یابد. | نخستین دوره از حوزه علمیه نجف اشرف با رفتن شیخ طوسی از بغداد به نجف آغاز می‌گردد و تا قرن ششم هجری ادامه می‌یابد. | ||
در سال ۴۴۸ هجری فعالیت‌هایی بر ضد | در سال ۴۴۸ هجری فعالیت‌هایی بر ضد شیعیان صورت گرفت. اذان گویان از گفتن «حی علی خیرالعمل» منع شدند، در شهر کاظمین که بر اساس تفاهم قبلی این امر مجاز شمرده می‌شد، به صورتی جدی مانع شدند و به جای آن «الصلاه خیر من النوم» گفته شد. | ||
وقتی یکی از بزرگان شیعه به نام «ابن الجلاب» راکشتند. خانه شیخ طوسی به یغما رفت. طوسی پس از ۲۲ سال مرجعیت در بغداد به نجف اشرف رفت و پس از ۱۲ سال درگذشت. | |||
پس از مرگ شیخ طوسی در سال ۴۶۰ هجری فرزندش «شیخ ابوعلی طوسی» سال ۵۱۵ هجری | پس از مرگ شیخ طوسی در سال ۴۶۰ هجری فرزندش «شیخ ابوعلی طوسی» سال ۵۱۵ هجری جانشینش گردید و «ابونصر محمد بن ابی علی الحسن بن ابی جعفر محمد بن الحسن الطوسی» فرزند ابوعلی پس از پدرش حوزه‌ای را که جدش دایر کرده بود اداره نمود. | ||
==== دوره دوم از قرن ششم تا نهم هجری ==== | ==== دوره دوم از قرن ششم تا نهم هجری ==== | ||
در این دوره که از قرن ششم تا نهم هجری به طول انجامیده حوزه علمیه کربلا از مرکزیت بیشتری برخوردار بود و کسانی چون «ابوالعباس احمد بن علی نجاشی»، «عماد الدین، ابی حمزه طوسی»، «سید فخار موسوی حائری»، «رضی الدین علی بن طاووس»، «شمس الدین محمد بن مکی» (شهید اول)، «ابن خازن حائری» و «ابن فهد حلّی» در آن به تدریس برای دانشجویان علوم دینی مشغول بوده‌اند. از این رو حوزه علمیه نجف در آن برهه از رونق چندانی برخوردار | در این دوره که از قرن ششم تا نهم هجری به طول انجامیده حوزه علمیه کربلا از مرکزیت بیشتری برخوردار بود و کسانی چون «ابوالعباس احمد بن علی نجاشی»، «عماد الدین، ابی حمزه طوسی»، «سید فخار موسوی حائری»، «رضی الدین علی بن طاووس»، «شمس الدین محمد بن مکی» (شهید اول)، «ابن خازن حائری» و «ابن فهد حلّی» در آن به تدریس برای دانشجویان علوم دینی مشغول بوده‌اند. از این رو حوزه علمیه نجف در آن برهه از رونق چندانی برخوردار نبود. | ||
==== دوره سوم از قرن نهم تا یازدهم هجری ==== | ==== دوره سوم از قرن نهم تا یازدهم هجری ==== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۲: | ||
این دوره که از قرن دوازدهم تا قرن پانزدهم هجری را شامل می‌گردد از پرتکاپوترین دوره‌های حوزه علمیه نجف اشرف به شمار می‌رود. | این دوره که از قرن دوازدهم تا قرن پانزدهم هجری را شامل می‌گردد از پرتکاپوترین دوره‌های حوزه علمیه نجف اشرف به شمار می‌رود. | ||
شروع دوره پنجم حوزه نجف با هجرت وحید بهبهانی و شاگردان وی آغاز می‌گردد. «سید محمد مهدی بحرالعلوم» (۱۱۵۵/۱۱۵۴۱۲۱۲ ه.) از شاگردان وحید بهبهانی و شیخ یوسف بحرانی است که پس از | شروع دوره پنجم حوزه نجف با هجرت وحید بهبهانی و شاگردان وی آغاز می‌گردد. «سید محمد مهدی بحرالعلوم» (۱۱۵۵/۱۱۵۴۱۲۱۲ ه.) از شاگردان وحید بهبهانی و شیخ یوسف بحرانی است که پس از استاد، در سن ۳۰ سالگی مدیریت حوزه علمیه نجف را برعهده گرفت. | ||
شیخ محمد حسن نجفی از دیگر علمای حوزه علمیه نجف اشرف است که به مقام اجتهاد رسید و با تألیف کتاب «جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام» که سی سال به طول انجامید تحول عظیمی در حوزه علمیه ایجاد کرد، به گونه‌ای که تا حال نیز کتاب فوق در حوزه‌های علمیه شیعه به عنوان یکی از منابع اولیه فقها شناخته می‌شود. | شیخ محمد حسن نجفی از دیگر علمای حوزه علمیه نجف اشرف است که به مقام اجتهاد رسید و با تألیف کتاب «جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام» که سی سال به طول انجامید تحول عظیمی در حوزه علمیه ایجاد کرد، به گونه‌ای که تا حال نیز کتاب فوق در حوزه‌های علمیه شیعه به عنوان یکی از منابع اولیه فقها شناخته می‌شود. | ||
پس از صاحب جواهر، | پس از صاحب جواهر، شیخ مرتضی انصاری، آخوند خراسانی، میرزای شیرازی، میرزای نایینی و شیخ الشریعه اصفهانی و… یکی پس از دیگری مرجعیت را برعهده گرفتند. | ||
شیخ انصاری دارای تألیفات عدیده ای در فقه و اصول است که «رسائل» و «مکاسب» وی در شمار کتب درسی حوزه‌های علمیه شیعه قرار گرفته است. | شیخ انصاری دارای تألیفات عدیده ای در فقه و اصول است که «رسائل» و «مکاسب» وی در شمار کتب درسی حوزه‌های علمیه شیعه قرار گرفته است. | ||
با وفات شیخ انصاری در سال ۱۲۸۱ هجری، مرجعیت شیعه به سه تن از شاگردان | با وفات شیخ انصاری در سال ۱۲۸۱ هجری، مرجعیت شیعه به سه تن از شاگردان او رسید: | ||
۱. میرزای شیرازی (متوفی ۱۳۱۲ ه. ق.) | ۱. میرزای شیرازی (متوفی ۱۳۱۲ ه. ق.) | ||
۲. آیت الله کوه | ۲. آیت الله کوه کمره‌ای (متوفی ۱۲۹۱ ه. ق.) | ||
۳. میرزا حبیب الله رشتی (متوفی ۱۳۱۲ ه. ق.) | ۳. میرزا حبیب الله رشتی (متوفی ۱۳۱۲ ه. ق.) | ||
آخوند مولی محمد کاظم خراسانی | آخوند مولی محمد کاظم خراسانی با سبکی نوین به تدوین اصول فقه پرداخت. پس از آخوند خراسانی آیت الله محمد حسین نایینی (متوفی ۱۳۵۵ ه. ق.) به مرجعیت رسید. وی در حوزه‌های علمیه اصفهان، سامرا و نجف اشرف به تحصیل پرداخته بود و آخوند خراسانی را در کارهای مهم سیاسی اجتماعی یاری می‌کرد. کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» نائینی کتاب مبنای تشکیل حکومت مشروطه است. | ||
آیت الله شیخ الشریعه اصفهانی (۱۲۶۶۱۳۳۹ ه. ق.) پس از وفات میرزای دوم به مرجعیت رسید. | |||
استادان فقه | |||
آخوند خراسانی اصلی‌ترین مباحث اصولی را در کتاب «کفایه» سرجمع کرد. شیخ محمد حسین اصفهانی، آقا ضیا الدین عراقی و دیگر شاگردان آخوند خراسانی با تدوین کتب و تدریس اصول فقه با اسلوب جدید، این تحول را تداوم بخشیدند. علامه نایینی با ژرفنگری بر محتوای مباحث اصولی افزود و جایگاه علم اصول در فقه جعفری را ارتقاء داد. | |||
شیخ محمد حسین اصفهانی، آقا ضیا الدین عراقی و دیگر شاگردان آخوند خراسانی با تدوین کتب و تدریس اصول فقه با اسلوب جدید، | |||
سید محمد کاظم یزدی (۱۲۴۷۱۳۳۸ ه. ق.) با تألیف «عروه الوثقی» و سید ابوالحسن اصفهانی (۱۲۷۷۱۳۶۵ ه. ق.) با نگارش «وسیله النجاه» مسائل شرعی را با جامعیتی فراگیر تدوین کردند. | سید محمد کاظم یزدی (۱۲۴۷۱۳۳۸ ه. ق.) با تألیف «عروه الوثقی» و سید ابوالحسن اصفهانی (۱۲۷۷۱۳۶۵ ه. ق.) با نگارش «وسیله النجاه» مسائل شرعی را با جامعیتی فراگیر تدوین کردند. | ||
«العروه الوثقی» با ۳۲۶۰ مسأله فقهی کتاب مرجع شد، و مراجع را به تقلید از آن واداشت. فروع فقهی این کتاب در حوزه‌های درس خارج مورد بحث و بررسی قرار گرفت. تاکنون ده‌ها حاشیه و شرح بر آن نگاشته شده است. | |||
از | خمینی کتابهای خود را با کپی‌برداری از وسیله النجاه نوشت. آیت الله اصفهانی پس از مرگ میرزا محمدتقی شیرازی در سال ۱۳۳۸ به عنوان مرجع تقلید معرفی شد همزمان با ایشان علامه نایینی نیز مرجع تقلید بود تا اینکه در سال ۱۳۵۵ علامه نایینی در نجف و شیخ عبدالکریم حائری در قم از دنیا رفتند و مرجعیت عامه به آیت الله اصفهانی رسید. | ||
سید محسن حکیم (۱۲۶۴۱۳۹۰ ه. ق.) در حوزه علمیه نجف ریاست شیعیان را برعهده داشت. وی در دروس فقه و اصول آخوند خراسانی، آقاضیاء الدین عراقی شرکت می‌کرد. و به مقام اجتهاد رسیده بود. کتابهای وی عبارتند از: | |||
۱. مستمسک العروه الوثقی | ۱. مستمسک العروه الوثقی | ||
| خط ۱۵۴: | خط ۱۴۲: | ||
اگر سیاست به معنای اصلاح امور مردم و تلاش برای بالا بردن و پیشرفت آنها و نیک‌تر ساختن کارهایشان باشد… پس دین مقدس اسلام جز برای پرداختن بدین امور نیامده است و طبیعی است که مؤمنان باید با همه توان و قدرت خویش به آن پرداخته، آن را واجب بدانند. | اگر سیاست به معنای اصلاح امور مردم و تلاش برای بالا بردن و پیشرفت آنها و نیک‌تر ساختن کارهایشان باشد… پس دین مقدس اسلام جز برای پرداختن بدین امور نیامده است و طبیعی است که مؤمنان باید با همه توان و قدرت خویش به آن پرداخته، آن را واجب بدانند. | ||
حکیم در سال ۱۳۴۸ ش. فوت کرد. | حکیم در سال ۱۳۴۸ ش. فوت کرد. خمینی پس از تبعید به عراق، سیزده سال به تدریس در حوزه علمیه نجف و در مسجد شیخ انصاری (ره) پرداخت. | ||
خمینی پس از تبعید به عراق، سیزده سال به تدریس در حوزه علمیه نجف و در مسجد شیخ انصاری (ره) پرداخت | |||
پس از مرگ خویی سید عبدالاعلی سبزواری (ره) و سید علی سیستانی مراجع اصلی نجف هستند. | خمینی سلسله درس‌های خارج فقه خویش را در آبان ۱۳۴۴ در این مسجد آغاز کرد که تا زمان رفتن به پاریس ادامه داشت. خویی از دیگر مراجعی است که در حوزه علمیه نجف مرجعیت شیعه را برعهده داشت. سید ابوالقاسم خویی در اعتراضات شیعیان عراق در رمضان ۱۴۱۲ ه. ق. نقش داشت تا اینکه از سوی صدام به کوفه تبعید شد و در سال ۱۴۱۳ ه. ق. از دنیا رفت. پس از مرگ خویی سید عبدالاعلی سبزواری (ره) و سید علی سیستانی مراجع اصلی نجف هستند. | ||
=== حوزه‌ی علمیه قم === | === حوزه‌ی علمیه قم === | ||