|
|
| خط ۱۶: |
خط ۱۶: |
| | سمت = فرمانده [[نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] | | | سمت = فرمانده [[نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] |
| |پست‌های قبلی=جانشین فرماندهی هوافضا سپاه/مسئول ارشد طراحی و تولید موشک‌های بالستیک و پهپاد|بعد از=[[امیرعلی حاجی‌زاده]]}} | | |پست‌های قبلی=جانشین فرماندهی هوافضا سپاه/مسئول ارشد طراحی و تولید موشک‌های بالستیک و پهپاد|بعد از=[[امیرعلی حاجی‌زاده]]}} |
|
| |
| '''سید حسین مجید موسوی افتخاری''' (معروف به مجید موسوی)، سرتیپ [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، از فرماندهان ارشد [[نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی هوافضای سپاه]] است که از سال ۲۰۰۹ به عنوان جانشین فرمانده فعالیت می‌کرد و در ژوئن ۲۰۲۵ پس از مرگ [[امیرعلی حاجی‌زاده]] به فرماندهی این نهاد رسید. او نقش کلیدی در توسعه برنامه‌های موشکی بالستیک، پهپادها و زیرساخت‌های فضایی ایران ایفا کرده و به دلیل مشارکت در این برنامه‌ها، از سوی ایالات متحده و بریتانیا تحریم شده است. موسوی در فعالیت‌های مرتبط با سرکوب اعتراضات داخلی از طریق نظارت پهپادی و صدور تسلیحات به گروه‌های نیابتی مانند حوثی‌ها و روسیه، به عنوان بخشی از ساختار نیروی هوافضا، دخیل بوده است.
| |
|
| |
| == بیوگرافی اولیه ==
| |
| سید حسین موسوی افتخاری، که به نام «مجید موسوی» شناخته شده‌تر است؛ متولد تهران، از اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی (۱۳۶۰ خورشیدی) به عنوان یکی از اعضای کلیدی برنامه موشکی ایران وارد فعالیت‌های نظامی شد. <ref name=":0">[https://www.unitedagainstnucleariran.com/blog/senior-iranian-military-officers-leading-tehrans-military-reconstitution United Against Nuclear Iran (UANI), "The Senior Iranian Military Officers Leading Tehran’s Military Reconstitution," June 13, 2025.]</ref> او ارتباط نزدیکی با حسن تهرانی مقدم، بنیان‌گذار برنامه موشکی سپاه پاسداران، برقرار کرد و پس از مرگ مقدم در سال ۲۰۱۱، کار او را ادامه داد. <ref name=":0" /><ref name=":1">[https://www.presstv.ir/Detail/2025/06/14/749818/Brig-Gen-Majid-Mousavi-one-of-the-architects-of-Iran-s-deterrence Press TV, "Profile: Brigadier General Seyyed Majid Mousavi, new IRGC Aerospace Force commander," June 14, 2025.]</ref> موسوی به عنوان یک چهره فنی و کمتر رسانه‌ای در ساختار سپاه شناخته می‌شود و تحصیلات خود را در رشته‌های مرتبط با مهندسی و فناوری‌های نظامی پیگیری کرده است. <ref>[https://khabarfarsi.com/u/217021940 بیوگرافی سردار سید حسین (مجید) موسوی افتخاری]- خبرفارسی</ref>
| |
|
| |
| == پیشینه شغلی ==
| |
| موسوی بخش عمده کریر خود را در [[نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی هوافضای سپاه پاسداران]] سپری کرده است. او از سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ خورشیدی)، او به عنوان جانشین فرمانده این نیرو منصوب شد و مسئولیت مستقیم توسعه و اجرای برنامه‌های موشکی بالستیک را بر عهده گرفت.<ref name=":0" /> <ref name=":2">[https://2021-2025.state.gov/u-s-sanctions-on-two-iran-based-entities-pursuant-to-e-o-13949-and-one-iranian-individual-pursuant-to-e-o-13382/ U.S. Department of State, "U.S. Sanctions on Two Iran-Based Entities Pursuant to E.O. 13949 and One Iranian Individual Pursuant to E.O. 13382," December 18, 2024]</ref> در این دوره، موسوی بر پروژه‌های تحقیقاتی پهپادها و سامانه‌های بدون سرنشین نظارت داشت و نقش مهمی در طراحی سامانه‌های موشکی بالستیک، پهپادی و زیرساخت‌های فضایی ایفا کرد. <ref name=":1" /> <ref name=":3">[https://www.rouydad24.ir/fa/news/416112/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%7C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87 سردار سید مجید موسوی کیست؟] - رویداد۲۴</ref> وی همچنین از پایه‌گذاران گسترش پایگاه‌های موشکی در عمق خاک ایران بود و بر تولید و استقرار موشک‌های میان‌برد و پهپادهای انتحاری تمرکز نمود. <ref name=":3" /> <ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/08/18/3195836/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7-%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%82-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85 مجید موسوی: پایگاه‌های موشکی را در عمق کشور توسعه دادیم.] - خبرگزاری تسنیم</ref>
| |
|
| |
| پیش از انتصاب به جانشینی، موسوی در واحدهای فنی سپاه فعالیت می‌کرد و کمتر در شاخه‌های دیگر مانند [[نیروی قدس سپاه پاسداران]] یا زمینی تجربه‌ی مستقیم داشت، که این امر او را از فرماندهان پیشین مانند حسین دهقان یا [[محمدباقر قالیباف]] متمایز می‌سازد. <ref name=":0" /> در سال ۲۰۲۵، پس از کشته شدن [[امیرعلی حاجی‌زاده]] در حمله هوایی اسرائیل، [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]]، موسوی را در ۱۴ ژوئن (۲۳ خرداد ۱۴۰۴) به عنوان فرمانده [[نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی هوافضای سپاه]] منصوب کرد. <ref name=":2" /> <ref>[https://www.aljazeera.com/news/2025/6/15/who-are-irans-new-top-military-leaders-after-israels-assassinations Al Jazeera, "Who are Iran's new top military leaders after Israel's assassinations?" June 15, 2025]</ref> در این سمت، او بر بازسازی و تقویت قابلیت‌های موشکی و پهپادی تمرکز دارد. <ref name=":0" />
| |
|
| |
| == نقش در فعالیت‌های سرکوب داخلی ==
| |
| نیروی هوافضای سپاه تحت نظارت موسوی، در عملیات داخلی از جمله سرکوب اعتراضات نقش داشته است. پهپادهای توسعه‌یافته توسط این نیرو، مانند مدل‌های شاهد، برای نظارت بر تجمعات و شناسایی معترضان در اعتراضات سال‌های ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) و ۲۰۲۲ (۱۴۰۱) استفاده شده‌اند. <ref name=":4">[https://www.counterextremism.com/threat/irgc-islamic-revolutionary-guard-corps Counter Extremism Project, "IRGC (Islamic Revolutionary Guard Corps)," accessed September 2025]</ref> <ref name=":5">[https://iranhrdc.org/fa/%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d8%a7%d8%b3%d9%86%d8%a7%d8%af-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a7%d9%8a%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d9%86%d8%aa%d8%b4%d8%b1-%d9%85%d9%8a%e2%80%8e%da%a9%d9%86/ Iran Human Rights Documentation Center (IHRDC)][https://iranhrdc.org/fa/%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d8%a7%d8%b3%d9%86%d8%a7%d8%af-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a7%d9%8a%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d9%86%d8%aa%d8%b4%d8%b1-%d9%85%d9%8a%e2%80%8e%da%a9%d9%86/ "پیامد خشونت‌‌ها: انتخابات ۱۳۸۸ و سرکوب دگراندیشان در ایران"]</ref> گزارش‌ها حاکی از آن است که این فناوری‌ها در هماهنگی با [[بسیج]] و نیروی انتظامی، به جمع‌آوری اطلاعات و تسهیل عملیات سرکوب کمک کرده‌اند، هرچند نقش مستقیم شخصی موسوی در این عملیات‌ها کمتر مستند شده است. <ref name=":5" /> <ref>[https://pezhvakeiran.com/maghaleh-99300.html جمع‌بندی از اعتراضات خونین آبان ۹۸] - پژواک ایران</ref> تحریم‌های غربی علیه او اغلب بر جنبه‌های نظامی خارجی تمرکز دارند، اما ساختار تحت فرماندهی او به عنوان بخشی از سپاه، در سرکوب داخلی از طریق ابزارهای هوایی دخیل بوده است. <ref name=":0" /> <ref name=":4" />
| |
|
| |
| == نقش در صدور تسلیحات و فعالیت‌های مرتبط با تروریسم ==
| |
| موسوی به عنوان یکی از معماران برنامه موشکی و پهپادی ایران، در صدور تسلیحات به گروه‌های نیابتی نقش داشته است. پهپادهای شاهد-۱۳۶ توسعه‌یافته تحت نظارت نیروی هوافضا، به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین منتقل شده‌اند، این موضوع از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به عنوان حمایت از اقدامات تهاجمی روسیه توصیف شده است. <ref name=":2" /> <ref name=":6">[https://ir.usembassy.gov/fa/u-s-imposes-sanctions-on-contributors-to-irans-uav-and-missile-programs/ اعمالت حریم ها توسط ایالات متحده علیه مشارکت کنندگان در برنامه های پهپاد و موشکی ایران - سفارت مجازی ایالات متحده آمریکا]</ref> همچنین، موشک‌های بالستیک و پهپادهای ایرانی به حوثی‌ها در یمن و [[حزب‌الله لبنان]] صادر شده، که ایالات متحده آن‌ها را ابزارهایی برای فعالیت‌های تروریستی می‌داند. <ref name=":6" /> <ref name=":7">[https://www.fdd.org/wp-content/uploads/2023/02/fdd-monograph-arsenal-assessing-iran-ballistic-missile-program.pdf Foundation for Defense of Democracies (FDD), "Assessing the Islamic Republic of Iran's Ballistic Missile Program," 2023 (updated 2025)]</ref> تحریم‌های ایالات متحده در دسامبر ۲۰۲۴ (آذر ۱۴۰۳) علیه موسوی، به دلیل "مشارکت مادی در برنامه موشکی بالستیک ایران" اعمال شد، که شامل تلاش برای تولید، حمل و انتقال موشک‌های قادر به حمل سلاح‌های کشتار جمعی است. <ref name=":2" /> بریتانیا نیز در سپتامبر ۲۰۲۴ (شهریور ۱۴۰۳) او را به دلیل فعالیت‌های خصمانه علیه امنیت اسرائیل تحریم کرد. <ref name=":0" /> <ref>[https://search-uk-sanctions-list.service.gov.uk/ UK Sanctions List, "Majid Mousavi Designation," September 2024]</ref> این اقدامات بخشی از استراتژی گسترده‌تر سپاه برای حمایت از پروکسی‌های منطقه‌ای (نیروهای نیابتی شبه نظامی) رژیم سیاسی ایران به شمار می‌رود. <ref name=":7" />
| |
| ==منابع== | | ==منابع== |
|
| |
|
| <references /> | | <references /> |
