اعدام در ایران: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== آمار اعدام در کشورها == | == آمار اعدام در کشورها == | ||
[[پرونده:زندانهای اعدامی در سال ۲۰۱۹.jpg|جایگزین=زندانهایی که در سال ۲۰۱۹، اجرای حکم اعدام در ایران در آن به ثبت رسیده است|بندانگشتی|'''زندانهایی که در سال ۲۰۱۹، اجرای حکم اعدام در ایران در آن به ثبت رسیده است''']] | |||
ارزیابی کلی سازمان عفو بینالملل از وضعیت مجازات اعدام در سال ۲۰۱۸ نشان میدهد که علیرغم اقدامات عقبگردانه در اندکی از کشورها، روند جهانی در جهت لغو این مجازات به غایت بیرحمانه، غیرانسانی و ترذیلی همچنان با شتاب ادامه دارد.<ref name=":0">[https://www.amnesty.org/download/Documents/ACT5098702019PERSIAN.PDF گزارش جهانی مجازات اعدام]، سازمان عفو بینالملل</ref> | ارزیابی کلی سازمان عفو بینالملل از وضعیت مجازات اعدام در سال ۲۰۱۸ نشان میدهد که علیرغم اقدامات عقبگردانه در اندکی از کشورها، روند جهانی در جهت لغو این مجازات به غایت بیرحمانه، غیرانسانی و ترذیلی همچنان با شتاب ادامه دارد.<ref name=":0">[https://www.amnesty.org/download/Documents/ACT5098702019PERSIAN.PDF گزارش جهانی مجازات اعدام]، سازمان عفو بینالملل</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۶۴: | ||
== اعدام زنان == | == اعدام زنان == | ||
در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی، دفاع مشروع برای زنانی که برای دفاع از حیثیت خود مرتکب قتل فرد متجاوز میشوند، بسیار دشوار است و تصمیمات ناعادلانه قضات دادگاه، حتی شکایات مربوط به خشونت | در سال ۲۰۱۹، دستکم ۱۱ زن در زندانهای مختلف ایران اعدام شدند. بسیاری از زنان زندانی در ایران تنها به دلیل دفاع از خود و حیثیت شان به اعدام محکوم شدهاند. | ||
زنان قربانی خشونت در ایران از هیچگونه حمایتی از سوی دولت برخوردار نیستند. در قوانین ایران در قبال تجاوز به زنان، نسبت به مهاجم آسانگیری و نسبت به قربانی سختگیری وجود دارد.<ref name=":9">[https://fa.iran-hrm.com/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d8%b3%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%aa%d9%88%d8%b1%db%8c%d9%86%da%af-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4/ گزارش سالانه اعدام مانیتورینگ حقوق بشر ایران]</ref> | |||
در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی، دفاع مشروع برای زنانی که برای دفاع از حیثیت خود مرتکب قتل فرد متجاوز میشوند، بسیار دشوار است و تصمیمات ناعادلانه قضات دادگاه، حتی شکایات مربوط به خشونت جنسی، از جمله تجاوز به زنان، را بینتیجه گذاشته و گاه به قربانی و محکوم شدن زنان شاکی منتهی میشود. زنان در زمان حمله و خطر تجاوز در وضعیت بسیار آسیب پذیر، پرخطر و نامعلوم قرار میگیرند؛ به این دلیل که اگر تمکین کنند، با وجود قوانین و دیدگاههای نابرابر علیه آنها، مجازات خواهند شد و اگر از خود دفاع کنند، در صورت کشته شدن مهاجم، باز هم به دلیل ناتوانی در اثبات، به مجازات مرگ محکوم خواهند شد. | |||
پروندههای سمیه شهبازی و [[ریحانه جباری]] و دیگر زنانی که به دلیل دفاع از حیثیت خود به قتل عمد متهم شدند، بدون درنظر گرفتن چرایی و انگیزه آنها از دفاع از نفس، منجر به صدور حکم اعدام علیه آنها شد.<ref>[https://www.independentpersian.com/node/32776/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8 اعدام یکی دیگر از زنان قربانی خشونت جنسی در ایران]، سایت ایندیپندنت فارسی</ref> | پروندههای سمیه شهبازی و [[ریحانه جباری]] و دیگر زنانی که به دلیل دفاع از حیثیت خود به قتل عمد متهم شدند، بدون درنظر گرفتن چرایی و انگیزه آنها از دفاع از نفس، منجر به صدور حکم اعدام علیه آنها شد.<ref>[https://www.independentpersian.com/node/32776/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8 اعدام یکی دیگر از زنان قربانی خشونت جنسی در ایران]، سایت ایندیپندنت فارسی</ref> | ||
خط ۱۶۳: | خط ۱۶۸: | ||
در روز جمعه ۱۱ آذر ۱۳۸۳، براى يک زن معلول که از هشت سالگى به وسيله خانواده خود مجبور به تن فروشى شده بود، حکم اعدام صادر شد. بعد از صدور حکم نهادهاى بين المللى مدافع حقوق بشر و برخى از دولت هاى اروپایی نسبت به آن واکنش نشان دادند. قوه قضائيه ايران، براى اين زن معلول که در آن زمان ۱۹ ساله بود و ليلا. م نام داشت، به اتهام زناى محصنه و به دنيا آوردن سه کودک غير شرعى، حکم اعدام صادر کرده بود. او، در هشت سالگى از سوى مادرش به يک مرد فروخته شده و در ۹ سالگى اولين فرزند خود را به دنيا آورده بود. در دوازده سالگى به يک مرد افغانى فروخته شده و دو سال بعد دو فرزند دوقلو به دنيا آورده، اما مدتى بعد، بار ديگر از سوى خانواده خود به يک مرد ۵۵ ساله فروخته شده بود.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D9%89-%D9%83%D9%87-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%89-%D8%B2%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7/a-2400136 ایران در هفتهای که گذشت: حکم اعدام برای زن معلول]، سایت دویچهوله</ref> | در روز جمعه ۱۱ آذر ۱۳۸۳، براى يک زن معلول که از هشت سالگى به وسيله خانواده خود مجبور به تن فروشى شده بود، حکم اعدام صادر شد. بعد از صدور حکم نهادهاى بين المللى مدافع حقوق بشر و برخى از دولت هاى اروپایی نسبت به آن واکنش نشان دادند. قوه قضائيه ايران، براى اين زن معلول که در آن زمان ۱۹ ساله بود و ليلا. م نام داشت، به اتهام زناى محصنه و به دنيا آوردن سه کودک غير شرعى، حکم اعدام صادر کرده بود. او، در هشت سالگى از سوى مادرش به يک مرد فروخته شده و در ۹ سالگى اولين فرزند خود را به دنيا آورده بود. در دوازده سالگى به يک مرد افغانى فروخته شده و دو سال بعد دو فرزند دوقلو به دنيا آورده، اما مدتى بعد، بار ديگر از سوى خانواده خود به يک مرد ۵۵ ساله فروخته شده بود.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D9%89-%D9%83%D9%87-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%89-%D8%B2%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7/a-2400136 ایران در هفتهای که گذشت: حکم اعدام برای زن معلول]، سایت دویچهوله</ref> | ||
== اعدام در | == اعدام در ملاء عام == | ||
استناد به آیات قرآن، روایتهای دینی و در نهایت احکام فقهی دین اسلام مبنی بر ارجحیت اجرای «حدود الهی» در ملاء عام و پیش چشمان مردم یکی از اصلیترین استدلالاتی است که بر اساس آن موافقان اجرای اعدام در ملاء عام، از جمله دستگاه قضایی ایران به آن استناد میکنند. فرض این است که از منظر سیاسی نیز اجرای عمومی مجازاتها به صورت کلی در یک نظام سنتی جزایی و به ویژه مجازاتهایی که فلسفه وجودی آنها بر تنبیه مجرم یا تنبه دیگران استوار است (مانند شلاق یا دیگر حدود)، سبب افزایش کنترلپذیری و فرمانبرداری مردم از احکام و قوانین و در نتیجه پیروی از نظام حاکم سیاسی خواهد شد. | |||
استناد به آیات قرآن، روایتهای دینی و در نهایت احکام فقهی دین اسلام مبنی بر ارجحیت اجرای «حدود الهی» در ملاء عام و پیش چشمان مردم یکی از اصلیترین استدلالاتی است که بر اساس آن موافقان اجرای اعدام در ملاء عام، از جمله دستگاه قضایی ایران به آن استناد میکنند. | |||
فرض این است که از منظر سیاسی نیز اجرای عمومی مجازاتها به صورت کلی در یک نظام سنتی جزایی و به ویژه مجازاتهایی که فلسفه وجودی | |||
از این رو نمایش مجازات با هدف تطمیع و ارعاب افراد جامعه نه تنها کمکی به کاهش جرم نمیکند، بلکه خود بازتولید چرخهای از خشونت است. خشونتی که پایه و اساس آن بر مفهوم انتقامگیری صرف پایهگذاری شده و اساسا نشانی از اهداف اصلاحگرایانه در خود ندارد. | از این رو نمایش مجازات با هدف تطمیع و ارعاب افراد جامعه نه تنها کمکی به کاهش جرم نمیکند، بلکه خود بازتولید چرخهای از خشونت است. خشونتی که پایه و اساس آن بر مفهوم انتقامگیری صرف پایهگذاری شده و اساسا نشانی از اهداف اصلاحگرایانه در خود ندارد. | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۷۶: | ||
در عین حال تبعات مخرب سیاسی و اجتماعی اجرای علنی و عمومی مجازاتها و نیز اعتراضات صورت گرفته به آن، تعدادی از نمایندگان مجلس ایران را بر آن داشته تا با بررسی طرحی با عنوان «نحوه اجرای احکام اعدام، قطع عضو و نقص عضو»، به دنبال ایجاد محدودیت برای اِعمال علنی و عمومی مجازات باشند.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/430734 اعدام در ملاءعام، نمایش تباه زیرپا گذاشتن کرامت انسان]، سایت رادیو زمانه</ref> | در عین حال تبعات مخرب سیاسی و اجتماعی اجرای علنی و عمومی مجازاتها و نیز اعتراضات صورت گرفته به آن، تعدادی از نمایندگان مجلس ایران را بر آن داشته تا با بررسی طرحی با عنوان «نحوه اجرای احکام اعدام، قطع عضو و نقص عضو»، به دنبال ایجاد محدودیت برای اِعمال علنی و عمومی مجازات باشند.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/430734 اعدام در ملاءعام، نمایش تباه زیرپا گذاشتن کرامت انسان]، سایت رادیو زمانه</ref> | ||
در سال ۲۰۱۲ پنجمین گزارش سازمان حقوق بشر ایران با ذکر دستکم ۵۸۰ مورد اعدام منتشر شد. طبق این گزارش، ۶۰ درصد اعدامها در ملاء عام انجام شدهاند و در بیش از ۱۵ زندان ایران اعدامهای اعلام نشده و مخفی صورت گرفتهاند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D9%81%D8%B5%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B1/a-16720688 آمار تفصیلی مجازات اعدام در ایران در سال ۱۳۹۱]، سایت دویچهوله</ref> | |||
همچنین شمار اعدامهای ثبت شده توسط مانیتورینگ حقوق بشر ایران از اکتبر ۲۰۱۸ تا اکتبر ۲۰۱۹ به بیش از ۲۷۳ تن بالغ گردیده است؛ از میان این آمار دستکم ۱۲ مورد اعدام در ملاء عام اجرا شده است.<ref name=":9" /> | |||
برخی از اعدامهایی که در ملاء عام به اجرا درآمده به شرح زیر است: | |||
* حمیدرضا درخشنده به اتهام قتل امام جمعه کازرون در ۶ شهریور ۱۳۹۷، در ملاء عام مقابل هتل بیشاپور اعدام شد.<ref>[https://fa.iran-hrm.com/%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8/ حمیدرضا درخشنده در ملاءعام در کازرون به دار آویخته شد]</ref> | |||
* سحرگاه روز پنجشنبه ۹ آبان ۹۸، یک زندانی به اتهام قتل استوار دوم نیروی انتظامی در ملاء عام در شهرستان خمین به دار آویخته شد.<ref>[https://fa.iran-hrm.com/%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%a1%d8%b9%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d8%ae%d9%85%db%8c%d9%86/ اعدام در ملاء عام در شهرستان خمین]</ref> | |||
* صبح روز چهارشنبه ۱۰ مهر ۹۸، حکم اعدام یک زندانی در ملاء عام در پارک دانشجوی رشت به اجرا در آمد. اتهام این زندانی که مجید سرپناه نام داشت قتل یک افسر پلیس در یک درگیری عنوان شده بود.<ref>[https://fa.iran-hrm.com/%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%db%8c%da%a9-%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%a1%d8%b9%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d9%be%d8%a7%d8%b1%da%a9-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4/ اعدام یک زندانی در ملاء عام در پارک دانشجوی رشت]</ref> | |||
* صبح روز پنجشنبه ۲ خرداد ۱۳۹۸، حکم یک زندانی در ملاء عام در بلوار نجفی همدان اجرا شد. این زندانی مهدی چراغیفر نام داشت و به اتهام محاربه از طریق سرقت مسلحانه به اعدام محکوم شده بود.<ref>[https://fa.iran-hrm.com/%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%db%8c%da%a9-%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b1%d8%a7-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%a1%d8%b9%d8%a7%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d9%87%d9%85%d8%af%d8%a7%d9%86-%d8%a7/ ایران یک زندانی را در ملاء عام در همدان اعدام کرد]</ref> | |||
== انواع اعدام == | == انواع اعدام == |