کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویراستار نهایی مقاله قبل از انتشار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه      =| عنوان            = | عنوان ۲          = | نام               = مهران بهرامیان| تصویر             = مهران بهرامیان.jpg| اندازه تصویر     =| عنوان تصویر      =| زادروز           = سال ۱۳۷۲| زادگاه            = سمیرم، استان اصفهان| مکان ناپدیدشدن    =| تاریخ ناپدیدشدن  =| وضعیت            =| تاریخ مرگ         = ۱۵ شهریور ۱۴۰۴| مکان مرگ          = زندان دستگرد (مرکزی)، اصفهان| عرض جغرافیایی محل دفن =| طول جغرافیایی محل دفن =| latd= |latm= |lats= |latNS=N| longd= |longm= |longs= |longEW=E| علت مرگ           = اعدام به اتهام محاربه| پیداشدن جسد      =| آرامگاه          =| بناهای یادبود    =| محل زندگی         = سمیرم| ملیت              = | نام‌های دیگر      =| نژاد              =| تابعیت            =| تحصیلات           =| دانشگاه          =| پیشه             = کارگر ساختمانی| سال‌های فعالیت    =| کارفرما          =| نهاد             =| نماینده          =| شناخته‌شده برای    = مشارکت در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ و اعدام به‌عنوان زندانی سیاسی| نقش‌های برجسته    =| سبک              =| تأثیرگذاران      =| تأثیرپذیرفتگان    =| شهر خانگی         =| دستمزد            =| دارایی خالص      =| قد                =| وزن              =| تلویزیون          =| دوره              =| پس از             =| پیش از            =| حزب              =| جنبش              = اعتراضات سراسری ۱۴۰۱| مخالفان          =| هیئت              =| دین              =اسلام| مذهب              =| اتهام            = محاربه، دست داشتن در قتل محسن رضایی| وضعیت گناهکاری    =| منصب              =| مکتب              =| آثار              =| همسر              = متأهل| شریک زندگی        =| فرزندان          = دارای یک فرزند| والدین            =| خویشاوندان سرشناس = مراد بهرامیان (برادر، کشته‌شده در اعتراضات ۱۴۰۱)، فاضل بهرامیان (برادر، در خطر اعدام)| جوایز            =| امضا              =| اندازه امضا      =| signature_alt    =| وبگاه            =| imdb_id          =| Soure_id          =| پانویس            =|image size=240 پیکسل}}
{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار
'''مهران بهرامیان'''، (متولد ۱۳۷۲، سمیرم - درگذشته ۱۴۰۴، زندان دستگرد اصفهان) از بازداشت‌شدگان [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]] در ایران، در ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ در زندان دستگرد اصفهان اعدام شد. او به اتهام «محاربه» و دست داشتن در کشته شدن محسن رضایی، عضو [[بسیج]]، در جریان اعتراضات دی‌ماه ۱۴۰۱ در سمیرم محکوم شده بود. مهران، که برادرش مراد در آبان ۱۴۰۱ توسط نیروهای امنیتی کشته شده بود، در مراسم چهلم جان‌باختگان اعتراضات بازداشت شد. منابع حقوق بشری گزارش دادند که او و برادرش فاضل در بازداشتگاه اطلاعات [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روانی، از جمله شکستگی دنده و پارگی پرده گوش، قرار گرفتند و مجبور به اعترافات اجباری شدند. روند قضایی پرونده او با انتقادات گسترده‌ای به دلیل نبود دادرسی عادلانه همراه بود. حکم اعدام مهران پس از تأیید در دیوان عالی کشور اجرا شد، در حالی که فاضل بهرامیان همچنان در خطر اعدام قرار دارد. اعدام مهران بهرامیان با موجی از محکومیت‌ها از سوی فعالان مدنی، چهره‌های سیاسی، و سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر مواجه شد. در سمیرم، کسبه و بازاریان در اعتراض به این اعدام و احکام قبلی دست به اعتصاب زدند. این اعتصابات، نشان‌دهنده خشم عمومی نسبت به سرکوب معترضان بود. اعدام مهران بهرامیان در آستانه سومین سالگرد قتل [[مهسا امینی]]، به‌عنوان نمادی از تشدید سرکوب‌های جمهوری اسلامی، توجهات داخلی و بین‌المللی را به خود جلب کرد و به کارزارهای ضد اعدام مانند «همصدا شویم» دامن زد. این رویداد بار دیگر بر [[نقض حقوق بشر در ایران]] و نیاز به پاسخگویی بین‌المللی تأکید کرد.<ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/news-1/124735-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85-%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86/ جزییات تازه از پرونده سمیرم؛ حکم اعدام برای مهران و فاضل بهرامیان - ایران وایر] 2</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d9%85%d9%87%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87%d8%b1%d8%a7%d9%85%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86/ اعدام زندانی سیاسی مهران بهرامیان در زندان دستگرد اصفهان - کانون حقوق بشر ایران] 3</ref><ref name=":2">[https://www.radiozamaneh.com/864099/ جمهوری اسلامی حکم اعدام مهران بهرامیان را اجرا کرد، نگرانی از اجرای حکم اعدام برادر او، فاضل - رادیو زمانه]</ref><ref name=":3">[https://iranhr.net/fa/articles/7971/ اعدام مهران بهرامیان، یکی از متهمان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ - سازمان حقوق بشر ایران]</ref>  
| نام             = شیخ احمد تربتی
| تصویر           = شیخ احمد تربتی؛3.jpg
| شرح تصویر       = شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
| نام کامل        =  
| زادروز           = ۱۲۵۹ خورشیدی
| شهر تولد        = تربت حیدریه
| کشور تولد        =  
| تاریخ مرگ       = ۱۲۸۸ خورشیدی
| شهر مرگ          = تبریز
| کشور مرگ        =  
| تحصیلات         = فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
| دین             =  
| حزب سیاسی        = مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
| سمت             = بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
| فعالیت‌ها         = روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»
|image_size=250پیکسل}}
'''شیخ احمد تربتی'''، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره [[جنبش مشروطه ایران]]، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20120326171011-3043-120.pdf کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/268719/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3 روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":2">[https://rch.ac.ir/article/Details/14166 از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":3">[https://www.torbat-h.ir/celebrities/sheykh-ahmad-torbati/ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف [[احمد کسروی]]</ref>


= زندگی و پیشینه =
== زندگی اولیه و تحصیلات ==
مهران بهرامیان، متولد سال ۱۳۷۲ در شهر سمیرم استان اصفهان، یکی از شهروندان فعال در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران بود. او متأهل و دارای فرزند بود و به عنوان کارگر ساختمانی امرار معاش می‌کرد. مهران در خانواده‌ای زندگی می‌کرد که تحت تأثیر سرکوب‌های حکومتی قرار گرفته بود. برادر بزرگ‌تر او، مراد بهرامیان، در آبان ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات سراسری توسط نیروهای امنیتی در سمیرم کشته شد. این واقعه تأثیر عمیقی بر مهران گذاشت و او را به یکی از شرکت‌کنندگان فعال در مراسم چهلم جان‌باختگان اعتراضات تبدیل کرد. مهران بهرامیان پیش از بازداشت، در فعالیت‌های اجتماعی و اعتراضی در سمیرم مشارکت داشت و به دلیل شرایط خانوادگی و از دست دادن برادرش، انگیزه‌ای قوی برای اعتراض به سرکوب‌های حکومتی داشت.<ref name=":0" /><ref name=":4">[https://iranhrs.org/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7/ مهران بهرامیان و فاضل بهرامیان به اعدام محکوم شدند - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref>  
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


== بازداشت و اتهامات ==
=== تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی ===
مهران بهرامیان در دی‌ماه ۱۴۰۱، در جریان مراسم چهلم جان‌باختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، در شهر سمیرم، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. او به اتهام «محاربه» و دست داشتن در کشته شدن محسن رضایی، یکی از اعضای بسیج، در جریان درگیری‌های اعتراضی سمیرم متهم شد. منابع حقوق بشری گزارش داده‌اند که این اتهامات بر اساس اعترافات اجباری اخذشده تحت شکنجه مطرح شده‌اند و هیچ مدرک مستقل و معتبری برای اثبات این اتهامات ارائه نشده است. مهران به همراه برادرش فاضل بهرامیان، که او نیز در همان مراسم بازداشت شده بود، به بازداشتگاه اطلاعات سپاه پاسداران در اصفهان منتقل شد. شرایط بازداشت او با بی‌خبری طولانی‌مدت همراه بود، به‌طوری که خانواده‌اش برای مدتی از وضعیت او اطلاعی نداشتند. این بازداشت در حالی رخ داد که مهران پیش‌تر به دلیل فعالیت‌های اعتراضی‌اش تحت نظر نیروهای امنیتی قرار داشت.<ref name=":4" /><ref name=":0" /><ref name=":3" />  
شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]]، ارتباط برقرار کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


=== شکنجه و اعترافات اجباری ===
== فعالیت‌های روزنامه‌نگاری ==
مهران بهرامیان پس از بازداشت در دی‌ماه ۱۴۰۱ در بازداشتگاه اطلاعات سپاه در اصفهان تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روانی قرار گرفت. منابع حقوق بشری گزارش داده‌اند که او و برادرش فاضل بهرامیان در سلول‌های انفرادی نگهداری شدند و در معرض فشارهای سنگین برای اخذ اعترافات اجباری قرار گرفتند. این شکنجه‌ها شامل ضرب‌وشتم شدید، شکستگی دنده، و پارگی پرده گوش بود که به وضعیت جسمانی و روانی او آسیب جدی وارد کرد. مهران در اعتراض به این شرایط غیرانسانی، با دوختن لب‌های خود دست به اعتصاب غذا زد، اقدامی که بیانگر مقاومت او در برابر فشارهای بازجویان بود. بر اساس گزارشات ارگان‌های حقوق بشری، اعترافات او تحت شکنجه اخذ شده و فاقد اعتبار قانونی بود، زیرا هیچ مدرک مستقل و معتبری برای اتهامات مطرح‌شده علیه او ارائه نشد. این شرایط نقض آشکار استانداردهای دادرسی عادلانه را نشان می‌دهد و مورد انتقاد سازمان‌های حقوق بشری قرار گرفت.<ref name=":5">[https://iranhrs.org/%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%DA%A9%D9%85/ تهدید اجرای حکم اعدام و بی‌خبری از فاضل و مهران بهرامیان - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref><ref>[https://bazdashtshodegan.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%86-%D9%84/ زندانی سیاسی مهران بهرامیان با دوختن لب خود دست به اعتصاب غذا زد! - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":0" />
[[پرونده:روزنامه روح‌القدوس.jpg|جایگزین=روزنامه روح‌القدوس|بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه روح‌القدوس]]


== پروسه دادگاه و حکم اعدام ==
=== تأسیس روزنامه روح‌القدس ===
مهران بهرامیان پس از بازداشت در دی‌ماه ۱۴۰۱، به اتهام «محاربه» و دست داشتن در کشته شدن محسن رضایی، عضو بسیج، در جریان اعتراضات سمیرم، در دادگاه انقلاب اصفهان محاکمه شد. روند قضایی پرونده او با انتقادات گسترده‌ای از سوی سازمان‌های حقوق بشری مواجه شد، زیرا فاقد استانداردهای دادرسی عادلانه بود. منابع گزارش داده‌اند که مهران از دسترسی به وکیل انتخابی محروم بود و دادگاه بر اساس اعترافات اجباری اخذشده تحت شکنجه حکم صادر کرد. حکم اعدام او در شعبه دوم دادگاه انقلاب صادر و سپس در دیوان عالی کشور تأیید شد. این فرایند قضایی به دلیل نبود شواهد معتبر و نقض حقوق متهم مورد اعتراض قرار گرفت. در واکنش به صدور حکم اعدام، مردم سمیرم در تابستان ۱۴۰۲ دست به اعتصابات و اعتراضات گسترده‌ای زدند تا از اجرای حکم جلوگیری کنند، اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":3" />  
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


=== اجرای حکم اعدام ===
=== ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس ===
مهران بهرامیان در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ در زندان دستگرد (مرکزی) اصفهان اعدام شد. این اعدام در حالی اجرا شد که او به اتهام «محاربه» و دست داشتن در کشته شدن محسن رضایی، عضو بسیج، در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ محکوم شده بود. منابع حقوق بشری گزارش داده‌اند که اعدام مهران بهرامیان بدون اطلاع قبلی به خانواده یا وکیل او انجام گرفته و این اقدام نقض آشکار موازین حقوق بشر بوده است. اعدام او در آستانه سومین سالگرد قتل مهسا امینی، که جرقه اعتراضات ۱۴۰۱ را زده بود، توجهات داخلی و بین‌المللی را به خود جلب کرد. سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر این اعدام را محکوم کردند و آن را بخشی از سرکوب گسترده معترضان توسط جمهوری اسلامی دانستند. نگرانی‌هایی نیز درباره وضعیت برادرش، فاضل بهرامیان، که همچنان در خطر اعدام قرار دارد، مطرح شده است.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" />  
روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":4" />


== بازتاب‌ها و اعتراضات ==
=== محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس ===
اعدام مهران بهرامیان در ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ موجی از واکنش‌های داخلی و بین‌المللی را برانگیخت. در شهر سمیرم، کسبه و بازاریان در اعتراض به اعدام مهران و احکام صادرشده علیه دیگر بازداشت‌شدگان اعتراضات ۱۴۰۱، از جمله برادرش فاضل بهرامیان، دست به اعتصابات گسترده زدند. این اعتصابات، که در تابستان و زمستان ۱۴۰۲ نیز رخ داده بود، نشان‌دهنده خشم عمومی نسبت به سرکوب معترضان توسط جمهوری اسلامی بود. سازمان‌های حقوق بشری، از جمله عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، اعدام مهران را به شدت محکوم کردند و آن را نمونه‌ای از نقض حقوق بشر و استفاده از مجازات اعدام برای سرکوب مخالفان سیاسی دانستند. شماری از چهره‌های سیاسی و فعالان مدنی نیز این اقدام را محکوم کرده و خواستار توقف اعدام‌های سیاسی شدند. [[شورای ملی مقاومت ایران]] نیز در اطلاعیه‌ای اعدام مهران بهرامیان را به‌عنوان بخشی از سرکوب قیام ۱۴۰۱ محکوم کرد و بر ضرورت پاسخگویی بین‌المللی تأکید نمود. این واکنش‌ها به کارزارهای ضد اعدام، مانند «همصدا شویم»، دامن زد و توجه جهانی را به وضعیت حقوق بشر در ایران جلب کرد.<ref name=":6">[https://iranwire.com/fa/news-1/124895-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85-%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF/ اعتصاب سراسری در سمیرم؛ فاضل و مهران بهرامیان همچنان در انفرادی هستند - ایران وایر] 1</ref><ref>[https://www.iranintl.com/202509067055 شماری از چهره‌های سیاسی و فعالان مدنی اعدام مهران بهرامیان را محکوم کردند - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":2" /><ref name=":7">[https://www.hambastegimeli.com/114910_%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1 اعدام مهران بهرامیان زندانی قیام به‌خاطر حمله به خودرو نیروهای سرکوبگر و هلاکت مزدور محسن رضایی - همبستگی ملی]</ref>  
روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />


=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
== نقش در انقلاب مشروطیت ==
<blockquote>«اعدام مهران بهرامیان زندانی قیام به‌خاطر حمله به خودرو نیروهای سرکوبگر و هلاکت مزدور محسن رضایی
[[پرونده:سید احمد تربتی؛1.jpg|جایگزین=شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس|بندانگشتی|شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس    ]]
در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند [[ستارخان]]، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


خانم [[مریم رجوی]]: برگ سیاه دیگری در پرونده سراسر جنایت [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] که آتش خشم خلق و قیام را فروزان تر می‌کند.
=== همکاری با مشروطه‌خواهان ===
شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


دژخیمان خامنه‌ای صبح امروز شنبه ۱۵شهریور زندانی قیام مهران بهرامیان ۳۲ساله، فرزند دلیر مردم شهرستان سمیرم را در زندان دستگرد اصفهان حلق‌آویز کردند. مراد بهرامیان از بستگان نزدیک مهران در ۲۵ آبان ۱۴۰۱ در جریان قیام به ضرب گلوله نیروهای سرکوبگر به‌شهادت رسید.
== فعالیت‌های ادبی و شعر ==
شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


به‌نوشته میزان ارگان قضاییه جلادان مهران بهرامیان، دهم دیماه ۱۴۰۱ در منطقه سمیرم استان اصفهان به «خودرو مأموران حافظ امنیت» حمله کرده که طی آن یکی از نیروهای سرکوبگر به نام محسن رضایی به هلاکت رسید.
=== تأثیر ادبی ===
فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


مهران و فاضل بهرامیان برادر مراد بهرامیان شهید قیام، در دیماه ۱۴۰۱ دستگیر و به سلول‌های انفرادی بازداشتگاه اطلاعات سپاه منتقل و تحت بازجویی و شکنجه شدید قرار گرفتند و متعاقباً هر دو به اعدام محکوم شدند.
== ترور و پایان زندگی ==
[[پرونده:سید احمد تربتی؛2.jpg|جایگزین=سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری|بندانگشتی|227x227پیکسل|سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری]]
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


خانم مریم رجوی گفت با اعدام سبعانه مهران بهرامیان برگ سیاه دیگری به پرونده سراسر جنایت فاشیسم دینی حاکم بر ایران افزوده شد. با این خون‌ریزیهای بی‌حساب هیچ دردی از این رژیم بحران‌زده درمان نمی‌شود و فقط آتش خشم خلق را فروزان تر می‌کند. دور نیست روزی که طومار ظلم و ستم آخوندهای حاکم در هم پیچیده شود و سردمداران آن در پیشگاه خلق قهرمان ایران و در برابر عدالت قرار گیرند.
=== پیامدهای ترور ===
ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


مقاومت ایران بار دیگر خواهان اقدام فوری ملل متحد و اتحادیه اروپا و کشورهای عضو به‌منظور نجات زندانیان محکوم به اعدام به‌ویژه زندانیان سیاسی می‌باشد.
== میراث ==
شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.<ref name=":1" /><ref name=":2" />


دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران
=== جایگاه در تاریخ ایران ===
 
شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
۱۵ شهریور ۱۴۰۴ (۶ سپتامبر ۲۰۲۵).»<ref name=":7" /></blockquote>
 
== وضعیت فاضل بهرامیان و نگرانی‌های مرتبط ==
فاضل بهرامیان، برادر مهران بهرامیان، نیز در دی‌ماه ۱۴۰۱ در جریان مراسم چهلم جان‌باختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ در سمیرم بازداشت شد. او به اتهامات مشابه مهران، از جمله «محاربه» و دست داشتن در کشته شدن محسن رضایی، عضو بسیج، محاکمه شد و به اعدام محکوم گردید. منابع حقوق بشری گزارش داده‌اند که فاضل، مانند مهران، در بازداشتگاه اطلاعات سپاه تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روانی قرار گرفت و در سلول انفرادی نگهداری شد. پس از اعدام مهران در ۱۵ شهریور ۱۴۰۴، نگرانی‌های گسترده‌ای درباره احتمال اجرای حکم اعدام فاضل بهرامیان مطرح شده است. سازمان‌های حقوق بشری و فعالان مدنی خواستار توقف فوری این حکم شدند و هشدار دادند که ادامه این روند نقض آشکار حقوق بشر است. اعتصابات مردم سمیرم در اعتراض به احکام اعدام مهران و فاضل نیز نشان‌دهنده حمایت اجتماعی از این دو برادر و مخالفت با سرکوب‌های حکومتی بود.<ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref name=":2" />  


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۴۸

برای صفحه تمرین.jpg
شیخ احمد تربتی
شیخ احمد تربتی؛3.jpg
شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
شناسنامه
زادروز۱۲۵۹ خورشیدی
زادگاهتربت حیدریه،
تاریخ مرگ۱۲۸۸ خورشیدی
محل مرگتبریز،
تحصیلاتفقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
اطلاعات سیاسی
حزب سیاسیمشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
سمتبنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
فعالیت‌هاروزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»

شیخ احمد تربتی، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره جنبش مشروطه ایران، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد محمدعلی شاه و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.[۱][۲][۳][۴][۵]

زندگی اولیه و تحصیلات

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.[۲][۴]

تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی

شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند آخوند خراسانی، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند سید حسن تقی‌زاده، ارتباط برقرار کرد.[۱][۳]

فعالیت‌های روزنامه‌نگاری

روزنامه روح‌القدوس
روزنامه روح‌القدوس

تأسیس روزنامه روح‌القدس

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.[۲][۴]

ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.[۱][۳][۵]

محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.[۱][۲][۳]

نقش در انقلاب مشروطیت

شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس
شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس

در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند ستارخان، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.[۱][۴]

همکاری با مشروطه‌خواهان

شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.[۲][۵]

فعالیت‌های ادبی و شعر

شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.[۲][۴]

تأثیر ادبی

فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.[۱][۳]

ترور و پایان زندگی

سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری
سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.[۱][۴]

پیامدهای ترور

ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.[۲][۵]

میراث

شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.[۲][۳]

جایگاه در تاریخ ایران

شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.[۱][۴][۵]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف احمد کسروی
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=81844»