کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|991x991px]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه       =| عنوان             = | نام               = احسان فریدی| تصویر             = احسان فریدی؛2.jpg| اندازه تصویر     = ۲۴۰px| عنوان تصویر       = احسان فریدی| زادروز           = ۱۳۸۱| زادگاه           = تبریز، آذربایجان شرقی| تاریخ مرگ         = | مکان مرگ         = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی         = تبریز (تا ۱۴۰۳)، زندان مرکزی تبریز (۱۴۰۳-تا کنون)| ملیت             = | نژاد             = | تابعیت           = | تحصیلات           = مهندسی مکانیک| دانشگاه           = دانشگاه تبریز| پیشه             = دانشجو، فعال مدنی| سال‌های فعالیت     = ۱۴۰۰–۱۴۰۳| کارفرما           = | نهاد             = انجمن اسلامی دانشجویان| نماینده           = | شناخته‌شده برای   = فعالان دانشجویی و سیاسی، مردم ایران| نقش‌های برجسته     = | سبک               = | تأثیرگذاران       = | تأثیرپذیرفتگان   = | شهر خانگی         = | تلویزیون         = | لقب               = | حزب               = | جنبش             = | مخالفان           = نظام جمهوری اسلامی| هیئت             = | دین               =اسلام | مذهب             = | منصب             = | مکتب             = | آثار             = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان           = | جوایز             = | امضا             = | اندازه امضا       = | وبگاه             = | پانویس           =|اتهام‌ها=تبلیغ علیه نظام، اخلال در نظم عمومی، محاربه|مجازات=محکوم به اعدام}}
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه =| عنوان = | نام = زهرا شهباز طبری| تصویر = زهرا طبری؛1.jpg| اندازه تصویر = ۲۴۰px| عنوان تصویر =زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری| زادروز =سال ۱۳۳۷| زادگاه =بابل، ساکن رشت| تاریخ مرگ =| مکان مرگ =| عرض جغرافیایی محل دفن =| طول جغرافیایی محل دفن =| latd =| latm =| lats =| latNS =| longd =| longm =| longs =| longEW =| محل زندگی = رشت| ملیت = | نژاد =| تابعیت = | تحصیلات =مهندس برق| دانشگاه =دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه بوروس سوئد| پیشه =| سال‌های فعالیت =| کارفرما =| نهاد =| نماینده =| شناخته‌شده برای = زندانیان سیاسی، فعالان حقوق بشر| نقش‌های برجسته =| سبک =| تأثیرگذاران =| تأثیرپذیرفتگان =| شهر خانگی =| تلویزیون =| لقب =| حزب =| جنبش = | مخالفان =نظام جمهوری اسلامی| هیئت =| دین =اسلام| مذهب =| منصب =| مکتب =| آثار =| خویشاوندان سرشناس =| فرزندان = | جوایز =| امضا =| اندازه امضا =| وبگاه =| پانویس =| اتهام‌ها = محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران| مجازات = اعدام| وضعیت پزشکی = بیماری قلبی| اقدامات اعتراضی = | وضعیت خانواده = | واکنش‌های بین‌المللی =}}
'''احسان فریدی'''، (متولد سال ۱۳۸۱، تبریز) دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از دانشجویان نخبه‌ای است که پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. احسان فریدی به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انتقادی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۴۰۳ با حکم اعدام مواجه شد. او که پیش‌تر در اسفند ۱۴۰۲ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» بازداشت و به شش ماه حبس محکوم شده بود، پس از آزادی موقت، در خرداد ۱۴۰۳ بار دیگر توسط مأموران امنیتی دستگیر و به [[زندان تبریز|زندان مرکزی تبریز]] منتقل شد. این بار، اتهام سنگین‌تری تحت عنوان «محاربه» به او نسبت داده شد که منجر به صدور حکم اعدام توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب تبریز گردید. این حکم در دادگاه تجدیدنظر نیز تأیید شد و موجی از اعتراضات داخلی و بین‌المللی را به دنبال داشت.<ref name=":0">[https://iranhrs.org/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C/ بازداشت احسان فریدی توسط مأموران امنیتی - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی دانشگاه تبریز - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":2">[https://iranwire.com/fa/news-1/141076-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%BE-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%B4%D8%AF/ احسان فریدی، دانشجوی تبریزی به اعدام محکوم شد - ایران وایر]</ref><ref name=":3">[https://hengaw.net/fa/news/2025/05/article-86 گزارشی از صدور حکم اعدام برای احسان فریدی دانشجوی اهل تبریز به اتهام "محاربه" - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو]</ref><ref name=":4">[https://fa.iran-hrm.com/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%DB%B2%DB%B2-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%A7%D9%81/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی؛ افزایش نگرانی‌ها از سرکوب دانشجویان در ایران - مانیتورینگ حقوق بشر ایران]</ref>  
'''زهرا شهباز طبری'''، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. او پس از ۷ ماه بلاتکلیفی، در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]» به اعدام محکوم شد. او پیش از این نیز در تاریخ ۲ اسفند ۱۴۰۱، در [[زندان لاکان رشت]] بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفته بود. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، همچنین در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. [[شورای ملی مقاومت ایران]] بر پرونده‌سازی و شکنجه خانم شهباز طبری تأکید کرده‌است.<ref name=":0">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C/ تداوم بازداشت و بلاتکلیفی زهرا شهباز طبری در زندان لاکان رشت - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":1">[https://hengaw.net/fa/news/2025/10/article-158 زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی گیلک و اهل رشت به اعدام محکوم شد - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو]</ref><ref name=":2">[https://wncri.org/fa/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85/ زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله در رشت به اعدام محکوم می‌شود - زنان نیروی تغییر]</ref><ref name=":3">[https://www.iranintl.com/202510254227 دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی ۶۷ ساله، را به اعدام محکوم کرد - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":4">[https://www.hra-news.org/2025/hranews/a-57371/ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی اهل رشت، به اعدام محکوم شد - هرانا]</ref><ref name=":5">[https://iranhrs.org/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%9B-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DB%B6%DB%B7/ صدور حکم اعدام زهرا شهباز طبری؛ زندانی سیاسی ۶۷ ساله در رشت - کانون حقوق بشر ایران]</ref><ref name=":6">[https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/123852/ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی، به اعدام محکوم شد - ایران امروز]</ref><ref name=":7">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%DA%A9%D8%B1%D8%AF قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>


احسان فریدی در طول دوران بازداشت خود با محرومیت‌های گسترده‌ای از جمله عدم دسترسی به وکیل، محرومیت از ملاقات با خانواده و شرایط نامناسب زندان روبه‌رو شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که آقای احسان فریدی تحت شکنجه‌های جسمی و روانی شدید قرار گرفته و حتی دست به اعتصاب غذا زده است تا به وضعیت خود اعتراض کند. خانواده او نیز در واکنش به این شرایط، بارها در مقابل زندان تبریز تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار لغو حکم و برقراری عدالت شدند، اما با بی‌خبری و بلاتکلیفی مواجه شدند.<ref name=":5">[https://humanrightsinir.org/politicalprisoners-789/ گزارشی از بلاتکلیفی احسان فریدی در زندان مرکزی تبریز - حقوق بشر در ایران]</ref><ref name=":6">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%D8%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B4%D9%85-%D8%AF%D8%A7/ اعدام دانشجو، اعدام آینده ایران: خشم دانشجویان علیه حکم احسان فریدی - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":7">[https://www.tafsirkhabar.com/pages/index.php/fa/iran/ehsan-faridi-death-sentence-tabriz-revolutionary-court اعدام احسان فریدی: نمایش بی‌عدالتی رژیم جمهوری اسلامی در تبریز - تفسیر خبر]</ref>  
== پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی ==
زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]، مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق بشر]] نقش برجسته‌ای ایفا کرد.<ref name=":2" />


سازمان‌های حقوق بشری از جمله کانون حقوق بشر ایران این حکم را به شدت محکوم کرده‌اند و به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده‌اند که آن را نمونه‌ای از «سرکوب بی‌رحمانه مخالفان» در ایران دانسته و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی شده است. همچنین، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو گزارش داد که صدور این حکم بخشی از موج جدید سرکوب دانشجویان در ایران است. واکنش‌های داخلی نیز قابل توجه بود؛ دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات و انتشار بیانیه‌هایی، خشم خود را از این حکم ظالمانه ابراز کردند و خواستار لغو آن شدند. سازمان جوانان کمونیست نیز فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":8">[https://iranfreedom.net/%d8%b5%d8%af%d9%88%d8%b1-%d8%ad%da%a9%d9%85-%d8%b8%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%d8%ac%d9%88%db%8c-%d8%b2%d9%86/ صدور حکم ظالمانه اعدام برای دانشجوی زندانی احسان فریدی - ایران آزادی]</ref><ref name=":9">[https://cyoiran.com/movements/daneshjoei/4465/ حکم اعدام احسان فریدی را با اعتراض سراسری دانشگاه‌ها لغو کنیم! - سازمان جوانان کمونیست]</ref>  
زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته‌است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند.<ref name=":0" /><ref name=":4" />


پروسه قضایی احسان فریدی مملو از ابهام و نقض حقوق اولیه بود. او در دادگاهی فاقد شفافیت و بدون حضور وکیل مستقل محاکمه شد. اتهام «محاربه» که بر اساس شواهد مبهم و اعترافات اجباری تحت شکنجه به او نسبت داده شده بود، از سوی فعالان حقوق بشر به عنوان ابزاری برای ساکت کردن صداهای منتقد توصیف شده است. منابع متعدد گزارش داده‌اند که آقای فریدی در زندان تبریز در شرایطی غیرانسانی نگهداری می‌شود و از مراقبت‌های پزشکی محروم مانده است.<ref name=":10">[https://bciran.org/death-sentence-issued-for-ehsan-faridi-a-22-year-old-student-and-political-prisoner-in-tabriz/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله و زندانی سیاسی در تبریز - نفس در قفس]</ref><ref name=":11">[https://www.daadkhast.org/fa/petition/5680/ نه به حکم اعدام احسان فریدی دانشجوی آذربایجانی - دادخواست]</ref><ref name=":2" />  
خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است.<ref name=":3" />


این مورد همچنین توجه جامعه بین‌المللی را جلب کرد. [[شورای ملی مقاومت ایران]] با صدور اطلاعیه‌ای این حکم را محکوم کرد و از جامعه جهانی خواست تا برای نجات جان فریدی اقدام کند. علاوه بر این، دادخواستی با عنوان «نه به حکم اعدام احسان فریدی» در پلتفرم دادخواست منتشر شد که تاکنون حمایت گسترده‌ای به دست آورده است.<ref name=":12">[https://iran-efshagari.com/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87-%D9%81/ محکومیت احسان فریدی دانشجوی دانشکده فنی تبریز به اعدام به‌خاطر هواداری از مجاهدین - ایران افشاگر]</ref><ref name=":11" />  
== بازداشت اول ==
زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند.<ref name=":3" /> '''('''


== پیشینه و تحصیلات ==
پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند.<ref name=":1" />
احسان فریدی در سال ۱۳۸۱ در شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با پیشینه فرهنگی و کارگری بزرگ شد؛ پدرش کارگر کارخانه تراکتورسازی تبریز و مادرش معلم بازنشسته بود که این محیط بر شکل‌گیری دیدگاه‌های اجتماعی او تأثیر گذاشت. احسان فریدی از کودکی به مسائل اجتماعی علاقه نشان داد و در دوران راهنمایی و دبیرستان، به‌ویژه در مدرسه نمونه دولتی موسوم به شهید مدنی تبریز، به‌عنوان دانش‌آموزی فعال در فعالیت‌های گروهی و بحث‌های سیاسی شناخته می‌شد. این فعالیت‌ها شامل شرکت در جمع‌های غیررسمی برای بحث درباره حقوق کارگران و وضعیت آموزشی بود که بعدها به فعالیت‌های علنی‌تر او منجر شد.<ref name=":2" /><ref name=":7" /><ref name=":4" />  


احسان فریدی پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. در دانشگاه، او به عضویت انجمن اسلامی دانشجویان درآمد و به‌عنوان یکی از اعضای فعال، در سازمان‌دهی تجمعات دانشجویی و انتشار نشریات انتقادی نقش داشت.<ref name=":0" /><ref name=":9" />  
=== بلاتکلیفی و شرایط زندان ===
طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته‌است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود.<ref name=":2" /><ref name=":5" />


احسان فریدی در سال دوم تحصیلش، در سال ۱۴۰۱، به دلیل شرکت در کارگاه‌های آموزشی حقوق بشر که توسط فعالان دانشجویی برگزار می‌شد، مورد توجه نهادهای امنیتی قرار گرفت. او همچنین در پروژه‌های تحقیقاتی دانشگاهی درباره بهینه‌سازی انرژی کار کرد و مقاله‌ای درباره استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در تبریز ارائه داد که مورد تحسین اساتیدش قرار گرفت، هرچند این فعالیت‌ها به دلیل فشارهای امنیتی نیمه‌تمام ماند.<ref name=":10" /><ref name=":11" />  
=== بازداشت دوم ===
در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند.<ref name=":4" />


احسان فریدی در کنار تحصیل، به‌عنوان دستیار تحقیقاتی با یکی از اساتید دانشگاه همکاری داشت و همزمان در کارگاه‌های فنی محلی به‌عنوان کارآموز فعالیت می‌کرد تا هزینه‌های زندگی‌اش را تأمین کند. این تجربه‌ها، همراه با تعامل با کارگران و دانشجویان، دیدگاه او را نسبت به نابرابری‌های اجتماعی تقویت کرد و او را به سمت فعالیت‌های مدنی سوق داد. با شروع [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]، احسان فریدی به‌عنوان یکی از رهبران دانشجویی در تبریز شناخته شد و این نقش، او را به هدف اصلی سرکوب نهادهای امنیتی تبدیل کرد. پیشینه و تحصیلات او نشان‌دهنده ترکیبی از استعداد آکادمیک و تعهد اجتماعی بود که مسیر زندگی‌اش را به سمت مبارزه با بی‌عدالتی هدایت کرد.<ref name=":5" /><ref name=":8" />  
== اتهامات رسمی ==
دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است.<ref name=":6" />


== دستگیری‌ها و اعتصاب غذا ==
منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته‌است.<ref name=":4" /><ref name=":7" />
[[پرونده:احسان فریدی؛3.jpg|جایگزین=احسان فریدی|بندانگشتی|240x240پیکسل|احسان فریدی]]
احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، در مهر ۱۴۰۱ برای نخستین بار در جریان اعتراضات سراسری ایران دستگیر شد. این بازداشت پس از آن رخ داد که او در تجمعات دانشجویی دانشگاه تبریز، به همراه گروهی از هم‌کلاسی‌هایش، علیه سیاست‌های حکومتی سخنرانی کرده و بیانیه‌هایی در حمایت از حقوق کارگران و معلمان منتشر کرده بود.<ref name=":0" /><ref name=":2" />  


مأموران امنیتی با هجوم به خوابگاه دانشجویی، او را بدون ارائه حکم قضایی بازداشت کرده و به بازداشتگاه [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] در تبریز منتقل کردند. در این دوره، احسان فریدی به مدت ۲۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شد، جایی که از تماس با خانواده یا وکیل محروم بود و تحت فشارهای شدید روانی برای اعتراف به جرایم ساختگی قرار گرفت.<ref name=":3" /><ref name=":4" />  
== تشکیل دادگاه و محاکمه ==
پرونده زهرا شهباز طبری در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود.<ref name=":3" />


پس از آزادی موقت با قید وثیقه در دی ۱۴۰۱، او به دادگاه انقلاب تبریز فراخوانده شد و در اسفند همان سال به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» به شش ماه حبس تعلیقی محکوم شد. با این حال، فعالیت‌های مدنی او ادامه یافت و در خرداد ۱۴۰۳، بار دیگر توسط مأموران امنیتی در خیابان‌های تبریز بازداشت شد. این بار، اتهامات سنگین‌تری علیه او مطرح شد و به زندان مرکزی تبریز منتقل شد، جایی که شرایط سخت‌تری در انتظارش بود.<ref name=":10" /><ref name=":7" />
=== حکم اعدام ===


احسان فریدی در اعتراض به بازداشت غیرقانونی و شرایط زندان، در آبان ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غذا زد. این اعتصاب که ۱۲ روز طول کشید، با هدف جلب توجه به وضعیت خود و دیگر زندانیان سیاسی آغاز شد. او در این مدت به دلیل کمبود مواد غذایی و آب، دچار کاهش وزن شدید، ضعف عمومی، و مشکلات گوارشی شد. پس از پایان اعتصاب، بهداری زندان به او خدمات محدودی ارائه داد، اما این مراقبت‌ها کافی نبود و وضعیت جسمانی‌اش همچنان شکننده باقی ماند. این اقدام او توجه فعالان حقوق بشر را جلب کرد و کمپین‌هایی برای حمایت از آزادی‌اش در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شد، که تا حدی فشار بر مقامات را افزایش داد.<ref name=":6" /><ref name=":9" /><ref name=":11" /><ref name=":8" />  
زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت: <blockquote>«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی مؤثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع مؤثر نتیجه را تأیید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»<ref name=":3" /></blockquote>اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده‌است.<ref name=":1" />


== اتهامات و پروسه دادگاهی ==
حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود.<ref name=":5" />
احسان فریدی با اتهامات متعددی در طول بازداشت‌هایش روبه‌رو شد که هر بار با شدت بیشتری پیگیری شدند. در اولین بازداشتش در مهر ۱۴۰۱، او به «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» متهم شد که بر اساس فعالیت‌هایش در تجمعات دانشجویی و انتشار بیانیه‌های انتقادی علیه سیاست‌های حکومتی بود. این اتهامات در دادگاه انقلاب تبریز بررسی شد و در اسفند ۱۴۰۱ به شش ماه حبس تعلیقی منجر شد، اما این حکم به‌عنوان ابزاری برای کنترل فعالیت‌های آینده او به کار گرفته شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />  


با بازداشت دوم در خرداد ۱۴۰۳، اتهامات احسان فریدی وارد مرحله‌ای جدی‌تر شد. مأموران امنیتی او را به «محاربه از طریق همکاری با گروه‌های مخالف نظام» متهم کردند، اتهامی که بر اساس اعترافاتی بود که تحت فشار و شکنجه از او گرفته شده بود. این اتهام، که مجازات اعدام را به دنبال داشت، در دادگاه انقلاب تبریز مطرح شد و فریدی در جلسات محاکمه از حضور وکیل مستقل محروم بود. دادگاه احسان فریدی در مهر ۱۴۰۳ برگزار شد و بر اساس شواهد غیرقابل استناد، از جمله فایل‌های صوتی و اسنادی که توسط خود مأموران تهیه شده بود، حکم صادر شد.<ref name=":3" /><ref name=":10" /><ref name=":4" /> پروسه دادگاهی فریدی با نقض‌های گسترده همراه بود. جلسات دادگاه به‌صورت غیرعلنی برگزار شد و خانواده‌اش اجازه حضور نداشتند. در مرحله تجدیدنظر که در دی ۱۴۰۳ انجام شد، حکم اعدام تأیید شد، اما هیچ جزئیاتی از دلایل این تصمیم به وکلای مدافع اعلام نشد. فعالان حقوق بشر این روند را نمونه‌ای از استفاده ابزاری از سیستم قضایی برای سرکوب مخالفان توصیف کرده‌اند. این اتهامات و محاکمه ناعادلانه، توجه زیادی را به وضعیت فریدی جلب کرد و پایه‌ای برای اعتراضات بعدی شد.<ref name=":7" /><ref name=":1" /><ref name=":11" />
== نگرانی‌های حقوق بشری ==
صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده‌است.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


== شکنجه و زندان ==
فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند.<ref name=":2" />
[[پرونده:زندان تبریز ۲.JPG|جایگزین=زندان مرکزی تبریز|بندانگشتی|289x289پیکسل|زندان مرکزی تبریز]]
پس از دستگیری مجدد احسان فریدی در خرداد ۱۴۰۳، گزارش‌های متعددی از بدرفتاری و شکنجه در زندان مرکزی تبریز منتشر شد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که فریدی در روزهای اولیه بازداشت تحت ضرب و شتم شدید با باتوم و مشت قرار گرفت و برای چندین روز از خواب محروم شد تا به اجبار اعتراف کند. ایران وایر گزارش داد که مأموران امنیتی او را به اتاق‌های بازجویی مجهز به نور شدید و صداهای بلند منتقل کرده و با تهدید به آزار خانواده‌اش، فشار روانی را افزایش داده بودند. این شکنجه‌ها به‌ویژه پس از انتقال به سلول انفرادی تشدید شد، جایی که او به مدت ۳۰ روز بدون دسترسی به نور طبیعی یا تهویه مناسب نگهداری شد.<ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":10" />
 
خانواده فریدی در مصاحبه با مانیتورینگ حقوق بشر ایران اعلام کردند که او از مشکلات جسمی جدی، از جمله خونریزی داخلی و ضعف شدید عضلانی، رنج می‌برد که به دلیل محرومیت از مراقبت‌های پزشکی وخیم‌تر شده بود. در آذر ۱۴۰۳، کانون حقوق بشر ایران تصاویری منتشر کرد که نشان‌دهنده آثار زخم‌ها و کبودی‌های عمیق روی بدن او بود، تصاویری که توسط زندانیان دیگر به‌صورت مخفیانه ضبط شده بود. این گزارش‌ها نشان داد که حتی پس از درخواست‌های مکرر خانواده، بهداری زندان از ارائه دارو یا معاینه تخصصی خودداری کرده بود.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":5" />
 
شرایط زندان مرکزی تبریز برای فریدی به‌شدت غیرانسانی توصیف شده است. او در بند ۱۲ این زندان، که به دلیل شلوغی و فقدان امکانات بهداشتی معروف است، نگهداری می‌شد. گزارش‌های تفسیر خبر حاکی از آن است که احسان فریدی به دلیل اعتراض به این شرایط، بارها به سلول‌های انفرادی کوچک‌تر منتقل شده و حتی از حق استفاده از کتاب یا خودکار محروم بوده است. این وضعیت، همراه با گزارش‌های متعدد از خودکشی‌های ناموفق دیگر زندانیان، نشان‌دهنده فشار روانی عظیمی است که بر احسان فریدی وارد شده است. فعالان حقوق بشر این شرایط را نقض آشکار کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر دانسته‌اند و خواستار نظارت مستقل بر زندان‌ها شده‌اند.<ref name=":13">[https://www.iranintl.com/202505112822 احسان فریدی، زندانی سیاسی اهل تبریز، به اعدام محکوم شده است - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":7" /><ref name=":11" /><ref name=":6" />
 
== واکنش‌های بین‌المللی، مواضع حقوق بشری ==
حکم اعدام احسان فریدی موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال داشت. کانون حقوق بشر ایران در گزارش خود به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده که این حکم را محکوم کرده و خواستار لغو فوری آن به دلیل صدور بر اساس اعترافات اجباری تحت شکنجه شده است. این نهاد همچنین از سازمان ملل خواست تا فشار بر رژیم ایران را افزایش دهد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که این حکم بخشی از سرکوب سیستماتیک دانشجویان در ایران است و خواستار مداخله فوری جامعه‌ی جهانی شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" />
 
رسانه‌هایی آزاد با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده و فعالان، توجه جهانی را به این پرونده جلب کردند. دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات، صدور حکم اعدام برای احسان فریدی را محکوم کردند. سازمان جوانان کمونیست فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد و خواستار لغو حکم شد.<ref name=":2" /><ref name=":13" /><ref name=":9" />  


=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
[[شورای ملی مقاومت ایران]]، با صدور اطلاعیه‌ای حکم اعدام احسان فریدی را محکوم کرد و از جامعه‌ی بین‌الملل خواستار اقدام فوری برای نجات این زندانی سیاسی و همه‌ی زندانیانی سیاسی زیر حکم اعدام شد. در متن این اطلاعایه آمده است:<blockquote>«محکومیت احسان فریدی دانشجوی دانشکده فنی تبریز به اعدام به‌خاطر هواداری از [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]]
[[شورای ملی مقاومت ایران]] در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است: <blockquote>قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.
 
فراخوان به اقدام فوری برای آزادی زندانیان سیاسی زیر اعدام
 
قضاییه جلادان، زندانی سیاسی، احسان فریدی ۲۵ ساله، دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تبریز را به‌خاطر هواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران و به اتهام آخوندساخته افساد فی الارض به اعدام محکوم کرد.
 
احسان فریدی در ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ دستگیر و پس از بازجویی توسط اداره اطلاعات به زندان مرکزی تبریز منتقل شد. وی سپس در شعبه ۲ بیدادگاه ضدانقلاب تبریز به ریاست قاضی جنایتکار عبدی، در یک محاکمه نمایشی به اعدام محکوم شد. استنادات رئیس این بیدادگاه برای صدور این حکم جنایتکارانه صرفاً گزارش‌های بازجویان و شکنجه‌گران وزارت اطلاعات بود.
 
مقاومت ایران بار دیگر جامعه بین‌المللی را به اقدام فوری برای نجات جان احسان فریدی و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام و آزادی آنها فرامی‌خواند.
 
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران
 
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۲ می ۲۰۲۵)»<ref name=":12" /></blockquote>


== بی‌خبری خانواده و تجمعات اعتراضی ==
فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام
پس از صدور حکم اعدام احسان فریدی در دی ۱۴۰۳، خانواده او با وضعیت دشوار و رنج‌آوری از بی‌خبری و بلاتکلیفی روبه‌رو شدند. بر اساس گزارش حقوق بشر در ایران، از خرداد ۱۴۰۳ که فریدی برای بار دوم بازداشت شد، هیچ اطلاع رسمی از وضعیت او به خانواده ارائه نشده و مأموران امنیتی از پاسخ‌گویی خودداری کرده‌اند. مادر احسان فریدی در مصاحبه‌ای با ایران وایر اظهار داشت که بارها به زندان مرکزی تبریز مراجعه کرده، اما هر بار با درهای بسته و تهدید به بازداشت مواجه شده است. این بی‌خبری، که بیش از یک سال ادامه داشته، فشار روانی شدیدی بر خانواده وارد کرده و پدر فریدی را به دلیل سکته قلبی ناشی از استرس به بیمارستان کشانده است. فعالان حقوق بشر این وضعیت را بخشی از استراتژی نظام برای سرکوب خانواده‌های زندانیان سیاسی توصیف کرده‌اند.<ref name=":5" /><ref name=":2" /><ref name=":7" />


در پاسخ به این شرایط، خانواده فریدی و حامیانش در تیر ۱۴۰۳ اولین تجمع اعتراضی را در مقابل [[زندان تبریز]] برگزار کردند. این گردهمایی با حضور مادر، خواهر، و تعدادی از دانشجویان همکلاسی احسان فریدی همراه بود و با شعارهایی مانند «آزادی احسان» و «پایان بی‌عدالتی» برگزار شد. شرکت‌کنندگان پلاکاردهایی با تصاویر فریدی و مطالبی درباره نقض حقوق او در دست داشتند، اما نیروهای امنیتی با استفاده از گاز اشک‌آور و باتوم، تجمع را سرکوب کردند و چند نفر، از جمله خواهر فریدی، به‌صورت موقت بازداشت شدند. این اقدام خشم عمومی را برانگیخت و کمپین‌های آنلاین برای حمایت از خانواده شکل گرفت.<ref name=":11" /><ref name=":6" /><ref name=":9" />
قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضدانقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.


تجمعات ادامه یافت و در مرداد ۱۴۰۳، خانواده به همراه فعالان حقوق بشر در مقابل [[زندان اوین]] در تهران تجمع برگزار کردند تا توجه نهادهای بین‌المللی را جلب کنند. این تجمع با حضور گسترده‌تر، از جمله نمایندگان تشکل‌های دانشجویی، همراه بود و بیانیه‌ای خوانده شد که خواستار بازدید مستقل از زندان و ملاقات با احسان فریدی بود.<ref name=":4" /><ref name=":8" />
زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیرشده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.


با این حال، [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی|نیروهای انتظامی]] با استقرار گسترده و تهدید به استفاده از زور، از گسترش اعتراضات جلوگیری کردند. خانواده فریدی همچنین نامه‌ای به [[سازمان ملل متحد]] نوشتند و از دبیرکل خواستند تا هیئتی برای بررسی وضعیت احسان فریدی اعزام شود، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌اند. این تلاش‌ها نشان‌دهنده عزم خانواده برای شکستن دیوار سکوت و جلب حمایت جهانی است، هرچند با مقاومت شدید نظام مواجه شده‌اند.<ref name=":7" /><ref name=":5" />
مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.


== بلاتکلیفی و وضعیت کنونی احسان فریدی ==
شایان یادآوری است که رژیم خونریز [[روح‌الله خمینی|خمینی]] مجاهد خلق دکتر طبری پسرعموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد.<ref name=":7" /> </blockquote>
پس از تأیید حکم اعدام احسان فریدی در دی ۱۴۰۳، او وارد دوره‌ای از بلاتکلیفی طولانی‌مدت شد که همچنان ادامه دارد. بر اساس گزارش حقوق بشر در ایران، از زمان صدور حکم، هیچ تاریخ مشخصی برای اجرای آن اعلام نشده و آقای فریدی در بند ۱۲ زندان مرکزی تبریز در شرایطی نامعلوم نگهداری می‌شود. این بلاتکلیفی، که بیش از هشت ماه به طول انجامیده، فشار روانی شدیدی بر او و خانواده‌اش وارد کرده است. منابع مختلف گزارش داده‌اند که مقامات زندان از ارائه هرگونه اطلاعات به وکیل یا خانواده خودداری می‌کنند و حتی از انتقال نامه‌های احسان فریدی به بیرون جلوگیری می‌شود. این وضعیت، که فعالان حقوق بشر آن را «استراتژی سکوت» نامیده‌اند، به‌عنوان ابزاری برای تضعیف روحیه زندانیان سیاسی به کار گرفته می‌شود.<ref name=":5" /><ref name=":7" /><ref name=":10" />  


وضعیت کنونی احسان فریدی با نگرانی‌های جدی همراه است. ایران وایر گزارش داده که او در سلول انفرادی به دلیل اعتراض به شرایط زندان بارها منتقل شده و از دسترسی به امکانات اولیه مانند پتو یا نور کافی محروم بوده است. گزارش‌های تأییدشده از سوی مانیتورینگ حقوق بشر ایران نشان می‌دهد که فریدی در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) به دلیل وخامت حال جسمی به بهداری زندان منتقل شد، اما به گفته خانواده، درمان مناسبی دریافت نکرده و همچنان از مشکلات تنفسی و ضعف عمومی رنج می‌برد. این وضعیت، همراه با گزارش‌هایی از خودداری مأموران از ارائه داروهای تجویز شده، نگرانی‌ها درباره بقای او را افزایش داده است.<ref name=":2" /><ref name=":4" /><ref name=":6" />  
== زمینه سرکوب در ایران ==
حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود.<ref name=":5" />


خانواده احسان فریدی تلاش کرده‌اند با مراجعه به نهادهای قضایی و ارسال نامه به مقامات، وضعیت او را روشن کنند، اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه مانده است. در فوریه ۲۰۲۵ (بهمن ۱۴۰۳)، خانواده با حضور در مقابل دادگاه انقلاب تبریز خواستار دیدار با قاضی پرونده شدند، اما با تهدید به بازداشت مواجه شدند. این بلاتکلیفی نه‌تنها بر احسان فریدی تأثیر گذاشته، بلکه جامعه دانشجویی تبریز را نیز به تکاپو انداخته و کمپین‌هایی برای فشار بر دولت برای شفاف‌سازی وضعیت او راه‌اندازی شده است. با وجود این تلاش‌ها، تا لحظه نگارش این مقاله، هیچ تغییر مثبتی در وضعیت فریدی گزارش نشده و او همچنان در انتظار سرنوشت نامعلومی به سر می‌برد.<ref name=":11" /><ref name=":9" /><ref name=":8" />
=== پیامدهای احتمالی ===
در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان شهناز طری امیدوار به تجدیدنظر و لغو حکم اعدام او هستند.<ref name=":0" /><ref name=":1" />


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۴۸

برای صفحه تمرین.jpg
زهرا شهباز طبری
زهرا طبری؛1.jpg
زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری
زادروزسال ۱۳۳۷
بابل، ساکن رشت
محل زندگیرشت
تحصیلاتمهندس برق
از دانشگاهدانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه بوروس سوئد
شناخته‌شده برایزندانیان سیاسی، فعالان حقوق بشر
مخالفاننظام جمهوری اسلامی
دیناسلام
اتهام‌هامحاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران
مجازات‌هااعدام

زهرا شهباز طبری، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. او پس از ۷ ماه بلاتکلیفی، در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» به اعدام محکوم شد. او پیش از این نیز در تاریخ ۲ اسفند ۱۴۰۱، در زندان لاکان رشت بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفته بود. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، همچنین در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. شورای ملی مقاومت ایران بر پرونده‌سازی و شکنجه خانم شهباز طبری تأکید کرده‌است.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]

پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی

زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و نقض حقوق بشر نقش برجسته‌ای ایفا کرد.[۳]

زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته‌است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند.[۱][۵]

خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است.[۴]

بازداشت اول

زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند.[۴] (

پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند.[۲]

بلاتکلیفی و شرایط زندان

طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته‌است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود.[۳][۶]

بازداشت دوم

در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند.[۵]

اتهامات رسمی

دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است.[۷]

منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته‌است.[۵][۸]

تشکیل دادگاه و محاکمه

پرونده زهرا شهباز طبری در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود.[۴]

حکم اعدام

زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت:

«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی مؤثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع مؤثر نتیجه را تأیید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»[۴]

اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده‌است.[۲]

حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود.[۶]

نگرانی‌های حقوق بشری

صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده‌است.[۲][۵]

فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند.[۳]

اطلاعیه شورای ملی مقاومت

شورای ملی مقاومت ایران در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است:

قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.

فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام

قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضدانقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.

زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیرشده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.

مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.

شایان یادآوری است که رژیم خونریز خمینی مجاهد خلق دکتر طبری پسرعموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد.[۸]

زمینه سرکوب در ایران

حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود.[۶]

پیامدهای احتمالی

در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان شهناز طری امیدوار به تجدیدنظر و لغو حکم اعدام او هستند.[۱][۲]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ تداوم بازداشت و بلاتکلیفی زهرا شهباز طبری در زندان لاکان رشت - صدای بازداشت‌شدگان
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی گیلک و اهل رشت به اعدام محکوم شد - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله در رشت به اعدام محکوم می‌شود - زنان نیروی تغییر
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی ۶۷ ساله، را به اعدام محکوم کرد - ایران اینترنشنال
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی اهل رشت، به اعدام محکوم شد - هرانا
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ صدور حکم اعدام زهرا شهباز طبری؛ زندانی سیاسی ۶۷ ساله در رشت - کانون حقوق بشر ایران
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ زهرا شهباز طبری، زندانی سیاسی، به اعدام محکوم شد - ایران امروز
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد - سازمان مجاهدین خلق ایران
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=81891»