کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۷۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|991x991px]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148پیکسل]]'''اخوان‌المسلمین'''، (الاخوان المسلمون) یک جنبش فراملی اسلام‌گرا و بزرگ‌ترین و سازمان‌یافته‌ترین گروه سیاسی اهل سنت در جهان عرب است که در سال ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۴۷ قمری) در شهر اسماعیلیه مصر تأسیس شد. این گروه توسط معلمی به نام حسن البنا پایه‌گذاری شد. اخوان‌المسلمین از ابتدا با هدف احیای ارزش‌های اسلامی در جامعه و مقاومت در برابر نفوذ فرهنگی و سیاسی غرب شکل گرفت. دیدگاه‌های این سازمان به تدریج از یک جنبش اصلاحی اجتماعی و آموزشی به یک نیروی سیاسی، نظامی و تشکیلاتی تبدیل شد و در طول دهه‌های متمادی، مبارزات شدیدی را علیه دولت‌های عربی (به‌ویژه در مصر) تجربه کرد. اخوان توانست با تأسیس شاخه‌های متعدد در کشورهای مختلف منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، تأثیر عمیقی بر سیاست‌های منطقه‌ای بگذارد و در تاریخ خود، از مشارکت در انتخابات و تشکیل دولت تا دوران سرکوب و زیرزمینی شدن را تجربه کرده است. (بریتانیکا، مجلات شاهد، نوگرا)
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه      =| عنوان            = پیمان فرح‌آور| نام              = امین فرح‌آور گیساوندانی| تصویر            = پیمان فرح‌آور؛ 4.png| اندازه تصویر      = ۲۴۰px| عنوان تصویر      = پیمان فرح‌آور| زادروز            = ۲ دی‌ماه ۱۳۶۷| زادگاه            = رشت، گیلان| تاریخ مرگ        = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی        = رشت (تا سال ۱۴۰۳)، زندان لاکان (۱۴۰۳-تا کنون)| ملیت              = | نژاد              = | تابعیت            = | تحصیلات            = کارشناسی ادبیات فارسی| دانشگاه          = دانشگاه گیلان| پیشه              = معلم، شاعر، فعال مدنی| سال‌های فعالیت    = ۱۳۹۰-تا کنون| کارفرما          = | نهاد              = | نماینده          = | شناخته‌شده برای    = فعالان سیاسی، مدنی و مردم ایران| نقش‌های برجسته    = | سبک              = | تأثیرگذاران      = | تأثیرپذیرفتگان    = | شهر خانگی        =رشت | تلویزیون          = | لقب              = شیدا| حزب              = | جنبش              = | مخالفان          = نظام جمهوری اسلامی| هیئت              = | دین              =اسلام | مذهب              = | منصب              = | مکتب              = | آثار              = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان          =یک فرزند | جوایز            = | امضا              = | اندازه امضا      = | وبگاه            = | پانویس            =|اتهام‌ها=بغی، محاربه، تبلیغ علیه نظام|مجازات=محکوم به اعدام}}
----
'''امین (پیمان) فرح‌آور'''، با نام کامل امین فرح‌آور گیساوندانی، (متولد ۲ دی ۱۳۶۷، رشت) شاعر و فعال مدنی به دلیل فعالیت‌هایش در دفاع از حقوق کشاورزان و [[بحران محیط زیست در ایران|محیط زیست]] و سرودن اشعار اعتراضی، توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده است. او با تخلص «شیدا» در خانواده‌ای فرهنگی بزرگ شد؛ پدرش معلم ادبیات و مادرش شاعر محلی بود که از کودکی او را با ادبیات آشنا کرد. پیمان فرح‌آور تحصیلاتش را در دانشگاه گیلان در رشته ادبیات فارسی به پایان رساند و پس از آن به تدریس و فعالیت در محافل ادبی پرداخت. پیمان در دهه ۱۳۹۰ به‌عنوان فعال مدنی در کمپین‌های حمایت از کارگران و حفاظت از طبیعت گیلان شناخته شد و اشعارش، از جمله «صدای مقاومت»، به نمادی از مقاومت فرهنگی تبدیل شد. این فعالیت‌ها او را در معرض فشار نهادهای امنیتی قرار داد و در سال ۱۴۰۱ برای اولین بار به دلیل اعتراض به فروش زمین‌های کشاورزی دستگیر شد.  


آخرین دستگیری امین فرح‌آور در مرداد ۱۴۰۳ رخ داد و پس از انتقال به [[زندان لاکان رشت]]، با اتهامات «بغی» و «محاربه» مواجه شد. در زندان، او تحت شکنجه‌های شدید از جمله ضرب و شتم با باتوم، محرومیت از خواب، و تهدید خانواده قرار گرفت. اتهام دیگر او هواداری از [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] است. پیمان که از بیماری‌های مزمن مانند آسم رنج می‌برد، از دسترسی به درمان محروم ماند و وضعیت جسمانی‌اش به دلیل اعتصاب غذا وخیم شد. محاکمه او در دادگاه انقلاب رشت به‌صورت محرمانه و بدون وکیل برگزار شد و در اردیبهشت ۱۴۰۴ به اعدام محکوم گردید، اما با هفت ماه بلاتکلیفی او را در شرایطی غیرانسانی نگه داشتند. خانواده‌اش پس از ماه‌ها بی‌خبری، با تجمعاتی در مقابل زندان لاکان خواستار آزادی او شدند، اما این تلاش‌ها با سرکوب شدید مواجه شد.  
=== '''۲. مقدمه''' ===
اخوان‌المسلمین که گاهی با نام ساده‌تر «اخوان» نیز شناخته می‌شود، جنبشی است که به دلیل گستردگی نفوذ، عمر طولانی و نقش محوری در تحولات سیاسی خاورمیانه، از اهمیت مطالعاتی بالایی برخوردار است. این جنبش در سده بیستم، در واکنش به فروپاشی خلافت عثمانی و افزایش نفوذ غرب در منطقه، توسط حسن البنا در مصر پایه‌گذاری شد. ایده اصلی تأسیس، بازگشت به اسلام اصیل به عنوان راه‌حلی جامع برای تمام مشکلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بود. اخوان به عنوان یک جنبش مردمی، به سرعت در میان طبقات مختلف جامعه مصر، به ویژه کارمندان و دانشجویان، گسترش یافت و در دهه ۱۹۴۰ به اوج قدرت و سازماندهی خود رسید. (بریتانیکا، مجلات شاهد)


حکم اعدام امین فرح‌آور واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت؛ انجمن قلم برلین، کانون حقوق بشر ایران، و سازمان حقوق بشری هه‌نگاو این حکم را نقض آزادی بیان دانستند و از جامعه جهانی خواستند مداخله کند. کمپین‌های آنلاین با هزاران امضا و پوشش رسانه‌ای توسط شبکه‌های اجتماعی، فشار بر رژیم ایران را افزایش داد. تأثیر ادبی پیمان از طریق اشعارش که در فرهنگ محلی ریشه دارد، همچنان در جنبش‌های اعتراضی ادامه دارد. شرایط زندان لاکان، از جمله سلول‌های تنگ و رفتار خشن مأموران، وضعیت او را بحرانی‌تر کرده است.<ref name=":0">[https://iranhrs.org/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD-%D8%A2%D9%88%D8%B1-%DA%AF%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ زندانی سیاسی امین (پیمان) فرح آور گیساوندانی کیست؟ - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":1">[https://iranwire.com/fa/features/143487-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85/ جزییات تازه از پرونده پیمان فرح‌آور، شاعر محکوم به اعدام - ایران وایر]</ref><ref name=":2">[https://www.radiozamaneh.com/853847/ پیمان فرح‌آور، شاعر افشاگر رانت‌خواری‌ها و تخریب محیط زیست را به اعدام محکوم کردند - رادیو زمانه]</ref><ref name=":3">[https://bazdashtshodegan.com/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD%D8%A2%D9%88%D8%B1-3/ تداوم بازداشت و بلاتکلیفی پیمان فرح‌آور در زندان لاکان رشت - صدای بازداشت‌شدگان] 1</ref><ref name=":4">[https://humanrightsinir.org/convicted-1381/ محکومیت پیمان فرح آور به اعدام توسط قاضی دادگاه انقلاب رشت - حقوق بشر در ایران]</ref><ref name=":5">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD-%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF/ زندانی سیاسی پیمان فرح آور محرومیت از درمان و وخامت حال وی - صدای بازداشت‌شدگان] 2</ref><ref name=":6">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%9B-%DB%B7%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AA%DA%A9/ زندانی سیاسی پیمان فرح آور؛ ۷ماه بلاتکلیف و محرومیت از رسیدگی پزشکی - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":7">[https://iran-spring.com/news/srkob/hkm-aaadam-bray-shaaar-ayran-mykhoahd-yk-shaaar-ra-bh-khatr-ashaaar-syasy-aaadam-knd حکم اعدام برای شاعر: ایران می‌خواهد یک شاعر را به خاطر اشعار سیاسی اعدام کند - بهار ایران]</ref><ref name=":8">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%84%D8%BA%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%AF/live-72460365 انجمن قلم برلین خواستار لغو اعدام پیمان فرح‌آور شد - دویچه‌وله]</ref><ref name=":9">[https://melimazhabi.com/%d8%b1%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%aa-%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%af%d8%a7%d8%b4%d8%aa-%d9%88-%d8%ad%da%a9%d9%85-%d9%be%db%8c%d9%85%d8%a7%d9%86-%d9%81%d8%b1%d8%ad%d8%a2%d9%88%d8%b1%d8%9b-%d8%af%d8%b3/ روایت بازداشت و حکم پیمان فرح‌آور؛ دستفروش شاعری که به اعدام محکوم شد - ملی‌مذهبی]</ref><ref name=":10">[https://hengaw.net/fa/news/2025/05/article-56 زندان لاکان رشت؛ پیمان فرح‌آور، شاعر معترض گیلک به اعدام محکوم شد - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو]</ref>
اخوان‌المسلمین نه تنها یک سازمان سیاسی، بلکه یک تشکیلات مذهبی، اجتماعی، آموزشی و خیریه محسوب می‌شد که در طول حیات خود از روش‌های مختلفی شامل فعالیت‌های پارلمانی، نهادهای مدنی و در مواردی اقدامات خشونت‌آمیز استفاده کرده است. بررسی تاریخ اخوان نیازمند درک تحولات داخلی، شکاف‌های فکری (به‌ویژه پس از سید قطب) و تأثیر آن بر جنبش‌های اسلام‌گرای معاصر در کشورهایی مانند سوریه، اردن، تونس و شاخه‌های بین‌المللی آن است. هدف این مقاله، بررسی بی‌طرفانه پیدایش، اندیشه و تحولات سیاسی و سازمانی این جنبش تا به امروز است. (زیتون، CFR، نوگرا)


== زندگی و تحصیلات ==
=== '''بخش سوم: زمینه پیدایش و دوران تأسیس (۱۹۲۸–۱۹۴۹)''' ===
امین (پیمان) فرح‌آور گیساوندانی در دوم دی‌ماه ۱۳۶۷ در شهر رشت، مرکز استان گیلان، در خانواده‌ای فرهنگی و ادبی متولد شد. پدرش، معلم ادبیات و فعال فرهنگی، و مادرش، شاعری که در محافل محلی شناخته‌شده بود، از کودکی پیمان را با شعر و ادبیات آشنا کردند.<ref name=":0" /> او دوران ابتدایی و متوسطه را در مدارس رشت با موفقیت گذراند و در سال ۱۳۸۴ وارد دانشگاه گیلان شد، جایی که رشته ادبیات فارسی را انتخاب کرد. در دانشگاه، پیمان به‌عنوان شاعر و نویسنده در نشریات دانشجویی فعال شد و با تخلص «شیدا» اشعاری با مضامین اجتماعی و سیاسی سرود که به سرعت توجه هم‌کلاسی‌ها و اساتید را جلب کرد.<ref name=":1" />
'''۳-۱. بستر تاریخی و شکل‌گیری''' اخوان‌المسلمین در مارس ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۴۷ قمری) در شهر اسماعیلیه مصر توسط «حسن البنا»، که در آن زمان یک معلم جوان مدرسه بود، و شش تن از کارگران شرکت کانال سوئز تأسیس شد. شکل‌گیری این گروه واکنشی مستقیم به دو رویداد مهم تاریخی بود: نخست، سقوط خلافت عثمانی در سال ۱۹۲۴ که خلأیی در رهبری سیاسی جهان اسلام ایجاد کرد؛ و دوم، حضور استعماری بریتانیا در مصر و نفوذ گسترده فرهنگ غربی که از دیدگاه بنیان‌گذاران، تهدیدی برای هویت اسلامی محسوب می‌شد. (بریتانیکا، کتاب ریچارد پی. میشل)


او همچنین در جلسات شعرخوانی و نقد ادبی شرکت می‌کرد و این فعالیت‌ها به‌عنوان بستری برای ابراز دیدگاه‌هایش درباره عدالت اجتماعی عمل می‌کرد.<ref name=":9" /> پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۳۸۸، به تدریس ادبیات در مدارس رشت پرداخت و همزمان در محافل ادبی محلی حضور داشت، که این فعالیت‌ها زمینه‌ساز ورود او به عرصه مدنی شد.<ref name=":11">[https://iranhrs.org/%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87/ صدای مقاومت از بند لاکان؛ شعر جدید پیمان فرح آور، زندانی محکوم به اعدام - کانون حقوق بشر ایران] 3</ref>
حسن البنا بر این باور بود که ضعف جهان اسلام ناشی از دور شدن مسلمانان از اصول اولیه دین است. او شعار معروف «اسلام راه‌حل است» (الاسلام هو الحل) را مطرح کرد و اسلام را نه صرفاً یک دین عبادی، بلکه یک نظام جامع زندگی (شامل سیاست، اقتصاد و اجتماع) معرفی نمود. (مجلات شاهد، نوگرا)


== فعالیت‌های سیاسی و شاعری ==
'''۳-۲. ساختار سازمانی و گسترش سریع''' اخوان‌المسلمین در ابتدا به عنوان یک انجمن خیریه و اصلاحی فعالیت خود را آغاز کرد، اما به سرعت به یک جنبش توده‌ای تبدیل شد. در سال ۱۹۳۲، حسن البنا مقر اصلی سازمان را به قاهره منتقل کرد. این جنبش با ایجاد شبکه‌ای گسترده از مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و کارخانه‌های کوچک، توانست پایگاه اجتماعی قدرتمندی در میان طبقات پایین و متوسط شهری ایجاد کند. (کتاب حسن حبنکه، بریتانیکا)
[[پرونده:امین فرح آور؛2.jpg|جایگزین=پیمان فرح‌آور|بندانگشتی|200x200پیکسل|پیمان فرح‌آور]]
پیمان فرح‌آور پس از اتمام تحصیلات، روی فعالیت‌های مدنی و شاعری متمرکز شد. او در دهه ۱۳۹۰ به‌عنوان فعال مدنی در رشت شناخته شد و در کمپین‌هایی برای دفاع از حقوق کارگران کشاورزی و جلوگیری از تخریب محیط زیست شرکت کرد.<ref name=":0" /> اشعار او با تخلص «شیدا» اغلب مضامین عدالت اجتماعی، اعتراض به [[رانت‌خواری در جمهوری اسلامی|رانت‌خواری]]، و حمایت از طبیعت گیلان را دربرمی‌گرفت که در شبکه‌های اجتماعی و جلسات شعرخوانی منتشر می‌شد.<ref name=":2" /> این آثار، از جمله سروده‌ای با عنوان «صدای مقاومت»، به نمادی از مبارزه فرهنگی علیه سرکوب تبدیل شد.<ref name=":11" /> فعالیت‌های امین فرح‌آور او را در معرض تهدید نهادهای امنیتی قرار داد و چندین بار مورد بازجویی قرار گرفت، اما او با استمرار در نوشتن، به چهره‌ای تأثیرگذار در میان فعالان تبدیل شد.<ref name=":1" /> شاعری او نه‌تنها هنری، بلکه ابزاری برای بیان اعتراضاتش بود که این موضوع بعدها در اتهاماتش نقش کلیدی داشت.<ref name=":12">[https://cyoiran.com/khabari/4444/ صدور حکم اعدام برای یک شاعر به اتهام سرودن اشعار اعتراضی - سازمان جوانان کمونیست]</ref>


=== تأثیر ادبی و فرهنگی ===
ساختار اخوان بر اساس نظمی دقیق و سلسله‌مراتب فرماندهی بنا شد. در رأس این هرم، «مرشد عام» (راهنمای کل) قرار داشت که دارای اختیارات وسیعی بود. اعضا در حلقه‌های کوچک‌تر به نام «اسره» (خانواده) سازماندهی می‌شدند تا آموزش‌های عقیدتی و وفاداری تشکیلاتی را بیاموزند. تا اواخر دهه ۱۹۴۰، تخمین زده می‌شود که اخوان بیش از ۵۰۰ هزار عضو فعال و هزاران شعبه در سراسر مصر داشت. (کتاب ریچارد پی. میشل، مجلات شاهد)
پیمان فرح‌آور با تخلص «شیدا» به‌عنوان شاعری تأثیرگذار در ادبیات معاصر گیلان شناخته می‌شود. اشعار او که ریشه در فرهنگ محلی و فولکلور منطقه دارد، مضامینی چون عدالت اجتماعی، حفاظت از محیط زیست، و اعتراض به ستم را بازتاب می‌دهند.<ref name=":11" /> سروده‌ای مانند «صدای مقاومت» که در زندان لاکان سروده شد، با خطاب به مردم گیلان، به نمادی از مقاومت فرهنگی تبدیل شده است: «ای گیلان، صدای تو را از بند می‌شنوم.»<ref name=":2" />


این اشعار نه‌تنها در محافل ادبی، بلکه در میان فعالان مدنی نیز رواج یافت و به ابزاری برای بیان اعتراضات تبدیل شد.<ref name=":1" /> پیمان از سبک شاعران کلاسیک گیلانی الهام گرفته و آن را با مضامین مدرن تلفیق کرده، که این رویکرد او را از دیگر شاعران متمایز ساخته است.<ref name=":9" /> تأثیر ادبی او حتی پس از دستگیری نیز ادامه یافت، به‌طوری‌که اشعارش در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود و به جنبش‌های اعتراضی هویت فرهنگی می‌بخشد.<ref name=":12" />
'''۳-۳. دستگاه ویژه (التنظیم الخاص) و آغاز خشونت‌ها''' یکی از بحث‌برانگیزترین ابعاد اخوان در دوران اولیه، تأسیس شاخه‌ای مخفی و نظامی به نام «دستگاه ویژه» (الجهاز الخاص یا التنظیم الخاص) بود. هدف اولیه این شاخه، مبارزه با اشغالگران بریتانیایی و آمادگی برای دفاع از منافع اسلامی بود. اعضای این گروه در جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل شرکت کردند و نقش فعالی ایفا نمودند. (CFR، نوگرا)


== دستگیری‌ها و شکنجه‌ها ==
با این حال، فعالیت‌های دستگاه ویژه به خشونت‌های داخلی نیز کشیده شد. در دسامبر ۱۹۴۸، پس از آنکه محمود فهمی نقراشی (نخست‌وزیر وقت مصر) دستور انحلال اخوان‌المسلمین را صادر کرد، توسط یکی از اعضای شاخه نظامی اخوان ترور شد. در واکنش به این رویداد، حسن البنا ترور را محکوم کرد و عبارت معروف «نه برادرند و نه مسلمان» را درباره عاملان ترور به کار برد، اما این برائت مانع از برخورد حکومت نشد. سرانجام در فوریه ۱۹۴۹، حسن البنا توسط مأموران حکومتی ترور شد و سازمان وارد دوره‌ای از بحران رهبری و سرکوب شدید گردید. (کتاب ریچارد پی. میشل، بریتانیکا)
نخستین تجربه دستگیری پیمان فرح‌آور در سال ۱۴۰۱ رخ داد، زمانی که به‌عنوان فعال مدنی علیه فروش غیرقانونی زمین‌های کشاورزی در گیلان اعتراض کرد. او پس از چند ماه بازداشت در شرایط نامناسب، با قید وثیقه آزاد شد، اما این تجربه او را مصمم‌تر کرد تا فعالیت‌هایش را ادامه دهد.<ref name=":3" /> آخرین و جدی‌ترین دستگیری او در مرداد ۱۴۰۳ صورت گرفت، زمانی که به اتهام فعالیت‌های اعتراضی و انتشار اشعار انتقادی بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل شد.<ref name=":0" /> در این زندان، پیمان با روش‌های متعدد شکنجه مواجه شد؛ گزارش‌ها از ضرب و شتم شدید با باتوم، محرومیت از خواب برای چندین روز، و تهدید به آزار خانواده‌اش حکایت دارند.<ref name=":1" />


او همچنین به دلیل بیماری‌های مزمن مانند آسم و مشکلات گوارشی، از دسترسی به دارو و درمان پزشکی محروم ماند که وضعیت جسمانی‌اش را به شدت وخیم کرد. فعالان حقوق بشر اعلام کردند که این شکنجه‌ها با هدف وادار کردن او به اعترافات اجباری انجام شده و سلامت او را در معرض خطر جدی قرار داده است.<ref name=":9" /> شرایط بد سلول انفرادی و فشار روانی، از جمله پخش صداهای ساختگی برای ایجاد وحشت، نیز بخشی از این تجربه تلخ بود.<ref name=":2" />
=== '''بخش چهارم: دوران ناصر، سید قطب و تحولات ایدئولوژیک (۱۹۵۲–۱۹۷۰)''' ===
[[پرونده:زندان مرکزی رشت ۱.JPG|جایگزین=زندان لاکان رشت|بندانگشتی|زندان لاکان رشت]]
'''۴-۱. انقلاب ۱۹۵۲ و تقابل با جمال عبدالناصر''' با وقوع کودتای «افسران آزاد» در سال ۱۹۵۲ که منجر به سرنگونی نظام پادشاهی در مصر شد، اخوان‌المسلمین در ابتدا از این حرکت حمایت کرد و روابط نزدیکی با رهبران کودتا داشت. آن‌ها امیدوار بودند که افسران جوان، قوانین اسلامی را در کشور اجرا کنند. اما پس از به قدرت رسیدن «جمال عبدالناصر»، تضاد عمیقی میان دیدگاه سکولار و ناسیونالیستی ناصر و دیدگاه اسلام‌گرایانه اخوان پدیدار شد. ناصر خواهان وفاداری مطلق تمام گروه‌ها به دولت بود، در حالی که اخوان استقلال تشکیلاتی خود را حفظ کرد. (بریتانیکا، کتاب ریچارد پی. میشل)


=== شرایط زندان لاکان ===
این تنش‌ها در سال ۱۹۵۴، پس از یک سوءقصد نافرجام به جان ناصر در میدان المنشیه اسکندریه که به یکی از اعضای اخوان نسبت داده شد، به اوج رسید. ناصر این رویداد را بهانه‌ای برای سرکوب گسترده قرار داد؛ اخوان‌المسلمین غیرقانونی اعلام شد، دفاترش سوزانده شد و هزاران نفر از اعضای آن دستگیر، شکنجه یا اعدام شدند. «حسن الهضیبی» که پس از البنا به عنوان دومین مرشد عام انتخاب شده بود، نیز زندانی شد. (کتاب ظهور و سقوط اخوان المسلمین، نوگرا)
[[زندان لاکان رشت]]، محل نگهداری پیمان فرح‌آور، به دلیل شرایط غیرانسانی‌اش شهرت دارد. بر اساس گزارشات، سلول‌های این زندان اغلب تنگ، تاریک، و بدون تهویه مناسب هستند، که برای زندانیانی مثل پیمان با مشکلات تنفسی خطرناک است.<ref name=":1" /> مأموران زندان از روش‌هایی مانند قطع آب و غذا، محدود کردن دسترسی به نور، و ایجاد سر و صدای مداوم برای فشار روانی بر زندانیان استفاده می‌کنند.<ref name=":5" />


پیمان فرح‌آور چندین بار به سلول انفرادی منتقل شده، جایی که با دمای پایین و نبود امکانات اولیه مثل پتو مواجه بوده است.<ref name=":6" /> فعالان حقوق بشر اعلام کرده‌اند که این شرایط به‌ویژه برای پیمان که در اعتصاب غذا به سر می‌برد، خطر مرگ را افزایش داده است.<ref name=":7" /> همچنین، گزارش‌هایی از ضرب و شتم مکرر توسط مأموران و تهدید به انتقال به زندان‌های دیگر برای قطع ارتباط با خانواده منتشر شده است.<ref name=":2" /> این وضعیت، نقض آشکار حقوق انسانی او را نشان می‌دهد و نگرانی‌های بین‌المللی را برانگیخته است.<ref name=":10" />
'''۴-۲. ظهور سید قطب و پارادایم «جاهلیت مدرن»''' در دوران حبس و فشار شدید زندان‌های ناصر، تحول فکری عظیمی در بخشی از بدنه اخوان رخ داد که نماد آن «سید قطب»، نویسنده و نظریه‌پرداز برجسته این گروه بود. قطب در کتاب معروف خود «نشانه‌های راه» (معالم فی الطریق)، قرائتی رادیکال‌تر از اسلام سیاسی ارائه داد. او مفهوم «جاهلیت» را احیا کرد و استدلال نمود که جوامع مسلمان کنونی (از جمله مصر تحت حکومت ناصر) به دلیل عدم اجرای احکام شریعت، در وضعیت جاهلیت به سر می‌برند و مسلمان واقعی نیستند. (زیتون، کتاب کریستین تروال)


== اتهامات و وضعیت کنونی ==
سید قطب مفهوم «حاکمیت» را مختص خداوند دانست و هرگونه قانون‌گذاری بشری را شرک تلقی کرد. این اندیشه‌ها زمینه را برای تکفیر (کافر دانستن) حاکمان مسلمان و جواز قیام مسلحانه (جهاد) علیه حکومت‌های داخلی فراهم کرد. هرچند رهبری سنتی اخوان (مانند الهضیبی) با انتشار کتاب «دعاة لا قضاة» (دعوت‌کنندگان نه قضاوت‌کنندگان) تلاش کرد از تندروی‌های قطب فاصله بگیرد و بر روش اصلاحی تأکید کند، اما اندیشه‌های قطب موجب انشعاب‌های فکری عمیق شد و الهام‌بخش بسیاری از گروه‌های جهادی رادیکال در دهه‌های بعد گردید. سید قطب نهایتاً در سال ۱۹۶۶ توسط حکومت ناصر اعدام شد. (زیتون، بریتانیکا، کتاب بنیادگرایی اسلامی)
[[پرونده:امین فرح آور؛3.jpg|جایگزین=پیمان فرح‌آور|بندانگشتی|200x200پیکسل|پیمان فرح‌آور]]
پیمان فرح‌آور در آخرین دستگیری خود با اتهامات سنگین «بغی» (شورش علیه نظام) و «محاربه» (دشمنی با خدا) روبه‌رو شد که از سوی دادگاه انقلاب رشت مطرح شدند.<ref name=":4" /> پیمان همچنین هوادار سازمان مجاهدین خلق است.<ref name=":13">[https://iran-efshagari.com/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%AD-%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9/ محکومیت جنایتکارانه زندانی سیاسی هوادار مجاهدین امین فرح آور به اعدام - ایران افشاگر]</ref> این اتهامات به فعالیت‌های مدنی او، از جمله سرودن اشعار اعتراضی علیه رانت‌خواری و تخریب محیط زیست، و سازمان‌دهی اعتراضات مرتبط دانسته شد.<ref name=":12" /> پس از انتقال پیمان فرح‌آور به زندان لاکان رشت، گزارش‌های متعددی از وخامت حال او منتشر شد؛ او به دلیل شکنجه‌های مداوم، محرومیت از دارو، و شرایط نامناسب زندان، دچار مشکلات تنفسی شدید، ضعف جسمانی، و حتی کاهش وزن قابل‌توجه شده است.<ref name=":6" />


پیمان در اعتراض به این شرایط غیرانسانی، دست به اعتصاب غذا زد که وضعیتش را بحرانی‌تر کرد و گزارش‌ها از انتقال او به بهداری زندان بدون ارائه درمان مناسب حکایت دارند.<ref name=":7" /> خانواده و وکلایش از محرومیت او از ملاقات، دسترسی به پرونده، و حتی تماس تلفنی شکایت دارند.<ref name=":2" /> برخی منابع اعلام کرده‌اند که او چندین بار به سلول‌های انفرادی منتقل شده تا تحت فشار بیشتری قرار گیرد.<ref name=":1" />
'''۴-۳. دوره انور سادات و بازگشت به جامعه''' پس از مرگ ناصر در سال ۱۹۷۰، انور سادات به ریاست جمهوری رسید. سادات برای مقابله با نفوذ چپ‌گراها و ناصریست‌ها، سیاست مصالحه با اسلام‌گراها را در پیش گرفت. او زندانیان اخوان را آزاد کرد و به رهبری تبعیدی اجازه بازگشت داد. در این دوره، اخوان‌المسلمین تحت رهبری «عمر التلمسانی» (مرشد سوم) استراتژی پرهیز از خشونت و تمرکز بر فعالیت‌های اجتماعی، دانشجویی و سندیکایی را اتخاذ کرد. آن‌ها رسماً خشونت را نفی کردند، هرچند گروه‌های تندرو منشعب از اخوان (مانند الجهاد اسلامی که متأثر از قطب بودند) راه خشونت را ادامه دادند و نهایتاً سادات را در سال ۱۹۸۱ ترور کردند. با این حال، بدنه اصلی اخوان در این ترور مشارکت نداشت و بر مشی مسالمت‌آمیز خود باقی ماند. (مجلات شاهد، CFR، نوگرا)


== واکنش‌ها و تلاش‌های بین‌المللی ==
=== '''بخش پنجم: از مبارک تا بهار عربی و تجربه حکومت (۱۹۸۱–۲۰۱۳)''' ===
حکم اعدام پیمان فرح‌آور موجی از اعتراضات جهانی را برانگیخت و توجه سازمان‌های حقوق بشری و فعالان بین‌المللی را جلب کرد. انجمن قلم برلین با صدور بیانیه‌ای، این حکم را نمونه‌ای از سرکوب آزادی بیان در ایران دانست و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی برای لغو آن شد.<ref name=":8" /> سازمان حقوق بشری هه‌نگاو با انتشار گزارشی مفصل، شکنجه و محرومیت پزشکی پیمان را محکوم کرد و از سازمان ملل متحد خواست تا با اعمال فشار دیپلماتیک، مانع اجرای حکم شود.<ref name=":10" /> کانون حقوق بشر ایران نیز با مستندسازی وضعیت او، از نهادهای بین‌المللی خواست تا تحریم‌های هدفمند علیه مقامات قضایی ایران اعمال کنند.<ref name=":11" />
'''۵-۱. دوران حسنی مبارک: مشارکت محدود و نفوذ اجتماعی''' در دوران سی‌ساله حکومت «حسنی مبارک»، اخوان‌المسلمین سیاست «مشارکت بدون سلطه» را در پیش گرفت. اگرچه فعالیت رسمی حزب ممنوع بود، اما اعضای اخوان به عنوان نامزدهای مستقل در انتخابات پارلمانی شرکت می‌کردند و موفق شدند نفوذ خود را در اتحادیه‌های صنفی (پزشکان، مهندسان و وکلا) و دانشگاه‌ها گسترش دهند. نقطه اوج این استراتژی در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۵ بود که نامزدهای وابسته به اخوان توانستند ۸۸ کرسی (حدود ۲۰ درصد پارلمان) را کسب کنند و به بزرگترین بلوک اپوزیسیون تبدیل شوند. در این دوره، اخوان با ارائه خدمات اجتماعی گسترده به طبقات محروم، خلأ ناتوانی دولت را پر کرد و پایگاه رأی خود را تحکیم بخشید. (بریتانیکا، مجلات شاهد، CFR)


کمپین‌های آنلاین، از جمله دادخواستی در پلتفرم دادخواست، با جمع‌آوری بیش از ده هزار امضا، خواستار آزادی فوری پیمان شدند.<ref>[https://www.daadkhast.org/ku/petition/5672/ حکم اعدام برای شعرگفتن - دادخواست]</ref> رسانه‌هایی مانند ایران وایر و رادیو زمانه با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده و فعالان، ابعاد انسانی این پرونده را برجسته کردند و فشار بر رژیم ایران را افزایش دادند.<ref name=":1" /> برخی از شبکه‌های اجتماعی نیز تأکید کردند که این حکم تلاشی برای ساکت کردن شاعران معترض و سرکوب صدای مقاومت فرهنگی است. این واکنش‌ها نشان‌دهنده یک اجماع بین‌المللی برای حمایت از پیمان و محکومیت سیاست‌های سرکوبگرایانه است.<ref name=":7" /><ref name=":12" />
'''۵-۲. انقلاب ۲۰۱۱ و صعود به قدرت''' با آغاز اعتراضات ژانویه ۲۰۱۱ در مصر (بهار عربی)، رهبری اخوان ابتدا با احتیاط برخورد کرد و دیرتر از جوانان انقلابی به میدان تحریر پیوست، اما به دلیل تشکیلات منسجم خود، به سرعت توانست نبض تحولات سیاسی پس از سقوط مبارک را در دست بگیرد. پس از انقلاب، اخوان‌المسلمین حزب «آزادی و عدالت» (حزب الحریة و العدالة) را تأسیس کرد. در اولین انتخابات پارلمانی دموکراتیک، این حزب توانست اکثریت کرسی‌ها را به دست آورد. (نوگرا، بریتانیکا)


=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۲، «محمد مرسی»، از رهبران ارشد اخوان، به عنوان نامزد حزب معرفی شد و با پیروزی در رقابت با احمد شفیق (نخست‌وزیر سابق)، به عنوان اولین رئیس‌جمهور غیرنظامی و منتخب دموکراتیک مصر سوگند یاد کرد. این پیروزی، اوج موفقیت تاریخی اخوان پس از هشت دهه فعالیت بود. (زیتون، نوگرا)
[[شورای ملی مقاومت ایران]]، با صدور اطلاعیه‌ای، حکم اعدام پیمان فرح‌آور را محکوم کرد و به جامعه‌ی جهانی برای نجات جان او فراخوان داد. در این اطلاعیه آمده است:<blockquote>«محکومیت جنایتکارانه زندانی سیاسی هوادار مجاهدین امین فرح آور به اعدام


فراخوان بین‌المللی به اقدام فوری برای نجات جان زندانیان سیاسی بیمار و زیر اعدام
'''۵-۳. دوران ریاست‌جمهوری مرسی و سقوط (۲۰۱۳)''' دوران ریاست‌جمهوری محمد مرسی بسیار کوتاه و پرتنش بود. او با چالش‌های عظیمی از جمله اقتصاد در حال فروپاشی، مقاومت نهادهای باقی‌مانده از رژیم سابق (دولت پنهان) و بی‌اعتمادی سکولارها و لیبرال‌ها مواجه شد. صدور بیانیه‌ای در نوامبر ۲۰۱۲ که اختیارات قضایی رئیس‌جمهور را فراتر از نظارت دادگاه‌ها قرار می‌داد، منجر به اعتراضات گسترده شد و مخالفان او را به تلاش برای «اخوانی‌سازی» (Ikhwanization) دولت متهم کردند. (بریتانیکا، زیتون)


قضاییه جلادان روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴زندانی سیاسی هوادار سازمان مجاهدین، امین فرح آور، شاعر اهل گیلان با تخلص پیمان را در بیدادگاه ضدانقلاب رشت به ریاست قاضی جنایتکار «احمد درویش‌گفتار» و بدون حضور وکیل به اعدام محکوم کرد.
نارضایتی عمومی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ به تظاهرات میلیونی منجر شد. ارتش مصر به فرماندهی عبدالفتاح السیسی، پس از یک ضرب‌الاجل ۴۸ ساعته، در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳ محمد مرسی را برکنار و بازداشت کرد. هواداران اخوان در میدان‌های «رابعه عدویه» و «النهضه» تحصن کردند که این تجمعات در اوت ۲۰۱۳ با خشونت شدید نیروهای امنیتی سرکوب شد و صدها کشته بر جای گذاشت (کشتار رابعه). پس از آن، دولت موقت اخوان‌المسلمین را یک «سازمان تروریستی» اعلام کرد، دارایی‌های آن را مصادره نمود و فعالیت‌های آن را کاملاً ممنوع ساخت. (CFR، شعوبنا، بریتانیکا)


پیمان ۳۷ ساله در مرداد ۱۴۰۳ در رشت بازداشت و پس از مدتی بازجویی در اداره اطلاعات، به بند میثاق زندان لاکان منتقل شد و به اتهام آخوندساخته محاربه به اعدام محکوم شد. او پیش از این نیز به‌خاطر فعالیت‌هایش دستگیر و زندانی شده بود.
=== '''بخش ششم: وضعیت کنونی، پراکندگی جهانی و میراث فکری''' ===
'''۶-۱. سرکوب پس از ۲۰۱۳ و اعلام گروه تروریستی''' پس از کودتای ۲۰۱۳ و برکناری محمد مرسی، اخوان‌المسلمین در مصر وارد تاریک‌ترین دوره سرکوب خود شد. دولت جدید مصر به رهبری عبدالفتاح السیسی، اخوان را به عنوان '''سازمان تروریستی''' اعلام کرد. این سرکوب شامل اعدام یا حبس طولانی‌مدت هزاران نفر از رهبران و اعضای آن، مصادره اموال و املاک سازمان‌های خیریه و بستن دفاتر مرکزی بود. از سال ۲۰۱۳ به بعد، اخوان عملاً فعالیت‌های خود را در داخل مصر به صورت مخفی و زیرزمینی ادامه می‌دهد. این سرکوب همچنین باعث ایجاد شکاف‌هایی در میان رهبران خارج از مصر شد که بر سر نحوه مواجهه با حکومت جدید و روش‌های مبارزه اختلاف داشتند. (CFR، نوگرا)


این زندانی سیاسی از عوارض ناشی از جراحی کیسه صفرا و دردهای شدید در ناحیه جراحی رنج می‌برد. او در جریان بازجویی، دچار خون‌ریزی داخلی شد ولی از رسیدگیهای درمانی محروم مانده است.
'''۶-۲. اخوان فراملی و شاخه‌های منطقه‌ای''' اخوان‌المسلمین نه تنها یک جنبش مصری، بلکه یک سازمان فراملی با شعبه‌ها و جنبش‌های همسو در تقریباً تمام کشورهای عربی است. این شاخه‌ها از نظر ساختاری و سیاسی استقلال نسبی دارند، اما از نظر ایدئولوژیک به آموزه‌های حسن البنا پایبند هستند. از مهم‌ترین این شاخه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: (کتاب ظهور و سقوط اخوان المسلمین، زیتون)


مقاومت ایران بار دیگر کمیسرعالی و شورای حقوق‌بشر و نماینده ویژه ملل‌متحد در مورد ایران و دیگر سازمانهای بین‌المللی مدافع حقوق‌بشر را به محکوم کردن احکام جنایتکارانه اعدام در ایران و اقدام فوری برای نجات جان زندانیان زیر اعدام، به‌ویژه بیماران فرامی‌خواند.»<ref name=":13" /></blockquote>
* '''اردن و تونس:''' جنبش اخوان در اردن به عنوان یک نیروی سیاسی قانونی و ریشه‌دار باقی مانده است. در تونس، حزب '''النهضه''' به رهبری «راشد الغنوشی» که الهام‌گرفته از اخوان است، پس از بهار عربی به قدرت رسید و سپس در تحولات بعدی کنار رفت، اما همچنان یک نیروی اصلی محسوب می‌شود. (زیتون)
* '''فلسطین (حماس):''' جنبش مقاومت اسلامی، '''حماس'''، در غزه و کرانه باختری، که در سال ۱۹۸۷ تأسیس شد، به عنوان شاخه مستقیم اخوان‌المسلمین در فلسطین شناخته می‌شود و از ایدئولوژی‌های اولیه اخوان تغذیه می‌کند. (CFR، بریتانیکا)
* '''سوریه و دیگر مناطق:''' اخوان سوریه یکی از اصلی‌ترین نیروهای اپوزیسیون در برابر حکومت بشار اسد است. نفوذ اخوان همچنین در کشورهای دیگری مانند کویت، سودان و یمن نیز محسوس است. (کتاب ریچارد پی. میشل)


== پروسه دادگاهی و بلاتکلیفی ==
'''۶-۳. میراث فکری و تقسیم‌بندی‌های ایدئولوژیک''' تاریخ فکری اخوان‌المسلمین را می‌توان به سه رویکرد اصلی تقسیم کرد که در تعامل و تقابل با یکدیگرند: (شعوبنا، زیتون)
پروسه دادگاهی پیمان فرح‌آور در دادگاه انقلاب رشت به‌طور کاملاً محرمانه برگزار شد. او در اردیبهشت ۱۴۰۴ به اتهامات «بغی» و «محاربه» محاکمه شد، اما جلسات بدون حضور وکیل مدافع و با تکیه بر اعترافات اجباری که تحت فشار و شکنجه گرفته شده بودند، انجام شد.<ref name=":4" /> فعالان حقوق بشر اعلام کردند که این دادگاه فاقد استانداردهای بین‌المللی بود و مدارک ارائه‌شده، از جمله اشعار اعتراضی او، به‌عنوان شواهد اصلی استفاده شده است.<ref name=":12" />


پس از صدور حکم اعدام، پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع شد، اما تاکنون هیچ پاسخ روشنی از این نهاد دریافت نشده است.<ref name=":6" /> پیمان از زمان صدور حکم، برای حدود هفت ماه در زندان لاکان در وضعیت بلاتکلیفی به سر برده و هیچ اطلاع رسمی درباره زمان اجرای حکم یا تجدیدنظر در آن ارائه نشده است.<ref name=":3" /> این بلاتکلیفی طولانی، فشار روانی شدیدی بر او و خانواده‌اش وارد کرده و نگرانی‌ها را درباره سلامت جسمی و روانی‌اش افزایش داده است.<ref name=":1" />
* '''اصلاحیون (Reformists):''' این گروه بر فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و مشارکت در چارچوب قانون اساسی تأکید دارند (مانند استراتژی عمر التلمسانی).
* '''قطبیون (Qutbists):''' این شاخه متأثر از اندیشه‌های سید قطب، دیدگاهی رادیکال دارند و به مفهوم «حاکمیت خدا» (الحاکمیة) و «جهاد هجومی» علیه دولت‌های نامسلمان یا «جاهلی» اعتقاد دارند.
* '''میانه‌روها:''' این گروه تلاش می‌کنند تعادلی میان ایدئولوژی‌های اسلام‌گرایانه و پذیرش نظام دموکراتیک برقرار کنند (مانند برخی از رهبران حزب النهضه تونس). (شعوبنا)


== بی‌خبری خانواده و تجمعات اعتراضی ==
ــــــــــــــــــــــــــــــ
پس از دستگیری پیمان در مرداد ۱۴۰۳، خانواده‌اش از هرگونه تماس با او محروم شدند و برای ماه‌ها در بی‌خبری کامل به سر بردند.<ref name=":5" /> آن‌ها بارها به زندان لاکان مراجعه کردند و با ارائه درخواست‌های کتبی، خواستار ملاقات یا حداقل اطلاع از وضعیت او شدند، اما مقامات با تهدید به بازداشت و ایجاد محدودیت، از پاسخ‌گویی خودداری کردند. این وضعیت باعث شد که خانواده در پاییز ۱۴۰۳ دست به اقدام بزنند و تجمعاتی را در مقابل زندان لاکان سازمان‌دهی کنند.<ref name=":7" />


این تجمعات با حضور ده‌ها نفر از فعالان محلی، بستگان، و حامیان حقوق بشر برگزار شد و با شعارهایی مانند «پیمان را آزاد کنید»، «اعدام را متوقف کنید»، و «صدای شاعران را نشکنید» همراه بود.<ref name=":10" /> شرکت‌کنندگان پلاکاردهایی با اشعار پیمان و تصاویر او حمل می‌کردند تا توجه جهانی را جلب کنند.<ref name=":1" /> نیروهای امنیتی با استفاده از گاز اشک‌آور، باتوم، و بازداشت موقت برخی معترضان، از جمله برادر پیمان، این تجمعات را سرکوب کردند.<ref name=":2" /> این سرکوب‌ها، به‌ویژه پس از ضرب و شتم شدید برخی فعالان، خشم عمومی را برانگیخت و تلاش خانواده را برای جلب حمایت بین‌المللی تقویت کرد.<ref name=":9" />
==== '''ب. منابع کتابی (استفاده شده در متن):''' ====


== سروده‌ای از پیمان فرح‌آور ==
# '''اخوان المسلمین: تاریخ، ایدئولوژی و مبارزات'''
[[پرونده:پیمان فرح آور؛2.jpg|جایگزین=سروده‌ی پیمان فرح‌آور با تخلص «شیدا»|بندانگشتی|سروده‌ی پیمان فرح‌آور با تخلص «شیدا»]]
#* نویسنده: ریچارد پی. میشل (Richard P. Mitchell)
امین (پیمان) فرح‌آور این شعر را در تیرماه ۱۴۰۴، در زندان لاکان رشت (بند میثاق) سروده است:
# '''ظهور و سقوط اخوان المسلمین'''
#* نویسنده: حسن حبنکه المیدانی
# '''بنیادگرایی اسلامی: ریشه‌های ایدئولوژیک و سیاسی اخوان المسلمین'''
#* نویسنده: کریستین تروال (Christine Trendel)


به جرم زندگی باید بمیری --- نباید حق خود را پس بگیری
== منابع: ==
 
امید روشَن خورشید در گور --- امان از راهزن‌های شب‌کور
 
فقط شعر پریشان را سرودن --- فقط مردن فقط زنده نبودن
 
شب اعدام ما در بند میثاق --- و شادی وطن لبخند میثاق
 
درونِ انفرادی استقامت --- در عمق بازجویی‌ها رشادت
 
برای مردم محکوم غم‌ها --- به راه جنگ با حکم ستم‌ها
 
به جان و دل شهادت را خریدن --- نَفَس بر دار آزادی کشیدن
 
رسیدن روی قافِ پَر گرفتن --- شکنجه دیدن و چیزی نگفتن
 
هزاران فحش از ناکس شنیدن --- دل از دنیای نامردان بریدن
 
خدا را دیده و خرسند رفتن --- به روی دار با لبخند رفتن
 
پر از تشویش بودن توی زندان --- برای روزهای تلخ ایران
 
خداوندا اگر فردا نبودیم --- اگر فردا در این دنیا نبودیم
 
تو یار مردم محروم ما باش --- پناه بی‌کسان بینوا باش
 
این شعر پیمان، بیانگر وضعیت زندانیان سیاسی، فشارهای امنیتی و مقاومت در سخت‌ترین شرایط زندان علیه ظلم است.<ref name=":11" />
 
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۳۸

برای صفحه تمرین.jpg

اخوان‌المسلمین، (الاخوان المسلمون) یک جنبش فراملی اسلام‌گرا و بزرگ‌ترین و سازمان‌یافته‌ترین گروه سیاسی اهل سنت در جهان عرب است که در سال ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۴۷ قمری) در شهر اسماعیلیه مصر تأسیس شد. این گروه توسط معلمی به نام حسن البنا پایه‌گذاری شد. اخوان‌المسلمین از ابتدا با هدف احیای ارزش‌های اسلامی در جامعه و مقاومت در برابر نفوذ فرهنگی و سیاسی غرب شکل گرفت. دیدگاه‌های این سازمان به تدریج از یک جنبش اصلاحی اجتماعی و آموزشی به یک نیروی سیاسی، نظامی و تشکیلاتی تبدیل شد و در طول دهه‌های متمادی، مبارزات شدیدی را علیه دولت‌های عربی (به‌ویژه در مصر) تجربه کرد. اخوان توانست با تأسیس شاخه‌های متعدد در کشورهای مختلف منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، تأثیر عمیقی بر سیاست‌های منطقه‌ای بگذارد و در تاریخ خود، از مشارکت در انتخابات و تشکیل دولت تا دوران سرکوب و زیرزمینی شدن را تجربه کرده است. (بریتانیکا، مجلات شاهد، نوگرا)

۲. مقدمه

اخوان‌المسلمین که گاهی با نام ساده‌تر «اخوان» نیز شناخته می‌شود، جنبشی است که به دلیل گستردگی نفوذ، عمر طولانی و نقش محوری در تحولات سیاسی خاورمیانه، از اهمیت مطالعاتی بالایی برخوردار است. این جنبش در سده بیستم، در واکنش به فروپاشی خلافت عثمانی و افزایش نفوذ غرب در منطقه، توسط حسن البنا در مصر پایه‌گذاری شد. ایده اصلی تأسیس، بازگشت به اسلام اصیل به عنوان راه‌حلی جامع برای تمام مشکلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بود. اخوان به عنوان یک جنبش مردمی، به سرعت در میان طبقات مختلف جامعه مصر، به ویژه کارمندان و دانشجویان، گسترش یافت و در دهه ۱۹۴۰ به اوج قدرت و سازماندهی خود رسید. (بریتانیکا، مجلات شاهد)

اخوان‌المسلمین نه تنها یک سازمان سیاسی، بلکه یک تشکیلات مذهبی، اجتماعی، آموزشی و خیریه محسوب می‌شد که در طول حیات خود از روش‌های مختلفی شامل فعالیت‌های پارلمانی، نهادهای مدنی و در مواردی اقدامات خشونت‌آمیز استفاده کرده است. بررسی تاریخ اخوان نیازمند درک تحولات داخلی، شکاف‌های فکری (به‌ویژه پس از سید قطب) و تأثیر آن بر جنبش‌های اسلام‌گرای معاصر در کشورهایی مانند سوریه، اردن، تونس و شاخه‌های بین‌المللی آن است. هدف این مقاله، بررسی بی‌طرفانه پیدایش، اندیشه و تحولات سیاسی و سازمانی این جنبش تا به امروز است. (زیتون، CFR، نوگرا)

بخش سوم: زمینه پیدایش و دوران تأسیس (۱۹۲۸–۱۹۴۹)

۳-۱. بستر تاریخی و شکل‌گیری اخوان‌المسلمین در مارس ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۴۷ قمری) در شهر اسماعیلیه مصر توسط «حسن البنا»، که در آن زمان یک معلم جوان مدرسه بود، و شش تن از کارگران شرکت کانال سوئز تأسیس شد. شکل‌گیری این گروه واکنشی مستقیم به دو رویداد مهم تاریخی بود: نخست، سقوط خلافت عثمانی در سال ۱۹۲۴ که خلأیی در رهبری سیاسی جهان اسلام ایجاد کرد؛ و دوم، حضور استعماری بریتانیا در مصر و نفوذ گسترده فرهنگ غربی که از دیدگاه بنیان‌گذاران، تهدیدی برای هویت اسلامی محسوب می‌شد. (بریتانیکا، کتاب ریچارد پی. میشل)

حسن البنا بر این باور بود که ضعف جهان اسلام ناشی از دور شدن مسلمانان از اصول اولیه دین است. او شعار معروف «اسلام راه‌حل است» (الاسلام هو الحل) را مطرح کرد و اسلام را نه صرفاً یک دین عبادی، بلکه یک نظام جامع زندگی (شامل سیاست، اقتصاد و اجتماع) معرفی نمود. (مجلات شاهد، نوگرا)

۳-۲. ساختار سازمانی و گسترش سریع اخوان‌المسلمین در ابتدا به عنوان یک انجمن خیریه و اصلاحی فعالیت خود را آغاز کرد، اما به سرعت به یک جنبش توده‌ای تبدیل شد. در سال ۱۹۳۲، حسن البنا مقر اصلی سازمان را به قاهره منتقل کرد. این جنبش با ایجاد شبکه‌ای گسترده از مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و کارخانه‌های کوچک، توانست پایگاه اجتماعی قدرتمندی در میان طبقات پایین و متوسط شهری ایجاد کند. (کتاب حسن حبنکه، بریتانیکا)

ساختار اخوان بر اساس نظمی دقیق و سلسله‌مراتب فرماندهی بنا شد. در رأس این هرم، «مرشد عام» (راهنمای کل) قرار داشت که دارای اختیارات وسیعی بود. اعضا در حلقه‌های کوچک‌تر به نام «اسره» (خانواده) سازماندهی می‌شدند تا آموزش‌های عقیدتی و وفاداری تشکیلاتی را بیاموزند. تا اواخر دهه ۱۹۴۰، تخمین زده می‌شود که اخوان بیش از ۵۰۰ هزار عضو فعال و هزاران شعبه در سراسر مصر داشت. (کتاب ریچارد پی. میشل، مجلات شاهد)

۳-۳. دستگاه ویژه (التنظیم الخاص) و آغاز خشونت‌ها یکی از بحث‌برانگیزترین ابعاد اخوان در دوران اولیه، تأسیس شاخه‌ای مخفی و نظامی به نام «دستگاه ویژه» (الجهاز الخاص یا التنظیم الخاص) بود. هدف اولیه این شاخه، مبارزه با اشغالگران بریتانیایی و آمادگی برای دفاع از منافع اسلامی بود. اعضای این گروه در جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل شرکت کردند و نقش فعالی ایفا نمودند. (CFR، نوگرا)

با این حال، فعالیت‌های دستگاه ویژه به خشونت‌های داخلی نیز کشیده شد. در دسامبر ۱۹۴۸، پس از آنکه محمود فهمی نقراشی (نخست‌وزیر وقت مصر) دستور انحلال اخوان‌المسلمین را صادر کرد، توسط یکی از اعضای شاخه نظامی اخوان ترور شد. در واکنش به این رویداد، حسن البنا ترور را محکوم کرد و عبارت معروف «نه برادرند و نه مسلمان» را درباره عاملان ترور به کار برد، اما این برائت مانع از برخورد حکومت نشد. سرانجام در فوریه ۱۹۴۹، حسن البنا توسط مأموران حکومتی ترور شد و سازمان وارد دوره‌ای از بحران رهبری و سرکوب شدید گردید. (کتاب ریچارد پی. میشل، بریتانیکا)

بخش چهارم: دوران ناصر، سید قطب و تحولات ایدئولوژیک (۱۹۵۲–۱۹۷۰)

۴-۱. انقلاب ۱۹۵۲ و تقابل با جمال عبدالناصر با وقوع کودتای «افسران آزاد» در سال ۱۹۵۲ که منجر به سرنگونی نظام پادشاهی در مصر شد، اخوان‌المسلمین در ابتدا از این حرکت حمایت کرد و روابط نزدیکی با رهبران کودتا داشت. آن‌ها امیدوار بودند که افسران جوان، قوانین اسلامی را در کشور اجرا کنند. اما پس از به قدرت رسیدن «جمال عبدالناصر»، تضاد عمیقی میان دیدگاه سکولار و ناسیونالیستی ناصر و دیدگاه اسلام‌گرایانه اخوان پدیدار شد. ناصر خواهان وفاداری مطلق تمام گروه‌ها به دولت بود، در حالی که اخوان استقلال تشکیلاتی خود را حفظ کرد. (بریتانیکا، کتاب ریچارد پی. میشل)

این تنش‌ها در سال ۱۹۵۴، پس از یک سوءقصد نافرجام به جان ناصر در میدان المنشیه اسکندریه که به یکی از اعضای اخوان نسبت داده شد، به اوج رسید. ناصر این رویداد را بهانه‌ای برای سرکوب گسترده قرار داد؛ اخوان‌المسلمین غیرقانونی اعلام شد، دفاترش سوزانده شد و هزاران نفر از اعضای آن دستگیر، شکنجه یا اعدام شدند. «حسن الهضیبی» که پس از البنا به عنوان دومین مرشد عام انتخاب شده بود، نیز زندانی شد. (کتاب ظهور و سقوط اخوان المسلمین، نوگرا)

۴-۲. ظهور سید قطب و پارادایم «جاهلیت مدرن» در دوران حبس و فشار شدید زندان‌های ناصر، تحول فکری عظیمی در بخشی از بدنه اخوان رخ داد که نماد آن «سید قطب»، نویسنده و نظریه‌پرداز برجسته این گروه بود. قطب در کتاب معروف خود «نشانه‌های راه» (معالم فی الطریق)، قرائتی رادیکال‌تر از اسلام سیاسی ارائه داد. او مفهوم «جاهلیت» را احیا کرد و استدلال نمود که جوامع مسلمان کنونی (از جمله مصر تحت حکومت ناصر) به دلیل عدم اجرای احکام شریعت، در وضعیت جاهلیت به سر می‌برند و مسلمان واقعی نیستند. (زیتون، کتاب کریستین تروال)

سید قطب مفهوم «حاکمیت» را مختص خداوند دانست و هرگونه قانون‌گذاری بشری را شرک تلقی کرد. این اندیشه‌ها زمینه را برای تکفیر (کافر دانستن) حاکمان مسلمان و جواز قیام مسلحانه (جهاد) علیه حکومت‌های داخلی فراهم کرد. هرچند رهبری سنتی اخوان (مانند الهضیبی) با انتشار کتاب «دعاة لا قضاة» (دعوت‌کنندگان نه قضاوت‌کنندگان) تلاش کرد از تندروی‌های قطب فاصله بگیرد و بر روش اصلاحی تأکید کند، اما اندیشه‌های قطب موجب انشعاب‌های فکری عمیق شد و الهام‌بخش بسیاری از گروه‌های جهادی رادیکال در دهه‌های بعد گردید. سید قطب نهایتاً در سال ۱۹۶۶ توسط حکومت ناصر اعدام شد. (زیتون، بریتانیکا، کتاب بنیادگرایی اسلامی)

۴-۳. دوره انور سادات و بازگشت به جامعه پس از مرگ ناصر در سال ۱۹۷۰، انور سادات به ریاست جمهوری رسید. سادات برای مقابله با نفوذ چپ‌گراها و ناصریست‌ها، سیاست مصالحه با اسلام‌گراها را در پیش گرفت. او زندانیان اخوان را آزاد کرد و به رهبری تبعیدی اجازه بازگشت داد. در این دوره، اخوان‌المسلمین تحت رهبری «عمر التلمسانی» (مرشد سوم) استراتژی پرهیز از خشونت و تمرکز بر فعالیت‌های اجتماعی، دانشجویی و سندیکایی را اتخاذ کرد. آن‌ها رسماً خشونت را نفی کردند، هرچند گروه‌های تندرو منشعب از اخوان (مانند الجهاد اسلامی که متأثر از قطب بودند) راه خشونت را ادامه دادند و نهایتاً سادات را در سال ۱۹۸۱ ترور کردند. با این حال، بدنه اصلی اخوان در این ترور مشارکت نداشت و بر مشی مسالمت‌آمیز خود باقی ماند. (مجلات شاهد، CFR، نوگرا)

بخش پنجم: از مبارک تا بهار عربی و تجربه حکومت (۱۹۸۱–۲۰۱۳)

۵-۱. دوران حسنی مبارک: مشارکت محدود و نفوذ اجتماعی در دوران سی‌ساله حکومت «حسنی مبارک»، اخوان‌المسلمین سیاست «مشارکت بدون سلطه» را در پیش گرفت. اگرچه فعالیت رسمی حزب ممنوع بود، اما اعضای اخوان به عنوان نامزدهای مستقل در انتخابات پارلمانی شرکت می‌کردند و موفق شدند نفوذ خود را در اتحادیه‌های صنفی (پزشکان، مهندسان و وکلا) و دانشگاه‌ها گسترش دهند. نقطه اوج این استراتژی در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۵ بود که نامزدهای وابسته به اخوان توانستند ۸۸ کرسی (حدود ۲۰ درصد پارلمان) را کسب کنند و به بزرگترین بلوک اپوزیسیون تبدیل شوند. در این دوره، اخوان با ارائه خدمات اجتماعی گسترده به طبقات محروم، خلأ ناتوانی دولت را پر کرد و پایگاه رأی خود را تحکیم بخشید. (بریتانیکا، مجلات شاهد، CFR)

۵-۲. انقلاب ۲۰۱۱ و صعود به قدرت با آغاز اعتراضات ژانویه ۲۰۱۱ در مصر (بهار عربی)، رهبری اخوان ابتدا با احتیاط برخورد کرد و دیرتر از جوانان انقلابی به میدان تحریر پیوست، اما به دلیل تشکیلات منسجم خود، به سرعت توانست نبض تحولات سیاسی پس از سقوط مبارک را در دست بگیرد. پس از انقلاب، اخوان‌المسلمین حزب «آزادی و عدالت» (حزب الحریة و العدالة) را تأسیس کرد. در اولین انتخابات پارلمانی دموکراتیک، این حزب توانست اکثریت کرسی‌ها را به دست آورد. (نوگرا، بریتانیکا)

در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۲، «محمد مرسی»، از رهبران ارشد اخوان، به عنوان نامزد حزب معرفی شد و با پیروزی در رقابت با احمد شفیق (نخست‌وزیر سابق)، به عنوان اولین رئیس‌جمهور غیرنظامی و منتخب دموکراتیک مصر سوگند یاد کرد. این پیروزی، اوج موفقیت تاریخی اخوان پس از هشت دهه فعالیت بود. (زیتون، نوگرا)

۵-۳. دوران ریاست‌جمهوری مرسی و سقوط (۲۰۱۳) دوران ریاست‌جمهوری محمد مرسی بسیار کوتاه و پرتنش بود. او با چالش‌های عظیمی از جمله اقتصاد در حال فروپاشی، مقاومت نهادهای باقی‌مانده از رژیم سابق (دولت پنهان) و بی‌اعتمادی سکولارها و لیبرال‌ها مواجه شد. صدور بیانیه‌ای در نوامبر ۲۰۱۲ که اختیارات قضایی رئیس‌جمهور را فراتر از نظارت دادگاه‌ها قرار می‌داد، منجر به اعتراضات گسترده شد و مخالفان او را به تلاش برای «اخوانی‌سازی» (Ikhwanization) دولت متهم کردند. (بریتانیکا، زیتون)

نارضایتی عمومی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ به تظاهرات میلیونی منجر شد. ارتش مصر به فرماندهی عبدالفتاح السیسی، پس از یک ضرب‌الاجل ۴۸ ساعته، در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳ محمد مرسی را برکنار و بازداشت کرد. هواداران اخوان در میدان‌های «رابعه عدویه» و «النهضه» تحصن کردند که این تجمعات در اوت ۲۰۱۳ با خشونت شدید نیروهای امنیتی سرکوب شد و صدها کشته بر جای گذاشت (کشتار رابعه). پس از آن، دولت موقت اخوان‌المسلمین را یک «سازمان تروریستی» اعلام کرد، دارایی‌های آن را مصادره نمود و فعالیت‌های آن را کاملاً ممنوع ساخت. (CFR، شعوبنا، بریتانیکا)

بخش ششم: وضعیت کنونی، پراکندگی جهانی و میراث فکری

۶-۱. سرکوب پس از ۲۰۱۳ و اعلام گروه تروریستی پس از کودتای ۲۰۱۳ و برکناری محمد مرسی، اخوان‌المسلمین در مصر وارد تاریک‌ترین دوره سرکوب خود شد. دولت جدید مصر به رهبری عبدالفتاح السیسی، اخوان را به عنوان سازمان تروریستی اعلام کرد. این سرکوب شامل اعدام یا حبس طولانی‌مدت هزاران نفر از رهبران و اعضای آن، مصادره اموال و املاک سازمان‌های خیریه و بستن دفاتر مرکزی بود. از سال ۲۰۱۳ به بعد، اخوان عملاً فعالیت‌های خود را در داخل مصر به صورت مخفی و زیرزمینی ادامه می‌دهد. این سرکوب همچنین باعث ایجاد شکاف‌هایی در میان رهبران خارج از مصر شد که بر سر نحوه مواجهه با حکومت جدید و روش‌های مبارزه اختلاف داشتند. (CFR، نوگرا)

۶-۲. اخوان فراملی و شاخه‌های منطقه‌ای اخوان‌المسلمین نه تنها یک جنبش مصری، بلکه یک سازمان فراملی با شعبه‌ها و جنبش‌های همسو در تقریباً تمام کشورهای عربی است. این شاخه‌ها از نظر ساختاری و سیاسی استقلال نسبی دارند، اما از نظر ایدئولوژیک به آموزه‌های حسن البنا پایبند هستند. از مهم‌ترین این شاخه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: (کتاب ظهور و سقوط اخوان المسلمین، زیتون)

  • اردن و تونس: جنبش اخوان در اردن به عنوان یک نیروی سیاسی قانونی و ریشه‌دار باقی مانده است. در تونس، حزب النهضه به رهبری «راشد الغنوشی» که الهام‌گرفته از اخوان است، پس از بهار عربی به قدرت رسید و سپس در تحولات بعدی کنار رفت، اما همچنان یک نیروی اصلی محسوب می‌شود. (زیتون)
  • فلسطین (حماس): جنبش مقاومت اسلامی، حماس، در غزه و کرانه باختری، که در سال ۱۹۸۷ تأسیس شد، به عنوان شاخه مستقیم اخوان‌المسلمین در فلسطین شناخته می‌شود و از ایدئولوژی‌های اولیه اخوان تغذیه می‌کند. (CFR، بریتانیکا)
  • سوریه و دیگر مناطق: اخوان سوریه یکی از اصلی‌ترین نیروهای اپوزیسیون در برابر حکومت بشار اسد است. نفوذ اخوان همچنین در کشورهای دیگری مانند کویت، سودان و یمن نیز محسوس است. (کتاب ریچارد پی. میشل)

۶-۳. میراث فکری و تقسیم‌بندی‌های ایدئولوژیک تاریخ فکری اخوان‌المسلمین را می‌توان به سه رویکرد اصلی تقسیم کرد که در تعامل و تقابل با یکدیگرند: (شعوبنا، زیتون)

  • اصلاحیون (Reformists): این گروه بر فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و مشارکت در چارچوب قانون اساسی تأکید دارند (مانند استراتژی عمر التلمسانی).
  • قطبیون (Qutbists): این شاخه متأثر از اندیشه‌های سید قطب، دیدگاهی رادیکال دارند و به مفهوم «حاکمیت خدا» (الحاکمیة) و «جهاد هجومی» علیه دولت‌های نامسلمان یا «جاهلی» اعتقاد دارند.
  • میانه‌روها: این گروه تلاش می‌کنند تعادلی میان ایدئولوژی‌های اسلام‌گرایانه و پذیرش نظام دموکراتیک برقرار کنند (مانند برخی از رهبران حزب النهضه تونس). (شعوبنا)

ــــــــــــــــــــــــــــــ

ب. منابع کتابی (استفاده شده در متن):

  1. اخوان المسلمین: تاریخ، ایدئولوژی و مبارزات
    • نویسنده: ریچارد پی. میشل (Richard P. Mitchell)
  2. ظهور و سقوط اخوان المسلمین
    • نویسنده: حسن حبنکه المیدانی
  3. بنیادگرایی اسلامی: ریشه‌های ایدئولوژیک و سیاسی اخوان المسلمین
    • نویسنده: کریستین تروال (Christine Trendel)

منابع:

برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=83056»