|
|
(۱۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| '''حزب الله لبنان'''، سازمانی سیاسی-نظامی اسلامگرای شیعه در لبنان وابسته به رژیم ایران است. رژیم ایران در سال ۱۹۸۲ میلادی (۱۳۶۱ شمسی) در اوج جنگهای داخلی لبنان و به بهانه جنگ با اسرائیل یک گروه ۱۰۰۰ نفره از پاسدران را به لبنان فرستاد و با آموزش و تسلیح گروهی از شیعیان لبنانی، حزبالله لبنان را تأسیس کرد. پایگاه آموزشی جنتا در لبنان توسط سپاه پاسداران در منطقه نبیشیت راهاندازی شد و نیروهای لبنانی در آنجا توسط عناصر سپاه پاسداران آموزش داده شدند. همزمان نیروهای آموزش دیده نیز به سلاح تسلیح میشدند تا برای عملیات آماده شوند. پاسدار حسین دهقان یکی از فرماندهان سپاه پاسداران درباره روند شکلگیری حزب الله و تشکیلات آن و سوق دادن آن به عنوان مجموعهای وابسته به رژیم ایران در ادامه نام حزبالله بر آن نهادند و تلاش کردند آن را به عنوان یک ارگان معرفی و برای آن نشریه راهاندازی کنند. همچنین برای این تشکل یک سخنگو و رادیویی به نام اذاعهی حزبالله تعیین و راه اندازی کردند. و در نهایت نیز پرچمی توسط سپاه پاسداران طراحی کردند. حزبالله لبنان از ابتدای تشکیل تا به امروز مأموریتهای متعدد تروریستی در کشورهای مختلف از جانب رژیم ایران انجام داد. از جمله اعزام نیروهای آموزش دیده پلیس ضدشورش به ایران و کشورهای دیگر و با ابلاغ مأموریت از جانب نیروی قدس سپاه پاسداران ایران برای سرکوب تظاهرات و از بین بردن اپوزسیون و ترور رهبران اپوزسیون در ایران، سوریه، عراق و کشورهای دیگر در منطقه. در یک کلام حزبالله نیروی برون مرزی رژیم ایران است و بنا به گفتهی صریح دبیرکل حزبالله، تمام مخارج این نیروی تروریستی را رژیم ایران و در رأس آن خامنهای برعهده دارد. رژیم ایران برای ایجاد و حفظ حزبالله تاکنون دهها میلیارد دلار هزینه کرده است و سالانه صدها میلیون دلار به آن اختصاص میدهد. در صحت این مدعا باید به سخنرانی حسن نصرالله اشاره کرد که با صراحت اعلام کرد: «بودجه حزبالله از ایران میرسد و هیچ طرفی ارتباطی با این موضوع ندارد. پول از ایران میرسد، مانند موشکهایی که با آن اسرائیل را تهدید میکنیم. از حضرت امام خامنهای، دولت ایران و رئیس جمهور آن به خاطر حمایت بیدریغ از ما در سالهای گذشته تشکر میکنیم. ما حقوقها را میپردازیم و مشکلی در این زمینه نداریم.» حسن نصرالله دبیرکل حزبالله اضافه کرد: «تا زمانی که ایران پول دارد ما هم پول داریم» حسن نصرالله در صحبتهایش در مورد تحریم بانکی رژیم ایران، ادامه داد که بودجه حزبالله از همان طریقی بهوسیله رژیم ایران به دست ما میرسد که تجهیزات نظامی و سلاح و دیگر نیازمندیهایمان به ما میرسد. برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا برای ایران در خصوص هزینههایی که رژیم ایران برای نفوذ در کشورهای دیگر خرج میکند گفت: ایران سالانه ۷۰۰ میلیون دلار به حزبالله لبنان میدهد. و تاکنون ایران حداقل ۱۶ میلیارد دلار خرج دست نشاندگانش در سوریه، عراق و یمن کرده است. لازم به یادآوری است که حزب الله به همراه دیگر گروههای مورد حمایت رژیم ایران نظیر حماس در لیست گروههای تروریستی آمریکا قرار دارند و مشمول تحریمهای آمریکا هستند<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D دردسر اعترافهای رهبر حزبالله برای جمهوری اسلامی-دویچه وله فارسی]</ref>. حزبالله لبنان انبوهی از کارهای تروریستی در کارنامه خود دارد، ترورها و انفجارهای حزبالله ابعاد بینالمللی دارد و به همین دلیل است که در لیست سازمانهای تروریستی طبقهبندی شده است. جرائم و کارهای تروریستی حزبالله لبنان در کارهای تروریستی خلاصه نمیشود بلکه در ابعاد وسیعتری مشغول فعالیت است از جمله در قاچاق سازمانیافتهی مواد مخدر، پولشویی، قاچاق سلاح، قاچاق انسان، قاچاق برده، قاچاق الماس و جرائم دیگری از این نمونه، دست دارد. | | '''نهیلیسم یا پوچ گرایی''' |
|
| |
|
| == تاریخچه حزبالله لبنان ==
| | نیهیلیسم که در میانه قرن نوزدهم برای اولینبار در روسیه به صورت عمومی مطرح شد، مکتبی در ابتدا فکری و در ادامه سیاسی بود که با ویرانی های جنگ جهانی دوم توسعه ی بیشتری پیدا کرد. جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچگرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته میشود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخههای متفاوت و با رویکردهای متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری میشود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهتهایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. |
|
| |
|
| === جنگ داخلی لبنان بهانهای برای تشکیل حزبالله لبنان توسط ایران ===
| | مکتب نیهیلیسم در قرن نوزدهم برای اولینبار در روسیه شکل گرفت. این مکتب غیر از جنبه مفهومی و فلسفی، شاخهای سیاسی نیز داشت که با جنگ جهانی دوم توسعه یافت. ایده اصلی این مکتب در واقع نفی ارزشهای بنیادین معرفتی و اخلاقی و همچنین نفی هدفمندی زندگی انسان است. از متفکران اصلی این مکتب میتوان به نیچه، آلبرکامو و همچنین صادق هدایت در ایران اشاره کرد. |
| در سال ۱۹۸۲ حمله اسرائیل به جنوب لبنان بهانهای به رژیم ایران در راستای گسترش قلمرو استراتژیک خود داد تا با شعار جنگ با اسرائیل به لبنان نیرو بفرستد، در این راستا رژیم ایران و در رأس آن روحالله خمینی تصمیم گرفت یک گروه ۱۰۰۰ نفره از پاسداران را به لبنان بفرستد. این عناصر در قالب یگان نظامی و با همان فرماسیون به لبنان اعزام شدند. خلاء سیاسی بوجود آمده در لبنان دست بازی به این گروه داد تا آزادی عمل زیادی در هر زمینه داشته باشند. از همین نقطه بود که از این فرصت بهدست آمده استفاده کردند و به آموزش و تسلیح گروهی از شیعیان پرداختند و مبنای کارشان را روی «گروه اَمَلْ» و ملاء اطراف آن قرار دادند چون تعدادی از نیروهای رژیم ایران در گذشته عضو گروه أمل بودند، به این ترتیب بود که از میان این شیعیان حزبالله را تأسیس کردند، هدف رژیم ایران از تأسیس حزبالله این بود که میخواست یک نفوذ سیاسی در لبنان داشته باشد و یک حضور نظامی در کنار اسرائیل، و این که خود را پرچمدار جنگ با اسرائیل نشان بدهد، و جهان عرب را به این شیوه به حمایت خود جلب کند، الزام این فعالیت نیز باید هزینههای آن را هم پرداخت کند.
| |
|
| |
|
| ==== تأسیس حزبالله توسط سپاه پاسداران از زبان رفیقدوست ====
| | نهیلیسم؛ تاریخچه و نظریه پردازان آن |
| محسن رفیقدوست، بنیانگذار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مصاحبهای درتاريخ ۶ مهر ۹۶ گفت: «پس از اینکه خرمشهر آزاد شد، اسرائیل به لبنان حمله کرد و قرار بر این شد ما به کمک لبنان برویم و با اسرائیل بجنگیم. لذا ابتدا بنده به سوریه رفتم و با حافظ اسد صحبت کردم و گفتم ما اگر بخواهیم بیاییم، باید پادگان و... در اختیار ما بگذارید.پس از آن سفر به ایران بازگشتم و مجددا همراه با محسن رضایی و صیاد شیرازی به سوریه رفتیم و حتی از بخشهایی از لبنان نیز بازدید کردیم.من یک پادگان درشهر” زبدانی سوریه“ و یک پادگان در لبنان گرفتم و آن پادگانها را تجهیز کردیم. هم از ایران امکانات بردیم و هم از دولت سوریه امکاناتی را گرفتیم. بعد اطلاع دادیم تا نیروها بیایند که آن موقع محسن رضايي و صیادشيرازي برگشته بودند.یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ که صندلیهایش را برداشته بودند، پر از نیروهای آماده رزم و با لباس رزم و با اسلحه به سوریه آمدند. گروه اول را به سوی پادگانها اعزام کردیم و هواپیمای دوم نیروهای ایرانی نیز به زمین نشست.داشتیم برای اینکه جنگی را آغاز بکنیم، طراحی میکردیم که خميني گفتند: «راه قدس از کربلا میگذرد.» من بلافاصله به ایران آمدم، خدمت امام رسیدم و در سپاه نیز جلسه گذاشتیم. قرار شد سپاهیهایی که میتوانند آموزش بدهند در لبنان بمانند و بقیه برگردند که حدود ۲۰۰ نفر به عنوان مدرس در سوریه ماندند. احمدمتوسلیان و موسوی کاردار ایران در بیروت و آن دو نفر دیگر به سفارت ایران درسوریه آمدند. من در سفارت پیش آخوند محتشمی پور بودم»<ref>خبرگزاري تسنيم ۶ مهر۹۶</ref>.
| |
|
| |
|
| === دبیرکل حزبالله ===
| | جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچگرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته میشود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخههای متفاوت و با رویکردهای متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری میشود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهتهایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. این نوشته به دنبال آن است که مکتب نیهیلیسم، شاخصهها و تاریخچه آن را مرور کند. |
| اولین دبیرکل حزبالله لبنان شیخ صبحی طفیلی بود که در پی اختلافاتش با اعضای دیگر حزب الله کنار کشید و بعد از آن سیدعباس موسوی در ۱۹۹۱ پس از صبحی طفیلی، به عنوان دومین دبیرکل حزبالله لبنان انتخاب شد، سید عباس موسوی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲ جهت شرکت در سخنرانی و مراسمی به جبشیت رفته بود، توسط هلیکوپترهای اسرائیل مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. پس از آن سید حسن نصر الله در نیمه مه ۱۹۹۱ به عنوان دبیر کل حزبالله لبنان انتخاب شد. او چندین دوره پی در پی دبیرکل حزبالله لبنان شد. و در اصلاحی که در نظام شورای حزب الله انجام شد، انحصار انتخاب دبیرکلی برای چند دوره برداشته شد و حق نامزدی برای این پست نامحدود شد. و همچنان سید حسن نصرالله به عنوان دبیرکل حزب الله لبنان مطرح است.
| |
|
| |
|
| صبحی طفیلی دبیرکل سابق حزبالله لبنان درباره ماهیت حزبالله لبنان گفت: «نميتوانيم در مورد حزب الله بعنوان يك جريان صحبت كنيم چرا كه مطلقا هيچ اراده اي از خودش ندارد و رژيم ايران بر فعاليتهايش حكم ميراند»<ref>روزنامه القدس العربی</ref>.
| | واژهشناسی نیهیلیسم |
|
| |
|
| === صبحی طفیلی ===
| | اصطلاح "نیهیلیسم" برگرفته از واژه لاتین "nihil" به معنای هیچ، معادل واژهی فرانسوی "rein" و واژه انگلیسی "nothing" است. اما این واژه در زبان فارسی معادلهای متفاوتی از جمله "هیچانگاری"، "پوچگرایی"، "نیستگرایی" یا "بیمعنیانگاری" دارد. |
| شیخ صبحی طفیلی در مصاحبهای با رادیوی لبنان خطاب به حسن نصرالله گفت: «تو یک میلیارد و سیصد میلیون مسلمان را به جنگ با حزبت درسوریه فرامی خوانی» صبحی طفیلی ادامه داد: «تصمیم حزب الله درابتدا عدم مشارکت دردرگیری های سوریه بوده است، اما به دستورحکومت ایران، این گروهگ وارد جنگ درسوریه شده است» شیخ صبحی طفیلی درباره تبعیت نصرالله از خامنهای گفت: «هرگزجایز نیست ازحاکمی اطاعت کنم که مرا به راهی باطل و نادرست می خواند. اطاعت وتبعیت ازولی فقیه یا غیرفقیه برای کشتن مسلمانان جایز نیست وکسی که برای کشتن مسلمانان ازحاکم اطاعت کند کافربه شمارمی رود». شیخ صبحی طفیلی درباره دخالت حزبالله در سوریه و کشته شدن نیروهای حزبالله در سوریه گفت: «کشته شدگان این حزب شهید محسوب نمی شوند، زیرا کودکان را به قتل رسانده و خانه های مردم بی گناه را ویران می کنند»<ref>[http://fa.rfi.fr/%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9 سخنان تند رهبر تاریخی حزب الله علیه حسن نصرالله-سایت صدای گوناگون جهان]</ref>.
| |
|
| |
|
| === فعالیتهای سپاه پاسداران در لبنان ===
| | '''تاریخچه مکتب نیهیلیسم''' |
| فعاليتهاي سپاه در لبنان با فعال شدن معاونت اطلاعات سپاه در سال ۱۳۶۰ در اين كشور شروع شد . بعد از مدتي واحدي بنام «واحد روابط بين الملل سپاه » كار عملیاتهای ترور و صدور انقلاب اسلامی را در لبنان بعهده گرفت . در۱۶خرداد ۱۳۶۱ (۶ ژوئن ۱۹۸۲) بهدستور شخص خمينی با هدف برقراری جمهوري اسلامي در لبنان، يك تيپ سپاه پاسداران بهنام «تيپ محمد رسولالله» به فرماندهي پاسدار حسين مصلح به لبنان اعزام شد. بعداز پايان مأموريت اين تيپ، يك سپاه ويژه به نام«سپاه لبنان» شامل ۲۰۰۰پاسدار زير نظر معاونت اطلاعات سپاه تشكيل شد كه در دره بقاع ( واقع در استان بقاع كه مركز آن شهر زحله است) مستقر شد. اولین فرمانده نیروهای سپاه در لبنان «احمد متوسلیان» بود. سپس پاسدار منصور کوچک محسنی و کنعانی مقدم فرمانده و متعاقبا حسين دهقان(وزيردفاع سابق) فرماندهان اين سپاه لبنان شدند كه در راه اندازي تشكلي بنام حزب الله شركت داشتند. از سال ۱۳۶۳كل تشكيلات سپاه در لبنان زير نظر يك قرارگاه در تهران بنام ”قرارگاه بلال“ در ستاد مركزي سپاه هدايت ميشد. تا سال ۱۳۶۵معاونت اطلاعات سپاه به تقويت نيروهای خود در لبنان و سوريه پرداخت. هزاران نفر از اعضاي سپاه پاسداران تحت اشراف و نظارت اين معاونت به لبنان اعزام شدند، حزب الله لبنان با حمايتهای مالی، نظامی و اطلاعاتی معاونت اطلاعات سپاه گسترش يافت فرمانده «سپاه لبنان» دراين دوره تاسال۱۳۶۴ پاسدار محمد نجار (وزيردفاع دوران احمدينژاد) بود.
| |
|
| |
|
| بعد از پايان جنگ ايران وعراق در تغييرات سازماندهي سپاه در سال ۱۳۶۹ رژيم ایران با متمركز كردن تمامي نهادها و ارگانهاي اطلاعاتي و برون مرزي خود ، نيرويي بنام «سپاه قدس» را تشكيل داد نيروي قدس در سال ۱۳۶۹ از ۱۲ معاونت تشكيل شد. علاوه بر آن واحدهايي تحت عنوان واحدهاي امور بينالملل ايجاد شد كه امور كشورهاي مختلف را دنبال ميكنند. و براساس منطقه عملياتي آن بنام «سپاه» خوانده شد كه «سپاه هفتم نيروي قدس» ماموريت در لبنان و سوريه را بعهده گرفت. حزب الله لبنان بعنوان يك سپاه از نيروي قدس تحت فرماندهي سرتيپ پاسدار مصطفي ربيعي در جنوب لبنان قرار گرفت .تا سال ۲۰۱۷ فرمانده نيروي قدس در لبنان و رابط حزب الله لبنان سرتيپ پاسدار علي زاهدي بود.
| | استفاده از لغت nihil را برای اولینبار میتوان به صاحبان کلیسا در جریان حمله به شکاکیت کلاسیک نسبت داد، اما نیهیلیسم به عنوان یک اصطلاح فلسفی که بعدها به عنوان یک مکتب شناخته شد، ابتدا در متن نامهای از هرمان یاکوبی (ایدهآلیست پساکانتی) به فیشته در سال ۱۷۹۹ به کار رفته است. همچنین شهرت این اصطلاح و استفاده عمومی از آن را باید ابداع '''ایوان تورگینیف'''، رمان نویس روس بدانیم. او از این واژه در توصیف شخصیت "بازاروف" در رمان "پدران و پسران" برای اولینبار در سطح غیر تخصصی بهره جست. |
|
| |
|
| === وجه تسمیه حزبالله لبنان ===
| | '''نیهیلیسم فلسفی را میتوان به طور عمده به دو شاخه تقسیم کرد''': |
| وجه تسمیه نام حزبالله، چنین بود که موسسان حزب الله لبنان، همان پاسدارانی بودند که کارایی این شعار را در اول انقلاب برای سرکوب ناراضیان تجربه کرده بودند. و دیده بودند که شعار «حزب فقط حزبالله، رهبر فقط روحالله» چقدر کارساز است. چرا که با همین شعار و به کمک گروههای فشار توانسته بودند، همه رقبا را از صحنه سیاست و انقلاب ایران خارج کنند.
| |
|
| |
|
| '''تحقیقات مشترک آمریکا و کلمبیا، که برخی از نتایج آن این روزها رسانهای شده، برخی از فعالیتهای حزبالله لبنان در کلمبیا را برای کسب درآمد، جهت «تأمین مالی فعالیتهای تروریستی» این سازمان بررسی کرده است؛ از فروش گوشت، ذغال و خودروهای دزدی گرفته تا هویتهای جعلی، راهکارهایی برای افزایش درآمد حزبالله است'''<ref>[https://www.radiofarda.com/a/Report-says-Hezbollah-raised-terror-funds-via-Colombia-crime-money-laundering-schemes/29152893.html تحقیقات مشترک آمریکا و کلمبیا در مورد فعالیتهای درآمدزای حزبالله در کلمبیا-سایت رادیو فردا]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/commentary-on-Iran-ties-with-Lebanon-Hezbollah/29494247.html عزیز دردانه؛ ایران و حزبالله لبنان]</ref>'''.'''
| | نیهیلیسم معرفت شناختی |
|
| |
|
| == حزبالله لبنان در کشورهای منطقه ==
| | نیهیلیسم وجود شناختی |
| خبرگزاری ایرنا مصاحبه ای با حسین دهقان وزیر دفاع سابق رژیم ایران انجام داد که در آن مصاحبه درباره علت ایجاد بازوی مقاومت در لبنان و فلسطین از او سوال میشود و دهقان جواب میدهد. در زیر سوال خبرنگار و جواب حسین دهقان را میخوانیم:
| |
|
| |
|
| «مجری: برخیها زیر سوال میبرند چنین سیاست گذاری را و میگویند ما چه احتیاجی داریم برای منطقهای مثل لبنان و فلسطین و بازوی مقاومت كار بكنیم، حمایت بكنیم و آشكارا حمایت بكنیم. اوج این تفكر را در 88 شاهد بودیم. شعاری كه میدادند نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران. میخواهم بگویم اگر ما واقعا این كار را نمیكردیم الآن كجای راه بودیم؟...این كار هایی كه داشتیم چه نفعی برای ما داشته».
| | متفکرانی که معتقد به وجه معرفت شناختی آنند، وجود هرگونه معرفت و بنیان شناختی را منکرند؛ اما در مقابل وجه هستی شناختی نیهیلیسم به یک اعتبار، اساسا جهان خارج و وجود هر چیزی بیرون از ذهن را منکر میشود. (تقریبا نزدیک به همان چیزی که میتوان به برخی ایده آلیستهای افراطی همانند بارکلی نسبت داد.) |
|
| |
|
| «پاسدار حسین دهقان: «ما كه از نگاه امنیت ملی نگاه میكنیم، میبینیم كه وضع امنیت لبنان یا سوریه یا عراق جزء امنیت ما محسوب میشود. به طور طبیعی ما در جهت تامین امنیت خودمان باید اقدام كنیم. این امر شناخته شده و مورد اذعان همه است نه این كه ما در جمهوری اسلامی چنین حرفی میزنیم...»حسین دهقان ادامه میدهد: «اگر قرار باشد ایران اسلامی ما اسلام را به عنوان اصل حاكمیت خودش قرار بدهد پس دفاع از حریم اسلام جز منافع ملی و مسائل امنیتی اش است حالا هر جایی كه این بخواهد به یك نوعی مورد خدشه قرار بگیرد ما باید دفاع كنیم چه به لحاظ فرهنگی چه به لحاظ دفاعی باید از این حریم دفاع كنیم حضور ما در لبنان یا عراق یا سوریه حضور مستقیم به یك معنا نبوده و نیست به این معناست كه آنها جریانهایی وجود دارد به صورت رسمی فعالیتهایی را انجام میدهند چه به صورت رسمی از طریق دولت هایشان چه به صورت مستقل كمكهایی را از ما میخواهند ما در بادی امر در وادی معنوی آنها را حمایت میكنیم تشویق میكنیم تامین میكنیم در جاهای مختلف از آنها حمایت میكنیم این طبیعی است پس از این وقتی وارد میدان عمل شوند كه دیگران معمولا همواره علیه اینها اقدام كردند طبیعی است ما باید كمك كنیم تا از خودشان دفاع كنند»<ref>[https://www.irna.ir/news/81432430/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B4%D9%83%D9%84-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D نحوه شکل گیری حزب الله لبنان از زبان وزیر دفاع-خبرگزاری جمهوری اسلامی]</ref>.
| | نیهیلیسم سیاسیاجتماعی |
|
| |
|
| == حزبالله لبنان سپاه هفتم ==
| | در کنار این تقسیمها گونه دیگری از نیهیلیسم همواره در ساحت عمومی جامعه بروز و ظهور بیشتری داشته است. این شاخه که آن را میتوان نیهیلیسم سیاسیاجتماعی نامید که از سال ۱۸۶۰ تا حوالی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در صحنه سیاست روسیه روی کار بوده است. آنچه را که میتوان شاخصه اصلی این مکتب در جهت سیاسی آن بدانیم، به چالش کشیدن قدرت کلیسا با رد کردن ماهیت دوگانه انسان مشتمل بر روح و بدن و همچنین از طرف دیگر قدرتهای سکولار با نفی حقوق الهی حاکمان است. به بیان دقیقتر این گروه که بعدها دست به ترور و خراب کاری و آشوب نیز زدند، در راه به رسمیت شناختهشدن آزادیهای فردی با هرگونه قدرت و نظام اجتماعی از جمله حکومت، کلیسا و خانواده به مبارزه پرداختند. |
| از سال ۱۳۶۱حزب الله لبنان بعنوان يك ارگان و بازوي اصلي سپاه نيروي قدس در كليه جنگهای نیابتی رژیم ایران درمنطقه و جهان نقش مستقيم وغير مستقيم داشته و دارد. حزبالله لبنان كليه عمليات تروريستي و انفجار مقر تفنگداران آمريكا در بيروت و سفارت فرانسه و گروگانگيريها را در دهه ۱۹۸۰ در لبنان بعهد داشت. دراكثر ترورهايي كه در تركيه و كشورهاي اروپايي و آمريكا لاتين و آفريقا توسط رژيم ایران طراحي ميشد را حزب الله لبنان عملي ميكرد | |
|
| |
|
| حزبالله لبنان همچنین آموزش نظامي اكثر گروههاي عراقي مانند كتائب حزبالله، عصائبحق، كتائبسيدالشهدا، حركة الابدال، حركه اوفياء را به عهده دارد. بنا به برخي گزارشات دروني رژيم ایران از ۲۵ سال پيش رژيم ايران به آموزش حوثيها در قم پرداخت و در لبنان قرارگاههاي آموزشي ايجاد كرد كه حوثيها را توسط حزب الله لبنان آموزش دهد.
| | '''ویژگی اصلی نیهیلیسم''' |
|
| |
|
| == حزبالله لبنان و سركوب قيام ۱۳۸۸ ايران ==
| | ایده اصلی |
| پس از انتخابات رياست جمهوري ایران درسال ۱۳۸۸ و قيام مردم ايران در همان سال، درحاليكه نيروهاي سپاه برای سرکوب تظاهرات گسترده مردم در آن سال با کندی مواجه بود، رژیم ایران نیروهای حزبالله لبنان را بهصورت گسترده براي سركوب و کنترل قيام مردم ايران به تهران، گسیل داشت. در آن هنگام، رسانه ها و فضاي مجازي مطالب و عكسهاي متعددي از شركت عناصر حزبالله لبنان براي سركوب تظاهرات ايران منتشر كردند.
| |
|
| |
|
| == حزبالله لبنان و جنگ نیابتی در سوریه ==
| | نیهیلیسم را در بادی امر باید بیشتر یک احساس و نه یک فلسفهی تام و کامل دانست. اهمیت این نکته در آن است که شاید اصلیترین مدعای نیهیلیستها رد هرگونه فلسفه و معرفت علمیست. نیهیلیسم با اعتقاد به بیپایه و اساسبودن چیزها و همچنین تببین بیارتباطی آنها سعی در القای نوعی شکاکیت مدرن را دارد. همچنین باید نقش بدبینی را به عنوان چاشنی این رویکرد لحاظ کرد. چنان که آرتور شوپنهاور، معروف به فیلسوف بدبین در جایی میگوید: ما موجوداتی بیمعنا هستیم. |
| انقلاب سوريه از ماه مارس ۲۰۱۱ شروع شد. از همان ابتدا بهدستور خامنه اي، نيروهاي حزبالله لبنان وارد اين جنگ عليه مردم سوريه شدند. نیروهای حزبالله برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ در جبهه مقابل نیروهای مخالفان رژیم اسد مشاهده شدند
| |
|
| |
|
| پاسدار حسين همداني فرمانده سپاه پاسداران درسوريه که در سال ۱۳۹۵ در سوريه کشته شد، در ابتداي كتاب خاطرات خود از سوريه، پيرامون نقش حزبالله نوشته است: «خامنه اي فرموده بودند تا سیاستهای کلانمحور مقاومت و سوریه زیر نظر سیدحسن نصرالله باشد. لذا ایشان طبق فرمایشات حضرت آقا کلیه امور مربوطه به سوریه را مدیریت میکرد. بعد از یک هفته به ما پیغام دادند که بیایید. ما هم از دمشق به بیروت رفتیم. آنجا با برادرمان ابامهدی که همان آقای زاهدی، فرمانده سپاه لبنان است، به حضور سید حسن نصرالله رفتیم».
| | مولفهها |
|
| |
|
| حسن نصرالله در ملاقات با خامنهای عنوان کرد: «در آن زمان همه به این نتیجه رسیده بودند که دولت سوریه بعد از دو یا سه ماه ساقط خواهد شد. ما برای ایشان پروژههای طرف متخاصم را تشریح کردیم و گفتیم که اگر در دمشق مبارزه نکنیم، در الهرمل و بعلبک و ضاحیه و الغازیه و بقاع جنوبی و جنوب لبنان مبارزه خواهیم کرد. خامنه اي ضمن موافقت، سخنان ما را تکمیل کرده افزودند: «نهتنها در این مناطق، بلکه در کرمان و خوزستان و تهران نیز مجبور به مبارزه خواهیم بود. خامنه اي تاکید کردند که این جبهه [مقاومت] شامل چند محور میشود: محور ایران، محور لبنان و محور سوریه. فرمانده این محور بشار اسد است و باید تلاش کنیم که او پیروز شود و پیروز خواهد شد»<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/06/21/1516253/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D روایت سیدحسن نصرالله از دیدار با خامنهای در اوایل بحران سوریه-خبرگزاری تسنیم]</ref>.
| | به طور کلی برای هرگونه رویکرد نیهیلیستی مولفههایی از جمله نداشتن هدف اجتماعی، شکاکیت افراطی، بیاعتنایی به جهان، بیاعتقادی به هدفدار بودن دنیا، خود فراموشی، نفرتداشتن از حیات اجتماعیفرهنگی، اظهار عجز درباره توانایی ذهن آدمی و .. را میتوان نام برد. |
|
| |
|
| === آمار نیروهای حزبالله در سوریه ===
| | '''شروع یک ایده نهیلیستی''' |
| در مورد تعداد نيروهاي حزبالله در سوريه، آمار متعددي وجود دارد. خبرگزاري آناتولي در تاريخ ۱۲ مي ۲۰۱۷ اعلام كرد، حزبالله بالغ بر ۱۰ هزار نيرو در سوريه دارد. مطابق ارزيابیهای دیگر، در ژوئيه ۲۰۱۶ آمار نيروهاي حزب الله لبنان در سوريه بین ۷ تا ۱۰ هزار نفر بود. برخي از منابع وابسته به حزب الله لبنان، آمار كشتههاي حزب الله در سوريه را حدود ۲۰۰۰ نفر قيد كردهاند. برخي از فرماندهان بالاي حزبالله در شمار کشتهشدگان بودند از جمله آنها(مصطفی بدرالدین، مسئول عملیات های حزب الله، علی محمد بیز ملقب به حاج ابو حسن و حسین سامی رشید ملقب به حاج باقر، محمود عباس عبدالحسین ریحان فرد سوم در فرماندهی شبه نظامیان لبنان.
| |
|
| |
|
| روزنامه لوموند در گزارشی می نویسد: «در گوشه هر خیابانی در حومه جنوبی بیروت موسوم به ضاحیه، و در کنار جاده های دشت بقاع ، تصاویر هلاك شدگان وابسته به حزب الله در سوریه دیگر جزئی از چشم انداز محلی شده اند»<ref>روزنامه لوموند</ref>.
| | درباره شروع یک ایده نیهیلیستی و در ادامه آن یک مکتب، میتوان نوعی سرخوردگی و وازدگی از نظم و نظام اجتماعی را مشاهده کرد. این وازدگی عموما منجر به ناتوانی در هضم یا پذیرش ارزشها و در نهایت انکار آن ارزشها میشود، به طوری که مثلا در ابتدا عصیان و هجمه مکاتب نوظهوری در ضدیت با هر نگرشی (مثلا ضد هنر) را در برمیگیرد. همین رویکرد و به طور کلیتر، رویکرد اومانیستی (انسانگرایانه)، در مقابل مدرنیته و پیدایش ماشین و ابزاریشدن زندگی غربی مسئلهای تحت عنوان "بازگشت انسان به خود" را مطرح میکند. |
|
| |
|
| === نیروهای حزبالله در همه جای سوریه ===
| | نیچه و نیهیلیسم |
| از سال ۲۰۱۲ تا كنون نيروهاي حزبالله لبنان در همه مناطق و جبهههاي سوريه حضور داشتند.
| |
|
| |
|
| حزب الله در پی حملات شدید به مناطق وادي بردي، مضایا و الزبدانی دهها هزار غیرنظامی را کشتند<ref>خبرگزاری آناتولي ۱۲ مي ۲۰۱۷</ref>. نبردهاي حلب كه نهايتا به تصرف بخش شرقي اين شهر شد، موجب كشتهشدن دهها هزار نفر از مردم غيرنظامي آن گرديد.
| | نیچه در کتاب ارادهی معطوف به قدرت (will too power) با ذکر این جمله که نیهیلیسم دم در ایستاده است، از فاجعهای عظیم در دو سده آینده سخن میگوید که آن همان نیهیلیسم است. او علل گرایش به نیهیلیسم را نه فساد و مشکلات اجتماعی بلکه شک در ارزشهای اخلاقی با افول مسیحیت میداند، اما فلسفه نیچه با نیهیلیسم تمام نمیشود. او اگر چه پیامبر ظهور نیهیلیسم در تمامی وجوه زندگی انسان بود، نیهیلیسم را مقدمهای برای طرحی نو میدانست. او معتقد بود که تا زمانی که انسان طعم نیهیلیسم را نچشد متوجه ارزش این ارزشهای اخلاقی نشده و نمیتواند به ارزشهای جدیدی متعهد شود. اینجاست که نیچه با به کارگیری اصطلاح باز ارزش گذاری ارزشها (revaluation of all values) سعی در ایجاد طرحی نو دارد. |
|
| |
|
| منطقه «جرود عسال الورد» قلمون، كه در شرق دمشق قرار دارد، منطقهی دیگری بود که حزبالله در آن کشتار صورت داد که در نهايت در تاريخ ۲۷ اوت ۲۰۱۷ حزب الله لبنان اعلام كرد با داعش به توافقي دست يافته است كه به موجب آن رزمندگان داعش و خانواده هاي آنان منطقه قلمون غربي درمرز لبنان را ترك و تحت حفاظت حزب الله به منطقه ديرالزور در مرز عراق منتقل ميشوند.
| | نیهیلیسم در ایران |
|
| |
|
| منطقه القصير كه در ابتداي شروع انقلاب سوريه، به تصرف نيروهاي حزبالله در آمد، نيز شاهد جنگها و کشتار بيشمار، توسط نیروهای حزبالله بود.
| | '''صادق هدایت''' را بیگمان باید شناخته شدهترین نویسنده ایرانی منسوب به نیهیلیسم دانست. در مورد جهانبینی صادق هدایت و ارتباط آن با نیهیلیسم دو دیدگاه عمده وجود دارد: |
|
| |
|
| == کمکهای تسلیحاتی رژیم ایران به حزبالله لبنان ==
| | عدهای معتقدند زندگی انسان در نگاه صادق هدایت بیمعنا، پوچ و خالی از هرگونه هدف معقولی است. با پذیرش این دیدگاه اساسا باید صادق هدایت را یک نیهیلیست بدانیم. |
| روحالله خميني كه معدود افرادي را بطور رسمي مورد تائيد قرار ميداد تا از طرف او و بنام او وجوحات شرعيه «خمس و زكات» را بگيرند، اما براي حسن نصرالله در سال۱۳۶۰ اجازهنامهای صادر كرد که متن آن به شرح زیر است:<blockquote>«اجازهنامه</blockquote><blockquote>زمان:۱۳۶۰ ه ش. /۱۴۰۱ ه. ق.</blockquote><blockquote>مكان: تهران، جماران</blockquote><blockquote>موضوع: اجازه در امور حسبيه و شرعيه</blockquote><blockquote>مخاطب: سيدحسن نصرالله ـ لبنان</blockquote><blockquote>بسمالله الرحمن الرحيم</blockquote><blockquote>الحمدالله ربالعالمين، والصلوة والسلام علي محمد و آله الطاهرين، ولعنة الله علي اعدائهم اجمعين</blockquote><blockquote>و بعد، جناب حجتالاسلام آقاي حاج سيدحسن نصرالله ـ دامت افاضاته ـ از طرف اينجانب مجازند در تصدي امور حسبيه و اخذ وجوه شرعيه و مصرف مظالم عباد و ذكوات و كفّارات را در مصارف مقررة شرعيه؛ و در مورد سهمين مباركين نيز مجازند در اخذ و صرف آن در مخارج خودشان به نحو اقتصاد؛ و در مورد مازاد بر مخارج نيز مجازند نصف آن را در مخارج سادات عظام ـ كثرالله امثالهم ـ و ترويج شريعت مقدسه صرف نموده و نصف ديگر را ارسال دارند. و اوصيه ـ ايّدهالله تعالي ـ بما اوصي به السلف الصالح من ملازمة التقوي و التجنب عن الهوي و التمسك بعروة الاحتياط في امور الدين و الدنيا؛ و ان لاينساني من صالح دعواته»؛ والسلام عليه و علي اخوانناالمؤمنين و رحمةالله و بركاته». روحالله الموسوي الخميني</blockquote>
| |
|
| |
|
| === کمک مالی، لجستیکی، نظامی رژیم ایران به حزبالله ===
| | عدهای دیگر اما معتقدند هدایت زندگی را پوچ و عبث نمیدانست، بلکه او زندگی زمانهاش را و شرایط اجتماعی/ فرهنگی/ سیاسی زمانهاش را ناامیدکننده و بیهوده میدانست که دست به خودکشی زده است. عبدالعلی دستغیب در کتاب "نقد آثار صادق هدایت" مفصلا و با ذکر شاهد مثال از این دیدگاه دفاع میکند. |
| از سال ۱۳۶۰ تاكنون ميزان واقعي كمكهاي مالي، نظامي، لجستيكي و ....از طرف رژيم ايران به حزبالله لبنان هيچوقت اعلام نشده است. اكثر رسانه هاي معتبر كمك هاي مالي سالانه ايران به لبنان را بيش از هشتصد ميليون دلار و تا حدود يك ميليارد دلار اعلام كرده اند. از جمله« گوناز تی وی» ۱۷ژوئيه ۲۰۱۷ اعلام كرده بود: «در گذشته، دیپلماتها کمک سالانه تهران به حزبالله لبنان را ۳۵۰ میلیون دلار در سال برآورد کرده بودند»<ref>گوناز تی وی ۱۷ژوئن ۲۰۱۷</ref>.
| |
|
| |
|
| آویگدور لیبرمن وزیر دفاع اسرائیل در گفتوگویی با روزنامه روسی «کومرسانت» از رقم جدید کمکهای تهران به حزبالله لبنان پرده برداشته است. لیبرمن میگوید «تهران سالانه ۸۰۰ میلیون دلار به این گروه تروریستی کمک میکند» این پولها علاوه بر فعالیتهای حزب، خرج تأمین حقوق کادر حزبالله لبنان، خانوادههای کشتهشدگان حزبالله، پروژههای مختلف در جنوب و بقاع لبنان و همچنین پرداخت رشوه به شخصیتهای سیاسی لبنانی میشود تا از حزبالله لبنان حمایت میکنند.
| | به هر رو میتوان صادق هدایت را از جمله نویسندگان ایرانی دانست که تحت تاثیر نویسندگان خارجی مثل فرانتس کافکا و آلبرکامو درگیر اندیشههای نیهیلیستی شده اند. |
|
| |
|
| ==== حزبالله و شبکه قاچاق مواد مخدر ====
| | ابسوردیسم |
| بنا به گزارشات معتبر از جمله نشريه هيل (كنگره آمريكا) و العربيه ،حزب الله لبنان با كمك سپاه پاسداران يك شبكه گسترده قاچاق مواد مخدر را اداره ميكنند كه ميلياردها دلار از اين قاچاق كسب ميكنند<ref>نشریه هیل متعلق به کنگره آمریکا</ref>.
| |
|
| |
|
| بخشي از سخنرانی سید حسن نصرالله درباره تأمین هزینههای حزبالله توسط رژیم ایران : «بودجه، هزینهها، خورد و خوراک، موشک، سلاح آن توسط جمهوری اسلامی ایران تامین میشود. تا زمانی که ایران پول دارد، ما نیز پول داریم. بیش از این شفاف بگویم. پولی که برای ما تصویب شده است به صورت مستقیم و نه از طریق بانکها در اختیار ما قرار میگیرد؛ همان طوری که این موشکها که با آن اسرائیل را تهدید میکنیم در اختیار ما قرار گرفته است. هیچ قانونی نمیتواند مانع از رسیدن این پول به ما شود. نیروها و طرفداران و ملت مقاومت از امام خامنهای امام امت دام ظله الشریف و مسئولان جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمهور، دولت، پارلمان، مراجع و ملت شریف این کشور به دلیل حمایت کریمانه آنان از مقاومت در طول سالهای مقاومت تشکر فراوان دارند و این حمایتها همچنان ادامه دارد. ما هیچ مشکل مالی نداریم»<ref>سايت مشرق۱۳ تير ۹۵</ref>.
| | واژه ابسورد نیز معادلی برای پوچی و هیچانگاری است. این واژه همچنان قرابتی معنایی با ناهنجار، نامتناسب و نامطبوع دارد. پوچی در ابسوردیسم از این ناهماهنگی به دست میآید که انسان در جستوجوی معنا و هدف زندگی است و جهان سراسر بیمعناست. آلبرکامو در کتاب اسطورهی سیزیف میگوید: ابسورد همانقدر که به انسان مربوط است به جهان نیز مربوط است. اگر اساس این جهان ابسورد باشد، تنها یک مسئله جدی فلسفی وجود دارد و آن خودکشی است. |
| | |
| == حزب الله لبنان در ليست تروريستي كشورهاي مختلف ==
| |
| در دسامبر ۲۰۱۵ وزارت خزانه داري آمريكا حزب الله لبنان را تحريم مالي كرد. متعاقبا حزب الله بعنوان نيروي تروريستي از سوي آمريكا معرفي شد علاوه بر آمريكا كشورهاي زير را درليست گروه تروريستي قرار دادهاند.
| |
| | |
| شش كشور شوراي همكاري خليج فارس(عربستان،كويت،بحرين،عمان،قطر،امارات متحده) در۱۲ اسفند ۹۴ كليت حزب الله لبنان و ارگانهاي تابعه آن را بعنوان گروه تروريستي معرفي كرد. كشورهاي هلند، بحرین مصر،اتریش، کانادا، اتحادیه عرب و اسرائیل حزبالله را در فهرست گروههای تروریستی طبقهبندی کردهاند. اتحادیه اروپا، نیوزلند، بریتانیا، تنها شاخه نظامی آن را تروریستی دانسته و بین شاخه نظامی و شاخه سیاسی آن تمایز قائل میشوند.
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پانویس|۲}}
| | <references /> |
نهیلیسم یا پوچ گرایی
نیهیلیسم که در میانه قرن نوزدهم برای اولینبار در روسیه به صورت عمومی مطرح شد، مکتبی در ابتدا فکری و در ادامه سیاسی بود که با ویرانی های جنگ جهانی دوم توسعه ی بیشتری پیدا کرد. جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچگرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته میشود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخههای متفاوت و با رویکردهای متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری میشود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهتهایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد.
مکتب نیهیلیسم در قرن نوزدهم برای اولینبار در روسیه شکل گرفت. این مکتب غیر از جنبه مفهومی و فلسفی، شاخهای سیاسی نیز داشت که با جنگ جهانی دوم توسعه یافت. ایده اصلی این مکتب در واقع نفی ارزشهای بنیادین معرفتی و اخلاقی و همچنین نفی هدفمندی زندگی انسان است. از متفکران اصلی این مکتب میتوان به نیچه، آلبرکامو و همچنین صادق هدایت در ایران اشاره کرد.
نهیلیسم؛ تاریخچه و نظریه پردازان آن
جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچگرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته میشود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخههای متفاوت و با رویکردهای متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری میشود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهتهایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. این نوشته به دنبال آن است که مکتب نیهیلیسم، شاخصهها و تاریخچه آن را مرور کند.
واژهشناسی نیهیلیسم
اصطلاح "نیهیلیسم" برگرفته از واژه لاتین "nihil" به معنای هیچ، معادل واژهی فرانسوی "rein" و واژه انگلیسی "nothing" است. اما این واژه در زبان فارسی معادلهای متفاوتی از جمله "هیچانگاری"، "پوچگرایی"، "نیستگرایی" یا "بیمعنیانگاری" دارد.
تاریخچه مکتب نیهیلیسم
استفاده از لغت nihil را برای اولینبار میتوان به صاحبان کلیسا در جریان حمله به شکاکیت کلاسیک نسبت داد، اما نیهیلیسم به عنوان یک اصطلاح فلسفی که بعدها به عنوان یک مکتب شناخته شد، ابتدا در متن نامهای از هرمان یاکوبی (ایدهآلیست پساکانتی) به فیشته در سال ۱۷۹۹ به کار رفته است. همچنین شهرت این اصطلاح و استفاده عمومی از آن را باید ابداع ایوان تورگینیف، رمان نویس روس بدانیم. او از این واژه در توصیف شخصیت "بازاروف" در رمان "پدران و پسران" برای اولینبار در سطح غیر تخصصی بهره جست.
نیهیلیسم فلسفی را میتوان به طور عمده به دو شاخه تقسیم کرد:
نیهیلیسم معرفت شناختی
نیهیلیسم وجود شناختی
متفکرانی که معتقد به وجه معرفت شناختی آنند، وجود هرگونه معرفت و بنیان شناختی را منکرند؛ اما در مقابل وجه هستی شناختی نیهیلیسم به یک اعتبار، اساسا جهان خارج و وجود هر چیزی بیرون از ذهن را منکر میشود. (تقریبا نزدیک به همان چیزی که میتوان به برخی ایده آلیستهای افراطی همانند بارکلی نسبت داد.)
نیهیلیسم سیاسیاجتماعی
در کنار این تقسیمها گونه دیگری از نیهیلیسم همواره در ساحت عمومی جامعه بروز و ظهور بیشتری داشته است. این شاخه که آن را میتوان نیهیلیسم سیاسیاجتماعی نامید که از سال ۱۸۶۰ تا حوالی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در صحنه سیاست روسیه روی کار بوده است. آنچه را که میتوان شاخصه اصلی این مکتب در جهت سیاسی آن بدانیم، به چالش کشیدن قدرت کلیسا با رد کردن ماهیت دوگانه انسان مشتمل بر روح و بدن و همچنین از طرف دیگر قدرتهای سکولار با نفی حقوق الهی حاکمان است. به بیان دقیقتر این گروه که بعدها دست به ترور و خراب کاری و آشوب نیز زدند، در راه به رسمیت شناختهشدن آزادیهای فردی با هرگونه قدرت و نظام اجتماعی از جمله حکومت، کلیسا و خانواده به مبارزه پرداختند.
ویژگی اصلی نیهیلیسم
ایده اصلی
نیهیلیسم را در بادی امر باید بیشتر یک احساس و نه یک فلسفهی تام و کامل دانست. اهمیت این نکته در آن است که شاید اصلیترین مدعای نیهیلیستها رد هرگونه فلسفه و معرفت علمیست. نیهیلیسم با اعتقاد به بیپایه و اساسبودن چیزها و همچنین تببین بیارتباطی آنها سعی در القای نوعی شکاکیت مدرن را دارد. همچنین باید نقش بدبینی را به عنوان چاشنی این رویکرد لحاظ کرد. چنان که آرتور شوپنهاور، معروف به فیلسوف بدبین در جایی میگوید: ما موجوداتی بیمعنا هستیم.
مولفهها
به طور کلی برای هرگونه رویکرد نیهیلیستی مولفههایی از جمله نداشتن هدف اجتماعی، شکاکیت افراطی، بیاعتنایی به جهان، بیاعتقادی به هدفدار بودن دنیا، خود فراموشی، نفرتداشتن از حیات اجتماعیفرهنگی، اظهار عجز درباره توانایی ذهن آدمی و .. را میتوان نام برد.
شروع یک ایده نهیلیستی
درباره شروع یک ایده نیهیلیستی و در ادامه آن یک مکتب، میتوان نوعی سرخوردگی و وازدگی از نظم و نظام اجتماعی را مشاهده کرد. این وازدگی عموما منجر به ناتوانی در هضم یا پذیرش ارزشها و در نهایت انکار آن ارزشها میشود، به طوری که مثلا در ابتدا عصیان و هجمه مکاتب نوظهوری در ضدیت با هر نگرشی (مثلا ضد هنر) را در برمیگیرد. همین رویکرد و به طور کلیتر، رویکرد اومانیستی (انسانگرایانه)، در مقابل مدرنیته و پیدایش ماشین و ابزاریشدن زندگی غربی مسئلهای تحت عنوان "بازگشت انسان به خود" را مطرح میکند.
نیچه و نیهیلیسم
نیچه در کتاب ارادهی معطوف به قدرت (will too power) با ذکر این جمله که نیهیلیسم دم در ایستاده است، از فاجعهای عظیم در دو سده آینده سخن میگوید که آن همان نیهیلیسم است. او علل گرایش به نیهیلیسم را نه فساد و مشکلات اجتماعی بلکه شک در ارزشهای اخلاقی با افول مسیحیت میداند، اما فلسفه نیچه با نیهیلیسم تمام نمیشود. او اگر چه پیامبر ظهور نیهیلیسم در تمامی وجوه زندگی انسان بود، نیهیلیسم را مقدمهای برای طرحی نو میدانست. او معتقد بود که تا زمانی که انسان طعم نیهیلیسم را نچشد متوجه ارزش این ارزشهای اخلاقی نشده و نمیتواند به ارزشهای جدیدی متعهد شود. اینجاست که نیچه با به کارگیری اصطلاح باز ارزش گذاری ارزشها (revaluation of all values) سعی در ایجاد طرحی نو دارد.
نیهیلیسم در ایران
صادق هدایت را بیگمان باید شناخته شدهترین نویسنده ایرانی منسوب به نیهیلیسم دانست. در مورد جهانبینی صادق هدایت و ارتباط آن با نیهیلیسم دو دیدگاه عمده وجود دارد:
عدهای معتقدند زندگی انسان در نگاه صادق هدایت بیمعنا، پوچ و خالی از هرگونه هدف معقولی است. با پذیرش این دیدگاه اساسا باید صادق هدایت را یک نیهیلیست بدانیم.
عدهای دیگر اما معتقدند هدایت زندگی را پوچ و عبث نمیدانست، بلکه او زندگی زمانهاش را و شرایط اجتماعی/ فرهنگی/ سیاسی زمانهاش را ناامیدکننده و بیهوده میدانست که دست به خودکشی زده است. عبدالعلی دستغیب در کتاب "نقد آثار صادق هدایت" مفصلا و با ذکر شاهد مثال از این دیدگاه دفاع میکند.
به هر رو میتوان صادق هدایت را از جمله نویسندگان ایرانی دانست که تحت تاثیر نویسندگان خارجی مثل فرانتس کافکا و آلبرکامو درگیر اندیشههای نیهیلیستی شده اند.
ابسوردیسم
واژه ابسورد نیز معادلی برای پوچی و هیچانگاری است. این واژه همچنان قرابتی معنایی با ناهنجار، نامتناسب و نامطبوع دارد. پوچی در ابسوردیسم از این ناهماهنگی به دست میآید که انسان در جستوجوی معنا و هدف زندگی است و جهان سراسر بیمعناست. آلبرکامو در کتاب اسطورهی سیزیف میگوید: ابسورد همانقدر که به انسان مربوط است به جهان نیز مربوط است. اگر اساس این جهان ابسورد باشد، تنها یک مسئله جدی فلسفی وجود دارد و آن خودکشی است.
منابع