|
|
(۱۰۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{عملیات
| | = شوراهای مردمی = |
| |نام = چلچراغ
| | شوراهای مردمی، شوراهایی هستند که توسط مردم و بدون وابستگی به حکومتها تشکیل میشوند و هدف آنها کمکرسانی به مردم، بهویژه پس از فجایع طبیعی مانند سیل، زلزله، آتشسوزی و.. میباشد. اما به گواهی تاریخ در تحولات سیاسی- اجتماعی قرون گذشته نیز انجمنها و شوراهای مردمی نقش بسزایی در پیشبرد مبارزات سیاسی و ایجاد حکومتهای مردمی داشتهاند. |
| |تصویر = [[پرونده:زنان سوار بر تانک در عملیات چلچراغ.JPG|360 px]]
| |
| |عنوان تصویر=ستون ارتش آزادیبخش ملی ایران در شهر مهران
| |
| |جنگ =
| |
| |شروع =۲۸ خرداد ۱۳۶۷
| |
| |پایان =۳۱ خرداد ۱۳۶۷
| |
| |مکان = شهر مهران-ایلام-ایران
| |
| |نوع تک = پرش شیر(تک ویژه ارتش آزادیبخش ملی ایران)
| |
| |فرماندهی =مسعود رجوی
| |
| |سازمان = سازمان مجاهدین خلق ایران-ارتش آزادیبخش ملی ایران
| |
| |جبهه =
| |
| }}
| |
| '''[https://www.youtube.com/watch?v=3iNQpDnzKcg چلچراغ]''' نام عملیاتی است که در آخرین دقایق شنبه شب ب۲۸ خرداد سال ۱۳۶۷ توسط یکانهای «[[ارتش آزادیبخش ملی ایران|ارتش آزادیبخش ملی ایران]]» متشکل از اعضاء سازمان مجاهدین خلق ایران در منطقه شهر مهران و ارتفاعات اطراف آن انجام شد. این عملیات منجر به فتح شهر مهران بخش مرکزی شهرستان مهران در ۱۰۰ کیلومتری ایلام قرار دارد.
| |
|
| |
|
| این شهر که مرکز لشکر ۱۶ زرهی قزوین بوده و همچنین لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه و تیپ قائم یاسوج بود بطور کامل توسط ارتش آزادیبخش در عرض مدت نسبتا کوتاهی فتح شده و کلیه تجهیزات این لشکرها با ارزشی بیش از دو میلیارد دلار به دست سازمان مجاهدین خلق افتاد.این عملیات که اساسا توسط زنان فرماندهی و اجرا شد، منجر به پذیرش آتش بس از طرف خمینی در جنگ ایران و عراق گشت. مجاهدین که توانسته بودند با عملیات خود پیشروی چشمگیری در خاک ایران داشته باشند در شهر مهران شعار میدادند: <blockquote>امروز مهران،فردا تهران! </blockquote>به عبارتی خمینی در وحشت از پیشروی بیشتر مجاهدین با پذیرش آتش بس قصد داشت مرزهای باز غربی را بسته و جلو عملیات مجاهدین خلق را بگیرد. او در آن زمان علت پذیرش آتش بس و نوشیدن جام زهر را اعلام نکرده و آنرا رازی دانست که مصلحت نمیبیند به آن اشاره کند. پذیرش آتش بس و اتمام جنگ، راههای بسیاری را بر جمهوری اسلامی می بست. جنگ با عراق که از طرف خمینی نعمت نامیده میشد، ابزار صدور انقلاب، تهییج نیروهای داخلی و از طرفی سرپوشی بر سرکوب داخلی به شمار میرفت. با از دست دادن این ابزار خمینی قادر نبود بسیاری از پروژههای داخلی و خارجی خود را پیش ببرد و باید شعار فتح قدس از طریق کربلا و تشکیل هلال شیعی را کنار میگذاشت. به این ترتیب پایان جنگ هشت ساله، آغاز تضادهای داخلی در نظام دانسته و نقطه شروع سرریز شدن بحرانها درون حاکمیت بود.
| | == تاریخچه شوراهای مردمی در ایران == |
| | شورا نهادی مردمی در جامعهی مدنی مرادف با واژه انگلیسی (Council) ارگانی انتخابی جهت مشورت، قانونگذاری اداری و رکنی از ارکان اداره شهر یا جمعی همکنش در چارچوبی مشخص، است. در فرهنگ عمید آن را اینگونه تعریف میکند: هیئتی که برای مشورت کردن جمع میشوند. <ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ سایت دیکشنری آبادیس]</ref>[[پرونده:شوراهای مردمی -مشروطه.png|جایگزین=شوراهای مردمی -مشروطه|بندانگشتی|'''شوراهای مردمی در انقلاب مشروطه''']] |
| | تاریخچه ایجاد شوراها و تشکلهای مردمی به انقلابهای گذشته برمیگردد و در تاریخ ایران نیز میتوانیم در «انقلاب مشروطه» شاهد آن باشیم که با نام «مراکز غیبی» و یا «انجمنهای ایالتی ولایتی» فعالیت میکردند. در اواخر دوره ناصرالدینشاه و اوایل حکومت مظفرالدینشاه عدهای از روشنفکران و گروهی از کارگزاران حکومتی که با کشورهای اروپایی در ارتباط بودند و علل واپسماندگی سیاسی و اجتماعی ایران را در نبود قانون و محترم نشمردن آزادیهای فردی میدانستند، بتدریج زمزمه اصلاحات را شروع کردند. این اصلاحات بر سه پایه اصلاح قانون مدنی، اصلاح ساختار حکومت دربار و جلوگیری از دخالت بیگانگان بنا شده بود. |
|
| |
|
| == هدف از عملیات چلچراغ ==
| | میرزاملکم ناظمالدوله که موسس فراموشخانه و سپس تشکیل «مجمعآدمیت»، از بنیانگذاران هستههای اولیه انجمنها در ایران محسوب میشود. |
| هدف از عملیات چلچراغ تسخیر مراکز فرماندهی و استحکامات سنگین و گسترده سپاه و ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه معروف به دژ تسخیر ناپذیر مهران [https://event.mojahedin.org/events/5334 ذکر شده است].
| |
|
| |
|
| عمليات چلچراع همچنين ، مقدمهای براى فتح تهران توصیف شده است. چرا که مدت کوتاهی پس از آن ، عملیات فروغ جاویدان با هدف فتح تهران توسط ارتش آزادیبخش ملی ایران انجام شد.
| | در واقعه قرارداد رژی و تحریم تنباکو نیز شاهد خیزشهای مردمی و تشکیل هستههای اولیه انجمنها (شوراهای مردمی) هستیم. قرارداد انحصار تنباکو یکی از موارد بمیان کشیدن مردم و کمک به ایجاد تشکّلهای مردمی بود. |
|
| |
|
| عملیات چلچراغ در زمانی انجام گرفت که تمامی ارتفاعات و نقاط استراتژیک مهران تحت کنترل نیروهای جمهوری اسلامی ایران بود. این عملیات در راستای سیاست صلح و آزادی، سیاست اعلام شده سازمان مجاهدین خلق و شورای ملی مقاومت ایران ، و در ادامه هفت سال تلاش مستمر آنها بر علیه خمینی که اصرار به ادامه جنگ با شعار تشکیل هلال شیعی داشت، آغاز شد.
| | === همبستگی اجتماعی === |
| | در جامعههای مدرن یا سنتی، همبستگی اجتماعی از الزامات یک جامعه بهحساب میآید و بهواسطه آن در ابعاد و جنبههای مختلف، میتوان یک جامعه را در کنار جوامع دیگر هویت داد و آنرا خودبسنده کرد. جمهوریهای دموکراتیک که محصول اراده اکثریت مردم هستند عموماً هم محصول همبستگی اجتماعیاند و هم از ظرفیتهای این خصلت جامعه در زمینههای مختلف بهرهمند میشوند. اما حاکمان مستبد که در ایران نمونهی آن حکومت «مطلقه و دیکتاتوری» در پوش «جمهوری اسلامی» است، نهتنها برآمده از اراده مردم نیستند، بلکه نظامی تحمیلی بر مردماند که بقایشان نه تنها بر پایه حمایتهای اجتماعی نیست، بلکه با سرکوب نهادهای مردمی و اجتماعی، همبستگی اجتماعی را تهدیدی برای بقای خود دانند و از شکلگیری و گسترش آن حمایت نمیکنند. علت این رویکرد آن است که، برخلاف حکومتهای دموکراتیک که شوراهای مردمی را نهادهایی برای تقویت پیوندهای اجتماعی |
|
| |
|
| == نتیجه عملیات چلچراغ ==
| | بین گروههای اجتماعی تعریف میکنند، در نظامهای خودکامه و دیکتاتوری، از آنجا که ساختار قدرت برپایه معیارهای شناخته شده دموکراتیک شکل نگرفته است، این حکومتها، پیوسته جامعه و شکلگیری تجمعهای مردمی را تهدیدی برای خود بهحساب میآورند و تلاش میکنند به روشهای مختلف پیوندهای میان مردم و گروههای اجتماعی را که مبنای اتحاد گروههای مختلف اجتماعی است را از هم بگسلند و آنها را بصورت ذرات پراکنده به حکومت مرتبط کند. برای اینکار نیز پیوسته با برجسته کردن انواع تنوع قومی، زبانی، مذهبی، جنسی و طبقاتی و تبدیل آنها به تضادهای عمده، فاصله میان گروههای اجتماعی را هرچه عمیقتر میکنند تا شکافهای میان خود با جامعه را بپوشانند و به آنها رنگ قومی و... بدهند و در نهایت در این نزاع شکل گرفته میان گروههای مختلف جامعه، بهعنوان میانجی عمل کنند و یا با سرکوب یکی به نفع دیگری، منافع مقطعی خود را پیش ببرند. بطور معمول، هدف چنین سیاستهایی، سرکوب بخشی از جامعه توسط بخش دیگر است؛ همانطور که در تاریخ دیکتاتوری فرانکو <ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/108262-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85-%DB%8C%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/ حکومت فاشیستی، ذشنام یا واقعیت جمهوری اسلامی؟ سایت ایران وایر]</ref>میخوانیم که با نزدیک کردن بخشی از جامعه زیر پرچم فالانژیسم <ref name=":0" />(حكومت ديكتاتوری توام با سركوب مخالفان و ملتگرایی پرخاشگرانه و نژادپرستی و نظامیگری) و با بنیانگذاری حزب فالانژ<ref name=":0" /> (حزب فاشيستی ژنرال فرانكو) ماشین کشتار و سرکوبی که هدفش حفظ بقای دیکتاتور است ایجاد میشود. |
| درساعت ۱۰:۳۰ دقیقه صبح یکشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۶۷، یک تیپ رزمی از زنان «[[ارتش آزادیبخش ملی ایران]]» وارد شهر مهران شد. بهدنبال این تیپ ، چند یکان دیگر از نیروهای ارتش آزادیبخش نیز وارد شهر شدند. آنها پس از چند ساعت درگیری توانسته بودند خطوط دفاعی را شکسته و با تاکتیک «پرش شیر» که تاکتیک خاص این ارتش بود، خود را به شهر مهران برسانند. این تاکتیک ناظر بر این است که یکان ها پس از شکستن خطوط برخلاف ارتشهای کلاسیک، بدون پاکسازی منطقه و بستن مواضع دفاعی مستقیما به عمق مواضع دشمن نفوذ کرده و کیلومترها به جلو حرکت میکنند. استفاده از چنین تاکتیکی البته نیاز به جسارت فوق العاده داشته و یک تاکتیک مرسوم در ارتشهای کلاسیک نیست.
| | === شکلگیری شوراهای مردمی === |
| | [[پرونده:شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی.jpg|جایگزین=شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی|بندانگشتی|[[شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی]]]] |
| | پس از فاجعه سیل سال ۱۳۹۸ در ایران، مردم به طور خودجوش اقدام به برپایی شوراهای مردمی کردند و کمکهای خود را بدون کمک دولت، خودشان به دست مردم سیلزده رساندند. |
|
| |
|
| لازم به ذکر است که شهر مهران و کلیهی ارتفاعات پیرامون آن همراه با کلیهی بخشها و روستاهای اطراف در کمتر از ۱۱ ساعت به تصرف مجاهدین خلق در آمد.
| | بطور معمول جبران خسارتهای مادی ناشی از فجایع طبیعی در کشورهای پیشرفته و دموکراتیک نیز زمانبر است. این جدای از خسارتهای جانی است که آسیبهای اجتماعی آن غیر قابل جبران است. به همین دلیل نقش شوراهای مردمی در کمکرسانی بسیار مهم است و در اغلب کشورهای دموکراتیک این شوراها نقش قابل توجهای ایفا میکنند و دولتها نیز از این نهادها استقبال کرده و آنها را ارج مینهند. |
|
| |
|
| در بخشی اطلاعیه ارتش آزادیبخش ملی ایران در رابطه با نتایج این عملات آمده است: | | در فجایع چند دهه گذشته در ایران، از زلزله رودبار تا زلزله بم وکرمانشاه و سرپل ذهاب، شاهد کمکهای گسترده مردمی از سوی شوراهای مردمی که بطور خودجوش شکل گرفتند بودهایم. بطوری که بسیاری از شاهدین در شبکههای اجتماعی اذعان میکردند که اگر کمکهای مردمی نبود سرنوشت آنها نیز مشخص نبود، چون تا ماهها از طرف حکومت هیچگونه کمکی دریافت نکردند. ویرانی خانههای «مسکن مهر» در زلزله کرمانشاه و انبوهی خانههای مردم در مناطق مختلف استان و زندگی آنها در زیر چادر و بدون داشتن امکانات اولیه زندگی، آنهم پس از گذشت نزدیک به ۲سال از حادثه، بر ضرورت شکلگیری و نقش شوراهای مردمی میافزود. |
| * <blockquote>عملیات بزرگ چلچراغ مستقیماً توسط مسئول شورای ملی مقاومت و فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی برادر مجاهد مسعود رجوی فرماندهی شد</blockquote>
| | [[پرونده:همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی.png|جایگزین=همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی|بندانگشتی|[[همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی]]]] |
| * <blockquote>سه شبانه روز رزم و حماسهی مستمر در جبهه هایی به طول ۵۰ و عمق ۲۰ کیلومتر و درهم شکستن 53گردان با بیش از ۶۱۰۰۰ تن از قوای سپاه و ارتش خمینی</blockquote>
| |
| * <blockquote>تسخیر قرارگاه شکر61 ارتش خمینی، قرارگاه تاکتیکی لشکر 11 سپاه پاسداران، قرارگاه تیپ2 لشکر61، پادگان حسین آباد، مقر نیروهای ارتش، ژاندارمری و سپاه خمینی و مراکز دژبانی و بیسیم و تلفن FX و کلیهی انبارها و مراکز استقرار لشکر61</blockquote>
| |
| * [[پرونده:زنان در عملیات چلچراغ در خط مقدم.jpg|جایگزین=زنان در عملیات چلچراغ در خط مقدم|بندانگشتی|زنان در عملیات چلچراغ در خط مقدم]]<blockquote>انهدام دو پل مهم استراتژیکی در جادههای اصلی ارتباطی دشمن</blockquote>
| |
|
| |
|
| == حضور زنان رزمنده در سطوح فرماندهی و خطوط مقدم ==
| | عدم واکنش سریع حکومت در مقابل شرایط اسفناک آسیبدیدگان در فجایع طبیعی ۲سال گذشته در ایران (از زلزله سرپل ذهاب تا سیلهای گسترده در سراسر کشور) بطور خاص بیانگر این است که شکلگیری شوراهای مردمی، ناشی از گسست پیوندهای حاکمیت و مردم است، مردمی که با استفاده از شبکههای اجتماعی و فراخوانهای گسترده در این شبکهها اقدام به کمک رسانی به مناطق آسیب دیده کردند و از طرفی نهادهای حکومتی را مورد انتقاد شدید قرار دادند. |
| حضور زنان رزمندهیی که برای اولین بار درصفوف مقدم نبرد جنگیده بودند ، یکی از وجوه برجسته این عملیات به شمار میآمد. درسازمان رزمی چلچراغ، فرماندهی دو تیپ رزمی و نیز بسیاری از گردانها و دستههای رزمی بهعهده زنان بود. همچنین اولین تیپ رزمی ارتشآزادیبخش ملی تحتفرماندهی زنان وارد شهر مهران شد. از جمله دراین عملیات فاطمه تهوری معاون فرماندهی فتح شهر مهران بود و رزمندگان بسیار دیگر از میان زنان ارتش آزادیبخش در تیپها و گردانهای مختلف در این عملیات شرکت داشتند.
| |
|
| |
|
| [[پرونده:حضور زنان در عملیات چلچراغ.jpg|alt=عملیات چلچراغ|بندانگشتی|عملیات چلچراغ]] | | در همین رابطه خانم [[مریم رجوی]] رئیسجمهور منتخب آلترناتیو [[شورای ملی مقاومت]] ایران به جوانان برای تشکیل شوراهای مردمی و کمک رسانی مستقل به سیلزدگان فراخوان دادند. |
|
| |
|
| == مشخصات صحنه نبرد == | | === سازماندهی در شوراهای مردمی === |
| عملیات چلچراغ به مدت سه شبانه روز در جبههیی بهطول ۵۰ کیلومتر و عمق ۲۰ کیلومتر، در منطقه حومه شهر مهران صورت گرفت.
| | از ویژگیهای برجسته و مهم شوراهای مردمی، سازماندهی نیروهای مؤثر اجتماعی و افزودن نرخ اعتماد اجتماعی است. دراینجا، این توضیح ضروری است که تمامی شاخصهای اجتماعی اعم از مشارکت، همبستگی و اعتماد اجتماعی، شاخصهایی عینی هستند که در یک واقعیت عینی تحقق پیدا میکنند. در غیراین صورت مفاهیمی ذهنی هستند که بهمعنای واقعی موجودیت نخواهند یافت. در حقیقت سخن گفتن از شوراهای مردمی، یعنی تحقق عینی همین شاخصهای اجتماعی از طریق سازمان دهی آنها. به این معنی که اگر در یک فاجعه طبیعی مردم بخواهند به هموطنان خود کمک کنند ناگزیر از شکل دادن ساختاری هستند که تقسیم کارها، استفاده از شبکههای اجتماعی برای بسیج افکار عمومی حول فاجعه پیش آمده، جمعآوری کمکها و رساندن آنها بدست نیازمندان در آن شکل بگیرد. این ساختار همان شورای مردمی است که در صورت عدم وجود آن، مردم یا باید کمکها را به نهادهای دولتی واگذار کنند که در حکومتهای غیرمردمی درصد رسیدن آن بدست نیازمندان بسیار پایین است و یا اینکه باید بصورت فردی اقدام کنند که امکان مشارکت و کانالیزه کردن کمکها را بسیار کاهش میدهد. |
|
| |
|
| منطقه ی عملیاتی از شمال به ارتفاعات گچ و ارتفاعات کولک (در منطقهی کانیسخت واقع در جنوب صالحآباد ایلام) ، از جنوب به ارتفاعات قلاویزان (واقع در جنوب شهر مهران)، از شرق به سهراهی دهلران _ مهران و از غرب به مرزهای بینالمللی ایران و عراق منتهی میگردد.
| | اما اگر این احساس همبستگی مردمی در یک شورای مردمی که قابلیت همافزایی توانها را نیز دارد ضرب بشود، آنگاه خصلت سازماندهی کننده پیدا میکند و این شوراهای مردمی، ضمن ایجاد راههای نو و جدید، ابتکارعمل را نیز برای خدمات رسانی هرچه بهتر در دست میگیرد. |
|
| |
|
| چلچراغ یک عملیات برقآسا ، با تاکتیک '''”پرش شیر“''' نامیده شده است ، به این دلیل که با شکافتن صفوف دشمن و عبور از میان آنها در این عملیات ، مراکز کلیدی و فرماندهی نیروهای جمهوری اسلامی مستقر در عمق منطقه ، که در آمادهباش کامل بهسر میبردند به تصرف درآمد.
| | === نقش شوراهای مردمی در انقلابها === |
| | [[پرونده:گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی.jpg|جایگزین=گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی|بندانگشتی|گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی]] |
| | در تاریخ انقلابهای مردمی که برای ایجاد تغییرات بنیادین در جامعههای دیکتاتوری شکل گرفتند، شوراهای مردمی توانایی سازمان دهی مقاومتهای مردمی را نیز به عهده گرفتند. |
|
| |
|
| منظور از تاکتیک '''”پرش شیر“''' که در عملیات چلچراغ استفاده شد این است که: پس از شکستن خط مقدم ، بجای درگیری با اولین نیروهای دشمن و پاکسازی مرحله به مرحله یک منطقه گسترده ، همچون نیزه جبهه شکافته شود و نیروهای مهاجم خود را به مرکز لشکر ، یعنی مرکز فرماندهی برسانند و آنرا تسخیر کنند. در این تاکتیک این اصل در نظر گرفته شده است که وقتی مرکز لشکر تسخیر شد ، با نیرویی بسا کمتر میتوان سایر نیروهای بدون فرماندهی در یک منطقه گسترده را پاکسازی کرد. این تاکتیک در جنگها و ارتشهای کلاسیک معمول نیست.
| | میتوان گفت که درحقیقت شوراهای مردمی دارای همان ساختار شوراهای مقاومت در ابعاد اجتماعیتر هستند. ساختاری که توان بالایی در سازماندهی مقاومت در مقابل نهادهای سرکوب وابسته به حکومتها را دارا هستند. |
|
| |
|
| === آمار اسرا و کشته شدگان در عملیات چلچراغ: ===
| | یکی از مثالهای برجسته در این خصوص، دستاوردهای شوراهای مردمی در انقلاب فوریه برعلیه روسیه تزاری بود. به تجاربی در این خصوص توجه کنید: |
| طبق آمار صادره از فرماندهی ارتش آزادیبخش ملی ایران آمار اسرای طرف درگیر در عملیات چلچراغ بیشاز ۱۵۰۰ تن بوده است که شامل سطوح فرماندهی تیپها و لشکرهای جمهوری اسلامی شدند.
| |
|
| |
|
| بیش از ۸۰۰۰ تن از نیروهای جمهوری اسلامی ایران در این عملیات کشته و مجروح شدند.
| | «طی چند ماه بلشویکها توانستند رهبری را در دو شورای بانفوذ پتروگراد و مسکو به دست گیرند. اقدامات دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی<ref>[https://history-maps.com/fa/story/Russian-Revolution مقاله انقلاب روسیه سایت history map]</ref> برای رویارویی با اقدامات لنین و بلشویکها ناکام ماند. کمونیستها (حزب بلشویک) پرشمار نبودند، اما با تکیه بر شبکه فعالی از اعضای با ایمان، که لنین آنها را "انقلابیون حرفهای" میخواند، قادر بودند تا ۲۵هزار نفر را در پتروگراد مسلح کنند. |
|
| |
|
| آمار کشته شدگان ارتش آزادیبخش ملی ۶۷ نفر ذکر شده است.
| | در شامگاه ۲۴ اکتبر بلشویکها در پتروگراد قیام مسلحانه اعلام کردند. "گاردهای سرخ"، دستههای مسلح کارگران، سربازان و روشنفکران به پادگانها و ادارههای دولتی حمله بردند، مراکز حساس را به تصرف درآوردند و وزرای دولت موقت را در "کاخ زمستانی" دستگیر کردند. |
|
| |
|
| آمار مجروحین ارتش آزادیبخش ملی ۶۴۲ تن ذکر شده است.
| | در پاسخ به فراخوان لنین و بلشویکها که شعار "تمام قدرت برای شوراها" را طرح کرد، "کنگره سراسری شوراهای روسیه" با بلشویکها اعلام همبستگی کرد...» |
|
| |
|
| === غنائم به دست آمده از عملیات چلچراغ: === | | === ضرورت تشکیل شوراهای مردمی در مبارزات سیاسی === |
| غنائم بدست آمده از دو لشکر جمهوری اسلامی حدود ۲ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
| | وقتی به تاریخ شکلگیری و تکامل شوراهای مردمی نگاه میکنیم، یکی از مناسبترين اشکال مبارزه با شرایط خفقان ناشی از دیکتاتوریها نیز تشکیل شوراهای مردمی است. اگر جو خفقان و سرکوب را نیز یک فاجعه اجتماعی که بنیانهای دموکراتیک و آزادیهای اجتماعی را ویران میکند در نظر بگیریم، ضرورت همکاری مردمی که خواهان آزادی هستند و از جو خفقان رنج میبرند، اینرا ایجاب میکند که با هم در مقابل ارگانهای سرکوب متحد شوند. این اتحاد میتواند در شوراهای مردمی نهادینه شود تا بتواند روابط ومناسبات شورايي رابين گروههای اجتماعی برقرار کند وهمه نيروها را متشكل سازد . در واقع باید از خود بپرسیم که آیا بدون مشارکت مردم در شکل دهی حکومت و نهادهای آن میتوان حاکمیت مردمی را تضمین کرد؟ |
| [[پرونده:غنائم عملیات چلچراغ ارتش آزادیبخش ملی ایران.JPG|جایگزین=غنائم عملیات چلچراغ|بندانگشتی|غنائم عملیات چلچراغ]]
| |
| اين غنائم شامل موارد زیر بود:
| |
| * ۵۴ فروند تانک.
| |
| * ۴۸ دستگاه زره پوش.
| |
| * ۳۳ قبضه توپ.
| |
| * سه دستگاه زره پوش مجهز به توپهای راداری شليكا.
| |
| * انواع سلاح شامل توپ ۱۰۶ میلیمتری ، موشک اندازهای کاتیوشا ، مالیوتکا و تاو ٬ دراگون و خودروهای حامل انواع این موشکها.
| |
| * صدها دستگاه خودرو مخابراتی ترابری و لوجستیکی.
| |
| * هزاران قبضه سلاحهای سبک و نیمه سنگین انفرادی و اجتماعی و خمپاره انداز.
| |
|
| |
|
| === آمار نیروهای جمهوری اسلامی: ===
| | قطعا پاسخ منفی است. چون در غیر اینصورت ناچار از پذیرفتن گروهی از جامعه هستیم که در بهترین حالت مدعی حاکمیت برای مردم هستند و نه حکومت مردم بر مردم |
| نیروهای جمهوری اسلامی که در عملیات چلچراغ مورد تهاجم قرار گرفتند شامل ، ۵۳ گردان «بیش از ۶۱۰۰۰ تن» از نیروهای ارتش و سپاه بودند.
| |
|
| |
|
| === آمار نيروهاى اارتش آزادیبخش ملی ایران در عمليات چلچراغ: === | | == منابع == |
| در عمليات چلچراغ ۲۲ تیپ رزمی و پشتیبانی ارتش آزادیبخش شركت داشتند.
| |
| | |
| === مواضع تسخیر شده در عملیات چلچراغ: ===
| |
| تسخیر قرارگاه لشکر ۶۱ ارتش ، قرارگاه تاکتیکی لشکر ۱۱ سپاه پاسداران ، قرارگاه تیپ ۲ لشکر ۶۱ ، پادگان حسین آباد ، مقر نیروهای ارتش ، ژاندارمری و سپاه و مراکز دژبانی و بیسیم و تلفن <u>FX</u> و کلیه ی انبارها و مراکز استقرار لشکر ۶۱
| |
| [[پرونده:اسرای عملیات چلچراغ ارتش آزادیبخش ملی ایران.JPG|جایگزین=اسرای عملیات چلچراغ|بندانگشتی|اسرای عملیات چلچراغ]]
| |
| | |
| === آمار گردانهای تسخیر شده در عملیات چلچراغ ===
| |
| # 1گردان ۱۰۵ لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان ۲۰۵ لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران (نیروی کمکی اعزامی از شمال صالح آباد)
| |
| # گردان 305 بهشتی ( از لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران)
| |
| # گردان 505 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان 605 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان 705 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان 805 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان ادوات لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # گردان توپخانهی لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
| |
| # قسمتی از نیروهای تیپ قائم یاسوج از سپاه پاسداران
| |
| # گردان ۲۳۳ توپخانه از گروه ۴۴ توپخانهی اصفهان مأمور خدمت در منطقه ی مهران
| |
| # گردان ۴۷۳ موشکی کاتیوشا از گروه ۴۴ توپخانه ی اصفهان مأمور خدمت در منطقه ی مهران
| |
| # گردان ۵۲۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۴۱۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۴۲۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۴۲۲ تانک از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۷۲۲ تانک از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۱۵۲ تانک از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۲۵۲ سوارزرهی از لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۴۵۲ تانک از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۹۷۰ تکاور از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۲۸۳ توپخانه از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۵۵۳ توپخانه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان مهندسی لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان مخابرات لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # ردان آماد و ترابری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان تعمیر و نگهداری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان بهداری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
| |
| # گردان ۳۹۱ تکاور از لشکر ۸۵ ذوالفقار (یا همان گارد جاویدان شاه) نیروی کمکی اعزامی از پشت ارتفاعات کانیسخت
| |
| # گردان ۶۸۱ تکاور از لشکر ۸۵ ذوالفقار (یا همان گارد جاویدان شاه) نیروی کمکی اعزامی از پشت ارتفاعات کانیسخت
| |
| # گردان ۲۶۷ از تیپ ضربت ۵۴، متشکل از گروهانهای زبده از لشکرهای مختلف از (قبیل لشکر ۱۲ حمزه و لشکر ۲۹ زرهی اهواز)نیروی کمکی اعزامی از قرارگاه غرب
| |
| # گردان ۱۹۷ از تیپ ضربت ۵۴ (نیروی کمکی از قرارگاه غرب)
| |
| # گردان ۹۹۷ از تیپ ضربت ۵۴ (نیروی کمکی از قرارگاه غرب)
| |
| # گردان ۹۸۷ تیپ ۱ لشکر ۶۱ مأمور خدمت در تیپ ۳ (نیروی کمکی اعزامی از تیپ ۳)
| |
| # گردان ۳۶۳ توپخانه ی لشکر ۶۱ زرهی
| |
| # یک آتشبار از گردان ۱۱۳ گروه ۴۴ توپخانهی اصفهان
| |
| # یک آتشبار از گردان ۹۸۳ گروه ۴۴ توپخانهی اصفهان
| |
| | |
| == فرماندهی عملیات چلچراغ: ==
| |
| عملیات چلچراغ مستقیما توسط مسئول [[شورای ملی مقاومت ایران]] و فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی آقای [[مسعود رجوی]] فرماندهی شد.
| |
| | |
| فرمان آتش و پیشروی در عملیات چلچراغ که ۲۲ تیپ رزمی و پشتیبانی [[ارتش آزادیبخش ملی ایران]] در آن شرکت داشتند ،در ساعت ۱۱:۲۰ دقیقهی شنبه شب ۲۸ خرداد توسط خانم مریم رجوی (جانشین فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی ایران) از پشت بیسیمها اعلام شد.
| |
| [[پرونده:انعکاس تلویزیون ان بی سی آمریکا از عملیات چلچراغ.jpg|جایگزین=انعکاس تلویزیون ان بی سی آمریکا از عملیات چلچراغ|بندانگشتی|انعکاس تلویزیون ان بی سی آمریکا از عملیات چلچراغ]]
| |
| | |
| == تیتر برخی رسانه های بین المللی در رابطه با عملیات چلچراغ: ==
| |
| پس از فتح مهران توسط ارتش آزادیبخش در عملیات چلچراغ خبرنگاران خارجی وارد منطقه جنگی شده و به تهیه خبر پرداختند. از جمله ی این رسانه ها تلویزیون سی ان ان، شبکه یک فرانسه ، تلویزیون ان بی سی آمریکا و برخی دیگر از روزنامه ها نام برد. تیتر برخی رسانه های بینالمللی در رابطه با عملیات چلچراغ چنین بود
| |
| * ارتش آزادیبخش ناظران غربی را مبهوت کرد!
| |
| | |
| * ارتش آزادیبخش بر سر میز تعیین سرنوشت ایران صاحب کرسی شد.
| |
| * اپوزسیون ایران بیش از همه قوی و بیش از همه جدی.
| |
| *
| |
| این رسانه ها همچنین به مصاحبه با برخی از فرماندهان سپاه در عملیات چلچراغ اسیر شده بودند، پرداختند.[[پرونده:انعکاس کانال یک فرانسه از عملیات چلچراغ.jpg|جایگزین=انعکاس کانال یک فرانسه از عملیات چلچراغ|بندانگشتی|انعکاس کانال یک فرانسه از عملیات چلچراغ]]
| |
| | |
| === مصاحبه با سرهنگ توپخانه علی اکبر غلامرضایی (اسیر در عملیات چلچراغ) ===
| |
| [[پرونده:دو فرمانده ارتش ایران اسیر شده در عملیات چلچراغ.PNG|جایگزین=دو فرمانده ارتش ایران اسیر شده در عملیات چلچراغ|بندانگشتی|دو فرمانده ارتش ایران اسیر شده در عملیات چلچراغ]]<blockquote>'''سؤال:''' ارزیابی شما از ابعاد عملیات بزرگ چلچراغ چیست؟ '''جواب:''' ارزیابی من این هست که عملیات خیلی غافلگیرانه و با یک آتش تهیهی بسیار بسیار قوی شروع شد. سپس عملیات تاکتیکی حدودا گازانبری و تک به قسمتهای مختلف صورت گرفت. یگانها تا آنجا که میشد مقداری مقاومت نشان دادند و بعد نیروهای احتیاط هم وارد عمل شدند. با اینهمه در ساعت ۵:۹ دقیقه صبح تقریبا کلیهی آن قسمتهایی که عملیات انجام شده بود ، منهدم و افراد اقدام به فرار نمودند. من فکر میکنم که تعداد یگانهای ارتش آزادیبخش که تک کردند بسیار زیاد بودند و به همین جهت بود که توانستند در ظرف کمتر از 21ساعت ، به کلیهی هدفهای خودشان برسند و منطقهی عمومی مهران ، خود شهر و ارتفاعات شمالی و جنوبی و شرقی آن را تصرف کنند. '''سؤال:''' به نظر شما عوامل موفقیت ارتش آزادیبخش در عملیات بزرگ چلچراغ چیست؟ '''جواب:''' سرعت عمل و استفاده از اصل غافلگیری. این مسئلهی غافلگیری خیلی چشمگیر بود. مسئلهی آتش تهیهای هم که یگان تک کننده اجرا کرد ، بسیار چشمگیر بود. مسئلهی سرعت حرکات و ادامهی حرکات هم خیلی مهم بود که توانستند در مدت کمتر از 9 ساعت و نیم به هدفها دست پیدا کنند. مسئلهی روحیه و انگیزهی شدید رزمندهها برای اجرای مأموریتهای محوله در این عملیات هم ، یکی از آن "عوامل رزمی نامحسوس" بود که باید در اینجا به آن اشاره کنم. </blockquote>
| |
| | |
| === مصاحبه با سرهنگ دوم زرهی «اسماعیل بیداری» ( اسیر در عملیات چلچراغ ) ===
| |
| <blockquote>'''سؤال:''' در چه موقعیتی بودید که به اسارت رزمندگان ارتش آزادیبخش درآمدید؟ '''جواب:''' بنده با ماشینم برمیگشتم. با راننده داشتیم میآمدیم که دیدیم برادران تمام منطقه را گرفتند. منتظر شدیم تا که به ما نزدیک شدند ، بعد خودمان را تسلیم کردیم. '''سؤال:''' سربازان و افرادی که به اسارت درآمدهاند ، میگفتند که چند شب اخیر در حالت آمادهباش بودند ، شما از این آمادهباش اطلاع نداشتید؟ '''جواب:''' بله در آمادهباش بودند. چند مدتی بود که به آنها آمادهباش داده بودند. '''سؤال:''' ممکن است مضمون بخشنامهی آمادهباش را بگوئید؟ '''جواب:''' مضمون بخشنامه این بود که طی چند روز گذشته [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] وارد منطقهی مهران شدهاند ، هشیاری لازم را داشته باشید. '''سؤال:''' رزمندگان ارتش آزادیبخش گزارش دادند که وقتی شما به اسارت درآمدید ، درجههایتان را کنده بودید ، چرا اینکار را کردید؟ '''جواب:''' من داشتم برمیگشتم ، تعدادی از سربازها را در راه دیدم که از خط برمیگشتند. آنها به محض اینکه مرا میدیدند به من پرخاش میکردند. بخاطر اینکه یک مرتبه ناراحت نشوند ، درجهام را کندم که همرنگ لباس آنها شوم. '''سؤال:''' درجههایتان را کندید که خودتان را سرباز جلوه بدهید؟ '''جواب:''' خوب ، آنها در آن شرایط ناراحت بودند و ممکن بود در آن حالت با دیدن من عکسالعمل بدی نشان بدهند. '''سؤال:''' یعنی مثلاً چکار بکنند؟ '''جواب:''' مثلاً یک مرتبه به من حمله بکنند. '''سؤال:''' یعنی اینقدر سربازها از فرماندهان ارتش متنفر هستند؟ '''جواب:''' من اینطوری احساس میکردم. بخصوص که سربازی زخمی شده بود ، از برخوردش احساس کردم ممکن است این اتفاق بیفتد.</blockquote>
| |
| | |
| === مصاحبه انجام شده با سرگرد توپخانه «شمسالله یاری» ( اسیر در عملیات چلچراغ ) ===
| |
| #<blockquote>'''سؤال:''' موقعی که به اسارت درآمدید در چه موقعیتی بودید و چکار میکردید؟ '''جواب:''' موقعی که من به اسارت درآمدم، در قرارگاه تاکتیکی لشکر بودم. موقعی که به محل جمعآوری اسرا رسیدم در آنجا یک سرهنگ را دیدم که در ستاد لشکر کار میکرد و دیدم که ایشان دستگیر شده است. '''سؤال:''' اسم این سرهنگ چه بود؟ '''جواب:''' سرهنگ توپخانه علیاکبر غلامرضائی که به عنوان ریاست ستاد لشکر ۶۱ زرهی قزوین انجام وظیفه میکرد. '''سؤال:''' توضیح بدهید که آرایش نظامی لشکر ۶۱ زرهی در این منطقه چگونه بود و در زمینهی اطلاعاتی که به لشکر رسیده بود در مورد امکان تهاجم [[ارتش آزادیبخش ملی ایران]] اقدام خاصی هم صورت گرفته بود؟ '''جواب:''' آرایشی که در لشکر ۶۱ زرهی انجام شده بود ، همهی فرماندهان و آرایشدهندگان فکر میکردند که بهترین شکل است. در این آرایش همهی جوانب امر در نظر گرفته شده بود و با ردهی بالا هم هماهنگی شده بود. به نحوی که اگر عملیاتی انجام شد بتوانند بلافاصله به منطقهای که در آن رخنه ایجاد شده ، نیرو اعزام کنند. ولی با همهی این اقدامات و پیشبینیهایی که شده بود لشکر ۶۱ نتوانست در مقابل رزمندگان ارتش آزادیبخش ایستادگی نماید. '''سؤال:''' این تهاجم بر روی تصمیمگیری فرماندهان چه تأثیری گذاشت و عکسالعملشان چه بود؟ '''جواب:''' وقتی خبر رسید که تهاجم به منطقهی مهران توسط رزمندگان[[ارتش آزادیبخش ملی ایران]] انجام شده ، من خودم در اتاق عملیات بودم. در همان اتاق ، فرمانده لشکر باضافهی تعدادی از افسران دیگر هم بودند. وقتی که این خبر را فرمانده تیپ اعلام کرد ، کسانی که در آنجا بودند دچار شوک شدند. زیرا میدانستند که چون عملیات توسط [[ارتش آزادیبخش ملی ایران]] انجام شده حتماً با موفقیت روبرو خواهد شد و شکستی به دنبال نخواهد داشت. آن طرفی که مسلماً شکست خواهد خورد خود ما هستیم. '''سؤال:''' چه ارزیابی از این تهاجم گستردهی ارتش [[ارتش آزادیبخش ملی ایران]] در منطقهی مهران دارید؟ '''جواب:''' من نتیجهای که از این عملیات ارتش آزادیبخش ملی در منطقهی مهران میتوانم بگیرم این هست که ارتش آزادیبخش ملی اگر تصمیم به انجام هر عملیاتی در هر نقطهای با هر وسعتی بگیرد ، قادر به انجام آن میباشد و با شکست مواجه نخواهد شد. به همین خاطر هم هست که ارتش آزادیبخش تا آنجا که من در خاطرم هست ، تا به حال در همهی عملیات خود ، توانسته به کلیهی اهدافی که مد نظرش بوده برسد. و در هیچ کدام از آنها شکست نداشته است. به اضافه اینکه در این عملیات که به نام عملیات چلچراغ نامگذاری شده وسعت منطقهی عملیاتی بسیار بسیار قابل توجه است و این مسئله از نظر عملیات جنگی بسیار مهم است. خود این مسئله نشان میدهد که این عملیات بسیار خوب طرحریزی شده بوده و بسیار خوب هم اجرا شده و از اصل کامل غافلگیری هم برخوردار بوده است.</blockquote>
| |
| | |
| == پذیرش آتش بس توسط خمینی پس از عملیات چلچراغ: ==
| |
| | |
| مدت کوتاهی پس از تسخير شهر مهران در عمليات چلچراغ ،خمينی قطعنامه ۵۹۸ را در تاریخ ۲۷ تیر۱۳۶۷پذیرفت. یعنی بفاصله ۵۰ روز بعد از عملیات چلچراغ! این قطعنامه در ۲۹ تیر ۱۳۶۶ توسط شورای امنیت سازمان ملل برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق صادر شده بود که البته پیش از آن نیز بیانیه های بسیاری برای پایان دادن به جنگ صادر و همگی توسط عراق پذیرفته شده بودند. با این همه خمینی بر ادامه جنگ اصرار داشت و حاضر به پذیرش قطعنامهها نبود. او به فاصله کوتاهی پس از عملیات چلچراغ مجاهدین خلق بدون ذکر هیچ دلیلی اعلام کرد، آتش بس را می پذیرد.خمینی از پذیرش این قطعنامه با عنوان «[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%AC%D8%A7%D9%85_%D8%B2%D9%87%D8%B1 نوشیدن جام زهر]» یاد کرد. او در این رابطه میگوید:<blockquote>....و اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگوارى براى همه و خصوصاً براى من بود، این است که من تا چند روز قبل معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجراى آن مىدیدم؛ ولى به واسطه حوادث و عواملى که از ذکر آن فعلًا خوددارى مىکنم، و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامى کارشناسان سیاسى و نظامى سطح بالاى کشور، که من به تعهد و دلسوزى و صداقت آنان اعتماد دارم، با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم...من باز مىگویم که قبول این مسئله براى من از زهر کشنده تر است؛ ولى راضى به رضاى خدایم و براى رضایت او این جرعه را نوشیدم.<ref>[https://www.jamaran.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-12/15095-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%82%D8%A8%D9%88%D9%84-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86 وبسایت جماران- د مورد قطعنامه ۵۹۸]</ref></blockquote>'''لازم به ذکر است که خمینی پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ خواستار اعدام فرماندهان مقصر 'شکست' در جنگ شد. او بلافاصله پس از پذیرش قطعنامه دستور داد تا "دادگاه ویژه تخلفات جنگ"، بدون "رعایت هیچ یک از مقررات دست و پاگیر" مسببان "شکست جبهه اسلام" را به اعدام محکوم کند'''. <blockquote>[http://www.bbc.com/persian/iran/2014/09/140923_l39_file_iran_iraq_war '''چرا خمینی خواستار اعدام فرماندهان مقصر 'شکست' در جنگ شد؟'''] </blockquote>
| |
| === اظهارات برخی از فرماندهان جنگ در رابطه با عملیات چلچراغ و علل پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ===
| |
| <blockquote>'''سخنان اسماعیل کوثری در مورد عمیات چلچراغ''':</blockquote><blockquote>«دشمنان، توطئههای واقعاً گستردهیی را طرحریزی کرده بودند؛ چون مجاهدین قبل از عملیات فروغ جاویدان ، در مهران ، عملیاتی بهزعم خود موفقیتآمیز انجام داده بودند و شعار ”امروز مهران فردا تهران“ را هم یکی دو ماه قبل، مطرح کرده بودند. بنابراین، با در اختیار گرفتن انواع سلاحهای سنگین و نیمه سنگین همچون نفربر و غیره ، خود را سازماندهی کرده بودند. پذیرش قطعنامه از سوی حضرت امام، تمام این توطئهها را خنثی کرد». روزنامه جوان ۱۹ تیرماه ۱۳۸۷</blockquote><blockquote>'''اظهارات علی اکبر هاشمی رفسنجانی در مورد چلچراغ و علل پذیرش قطعنامه'''</blockquote>علی اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در سخنانی بطور به دلیلی اشاره میکند که پذیرش قطعنامه به سبب آن بوده است اما قابل ذکر نیست!
| |
| | |
| <blockquote>« علی اکبر هاشمی رفسنجانی: الان مصلحت نیست به مردم بگویم چرا ختم شد. امام دنبال صلحند، ما دنبال صلحیم، تصمیم گرفتیم. حالا دلیلش چی است؟ بعضیها را شما میدانید، بعضیها را هم نمیدانید و هنوز هم نمیتوانیم همه چیز را بگوئیم و یک فرماندهٴ نظامی، یک عنصر نظامی، این حقیقت را باید بپذیرد که همیشه همه چیز برای گفتن جامعه مصلحت نیست! در زمان خودش گفته خواهد شد. ملت ما ممکن است بپرسد چرا پارسال نپذیرفتید؟ چرا سه سال پیش نپذیرفتید؟ که این را البته ما توضیح دادیم که چرا نپذیرفتیم و در وقت مناسب هم قابل توضیح است. بعد از اینکه جنگ تمام شد و صلح شد خیلی بهتر میشود توضیح داد. الآن مصلحت نیست به مردم توضیح بدهیم! ». [https://www.mojahedin.org/i/news/164149 سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</blockquote><blockquote>'''سخنان سعید قاسمی از فرماندهان سپاه در مورد عملیات چلچراغ :''' </blockquote><blockquote>نامردها، پست فطرتها، قبول کردیم قطعنامه بینالمللی کثیف شما را ۵۹۸ را، که چه بشود؟ با آتشبس، سلاح را زمین گذاشتیم دستها بالا...تا آنجایی که من یادم است در دیدار با شیخ عیسی- حاج عیسی، همان آبدارچی آقا روح الله را میگویم- گفت: ”تا دو روز پس از پذیرش قطعنامه هیچی نخورد. روز اول یا دوم وقتی برایش چایی بردم و گذاشتم جلویش، گفتم آقاجان هیچی نخوردی. یک مرتبه بغضش ترکید. توی بغلم افتاد و یکساعت تمام گریه کرد. گفت: حاج عیسی چه کار کنم؟ ... در یک سال آخر جنگ، صبح که از خواب بیدار میشدیم میگفتند خبر داری؟ چه شده؟ مهران را گرفتند. بعد از گذشت ۷سال از جنگ، اسیر و غنیمت میگیرند و افتضاحی است جنگ! سازمان مجاهدین خلق وقت نمیکرد غنیمتیهای شما را جمع کند!»</blockquote><blockquote>منبع: سایت آپارات</blockquote>
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| # تلویزیون سیمای آزادی «[https://www.youtube.com/watch?v=3iNQpDnzKcg عمليات بزرگ چلچراغ - ارتش آزاديبخش درسال 66]»
| |
| <references /> | | <references /> |
| | <references group="سایت ایران آزادی" /> |
شوراهای مردمی
شوراهای مردمی، شوراهایی هستند که توسط مردم و بدون وابستگی به حکومتها تشکیل میشوند و هدف آنها کمکرسانی به مردم، بهویژه پس از فجایع طبیعی مانند سیل، زلزله، آتشسوزی و.. میباشد. اما به گواهی تاریخ در تحولات سیاسی- اجتماعی قرون گذشته نیز انجمنها و شوراهای مردمی نقش بسزایی در پیشبرد مبارزات سیاسی و ایجاد حکومتهای مردمی داشتهاند.
تاریخچه شوراهای مردمی در ایران
شورا نهادی مردمی در جامعهی مدنی مرادف با واژه انگلیسی (Council) ارگانی انتخابی جهت مشورت، قانونگذاری اداری و رکنی از ارکان اداره شهر یا جمعی همکنش در چارچوبی مشخص، است. در فرهنگ عمید آن را اینگونه تعریف میکند: هیئتی که برای مشورت کردن جمع میشوند. [۱]
شوراهای مردمی در انقلاب مشروطه
تاریخچه ایجاد شوراها و تشکلهای مردمی به انقلابهای گذشته برمیگردد و در تاریخ ایران نیز میتوانیم در «انقلاب مشروطه» شاهد آن باشیم که با نام «مراکز غیبی» و یا «انجمنهای ایالتی ولایتی» فعالیت میکردند. در اواخر دوره ناصرالدینشاه و اوایل حکومت مظفرالدینشاه عدهای از روشنفکران و گروهی از کارگزاران حکومتی که با کشورهای اروپایی در ارتباط بودند و علل واپسماندگی سیاسی و اجتماعی ایران را در نبود قانون و محترم نشمردن آزادیهای فردی میدانستند، بتدریج زمزمه اصلاحات را شروع کردند. این اصلاحات بر سه پایه اصلاح قانون مدنی، اصلاح ساختار حکومت دربار و جلوگیری از دخالت بیگانگان بنا شده بود.
میرزاملکم ناظمالدوله که موسس فراموشخانه و سپس تشکیل «مجمعآدمیت»، از بنیانگذاران هستههای اولیه انجمنها در ایران محسوب میشود.
در واقعه قرارداد رژی و تحریم تنباکو نیز شاهد خیزشهای مردمی و تشکیل هستههای اولیه انجمنها (شوراهای مردمی) هستیم. قرارداد انحصار تنباکو یکی از موارد بمیان کشیدن مردم و کمک به ایجاد تشکّلهای مردمی بود.
همبستگی اجتماعی
در جامعههای مدرن یا سنتی، همبستگی اجتماعی از الزامات یک جامعه بهحساب میآید و بهواسطه آن در ابعاد و جنبههای مختلف، میتوان یک جامعه را در کنار جوامع دیگر هویت داد و آنرا خودبسنده کرد. جمهوریهای دموکراتیک که محصول اراده اکثریت مردم هستند عموماً هم محصول همبستگی اجتماعیاند و هم از ظرفیتهای این خصلت جامعه در زمینههای مختلف بهرهمند میشوند. اما حاکمان مستبد که در ایران نمونهی آن حکومت «مطلقه و دیکتاتوری» در پوش «جمهوری اسلامی» است، نهتنها برآمده از اراده مردم نیستند، بلکه نظامی تحمیلی بر مردماند که بقایشان نه تنها بر پایه حمایتهای اجتماعی نیست، بلکه با سرکوب نهادهای مردمی و اجتماعی، همبستگی اجتماعی را تهدیدی برای بقای خود دانند و از شکلگیری و گسترش آن حمایت نمیکنند. علت این رویکرد آن است که، برخلاف حکومتهای دموکراتیک که شوراهای مردمی را نهادهایی برای تقویت پیوندهای اجتماعی
بین گروههای اجتماعی تعریف میکنند، در نظامهای خودکامه و دیکتاتوری، از آنجا که ساختار قدرت برپایه معیارهای شناخته شده دموکراتیک شکل نگرفته است، این حکومتها، پیوسته جامعه و شکلگیری تجمعهای مردمی را تهدیدی برای خود بهحساب میآورند و تلاش میکنند به روشهای مختلف پیوندهای میان مردم و گروههای اجتماعی را که مبنای اتحاد گروههای مختلف اجتماعی است را از هم بگسلند و آنها را بصورت ذرات پراکنده به حکومت مرتبط کند. برای اینکار نیز پیوسته با برجسته کردن انواع تنوع قومی، زبانی، مذهبی، جنسی و طبقاتی و تبدیل آنها به تضادهای عمده، فاصله میان گروههای اجتماعی را هرچه عمیقتر میکنند تا شکافهای میان خود با جامعه را بپوشانند و به آنها رنگ قومی و... بدهند و در نهایت در این نزاع شکل گرفته میان گروههای مختلف جامعه، بهعنوان میانجی عمل کنند و یا با سرکوب یکی به نفع دیگری، منافع مقطعی خود را پیش ببرند. بطور معمول، هدف چنین سیاستهایی، سرکوب بخشی از جامعه توسط بخش دیگر است؛ همانطور که در تاریخ دیکتاتوری فرانکو [۲]میخوانیم که با نزدیک کردن بخشی از جامعه زیر پرچم فالانژیسم [۲](حكومت ديكتاتوری توام با سركوب مخالفان و ملتگرایی پرخاشگرانه و نژادپرستی و نظامیگری) و با بنیانگذاری حزب فالانژ[۲] (حزب فاشيستی ژنرال فرانكو) ماشین کشتار و سرکوبی که هدفش حفظ بقای دیکتاتور است ایجاد میشود.
شکلگیری شوراهای مردمی
پس از فاجعه سیل سال ۱۳۹۸ در ایران، مردم به طور خودجوش اقدام به برپایی شوراهای مردمی کردند و کمکهای خود را بدون کمک دولت، خودشان به دست مردم سیلزده رساندند.
بطور معمول جبران خسارتهای مادی ناشی از فجایع طبیعی در کشورهای پیشرفته و دموکراتیک نیز زمانبر است. این جدای از خسارتهای جانی است که آسیبهای اجتماعی آن غیر قابل جبران است. به همین دلیل نقش شوراهای مردمی در کمکرسانی بسیار مهم است و در اغلب کشورهای دموکراتیک این شوراها نقش قابل توجهای ایفا میکنند و دولتها نیز از این نهادها استقبال کرده و آنها را ارج مینهند.
در فجایع چند دهه گذشته در ایران، از زلزله رودبار تا زلزله بم وکرمانشاه و سرپل ذهاب، شاهد کمکهای گسترده مردمی از سوی شوراهای مردمی که بطور خودجوش شکل گرفتند بودهایم. بطوری که بسیاری از شاهدین در شبکههای اجتماعی اذعان میکردند که اگر کمکهای مردمی نبود سرنوشت آنها نیز مشخص نبود، چون تا ماهها از طرف حکومت هیچگونه کمکی دریافت نکردند. ویرانی خانههای «مسکن مهر» در زلزله کرمانشاه و انبوهی خانههای مردم در مناطق مختلف استان و زندگی آنها در زیر چادر و بدون داشتن امکانات اولیه زندگی، آنهم پس از گذشت نزدیک به ۲سال از حادثه، بر ضرورت شکلگیری و نقش شوراهای مردمی میافزود.
عدم واکنش سریع حکومت در مقابل شرایط اسفناک آسیبدیدگان در فجایع طبیعی ۲سال گذشته در ایران (از زلزله سرپل ذهاب تا سیلهای گسترده در سراسر کشور) بطور خاص بیانگر این است که شکلگیری شوراهای مردمی، ناشی از گسست پیوندهای حاکمیت و مردم است، مردمی که با استفاده از شبکههای اجتماعی و فراخوانهای گسترده در این شبکهها اقدام به کمک رسانی به مناطق آسیب دیده کردند و از طرفی نهادهای حکومتی را مورد انتقاد شدید قرار دادند.
در همین رابطه خانم مریم رجوی رئیسجمهور منتخب آلترناتیو شورای ملی مقاومت ایران به جوانان برای تشکیل شوراهای مردمی و کمک رسانی مستقل به سیلزدگان فراخوان دادند.
سازماندهی در شوراهای مردمی
از ویژگیهای برجسته و مهم شوراهای مردمی، سازماندهی نیروهای مؤثر اجتماعی و افزودن نرخ اعتماد اجتماعی است. دراینجا، این توضیح ضروری است که تمامی شاخصهای اجتماعی اعم از مشارکت، همبستگی و اعتماد اجتماعی، شاخصهایی عینی هستند که در یک واقعیت عینی تحقق پیدا میکنند. در غیراین صورت مفاهیمی ذهنی هستند که بهمعنای واقعی موجودیت نخواهند یافت. در حقیقت سخن گفتن از شوراهای مردمی، یعنی تحقق عینی همین شاخصهای اجتماعی از طریق سازمان دهی آنها. به این معنی که اگر در یک فاجعه طبیعی مردم بخواهند به هموطنان خود کمک کنند ناگزیر از شکل دادن ساختاری هستند که تقسیم کارها، استفاده از شبکههای اجتماعی برای بسیج افکار عمومی حول فاجعه پیش آمده، جمعآوری کمکها و رساندن آنها بدست نیازمندان در آن شکل بگیرد. این ساختار همان شورای مردمی است که در صورت عدم وجود آن، مردم یا باید کمکها را به نهادهای دولتی واگذار کنند که در حکومتهای غیرمردمی درصد رسیدن آن بدست نیازمندان بسیار پایین است و یا اینکه باید بصورت فردی اقدام کنند که امکان مشارکت و کانالیزه کردن کمکها را بسیار کاهش میدهد.
اما اگر این احساس همبستگی مردمی در یک شورای مردمی که قابلیت همافزایی توانها را نیز دارد ضرب بشود، آنگاه خصلت سازماندهی کننده پیدا میکند و این شوراهای مردمی، ضمن ایجاد راههای نو و جدید، ابتکارعمل را نیز برای خدمات رسانی هرچه بهتر در دست میگیرد.
نقش شوراهای مردمی در انقلابها
گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی
در تاریخ انقلابهای مردمی که برای ایجاد تغییرات بنیادین در جامعههای دیکتاتوری شکل گرفتند، شوراهای مردمی توانایی سازمان دهی مقاومتهای مردمی را نیز به عهده گرفتند.
میتوان گفت که درحقیقت شوراهای مردمی دارای همان ساختار شوراهای مقاومت در ابعاد اجتماعیتر هستند. ساختاری که توان بالایی در سازماندهی مقاومت در مقابل نهادهای سرکوب وابسته به حکومتها را دارا هستند.
یکی از مثالهای برجسته در این خصوص، دستاوردهای شوراهای مردمی در انقلاب فوریه برعلیه روسیه تزاری بود. به تجاربی در این خصوص توجه کنید:
«طی چند ماه بلشویکها توانستند رهبری را در دو شورای بانفوذ پتروگراد و مسکو به دست گیرند. اقدامات دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی[۳] برای رویارویی با اقدامات لنین و بلشویکها ناکام ماند. کمونیستها (حزب بلشویک) پرشمار نبودند، اما با تکیه بر شبکه فعالی از اعضای با ایمان، که لنین آنها را "انقلابیون حرفهای" میخواند، قادر بودند تا ۲۵هزار نفر را در پتروگراد مسلح کنند.
در شامگاه ۲۴ اکتبر بلشویکها در پتروگراد قیام مسلحانه اعلام کردند. "گاردهای سرخ"، دستههای مسلح کارگران، سربازان و روشنفکران به پادگانها و ادارههای دولتی حمله بردند، مراکز حساس را به تصرف درآوردند و وزرای دولت موقت را در "کاخ زمستانی" دستگیر کردند.
در پاسخ به فراخوان لنین و بلشویکها که شعار "تمام قدرت برای شوراها" را طرح کرد، "کنگره سراسری شوراهای روسیه" با بلشویکها اعلام همبستگی کرد...»
ضرورت تشکیل شوراهای مردمی در مبارزات سیاسی
وقتی به تاریخ شکلگیری و تکامل شوراهای مردمی نگاه میکنیم، یکی از مناسبترين اشکال مبارزه با شرایط خفقان ناشی از دیکتاتوریها نیز تشکیل شوراهای مردمی است. اگر جو خفقان و سرکوب را نیز یک فاجعه اجتماعی که بنیانهای دموکراتیک و آزادیهای اجتماعی را ویران میکند در نظر بگیریم، ضرورت همکاری مردمی که خواهان آزادی هستند و از جو خفقان رنج میبرند، اینرا ایجاب میکند که با هم در مقابل ارگانهای سرکوب متحد شوند. این اتحاد میتواند در شوراهای مردمی نهادینه شود تا بتواند روابط ومناسبات شورايي رابين گروههای اجتماعی برقرار کند وهمه نيروها را متشكل سازد . در واقع باید از خود بپرسیم که آیا بدون مشارکت مردم در شکل دهی حکومت و نهادهای آن میتوان حاکمیت مردمی را تضمین کرد؟
قطعا پاسخ منفی است. چون در غیر اینصورت ناچار از پذیرفتن گروهی از جامعه هستیم که در بهترین حالت مدعی حاکمیت برای مردم هستند و نه حکومت مردم بر مردم
منابع