مصطفی صالحی: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه | اندازه جعبه = | عنوان = | نام = مصطفی صالحی |...» ایجاد کرد) |
|||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
}} | }} | ||
'''مصطفی صالحی،''' (زاده ۱۳۶۶ در نجفآباد اصفهان - درگذشته ۱۵ مرداد ۱۳۹۹) از دستگیرشدگان [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶]] بود که در روز چهارشنبه ۱۵ مرداد به حکم قوه قضائیه اعدام شد. نزدیکان او گفتند که ۲۴ ساعت پیش از اعدام، هیچ خبری از وی نداشتند. مصطفی صالحی از اهالی شهرک کهریزسنگ از توابع شهر نجفآباد اصفهان، یک کارگر ساختمانی بود که زندگی سخت و فقیرانهای داشت. اتهام مصطفی صالحی قتل و درگیری با مأموران سرکوبگر بود. وی این اتهام را نپذیرفت و اعلام کرد که هیچکس را به قتل نرسانده است.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran-53660716 مصطفی صالحی اعدام شد]</ref> مصطفی صالحی پس از بررسیهای اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] پروندهی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد میگوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیدهایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم.<ref name=":1">[https://www.youtube.com/watch?v=jYUwgJv22Q8 مصطفی صالحی کارگر ساده] </ref> نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعترافگیری اجباری شکنجه شده بود. <ref name=":2">[https://ir.voanews.com/latestnews/iran-human-rights-453 گزارشها از اعدام مصطفی صالحی]</ref> | |||
'''مصطفی | |||
== اعدام مصطفی صالحی == | == اعدام مصطفی صالحی == | ||
خط ۶۲: | خط ۶۱: | ||
مصطفی صالحی یکی از بازداشت شدگان [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶]]، در شهر کهریزسنگ از توابع شهرستان نجف آباد اصفهان بود که در اواخر سال ۱۳۹۷ به اتهام قتل یکی از نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] و ضرب و جرح ۶ نیروی امنیتی در جریان اعتراضات و تظاهرات سراسری، در دادگاه کیفری یک استان اصفهان محاکمه شده بود.<ref name=":3">[https://per.euronews.com/2020/08/05/reactions-mostafa-salehi-executed-iran-protester واکنش به اعدام بازداشتی دی ماه ۹۶]</ref> | مصطفی صالحی یکی از بازداشت شدگان [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶]]، در شهر کهریزسنگ از توابع شهرستان نجف آباد اصفهان بود که در اواخر سال ۱۳۹۷ به اتهام قتل یکی از نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] و ضرب و جرح ۶ نیروی امنیتی در جریان اعتراضات و تظاهرات سراسری، در دادگاه کیفری یک استان اصفهان محاکمه شده بود.<ref name=":3">[https://per.euronews.com/2020/08/05/reactions-mostafa-salehi-executed-iran-protester واکنش به اعدام بازداشتی دی ماه ۹۶]</ref> | ||
دوشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۶ در ادامهی زنجیرهی این خیزش سراسری، چندین شهر استان اصفهان شاهد چنان اعتراضات گستردهای بودند که تلویزیون شبکهی خبر و خبرگزاری صدا و سیما هم به این واقعه و کشته شدن ۱۰ تن (شامل ۲ نفر از نیروهای حکومت در کهریزسنگ و نجفآباد) اعتراف کردند. صبح سه شنبه ۱۲ دی فرمانده سپاه صاحب زمان اصفهان اعلام کرد که پاسدار کشته شده در کهریزسنگ عضو نیروی هوا فضای سپاه به نام «سجاد شاهسنایی» بوده و با سلاح ساچمهزن هدف قرار گرفته است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/12/09/1958128/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF خبرگزاری تسنیم]</ref> | |||
=== دستگیری مصطفی صالحی === | |||
۸ ماه پس از آن، در ۵ مهر ۱۳۹۷ «محمدرضا توکلی»، دادستان نجفآباد اعلام کرد «قاتل» را «از همان ابتدا» شناسایی و بازداشت کردهاند و برای آنها مسجل است که این شخص به «سرویسهای جاسوسی بیگانه وصل بوده و آموزشهای لازم» را دیده است. به ادعای دادستان نجفآباد، قاتل به «قصد براندازی و اقدام علیه امنیت ملی و حکومت اسلامی» وارد اعتراضات شده است. | |||
توکلی همچنین تاکید کرد: «فرد بازداشتی به چیزی اعتراف نکرده» و بیآنکه هیچ دادگاهی برگزار شود، او را «مجرم» خطاب کرد: «مجرم بر موضوع اقرار نکرده است اما براساس شواهد و قرائن موجود و با توجه به اقاریر ضمنی قاتل» موضوع ثابت شده است و اتهامات او محاربه، افساد فیالارض، قتل عمد و ایراد ضربوجرح عمدی نسبت به سایر ماموران بوده است. اگر چه دادستان نجفآباد اشارهای به اسم این متهم نکرد اما مدعی شد «از همان ابتدا» او را دستگیر کرده بودند اما چون به چیزی اعتراف نکرده بود باید ادلهای برای اثبات اتهام او فراهم میکردند: «قاتل یک مجرم آموزشدیده است و همین موضوع کار را برای رسیدن به نتیجه و جمعآوری دلایل برای ما و نیروها مشکل میکرد. چون این شخص آموزشهای خاص دیده بود و بهراحتی نمیشد حرف از او بیرون آورد، نیروها خیلی تلاش کردند تا توانستند این دلایل را جمعآوری کنند.» | |||
پس از ۵ مهر ۹۷ تا روزهای ۲۸ و ۲۹ بهمن همان سال که در شعبه یک دادگاه کیفری اصفهان ۳ جلسه رسیدگی به پرونده برگزار شد، هیچ خبری دربارهی این موضوع منتشر نشد. در ظهر روز ۹ اسفند ۹۷ قاضی «مرادعلی نجفپور» طی مصاحبهای اعلام کرد که دادگاه پایان یافته و رای تا یک هفته پس از آن اعلام خواهد شد. (این رای هرگز به صورت عمومی اعلام نشد.) | |||
=== '''شرایط دوران زندان''' === | |||
وی در تمامی مراحل دادگاه این اتهام را رد کرده بود. او بارها در دادگاه گفته بود: «بروید شاهد بیاورید یا دستکم دوربینها را چک کنید». اولین جلسه دادگاه صالحی در ۲۸بهمن ۹۷ برگزار شد و دو سال و نیم بعد از بازداشت و حبس، توسط قضاییه ولایت فقیه اعدام شد. | |||
این زندانی سیاسی مدت ۸ماه در سلول انفرادی اطلاعات دولت آباد و ۵ماه در انفرادی با دستبند و پابند بدون زیرانداز و پتو در زیرزمین زندان دستگرد اصفهان و شرایط بسیار سخت و زیر شکنجه گذراند. غذای روزانه وی در انفرادی به اندازه یک کف دست نان خشک بوده است. مصطفی صالحی نزدیک به ۱۴ماه ممنوعالملاقات بود. | |||
بنابر گزارشها، بازجویان مصطفی صالحی که به دنبال اعتراف گیری و انجام مصاحبه تلویزیونی از وی بودند، دست و پا و دندانهای وی را شکسته و به گردن و ستون فقرات او آسیب وارد آوردند. اما او با تمام این فشار و شکنجهها همواره تکرار میکرده است که: «من بیگناهم!» <ref>[https://fa.iranfreedom.org/%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%87%D8%B1%D8%AF%D9%88-%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87/ سایت ایران آزادی]</ref> | |||
گزارش شده که در طول دادگاه نیز ۲ نمایندهی اطلاعات به نامهای «بهرامی» و «عرب» حضور داشتهاند که قاضی سخنان آنان را یادداشت میکرد و به خود مصطفی صالحی اجازه حرف زدن نمیدادند؛ تا جایی که وقتی مصطفی صالحی در دادگاه گفت: «من کاری نکردم و چیزی را گردن نمیگیرم. شما نیروی امنیتی هستید بروید قاتل را پیدا کنید...» بهرامی دو سیلی به صورت مصطفی زد و گفت: «من به هر قیمت شده باید اعدامت کنم. من به آن بالاییها قول شرف دادهام که یک نفر را از کهریزسنگ اعدام کنم.» | |||
=== ''مصطفی صالحی در جلسه دادگاه'' === | |||
به اذعان برگزار کنندگان دادگاه، مصطفی صالحی در تمام مراحل بازجویی و بازپرسی و دادگاه، اتهام تیراندازی و دستداشتن در مرگ پاسدار را رد کرده و بارها از قاضی میخواهد که دروبینهای امنیتی آن محدوده را چک کنند یا شاهد و سندی برای اثبات مدعایشان بیاورند؛ اما قاضی آنها را نادیده گرفت. | |||
بنا بر گزارشهای خبری منابع درونی حکومت، مصطفی صالحی در دادگاه داشتن مهارت استفاده از سلاح، داشتن سلاح، تیراندازی به مامور و حتی سواد کافی برای انجام کارهای اطلاعاتی و یا راهاندازی اعتراضات را که به آن متهم شده بود رد میکند؛ اما دادگاه این موارد را هم با استناداتی عجیب نادیده میگیرد.<ref>[https://www.imna.ir/news/367926/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D9%81%D8%AA%D9%84-%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF خبرگزاری ایمنا]</ref> | |||
گفتنی است اگر چه در شرح خبر دادگاه نام وکیل مقتول برده میشود اما هرگز اشارهای هم به وکیل تسخیری متهم نمیشود و هیچ نامی از او برده نشده است. وکیل پاسدار مقتول فردی به نام «عرب» بوده که درخواست قصاص برای مصطفی صالحی و اشد مجازات برای متهم ردیف دوم به نام «امرالله صالحی» میکند؛ فردی که به ادعای عرب، ادلهی وقوع جرم را از بین برده و مصطفی صالحی را هم از محل تیراندازی فراری داده است. | |||
این توضیح آشکار میکند که دادگاه هیچ مدرک جرمی مانند سلاح یا سند دیگری دال بر مجرم بودن مصطفی صالحی نداشته است. همچنین دربارهی دادگاه و حکم «امرالله صالحی» و رابطهی او با مصطفی صالحی نیز هیچ خبری منتشر نشده است. | |||
=== صدور حکم اعدام === | === صدور حکم اعدام === | ||
مصطفی صالحی پس از بررسیهای اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] پروندهی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد میگوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه | مصطفی صالحی پس از بررسیهای اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] پروندهی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد میگوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیدهایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم.<ref name=":1" /> نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعترافگیری اجباری شکنجه شده بود. <ref name=":2" /> | ||
ریاست دادگاه را مرادعلی نجفپور بر عهده داشت. اما اطلاعات مشخص و بیشتری در پی اعلام تشکیل دادگاه ارائه نشد و حتی مشخص نیست چه کسی وکالت مصطفی صالحی را برعهده داشته است.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/30767004.html مصطفی صالحی، از بازداشتشدگان اعتراضات دی ۹۶، اعدام شد]</ref>[[پرونده:مصطفی ص.JPG|بندانگشتی|مصطفی صالحی در دادگاه]] | ریاست دادگاه را مرادعلی نجفپور بر عهده داشت. اما اطلاعات مشخص و بیشتری در پی اعلام تشکیل دادگاه ارائه نشد و حتی مشخص نیست چه کسی وکالت مصطفی صالحی را برعهده داشته است.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/30767004.html مصطفی صالحی، از بازداشتشدگان اعتراضات دی ۹۶، اعدام شد]</ref>[[پرونده:مصطفی ص.JPG|بندانگشتی|مصطفی صالحی در دادگاه]] | ||
خبرگزاری میزان و فارس روز چهارشنبه ۱۵ مردادماه با انتشار خبر اعدام مصطفی صالحی، وی را قاتل مدافع امنیت و یکی از کارگردانان تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، خواندند؛ اما در مقابل، فعالان حقوق بشر و فعالان کارزار مخالفت با اعدام در ایران، روند محاکمه مصطفی صالحی و صدور و اجرای حکم اعدام او را ناعادلانه خواندند. | خبرگزاری میزان و فارس روز چهارشنبه ۱۵ مردادماه با انتشار خبر اعدام مصطفی صالحی، وی را قاتل مدافع امنیت و یکی از کارگردانان تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، خواندند؛ اما در مقابل، فعالان حقوق بشر و فعالان کارزار مخالفت با اعدام در ایران، روند محاکمه مصطفی صالحی و صدور و اجرای حکم اعدام او را ناعادلانه خواندند. | ||
استفادهی نیروهای امنیتی و قوه قضائیه رژیم ایران از روش اعترافگیری اجباری در جریان بررسی پروندهی متهمان سیاسی و امنیتی، سالهاست که مورد انتقاد فعالان و نهادهای حقوق بشری بوده؛ و بهعنوان عامل نقض عادلانه بودن روند دادرسی در قوه قضائیه رژیم ایران و استقلال این نهاد محسوب شده است | استفادهی نیروهای امنیتی و قوه قضائیه رژیم ایران از روش اعترافگیری اجباری در جریان بررسی پروندهی متهمان سیاسی و امنیتی، سالهاست که مورد انتقاد فعالان و نهادهای حقوق بشری بوده؛ و بهعنوان عامل نقض عادلانه بودن روند دادرسی در قوه قضائیه رژیم ایران و استقلال این نهاد محسوب میشود. | ||
کارزار مخالفت با اعدام در ایران که طی یک ماه گذشته بر فعالیت خود افزوده بود، امیدوار بود که پس از بهراه انداختن طوفان توئیتری [[اعدام نکنید]] در ۲۴ تیرماه ۹۹ که در عمل با پذیرش درخواست اعاده دادرسی، ۳ متهم محکوم به اعدام تظاهرات آبان ماه ۱۳۹۸ مواجه شد، اینبار هم با تعویق حکم اعدام مصطفی صالحی توسط قوه قضائیه رژیم ایران اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی به تعویق بیفتد.<ref name=":3" /> | |||
=== تولید فیلم مبهم سفارشی === | |||
همزمان با اعلام خبر اعدام مصطفی صالحی، یک وبسایت وابسته به حکومت به نام «پایگاه خبری صاحب نیوز»، ویدئویی به طول ۲ دقیقه و ۳۵ ثانیه با عنوان «مجازات اشرار،مطالبه مردم» منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: «این فیلم، بازسازی بخشی از صحنه جنایت ... است.» اما این کلیپ کوتاه هم بیشتر به ابهامات دادگاه و روند قضایی آن افزود. در این ویدئو که گویا با هدف اثبات اتهام و «اعتراف» مصطفی صالحی تولید شده بود، خود متهم یک ناظر است و شاهدانی هم که صحبت میکنند، صحنه را ضد و نقیض یکدیگر توصیف میکنند. | |||
''شاهد اول میگوید مصطفی در حال دویدن به سمت جلو شلیک میکرده است.'' | |||
مصطفی صالحی در فیلم میگوید در اعتراضات «در کوچه سوم» حضور داشته، اما شاهد اول او را در جایی دیگر و در حال شلیک «به صورت نیم خیز» و «در حال دویدن به میان جمعیت» توصیف میکند. | |||
این در حالی است که چند ثانیه پس از آن، شاهد دوم ادعا میکند که مصطفی «روی زمین» یا «روی پشت بام مغازه» به صورت «دراز کش» در حال شلیک بوده! سپس استدلال میکند که اگر میایستاد «مامورین قشنگ میبینند!»؛ بنابراین «به صورت دراز کش» شلیک میکند. | |||
''شاهد دوم ۶ بار تکرار میکند که مصطفی صالحی به صورت درازکش شلیک میکرد.'' | |||
شاهد دوم همچنین اضافه میکند که زن جوان ۱۸ سالهای هم «همینجا» [در پیاده رو] در کنار مصطفی ایستاده بوده که به او میگفته «بزن! پس چکار میکنی؟! چرا نمیزنی؟!» و صالحی به او پاسخ داده که «حرف نزن! هولم نکن!»<ref>[https://sahebnews.ir/1014912/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D9%81%D8%AA%D9%84.htm سایت صاحبنیوز]</ref> | |||
=== اقدامات پس از اجرای حکم اعدام === | |||
'''حکم دیه، پس از قصاص و اعدام''' | |||
در ۶ شهریور ماه ۱۳۹۹ (دو هفته پس از اعدام) همسر مصطفی صالحی به دادگاه احضار شده و به وی ابلاغ شده است که باید مبلغ ۴۲۵میلیون تومان دیه بهخاطر کشته شدن پاسدار «سجاد شاهسنایی» و سایر مأمورانی که در درگیری با مردم و جوانان در قیام دیماه ۹۶ زخمی شدهاند، بپردازند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%84-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%87-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> | |||
'''افزایش مبلغ دیه و تهدید به مصادره اموال خانواده مصطفی صالحی''' | |||
خانواده مصطفی صالحی دوباره روزهای ۱۹ و ۲۰ شهریور ماه به دادگاه انقلاب اصفهان احضار شده و به آنها ابلاغ شدهاست که مبلغ دیه به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و این مبلغ باید در اسرع وقت پرداخت شود. در ادامه نیز خانواده را در صورت عدم پرداخت دیه به مصادرهی خانه، باغ و اموال تهدید کردند.<ref>[https://fa.iranfreedom.org/%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%84-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D9%88/ سایت ایران آزادی]</ref> | |||
'''واکنش شورای ملی مقاومت و مریم رجوی''' | |||
شورای ملی مقاومت ایران طی اطلاعیهای این حکم را «انتقام محکومیت جهانی» دانست و طی اطلاعیهای ضمن محکوم کردن این عمل، از قول مریم رجوی، رئیس جمهوری منتخب این شورا برای دوران انتقال حاکمیت به مردم ایران، نوشت: «حكم نفرتانگيز قضاييه آخوندها عليه همسر و فرزندان مصطفي صالحی نشان میدهد قساوت و بیرحمی آخوندهای حاكم حد و مرز نمیشناسد. همانها كه تحت عنوان خانواده برای مجاهدين اشك تمساح میريزند، از زن داغدار و كودكان يتيم، دستمزد اعدام همسر و پدر آنها را میطلبند. ننگ و عار بر اين رژيم و همهی پشتيبانان و مزدورانش باد. اين رژيم بايد از جامعه جهانی طرد شود. سكوت و بیعملی، نادیده گرفتن ارزشهايی است که جامعه بشری میلیونها قربانی برای آنها داده است.»[۱۸] | |||
== واکنشها به اعدام مصطفی صالحی == | == واکنشها به اعدام مصطفی صالحی == | ||
=== سازمان عفو بینالملل === | === سازمان عفو بینالملل === | ||
سازمان عفو بین الملل در روز ۱۶مرداد ۱۳۹۹، در رابطه با اعدام مصطفی صالحی بیانیهای صادر کرد که در این بیانیه آمده است:[[پرونده:مصطفی صالحی با فرزندانش.JPG|بندانگشتی|280x280پیکسل|دو فرزند مصطفی صالحی در کنار عکس پدرشان]]«عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را که بامداد سهشنبه ۱۴مرداد در زندان اصفهان اجرا شد، محکوم میکند. این حکم در حالی اجرا شد که نگرانیهای جدی در خصوص دادرسی ناعادلانه از جمله شکنجه و سایر بدرفتاریها و محرومیت از دسترسی به وکیل انتخابی در مرحله تحقیقات وجود داشت. مقامات ایرانی در استفاده از مجازات اعدام سوابق ناگواری دارند. اعدام مصطفی صالحی بار دیگر نشان میدهد که مقامات ایران بیشتر بهدنبال انتقام جویی هستند، نه عدالت. اعدام مصطفی صالحی نگرانی از سرنوشت محمد بسطامی، هادی کیانی، عباس محمدی، مجید نظری و مهدی صالحی، ۵ معترض دیگر را که در رابطه با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ محکوم به اعدام شدهاند، افزایش میدهد. عفو بینالملل، بدون استثناء با مجازات اعدام مخالف است. این سازمان برای لغو کامل مجازات اعدام تلاش میکند». <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B9%D9%81%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA% عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را محکوم کرد]</ref> | سازمان عفو بین الملل در روز ۱۶مرداد ۱۳۹۹، در رابطه با اعدام مصطفی صالحی بیانیهای صادر کرد که در این بیانیه آمده است:[[پرونده:مصطفی صالحی با فرزندانش.JPG|بندانگشتی|280x280پیکسل|دو فرزند مصطفی صالحی در کنار عکس پدرشان]]<blockquote>«عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را که بامداد سهشنبه ۱۴مرداد در زندان اصفهان اجرا شد، محکوم میکند. این حکم در حالی اجرا شد که نگرانیهای جدی در خصوص دادرسی ناعادلانه از جمله شکنجه و سایر بدرفتاریها و محرومیت از دسترسی به وکیل انتخابی در مرحله تحقیقات وجود داشت. مقامات ایرانی در استفاده از مجازات اعدام سوابق ناگواری دارند. اعدام مصطفی صالحی بار دیگر نشان میدهد که مقامات ایران بیشتر بهدنبال انتقام جویی هستند، نه عدالت. اعدام مصطفی صالحی نگرانی از سرنوشت محمد بسطامی، هادی کیانی، عباس محمدی، مجید نظری و مهدی صالحی، ۵ معترض دیگر را که در رابطه با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ محکوم به اعدام شدهاند، افزایش میدهد. عفو بینالملل، بدون استثناء با مجازات اعدام مخالف است. این سازمان برای لغو کامل مجازات اعدام تلاش میکند». <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B9%D9%81%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA% عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را محکوم کرد]</ref></blockquote> | ||
=== '''پارلمان اروپا''' === | === '''پارلمان اروپا''' === | ||
دوستان ایران آزاد در پارلمان اروپا طی یک بیانیه فوری اعدام مصطفی صالحی از دستگیر شدگان قیام دی۹۶ را محکوم کردند. در این بیانیه آمده است:<blockquote>«صبح زود امروز، چهارشنبه | دوستان ایران آزاد در پارلمان اروپا طی یک بیانیه فوری اعدام مصطفی صالحی از دستگیر شدگان قیام دی۹۶ را محکوم کردند. در این بیانیه آمده است:<blockquote>«صبح زود امروز، چهارشنبه ۵ اوت۲۰۲۰، رژیم ایران مصطفی صالحی را در زندان دستگرد اصفهان بدار آویخت. صالحی ۳۰ساله یکی از زندانیانی بود که بهدنبال قیام دسامبر۲۰۱۷ - ژانویه۲۰۱۸ در کهریزسنگ، اصفهان دستگیر شد. وی به جرم "رهبری شورشهای کهریزسنگ در نجف آباد" دستگیر و متعاقباً به اعدام محکوم شد.</blockquote><blockquote>اکنون، معترضان دستگیر شده در قیامهای از دسامبر ۲۰۱۷-ژانویه ۲۰۱۸ و از نوامبر-دسامبر ۲۰۱۹ به اعدام محکوم میشوند که اعدام مصطفی صالحی اولین اقدامات غیرانسانی از این نوع است.</blockquote><blockquote>با توجه به این حوادث، ما توجه شما را به استمرار نقض حقوقبشر در ایران، بهویژه اعدام یکی از تظاهرکنندگان جلب میکنیم. ما بهشدت نگران بدرفتاری و شکنجه دستگیر شدگان اعتراضات ضد رژیم و احکام اعدام برای آنها هستیم.</blockquote><blockquote>ما شدیداً این احکام علیه شهروندان ایرانی بهدلیل شرکت در اعتراضات را محکوم میکنیم و خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط این زندانیان و متوقف شدن فوری این اعدامها هستیم.</blockquote><blockquote>ما به فوریت از آقای جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا میخواهیم که اعدام مصطفی صالحی را بهشدت محکوم کرده و از رژیم ایران بخواهد که به حقوق شهروندان در آزادی بیان و آزادی اجتماعات احترام بگذارد و آزادی بازداشت شدگان قیامها را تضمین کند. بنابراین، ما درخواست اعزام هیأت حقیقتیاب به زندانهای ایران را داریم تا گزارشی از وضعیت بازداشت شدگان قبل اینکه تعداد بیشتری از معترضان اعدام شوند، تهیه شود.</blockquote><blockquote>سکوت و بیعملی در مقابل نقض حقوقبشر نتیجه عکس دارد و توسط تهران بهعنوان یک چراغ سبز از اتحادیه اروپا برای ادامه در برابر نقضهای گسترده حقوقبشر تلقی میشود. ما مجدداً موضع اظهار شده خود را تأیید میکنیم که روابط اتحادیه اروپا با ایران باید منوط به توقف اعدامها و پیشرفت آشکار در وضعیت حقوقبشر باشد.</blockquote><blockquote>خالصانه، میلان زور، رئیس مشترک دوستان یک ایران آزاد - پارلمان اروپا»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87-%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%B4%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%DB%B9%DB%B6 بیانیه فوری دوستان ایران آزاد]</ref></blockquote> | ||
=== اطلاعیه [[شورای ملی مقاومت ایران]] === | === اطلاعیه [[شورای ملی مقاومت ایران]] === | ||
شورای ملی مقاومت ایران در مورد اعدام مصطفی صالحی اطلاعیهای صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:[[پرونده:صالحی ص.JPG|بندانگشتی|خاکسپاری شبانه مصطفی صالحی توسط مأموران اطلاعات]]<blockquote>'''«''' اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت و جلوگیری از خیزشهای مردمی فراخوان خانم مریم رجوی به ملل متحد برای محکومیت این اعدام و بازدید از زندانهای | شورای ملی مقاومت ایران در مورد اعدام مصطفی صالحی اطلاعیهای صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:[[پرونده:صالحی ص.JPG|بندانگشتی|خاکسپاری شبانه مصطفی صالحی توسط مأموران اطلاعات]]<blockquote>'''«''' اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت و جلوگیری از خیزشهای مردمی فراخوان خانم مریم رجوی به ملل متحد برای محکومیت این اعدام و بازدید از زندانهای ایران»</blockquote><blockquote>فاشیسم دینی حاکم بر ایران صبح امروز دست به جنایت جدیدی زد و مصطفی صالحی از زندانیان قیام دیماه ۹۶ را در زندان دستگرد اصفهان اعدام کرد. شهید مصطفی صالحی ۳۰ساله در کهریزسنگ اصفهان دستگیر شد و در یک دادگاه نمایشی تحت عنوان «کارگردان اغتشاشات کهریزسنگ نجفآباد» به اعدام محکوم شد.</blockquote><blockquote>خانم [[مریم رجوی]] رئیس جمهور برگزیده مقاومت ایران اعدام وحشیانه زندانی قیامی مصطفی صالحی را قویاً محکوم کرد و گفت: رژیم پلید ولایت فقیه که در اثر کارزارهای میلیونی اعدام نکنید و لغو فوری حکم اعدام، به عقبنشینی از اعدام ۸ زندانی قیام مجبور شد، با این اعدام جنایتکارانه میخواهد تلافی کند و با ایجاد جو رعب و وحشت، از بالا گرفتن خیزشهای مردمی جلوگیری کند.</blockquote><blockquote>خانم رجوی افزود ملل متحد و کشورهای عضو و سازمانها و مجامع بینالمللی باید بلادرنگ این اعدام جنایتکارانه را محکوم کنند. هیات بینالمللی حقیقتیاب برای بازدید از زندانهای ایران و دیدار با زندانیان بیش از هر زمان ضروری است.»</blockquote><blockquote>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</blockquote><blockquote>۱۵مرداد۱۳۹۹ (۵اوت۲۰۲۰)<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B9%D8%A8-%D9%88%D8%AD%D8%B4%D8%AA-%D9%88%D8%AC%D9%84%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AE%DB%8C%D8%B2%D8%B4%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت] </ref></blockquote> | ||
=== '''سخنگوی مجاهدین''' === | === '''سخنگوی مجاهدین''' === | ||
خط ۹۱: | خط ۱۴۴: | ||
ساعتی پس از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی، گروهی از فعالان سیاسی و حقوق بشر و همچنین کاربران شبکههای اجتماعی، به اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی واکنش نشان دادند. | ساعتی پس از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی، گروهی از فعالان سیاسی و حقوق بشر و همچنین کاربران شبکههای اجتماعی، به اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی واکنش نشان دادند. | ||
مجید توکلی، از فعالان سیاسی در ایران، نوشته است که درخواست لغو مجازات اعدام یک خواسته مداوم است و این اعدام جامعه مدنی را | مجید توکلی، از فعالان سیاسی در ایران، نوشته است که درخواست لغو مجازات اعدام یک خواسته مداوم است و این اعدام جامعه مدنی را دلسرد نمیکند. | ||
محمود امیریمقدم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، نیز از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی انتقاد کرد و نوشت که آقای صالحی قربانی سیاست ارعاب حکومت شد.<ref name=":0" /> | محمود امیریمقدم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، نیز از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی انتقاد کرد و نوشت که آقای صالحی قربانی سیاست ارعاب حکومت شد.<ref name=":0" /> | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۵۶: | ||
این ۵ نفر با اسامی مهدی صالحی قلعهشاهرخی، محمد بسطامی، عباس محمدی، مجید نظریکندری و هادی کیانی، بر اساس گفتهی سازمانهای حقوق بشری در ارتباط با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶، بازداشت گردیده؛ و هر کدام به جرم محاربه و قیام مسلحانه علیه حکومت جمهوری اسلامی به دو بار اعدام محکوم شدهاند. متهمان حداقل یک سال و گاه تا ۲ سال پس از تظاهرات دی ماه بازداشت شدهاند. <ref name=":0" /> | این ۵ نفر با اسامی مهدی صالحی قلعهشاهرخی، محمد بسطامی، عباس محمدی، مجید نظریکندری و هادی کیانی، بر اساس گفتهی سازمانهای حقوق بشری در ارتباط با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶، بازداشت گردیده؛ و هر کدام به جرم محاربه و قیام مسلحانه علیه حکومت جمهوری اسلامی به دو بار اعدام محکوم شدهاند. متهمان حداقل یک سال و گاه تا ۲ سال پس از تظاهرات دی ماه بازداشت شدهاند. <ref name=":0" /> | ||
اگرچه ابعاد اعتراضات و تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، از جمله شمار واقعی معترضانی که کشته شدند؛ و تعداد کسانی که در این اعتراضات دستگیر شدند هنوز مشخص نشده است؛ اما طبق برآورد نهادهای حقوق بشری و فعالان سیاسی در سراسر ایران دستکم ۲۵ تن کشته و حدود ۵ هزار نفر نیز بازداشت شدند.<ref>[ | اگرچه ابعاد اعتراضات و تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، از جمله شمار واقعی معترضانی که کشته شدند؛ و تعداد کسانی که در این اعتراضات دستگیر شدند هنوز مشخص نشده است؛ اما طبق برآورد نهادهای حقوق بشری و فعالان سیاسی در سراسر ایران دستکم ۲۵ تن کشته و حدود ۵ هزار نفر نیز بازداشت شدند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%87-%DB%B9%DB%B6-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF/a-54440869 سایت دویچه وله]</ref> | ||
=== کارزار اینترنتی بر ضد اعدام === | === کارزار اینترنتی بر ضد اعدام === | ||
پس از آن که غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوهی قضائیه رژیم ایران، اعلام کرد که دیوانعالی کشور حکم اعدام ۳ نفری را که در تجمعهای آبان سال گذشته در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین حضور داشتند، تأیید کرده است، کاربران شبکههای اجتماعی با بهراه انداختن طوفان توئیتری، هشتگ #اعدام – نکنید را ترند جهانی کردند. | پس از آن که غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوهی قضائیه رژیم ایران، اعلام کرد که دیوانعالی کشور حکم اعدام ۳ نفری را که در تجمعهای آبان سال گذشته در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین حضور داشتند، تأیید کرده است، کاربران شبکههای اجتماعی با بهراه انداختن طوفان توئیتری، هشتگ #اعدام – نکنید را ترند جهانی کردند. هشتگ اعدام نکنید، با همراهی برخی از چهرههای هنری، سیاسی و ورزشی ایرانی و غیر ایرانی مواجه شد؛ و طی ۲۴ ساعت بیش از ۸ میلیون بار توئیت و ریتوییت شد و چندین ساعت در میان هشتگهای ترند و داغ جهانی قرار گرفت.<ref name=":3" /> | ||
هشتگ اعدام نکنید، با همراهی برخی از چهرههای هنری، سیاسی و ورزشی ایرانی و غیر ایرانی مواجه شد؛ و طی ۲۴ ساعت بیش از ۸ میلیون بار توئیت و ریتوییت شد و چندین ساعت در میان هشتگهای ترند و داغ جهانی قرار گرفت.<ref name=":3" /> | |||
در پی آن اعتراضات گسترده، هرچند اعدام سه معترض، امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی فعلا متوقف شده، اما سخنگوی قوه قضائیه گفته بود «گوش ما اصلا به | در پی آن اعتراضات گسترده، هرچند اعدام سه معترض، امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی فعلا متوقف شده، اما سخنگوی قوه قضائیه گفته بود «گوش ما اصلا به آنها بدهکار نیست».<ref name=":4" /> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۴۸
مصطفی صالحی | |
---|---|
زادروز | ۱۳۶۶ |
درگذشت | ۱۵ مرداد ۱۳۹۹ اصفهان |
محل زندگی | کهریزسنگ - نجفآباد اصفهان |
ملیت | ایرانی |
پیشه | کارگر ساختمانی |
شناختهشده برای | مردم ایران |
نقشهای برجسته | مشارکت در اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ |
مذهب | مسلمان |
مصطفی صالحی، (زاده ۱۳۶۶ در نجفآباد اصفهان - درگذشته ۱۵ مرداد ۱۳۹۹) از دستگیرشدگان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ بود که در روز چهارشنبه ۱۵ مرداد به حکم قوه قضائیه اعدام شد. نزدیکان او گفتند که ۲۴ ساعت پیش از اعدام، هیچ خبری از وی نداشتند. مصطفی صالحی از اهالی شهرک کهریزسنگ از توابع شهر نجفآباد اصفهان، یک کارگر ساختمانی بود که زندگی سخت و فقیرانهای داشت. اتهام مصطفی صالحی قتل و درگیری با مأموران سرکوبگر بود. وی این اتهام را نپذیرفت و اعلام کرد که هیچکس را به قتل نرسانده است.[۱] مصطفی صالحی پس از بررسیهای اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات سپاه پاسداران پروندهی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد میگوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیدهایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم.[۲] نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعترافگیری اجباری شکنجه شده بود. [۳]
اعدام مصطفی صالحی
پیشینه
اعتراضات و تظاهرات سراسری دیماه ۱۳۹۶، در اعتراض به گرانی از شهرهای مشهد، نیشابور و کاشمر واقع در استان خراسان رضوی آغاز شد؛ اما طی هفت روز به بیش از ۱۰۰ شهر ایران از جمله تهران، تبریز، اصفهان، شیراز، رشت، کرمانشاه، همدان، اراک، کرج، و ارومیه گسترش یافت. این اعتراضها بهسرعت ابعادی سیاسی به خود گرفت؛ و با سرکوب نیروهای امنیتی و نظامی رژیم ایران مواجه شد.
مصطفی صالحی یکی از بازداشت شدگان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶، در شهر کهریزسنگ از توابع شهرستان نجف آباد اصفهان بود که در اواخر سال ۱۳۹۷ به اتهام قتل یکی از نیروهای سپاه پاسداران و ضرب و جرح ۶ نیروی امنیتی در جریان اعتراضات و تظاهرات سراسری، در دادگاه کیفری یک استان اصفهان محاکمه شده بود.[۴]
دوشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۶ در ادامهی زنجیرهی این خیزش سراسری، چندین شهر استان اصفهان شاهد چنان اعتراضات گستردهای بودند که تلویزیون شبکهی خبر و خبرگزاری صدا و سیما هم به این واقعه و کشته شدن ۱۰ تن (شامل ۲ نفر از نیروهای حکومت در کهریزسنگ و نجفآباد) اعتراف کردند. صبح سه شنبه ۱۲ دی فرمانده سپاه صاحب زمان اصفهان اعلام کرد که پاسدار کشته شده در کهریزسنگ عضو نیروی هوا فضای سپاه به نام «سجاد شاهسنایی» بوده و با سلاح ساچمهزن هدف قرار گرفته است.[۵]
دستگیری مصطفی صالحی
۸ ماه پس از آن، در ۵ مهر ۱۳۹۷ «محمدرضا توکلی»، دادستان نجفآباد اعلام کرد «قاتل» را «از همان ابتدا» شناسایی و بازداشت کردهاند و برای آنها مسجل است که این شخص به «سرویسهای جاسوسی بیگانه وصل بوده و آموزشهای لازم» را دیده است. به ادعای دادستان نجفآباد، قاتل به «قصد براندازی و اقدام علیه امنیت ملی و حکومت اسلامی» وارد اعتراضات شده است.
توکلی همچنین تاکید کرد: «فرد بازداشتی به چیزی اعتراف نکرده» و بیآنکه هیچ دادگاهی برگزار شود، او را «مجرم» خطاب کرد: «مجرم بر موضوع اقرار نکرده است اما براساس شواهد و قرائن موجود و با توجه به اقاریر ضمنی قاتل» موضوع ثابت شده است و اتهامات او محاربه، افساد فیالارض، قتل عمد و ایراد ضربوجرح عمدی نسبت به سایر ماموران بوده است. اگر چه دادستان نجفآباد اشارهای به اسم این متهم نکرد اما مدعی شد «از همان ابتدا» او را دستگیر کرده بودند اما چون به چیزی اعتراف نکرده بود باید ادلهای برای اثبات اتهام او فراهم میکردند: «قاتل یک مجرم آموزشدیده است و همین موضوع کار را برای رسیدن به نتیجه و جمعآوری دلایل برای ما و نیروها مشکل میکرد. چون این شخص آموزشهای خاص دیده بود و بهراحتی نمیشد حرف از او بیرون آورد، نیروها خیلی تلاش کردند تا توانستند این دلایل را جمعآوری کنند.»
پس از ۵ مهر ۹۷ تا روزهای ۲۸ و ۲۹ بهمن همان سال که در شعبه یک دادگاه کیفری اصفهان ۳ جلسه رسیدگی به پرونده برگزار شد، هیچ خبری دربارهی این موضوع منتشر نشد. در ظهر روز ۹ اسفند ۹۷ قاضی «مرادعلی نجفپور» طی مصاحبهای اعلام کرد که دادگاه پایان یافته و رای تا یک هفته پس از آن اعلام خواهد شد. (این رای هرگز به صورت عمومی اعلام نشد.)
شرایط دوران زندان
وی در تمامی مراحل دادگاه این اتهام را رد کرده بود. او بارها در دادگاه گفته بود: «بروید شاهد بیاورید یا دستکم دوربینها را چک کنید». اولین جلسه دادگاه صالحی در ۲۸بهمن ۹۷ برگزار شد و دو سال و نیم بعد از بازداشت و حبس، توسط قضاییه ولایت فقیه اعدام شد.
این زندانی سیاسی مدت ۸ماه در سلول انفرادی اطلاعات دولت آباد و ۵ماه در انفرادی با دستبند و پابند بدون زیرانداز و پتو در زیرزمین زندان دستگرد اصفهان و شرایط بسیار سخت و زیر شکنجه گذراند. غذای روزانه وی در انفرادی به اندازه یک کف دست نان خشک بوده است. مصطفی صالحی نزدیک به ۱۴ماه ممنوعالملاقات بود.
بنابر گزارشها، بازجویان مصطفی صالحی که به دنبال اعتراف گیری و انجام مصاحبه تلویزیونی از وی بودند، دست و پا و دندانهای وی را شکسته و به گردن و ستون فقرات او آسیب وارد آوردند. اما او با تمام این فشار و شکنجهها همواره تکرار میکرده است که: «من بیگناهم!» [۶]
گزارش شده که در طول دادگاه نیز ۲ نمایندهی اطلاعات به نامهای «بهرامی» و «عرب» حضور داشتهاند که قاضی سخنان آنان را یادداشت میکرد و به خود مصطفی صالحی اجازه حرف زدن نمیدادند؛ تا جایی که وقتی مصطفی صالحی در دادگاه گفت: «من کاری نکردم و چیزی را گردن نمیگیرم. شما نیروی امنیتی هستید بروید قاتل را پیدا کنید...» بهرامی دو سیلی به صورت مصطفی زد و گفت: «من به هر قیمت شده باید اعدامت کنم. من به آن بالاییها قول شرف دادهام که یک نفر را از کهریزسنگ اعدام کنم.»
مصطفی صالحی در جلسه دادگاه
به اذعان برگزار کنندگان دادگاه، مصطفی صالحی در تمام مراحل بازجویی و بازپرسی و دادگاه، اتهام تیراندازی و دستداشتن در مرگ پاسدار را رد کرده و بارها از قاضی میخواهد که دروبینهای امنیتی آن محدوده را چک کنند یا شاهد و سندی برای اثبات مدعایشان بیاورند؛ اما قاضی آنها را نادیده گرفت.
بنا بر گزارشهای خبری منابع درونی حکومت، مصطفی صالحی در دادگاه داشتن مهارت استفاده از سلاح، داشتن سلاح، تیراندازی به مامور و حتی سواد کافی برای انجام کارهای اطلاعاتی و یا راهاندازی اعتراضات را که به آن متهم شده بود رد میکند؛ اما دادگاه این موارد را هم با استناداتی عجیب نادیده میگیرد.[۷]
گفتنی است اگر چه در شرح خبر دادگاه نام وکیل مقتول برده میشود اما هرگز اشارهای هم به وکیل تسخیری متهم نمیشود و هیچ نامی از او برده نشده است. وکیل پاسدار مقتول فردی به نام «عرب» بوده که درخواست قصاص برای مصطفی صالحی و اشد مجازات برای متهم ردیف دوم به نام «امرالله صالحی» میکند؛ فردی که به ادعای عرب، ادلهی وقوع جرم را از بین برده و مصطفی صالحی را هم از محل تیراندازی فراری داده است.
این توضیح آشکار میکند که دادگاه هیچ مدرک جرمی مانند سلاح یا سند دیگری دال بر مجرم بودن مصطفی صالحی نداشته است. همچنین دربارهی دادگاه و حکم «امرالله صالحی» و رابطهی او با مصطفی صالحی نیز هیچ خبری منتشر نشده است.
صدور حکم اعدام
مصطفی صالحی پس از بررسیهای اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات سپاه پاسداران پروندهی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد میگوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیدهایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم.[۲] نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعترافگیری اجباری شکنجه شده بود. [۳]
ریاست دادگاه را مرادعلی نجفپور بر عهده داشت. اما اطلاعات مشخص و بیشتری در پی اعلام تشکیل دادگاه ارائه نشد و حتی مشخص نیست چه کسی وکالت مصطفی صالحی را برعهده داشته است.[۸]
خبرگزاری میزان و فارس روز چهارشنبه ۱۵ مردادماه با انتشار خبر اعدام مصطفی صالحی، وی را قاتل مدافع امنیت و یکی از کارگردانان تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، خواندند؛ اما در مقابل، فعالان حقوق بشر و فعالان کارزار مخالفت با اعدام در ایران، روند محاکمه مصطفی صالحی و صدور و اجرای حکم اعدام او را ناعادلانه خواندند.
استفادهی نیروهای امنیتی و قوه قضائیه رژیم ایران از روش اعترافگیری اجباری در جریان بررسی پروندهی متهمان سیاسی و امنیتی، سالهاست که مورد انتقاد فعالان و نهادهای حقوق بشری بوده؛ و بهعنوان عامل نقض عادلانه بودن روند دادرسی در قوه قضائیه رژیم ایران و استقلال این نهاد محسوب میشود.
کارزار مخالفت با اعدام در ایران که طی یک ماه گذشته بر فعالیت خود افزوده بود، امیدوار بود که پس از بهراه انداختن طوفان توئیتری اعدام نکنید در ۲۴ تیرماه ۹۹ که در عمل با پذیرش درخواست اعاده دادرسی، ۳ متهم محکوم به اعدام تظاهرات آبان ماه ۱۳۹۸ مواجه شد، اینبار هم با تعویق حکم اعدام مصطفی صالحی توسط قوه قضائیه رژیم ایران اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی به تعویق بیفتد.[۴]
تولید فیلم مبهم سفارشی
همزمان با اعلام خبر اعدام مصطفی صالحی، یک وبسایت وابسته به حکومت به نام «پایگاه خبری صاحب نیوز»، ویدئویی به طول ۲ دقیقه و ۳۵ ثانیه با عنوان «مجازات اشرار،مطالبه مردم» منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: «این فیلم، بازسازی بخشی از صحنه جنایت ... است.» اما این کلیپ کوتاه هم بیشتر به ابهامات دادگاه و روند قضایی آن افزود. در این ویدئو که گویا با هدف اثبات اتهام و «اعتراف» مصطفی صالحی تولید شده بود، خود متهم یک ناظر است و شاهدانی هم که صحبت میکنند، صحنه را ضد و نقیض یکدیگر توصیف میکنند.
شاهد اول میگوید مصطفی در حال دویدن به سمت جلو شلیک میکرده است.
مصطفی صالحی در فیلم میگوید در اعتراضات «در کوچه سوم» حضور داشته، اما شاهد اول او را در جایی دیگر و در حال شلیک «به صورت نیم خیز» و «در حال دویدن به میان جمعیت» توصیف میکند.
این در حالی است که چند ثانیه پس از آن، شاهد دوم ادعا میکند که مصطفی «روی زمین» یا «روی پشت بام مغازه» به صورت «دراز کش» در حال شلیک بوده! سپس استدلال میکند که اگر میایستاد «مامورین قشنگ میبینند!»؛ بنابراین «به صورت دراز کش» شلیک میکند.
شاهد دوم ۶ بار تکرار میکند که مصطفی صالحی به صورت درازکش شلیک میکرد.
شاهد دوم همچنین اضافه میکند که زن جوان ۱۸ سالهای هم «همینجا» [در پیاده رو] در کنار مصطفی ایستاده بوده که به او میگفته «بزن! پس چکار میکنی؟! چرا نمیزنی؟!» و صالحی به او پاسخ داده که «حرف نزن! هولم نکن!»[۹]
اقدامات پس از اجرای حکم اعدام
حکم دیه، پس از قصاص و اعدام
در ۶ شهریور ماه ۱۳۹۹ (دو هفته پس از اعدام) همسر مصطفی صالحی به دادگاه احضار شده و به وی ابلاغ شده است که باید مبلغ ۴۲۵میلیون تومان دیه بهخاطر کشته شدن پاسدار «سجاد شاهسنایی» و سایر مأمورانی که در درگیری با مردم و جوانان در قیام دیماه ۹۶ زخمی شدهاند، بپردازند.[۱۰]
افزایش مبلغ دیه و تهدید به مصادره اموال خانواده مصطفی صالحی
خانواده مصطفی صالحی دوباره روزهای ۱۹ و ۲۰ شهریور ماه به دادگاه انقلاب اصفهان احضار شده و به آنها ابلاغ شدهاست که مبلغ دیه به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و این مبلغ باید در اسرع وقت پرداخت شود. در ادامه نیز خانواده را در صورت عدم پرداخت دیه به مصادرهی خانه، باغ و اموال تهدید کردند.[۱۱]
واکنش شورای ملی مقاومت و مریم رجوی
شورای ملی مقاومت ایران طی اطلاعیهای این حکم را «انتقام محکومیت جهانی» دانست و طی اطلاعیهای ضمن محکوم کردن این عمل، از قول مریم رجوی، رئیس جمهوری منتخب این شورا برای دوران انتقال حاکمیت به مردم ایران، نوشت: «حكم نفرتانگيز قضاييه آخوندها عليه همسر و فرزندان مصطفي صالحی نشان میدهد قساوت و بیرحمی آخوندهای حاكم حد و مرز نمیشناسد. همانها كه تحت عنوان خانواده برای مجاهدين اشك تمساح میريزند، از زن داغدار و كودكان يتيم، دستمزد اعدام همسر و پدر آنها را میطلبند. ننگ و عار بر اين رژيم و همهی پشتيبانان و مزدورانش باد. اين رژيم بايد از جامعه جهانی طرد شود. سكوت و بیعملی، نادیده گرفتن ارزشهايی است که جامعه بشری میلیونها قربانی برای آنها داده است.»[۱۸]
واکنشها به اعدام مصطفی صالحی
سازمان عفو بینالملل
سازمان عفو بین الملل در روز ۱۶مرداد ۱۳۹۹، در رابطه با اعدام مصطفی صالحی بیانیهای صادر کرد که در این بیانیه آمده است:
«عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را که بامداد سهشنبه ۱۴مرداد در زندان اصفهان اجرا شد، محکوم میکند. این حکم در حالی اجرا شد که نگرانیهای جدی در خصوص دادرسی ناعادلانه از جمله شکنجه و سایر بدرفتاریها و محرومیت از دسترسی به وکیل انتخابی در مرحله تحقیقات وجود داشت. مقامات ایرانی در استفاده از مجازات اعدام سوابق ناگواری دارند. اعدام مصطفی صالحی بار دیگر نشان میدهد که مقامات ایران بیشتر بهدنبال انتقام جویی هستند، نه عدالت. اعدام مصطفی صالحی نگرانی از سرنوشت محمد بسطامی، هادی کیانی، عباس محمدی، مجید نظری و مهدی صالحی، ۵ معترض دیگر را که در رابطه با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ محکوم به اعدام شدهاند، افزایش میدهد. عفو بینالملل، بدون استثناء با مجازات اعدام مخالف است. این سازمان برای لغو کامل مجازات اعدام تلاش میکند». [۱۲]
پارلمان اروپا
دوستان ایران آزاد در پارلمان اروپا طی یک بیانیه فوری اعدام مصطفی صالحی از دستگیر شدگان قیام دی۹۶ را محکوم کردند. در این بیانیه آمده است:
«صبح زود امروز، چهارشنبه ۵ اوت۲۰۲۰، رژیم ایران مصطفی صالحی را در زندان دستگرد اصفهان بدار آویخت. صالحی ۳۰ساله یکی از زندانیانی بود که بهدنبال قیام دسامبر۲۰۱۷ - ژانویه۲۰۱۸ در کهریزسنگ، اصفهان دستگیر شد. وی به جرم "رهبری شورشهای کهریزسنگ در نجف آباد" دستگیر و متعاقباً به اعدام محکوم شد.
اکنون، معترضان دستگیر شده در قیامهای از دسامبر ۲۰۱۷-ژانویه ۲۰۱۸ و از نوامبر-دسامبر ۲۰۱۹ به اعدام محکوم میشوند که اعدام مصطفی صالحی اولین اقدامات غیرانسانی از این نوع است.
با توجه به این حوادث، ما توجه شما را به استمرار نقض حقوقبشر در ایران، بهویژه اعدام یکی از تظاهرکنندگان جلب میکنیم. ما بهشدت نگران بدرفتاری و شکنجه دستگیر شدگان اعتراضات ضد رژیم و احکام اعدام برای آنها هستیم.
ما شدیداً این احکام علیه شهروندان ایرانی بهدلیل شرکت در اعتراضات را محکوم میکنیم و خواستار آزادی فوری و بیقید و شرط این زندانیان و متوقف شدن فوری این اعدامها هستیم.
ما به فوریت از آقای جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا میخواهیم که اعدام مصطفی صالحی را بهشدت محکوم کرده و از رژیم ایران بخواهد که به حقوق شهروندان در آزادی بیان و آزادی اجتماعات احترام بگذارد و آزادی بازداشت شدگان قیامها را تضمین کند. بنابراین، ما درخواست اعزام هیأت حقیقتیاب به زندانهای ایران را داریم تا گزارشی از وضعیت بازداشت شدگان قبل اینکه تعداد بیشتری از معترضان اعدام شوند، تهیه شود.
سکوت و بیعملی در مقابل نقض حقوقبشر نتیجه عکس دارد و توسط تهران بهعنوان یک چراغ سبز از اتحادیه اروپا برای ادامه در برابر نقضهای گسترده حقوقبشر تلقی میشود. ما مجدداً موضع اظهار شده خود را تأیید میکنیم که روابط اتحادیه اروپا با ایران باید منوط به توقف اعدامها و پیشرفت آشکار در وضعیت حقوقبشر باشد.
خالصانه، میلان زور، رئیس مشترک دوستان یک ایران آزاد - پارلمان اروپا»[۱۳]
اطلاعیه شورای ملی مقاومت ایران
شورای ملی مقاومت ایران در مورد اعدام مصطفی صالحی اطلاعیهای صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:
« اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت و جلوگیری از خیزشهای مردمی فراخوان خانم مریم رجوی به ملل متحد برای محکومیت این اعدام و بازدید از زندانهای ایران»
فاشیسم دینی حاکم بر ایران صبح امروز دست به جنایت جدیدی زد و مصطفی صالحی از زندانیان قیام دیماه ۹۶ را در زندان دستگرد اصفهان اعدام کرد. شهید مصطفی صالحی ۳۰ساله در کهریزسنگ اصفهان دستگیر شد و در یک دادگاه نمایشی تحت عنوان «کارگردان اغتشاشات کهریزسنگ نجفآباد» به اعدام محکوم شد.
خانم مریم رجوی رئیس جمهور برگزیده مقاومت ایران اعدام وحشیانه زندانی قیامی مصطفی صالحی را قویاً محکوم کرد و گفت: رژیم پلید ولایت فقیه که در اثر کارزارهای میلیونی اعدام نکنید و لغو فوری حکم اعدام، به عقبنشینی از اعدام ۸ زندانی قیام مجبور شد، با این اعدام جنایتکارانه میخواهد تلافی کند و با ایجاد جو رعب و وحشت، از بالا گرفتن خیزشهای مردمی جلوگیری کند.
خانم رجوی افزود ملل متحد و کشورهای عضو و سازمانها و مجامع بینالمللی باید بلادرنگ این اعدام جنایتکارانه را محکوم کنند. هیات بینالمللی حقیقتیاب برای بازدید از زندانهای ایران و دیدار با زندانیان بیش از هر زمان ضروری است.»
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران
۱۵مرداد۱۳۹۹ (۵اوت۲۰۲۰)[۱۴]
سخنگوی مجاهدین
«سلام بر مصطفی صالحی در روزی که به جنگ با پاسداران سرکوبگر ولایت فقیه قیام کرد و در روزی که برای آزادی خلق و میهن بهشهادت رسید.
راه پرافتخار این شهید شجاع قیامآفرین ادامه مییابد. جلادان و مزدوران به سزای خود خواهند رسید. بر آنان آتش رواست».[۱۵]
واکنشها در فضای مجازی
ساعتی پس از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی، گروهی از فعالان سیاسی و حقوق بشر و همچنین کاربران شبکههای اجتماعی، به اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی واکنش نشان دادند.
مجید توکلی، از فعالان سیاسی در ایران، نوشته است که درخواست لغو مجازات اعدام یک خواسته مداوم است و این اعدام جامعه مدنی را دلسرد نمیکند.
محمود امیریمقدم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، نیز از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی انتقاد کرد و نوشت که آقای صالحی قربانی سیاست ارعاب حکومت شد.[۱]
شاهد علوی، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر، با انتشار توئیتی تأکید کرد که مصطفی صالحی هیچگاه اتهام قتل را بر عهده نگرفته بود. قبلاً نیز نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر، در حساب توئیتر خود، از اعدام مصطفی صالحی براساس اعترافهای اجباری ابراز نگرانی کرده بود.[۴]
خبر اعدام مصطفی صالحی در حالی منتشر گردید که اخیراً در رویدادی بیسابقه، در شبکههای اجتماعی هزاران هزار نفر از سراسر جهان، میلیونها بار با استفاده از هشتگ #اعدام_نکنید خواستار توقف حکم اعدام امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی شده بودند. این احکام اعدام بهطور موقت متوقف شد؛ ولی همزمان اعلام شد که حکم اعدام ۵ نفر دیگر در ارتباط با اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶، در اصفهان تأیید شده است.
چند روز پیش از اعدام مصطفی صالحی، فعالان حقوق بشر در رابطه با وضعیت ۵ زندانی محکوم به اعدام در زندان اصفهان و احتمال اعدام مخفیانهی این پنج نفر ابراز نگرانی کرده بودند. سازمان حقوق بشر ایران نیز اعلام کرد خانوادهی این زندانیان تهدید شدهاند.
این ۵ نفر با اسامی مهدی صالحی قلعهشاهرخی، محمد بسطامی، عباس محمدی، مجید نظریکندری و هادی کیانی، بر اساس گفتهی سازمانهای حقوق بشری در ارتباط با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶، بازداشت گردیده؛ و هر کدام به جرم محاربه و قیام مسلحانه علیه حکومت جمهوری اسلامی به دو بار اعدام محکوم شدهاند. متهمان حداقل یک سال و گاه تا ۲ سال پس از تظاهرات دی ماه بازداشت شدهاند. [۱]
اگرچه ابعاد اعتراضات و تظاهرات دیماه ۱۳۹۶، از جمله شمار واقعی معترضانی که کشته شدند؛ و تعداد کسانی که در این اعتراضات دستگیر شدند هنوز مشخص نشده است؛ اما طبق برآورد نهادهای حقوق بشری و فعالان سیاسی در سراسر ایران دستکم ۲۵ تن کشته و حدود ۵ هزار نفر نیز بازداشت شدند.[۱۶]
کارزار اینترنتی بر ضد اعدام
پس از آن که غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوهی قضائیه رژیم ایران، اعلام کرد که دیوانعالی کشور حکم اعدام ۳ نفری را که در تجمعهای آبان سال گذشته در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین حضور داشتند، تأیید کرده است، کاربران شبکههای اجتماعی با بهراه انداختن طوفان توئیتری، هشتگ #اعدام – نکنید را ترند جهانی کردند. هشتگ اعدام نکنید، با همراهی برخی از چهرههای هنری، سیاسی و ورزشی ایرانی و غیر ایرانی مواجه شد؛ و طی ۲۴ ساعت بیش از ۸ میلیون بار توئیت و ریتوییت شد و چندین ساعت در میان هشتگهای ترند و داغ جهانی قرار گرفت.[۴]
در پی آن اعتراضات گسترده، هرچند اعدام سه معترض، امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی فعلا متوقف شده، اما سخنگوی قوه قضائیه گفته بود «گوش ما اصلا به آنها بدهکار نیست».[۸]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ مصطفی صالحی اعدام شد
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مصطفی صالحی کارگر ساده
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ گزارشها از اعدام مصطفی صالحی
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ واکنش به اعدام بازداشتی دی ماه ۹۶
- ↑ خبرگزاری تسنیم
- ↑ سایت ایران آزادی
- ↑ خبرگزاری ایمنا
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ مصطفی صالحی، از بازداشتشدگان اعتراضات دی ۹۶، اعدام شد
- ↑ سایت صاحبنیوز
- ↑ سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
- ↑ سایت ایران آزادی
- ↑ عفو بینالملل اعدام مصطفی صالحی را محکوم کرد
- ↑ بیانیه فوری دوستان ایران آزاد
- ↑ اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت
- ↑ فرجام سخت اعدام مصطفی صالحی، در انتظار نظام
- ↑ سایت دویچه وله