|
|
| (۸۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''علی صیاد شیرازی'''
| | {{جعبه زندگینامه |
| | | اندازه جعبه = |
| | | عنوان =ویکتور خارا |
| | | نام =ویکتور لیدیو خارا مارتینز |
| | | تصویر =ویکتور خارا 3.JPG |
|
| |
|
| == کودکی و نوجوانی == | | | اندازه تصویر = |
| علی صیاد شیرازی در سال ۱۳۲۳ در شهرستان درگز به دنیا آمد. اجداد او از عشایر فارس و کرمان بودند. پدر بزرگ او همراه خانواده‌اش به سمت خراسان کوچ کردند. نام پدرش زیاد و درجه دار ژاندارمری بود. <ref name=":0">[https://www.isna.ir/news/98012107944/%D9%87%D9%81%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C هفت پرده زندگی شهید صیاد شیرازی]- ایسنا</ref> تحصیلات ابتدایی را در گرگان به اتمام رساند. خانواده صیاد شیرازی به واسطه شغل پدر از گرگان به شاهرود و آمل و گنبد و مجددا به گرگان نقل مکان کرد. صیاد شیرازی برای ادامه تحصیل و گرفتن دیپلم به تهران آمد و از دبیرستان امیرکبیر در تهران دیپلم گرفت. صیاد شیرازی ۵ برادر و ۲ خواهر داشت. <ref name=":2" />
| | | عنوان تصویر = |
| | | زادروز = ۲۸سپتامبر ۱۹۳۲ |
| | | زادگاه =حاشیه شهر سانتیاگو |
| | | تاریخ مرگ = ۱۵ سپتامبر ۱۹۷۳ |
| | | مکان مرگ =سانتیاگو ـ شیلی |
| | |عرض جغرافیایی محل دفن= |
| | |طول جغرافیایی محل دفن= |
| | <!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض شمال--> |
| | |latd=|latm=|lats=|latNS=N |
| | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش‌فرض غرب--> |
| | |longd=|longm=|longs=|longEW=E |
| | | محل زندگی =سانتیاگو ـ شیلی |
| | | ملیت =شیلیایی |
| | | نژاد = |
| | | تابعیت =شیلیایی |
| | | تحصیلات =نامعلوم |
| | | دانشگاه = |
| | | پیشه =شاعرـ ترانه سرا ـ خواننده |
| | | سالهای فعالیت = |
| | | کارفرما = |
| | | نهاد = |
| | | نماینده = |
| | | شناخته‌شده برای =مردم شیلی و جهان |
| | | نقش‌های برجسته = |
| | | سبک =مبارزه سیاسی |
| | | تأثیرگذاران = |
| | | تأثیرپذیرفتگان =مردم شیلی ـ هنرمندان آمریکای لاتین |
| | | شهر خانگی =سانتیاگو |
| | | تلویزیون = |
| | | لقب =ویکتور خارا |
| | | حزب = |
| | | جنبش = |
| | | مخالفان =آگوستو پینوشه |
| | | هیئت = |
| | | دین = |
| | | مذهب = |
| | | منصب = |
| | | مکتب = |
| | | آثار = |
| | | خویشاوندان سرشناس = |
| | | جوایز = |
| | | امضا = |
| | | اندازه امضا = |
| | | وبگاه = |
| | | پانویس = |
| | }} |
| | '''ویکتور خارا “ Victor Jara ”''' به اسپانیایی Víctor Lidio Jara Martínez (زاده ۲۸سپتامبر ۱۹۳۲ جان باخته ۱۵سپتامبر ۱۹۷۳) شاعر، خواننده و ترانه سرای اهل شیلی بود. <ref name=":0">[https://worldofmusic.ir/artist/victor-jara ویکتور خارا ـ دنیای موسیقی]</ref> |
|
| |
|
| == ورود به ارتش == | | == زندگینامه == |
| علی صیاد شیرازی در سال ۱۳۴۳ وارد دانشکده افسری شد. در سال ۱۳۴۶ با درجه ستوان دومی در رسته توپخانه از آن دانشکده فارغ‌التحصیل شد. او سپس به لشکر ۲ تبریز رفت. در سال ۱۳۴۸ مأموریت استقرار در مرزهای غرب کشور قصرشیرین به لشکر ۲ تبریز داده شد. او به عنوان افسر دیده‌بان توپخانه و معاون آتشبار، حدود یک سال در این لشگر بود. لشکر تبریز در سال ۱۳۴۹ منحل شد و صیاد شیرازی به توپخانه لشکری لشکر ۸۱ زرهی کرمانشاه انتقال یافت و در آنجا فرمانده آتشبار شد.
| | ویکتور خارا با نام کامل ویکتور لیدیو خارا مارتینزدر سپتامبر ۱۹۳۲ در خانواده‌ای کارگری و فقیر در حاشیه شهر سانتیاگو به دنیا آمد. نام مادرش آماندا و پدرش مانوئل بود. پدرش کارگر روزمزد بود. ویکتور هنوز سن و سالی نداشت که پدرش آنها را ترک کرد تا برای کار به مزارع برود. پس از رفتن پدر تامین مخارج خانواده بر عهده مادربود. او صبح تا شب کار می‌کرد و شبها برای دلخوشی فرزندانش گیتار می‌نواخت و این اولین آشنایی ویکتور خارا با موسیقی بود. در واقع مادر ویکتور خارا تأثیر زیادی در گرایش او به سمت موسیقی داشت. مادر ویکتورخارا زمانی که او ۱۵ ساله بود مرد. ویکتور خارا از نوجوانی آواز می‌‌خواند ولی نه به طور حرفه‌ای. در ابتدا می‌خواست حسابداری بخواند بعد تصمیم گرفت کشیش شود ولی آنرا نیز رها کرد و به سراغ تئاتر رفت. |
|
| |
|
| او پس از آن برای گذراندن دوره آموزش زبان انگلیسی به تهران رفت. سپس با پذیرفته شدن در کنکور اعزام به خارج در سال ۱۳۵۱ برای طی یک دوره تخصصی توپخانه تحت عنوان دوره هواسنجی بالستیک توپخانه به امریکا رفت.<ref name=":0" />
| | == فعالیت هنری ویکتورخارا == |
| | ویکتور خارا درسال‌های ابتدایی دهه ۱۹۶۰ میلادی به اروپا سفر کرد. دهه‌ای که هر روز شاهد انقلابی تازه و یا کودتایی دیگر بود. ویکتور خارا در همین سفر نوشت: «اصطلاح «موسیقی اعتراض» دیگر نمی‌تواند کاربردی داشته باشد چون معنا و مفهوم آن از بین رفته است. به نظر من باید از اصطلاح «آواز انقلابی» استفاده کرد... یک هنرمند باید خالقی قابل اعتماد و در شکل پیشرفته، یک انقلابی باشد... فردی که به همان اندازه چریک‌های مسلح خطرناک است آن هم به دلیل قدرتی که در برقراری ارتباط با مردم دارد.» |
|
| |
|
| در همین اثنا در دانشكده ی افسری، جزء نفرات اول قبولی شدم و مدت سه سال درس خواندم. دانشكده ی افسری، فضایی بسیار پاك بود. حتی من الان هم با آن جا ارتباط درسی دارم، می بینم با آن زمان تفاوتی ندارد. خلأی كه آن زمان بود، رسمیت نداشتن فرایض دینی بود كه در متن برنامه ها قرار نداشت و در حاشیه بود. كسی هم با حاشیه كاری نداشت. من بهترین روزه های مبارك را در دانشكده گرفتم. در گروهان مان موقعیت خاصی پیدا كردم و حتی منشی افتخاری گروهان شدم. | | ترانه Te Recuerdo Amanda را در سفر اروپا سرود و در آن یاد پدر و مادرش را زنده کرد. در همان زمان شیلی هم شکل‌های تازه ای از موسیقی را تجربه می کرد. گروه هایی مثل «اینتی - للیمانی» و «کویلاپایون» علاقه شدیدی به استفاده از ساز و آوازهای فراموش شده مردم مناطق روستایی و کارگری شیلی داشتند. ویکتور خارا درسال ۱۹۶۶ اولین آلبوم به نام خودش را منتشر کرد و به گروه کویلا پایون پیوست و تا سال ۱۹۶۹ به عنوان مدیر هنری آن کار خود را ادامه داد. یک سال بعد «چه گوارا»، چریک انقلابی آرژانتینی در بولیوی کشته شد و خارا در یادبود او اثری منتشر کرد که به دلیل مخالفت کمپانی ضبط آن، امکان اشاره مستقیم به نام این مبارز وجود نداشت. |
| | [[پرونده:ویکتور خارا 2.JPG|جایگزین=کانون‌های شورشی|بندانگشتی|ویکتور خارا در حال نواختن گیتار]] |
| | سال ۱۹۶۹ ویکتور خارا در واکنش به شلیک به خانواده‌هایی که در«پورتو مونت» خانه ساخته بودند و طی آن ۷نفر از جمله یک کودک نه ماهه کشته شد، ترانه «پرسشهایی درباره پورتو مونت» سرود که در آن «پرس سوخبیس» وزیر کشور وقت که دستور شلیک داده بود را به عنوان یک جنایتکار معرفی می‌کرد. این ترانه به سرعت در میان جامعه گل کرد. همین ترانه بود که موجب حمله گروه‌های تندرو راست‌گرا به ویکتور خارا در خیابان شد و مورد نفرت احزاب راست قرار گرفت و از طرف دیگر در دل جنبش کارگری شیلی جای پای خود را محکم کرد. |
|
| |
|
| در جایی گفته اید در زمان دانشجویی، وضعیتی را به وجود آوردید كه همه تشویق به روزه گرفتن شدند. موضوع چه بود؟ تعدادی از سربازها روزه می گرفتند و عده ی دیگری نه. برای این كه نگهبان، روزه بگیرها را بشناسد، اسم و محل استراحت شان را مشخص كرده بودم، مانده بود فرمانده گروهان، تا در صورت تصویب، اجرایی شود. فرمانده كه این نمودار را دید، با گستاخی آن را كنار انداخت و گفت: «امسال كسی روزه نمی گیرد.» تا این را گفت، خشمی درونی در من به وجود آمد. در چنین حالتی هیچ چیز برایم مهم نبود كه بعد از سه سال زحمت كشیدن، بیرونم می كنند. با تمسخر نگاهش كردم . گفتم: «مگر می شود روزه نگیرند و فریضه ی الهی را انجام ندهند؟!» گفت:«حالا می بینی كه می شود.» من سریع این حرف را بین سربازان گروهان منتشر كردم.
| | '''قسمتی از ترانه «پرسشهایی در باره پورتومونت»''' |
|
| |
|
| همه ی آن هایی كه نمی خواستند روزه بگیرند، گفتند: «ما می خواهیم روزه بگیریم.» و به یك باره وضع گروهان عوض شد. او آمد سخنرانی كرد و گفت:« همین خدمت شبانه روزی، روزه و عبادت ماست، دانشجو نباید خودش را ضعیف كند. با شكم گرسنه نمی شود مطالب علمی فهمید. پس بنابراین امسال كسی روزه نمی گیرد و من دستور داده ام جیره ی گروهان ما را در سحری قطع كنند.»
| | '''«پرسش من این است''' |
|
| |
|
| این خبر به گروهان های دیگر هم رسید و برای این فرمانده خیلی بد شد. قضیه مفصل است تا این كه همین فرمانده با حالتی تمسخر آمیز آمد سخنرانی كرد و گفت :« من می خواستم ببینم كدام دانشجو روزه می گیرد و كدام یكی نمی گیرد.» و از آن لحظه به بعد، دستورش را عوض كرد.
| | '''هرگز به فکرتان رسیده که این سرزمین مال ماست''' |
|
| |
|
| تا قبل از این كه وارد خدمت در رسته ی توپخانه بشوید، آموزش دیگری هم دیدید؟
| | '''مال کسی است که بخش بزرگی از آن را در اختیار دارد''' |
|
| |
|
| چرا. دوره ی رنجری و چتر بازی را گذرانده ام. در این دوره، نفر دوم شدم. البته نفر اول به واسطه ی آن كه یكی از اقوامش جزو اساتید بود، نمرات او را طوری داده بودند كه اول بشود، ولی من اعتراضی نداشتم و وارد خدمت در رسته ی توپخانه شدید!
| | '''... حصارها را ویران کن''' |
|
| |
|
| دوره ی توپخانه را در اصفهان گذراندم. پدر و مادرم را هم آورده بودم و به درس های بچه ها رسیدگی می كردم. البته هنوز مجرد بودم. تا این كه دوره هم تمام شد و من منتقل شدم تبریز. در آن جا جزو افسران شاخص شده بودم. این ها را كه می گویم، به خاطر آن است كه خداوند داشت ما را آماده می كرد تا به كارآیی بالاتری برسیم.
| | '''آنها را در هم بکوب»'''<ref name=":1">[https://web.archive.org/web/20070928152333/http://forum.shafighi.com/showthread.php?t=2621 ویکتور خارا، خواننده انقلابی شیلی '''ـ''' چنگیز محمود زاده ـ انجمن ادبی استاد هارون شفیقی عنبران]</ref> |
|
| |
|
| خدای متعال در زندگی، دستم را خیلی گرفته است، از جمله در بعد ازدواج. من در شهرستان های مختلفی كه بودم، دنبال ازدواج هم بودم، ولی هر كس معرفی می شد، همان وضع ظاهرش را كه می دیدم، احساس می كردم نمی توانم با او زندگی كنم. پیش از این ها پدر و مادرم هر چه پیشنهاد می كردند، رد می كردم تا این كه زمینه ی خواستگاری از همسرم فراهم شد. او دختر عمویم هست و من آن چه در ظاهر ایشان می دیدم حجاب بود و احساس می كردم می توانم به چنین فردی اعتماد كنم و این طور شد كه با خیال راحت انتخابم را بر همین مبنا نهادم.
| | == فعالیت سیاسی == |
| | سال ۱۹۷۰ «سالوادور آلنده» چپ گرا در انتخابات ریاست جمهوری شیلی پیروز شد. خارا در برنامه های انتخاباتی او حضور داشت و بارها برنامه اجرا کرد. ترانه معروف (ما پیروز خواهیم شد) را در همین زمان سرود که به شعار اتحاد چپ گرای شیلی تبدیل شد. |
|
| |
|
| ظاهرا در همین مقطع است كه برای آموزش به آمریكا اعزام می شوید.
| | '''«ما پیروز خواهیم شد''' |
|
| |
|
| بله، در سال ۱۳۵۲ بود كه كنكور سراسری زبان انگلیسی افسران اعلام شد. با وجود آن كه مدتی از كتاب فاصله گرفته بودم اما با مروری سطحی وارد آزمایش و خوشبختانه قبول شدم. این پاداش خداوند بود. برای یك دوره ی فشرده به تهران رفتم كه مربی این كلاس ها آمریكایی ها بودند. در این دوره هم قبول شدم و برای سه ماه به آمریكا اعزامم كردند؛ دوره ی تخصصی هواسنجی بالستیك كه مربوط به توپخانه است. هنوز دوره تمام نشده بود كه نامه ای از پدرم به دستم رسید كه در آن نوشته بود:« پسرم! فرزندت متولد شد، دختر است و ما اسم او را مریم گذاشتیم-اكنون او ازدواج كرده و واقعا مایه ی افتخارم است-من این دوره را با رتبه ی ممتاز گذراندم، طوری كه تمام روزنامه های مركز توپخانه، این خبر را پخش كردند.
| | '''و زنجیرها چاره ای جز گسستن نخواهند داشت''' |
|
| |
|
| چند وقت بعد، فرمانده ی نیروی زمینی، غلامحسین اویسی معدوم، دعوتم كرد؛ تبریك گفت و بعد هم دستور داد تا من از اسلام آباد غرب به اصفهان منتقل شوم و آن جا مربی باشم.
| | '''... و ما کنار هم، تاریخ را محقق خواهیم کرد.»''' |
|
| |
|
| و آمدیم اصفهان. | | پیروزی آلنده فقط تغییرات اقتصادی به همراه نداشت و رویدادهای فرهنگی بسیاری را نیز به همراه آورد. در آن زمان گروه های تئاتر، موسیقی و شعر در مناطق کارگرنشین تشکیل می شد و گروه‌های متعدد هنری به مناطق مختلف شیلی سفر می‌کردند. حرکت‌هایی مثل «جنبش ترانه نوین» در همین روزها شکل گرفت که خارا هم یکی از سردمداران آن بود. |
| | [[پرونده:ویکتور خارا سمت راست در تظاهراتی در سانتیاگو.JPG|جایگزین=ویکتور خارا ـ انقلاب|بندانگشتی|ویکتور خارا در تظاهراتی در سانتیاگو ]] |
| | در آن زمان در شیلی آثار مهم ادبیات جهان روی کاغذهای ارزان و با قیمتی که هر فردی قادر به خرید باشد، عرضه می شد و فروش این آثار با فروش کمیک استریپ در دکه‌های روزنامه فروشی آمریکا قابل قیاس بود. زیاد پیش می آمد که کارگری در حال خواندن داستان های جک لندن، توماس مان، داستایوفسکی یا مارک تواین در اتوبوس‌ها دیده شود . نقاش‌ها روی دیوارهای سانتیاگو نقاشی می کشیدند و ویکتور خارا در بین مردم آواز می خواند، اما همه چیز فقط ۳سال طول کشید و سرنوشت همه جنبش‌های دموکراتیک آمریکای لاتین گریبان شیلی را گرفت؛ «پینوشه» کودتا کرد. تانک‌ها دانشگاه پلی تکنیک را که دانشجویان در آن برای مقابله با کودتاچیان سنگربندی کرده بودند مانند کارخانه‌ها بمباران کردند و سالوادور آلنده رئیس جمهور قانونی شیلی هم در کاخ ریاست جمهوری کشته شد. |
|
| |
|
| از همان روز ورودمان به اصفهان، بركات ظاهر شد. مومنین، آپارتمان مناسبی را برایمان دیدند و در دانشكده ی توپخانه –كه آن قدر تراكم استاد بود-برایم سر و دست می شكستند. | | مدتی قبل از کودتا خارا ترانه‌ای سرود که مانیفست او نام گرفت. «یوان ترنر» همسر انگلیسی خارا می گوید که او از قبل می دانست در کودتا کشته خواهد شد و به همین دلیل مانیفست خود را سرود. |
|
| |
|
| برای طلبه های حوزه ی علمیه، آموزش زبان انگلیسی می گذاشتم و از طرفی خودم هم آموزش تفسیر قرآن و عربی می دیدم. به هر صورت فعالیتم در اصفهان زیاد بود. | | '''«نه برای خواندن است که می خوانم''' |
|
| |
|
| نمونه ای از این بركات خداوند در ذهنتان هست؟
| | '''و نه برای عرضه صدایم، نه''' |
|
| |
|
| عراق در مرز تحركاتی كرده بود و سپهبد یوسفی-فرمانده لشكر تبریز-مامور شده بود تا قرارگاهی تاكتیكی در كردستان ایجاد كند. او من را- كه ستوان یك بودم-با تعدادی سرهنگ و سرگرد دیگر، برای ستادش انتخاب كرد. من شده بودم آجودان عملیاتی اش آن روزها نمی دانستم كه روزی فرمانده ی عملیات غرب كشور خواهم شد و آگاهی داشتن از منطقه، آن هم در سطح قرارگاه برایم مهم خواهد بود. و در اصفهان بود كه اولین هسته ی تشكیلات ما به صورت مخفی شكل گرفت و من با شهیدان«كلاهدوز» و «اقارب پرست» آشنا شدم.<ref name=":2" />
| | '''من آن شعر را با آواز می خوانم''' |
| | [[پرونده:ویکتور خارا در میان کودکان محروم.JPG|جایگزین=ویکتور خارا، انقلابی، هنرمند، اعتراض|بندانگشتی|ویکتور خارا در میان کودکان محروم شیلی]] |
| | '''که گیتار پراحساسم می سراید''' |
|
| |
|
| == فعالیت‌ها پیش از انقلاب ضد سلطنتی ==
| | '''... چراکه ترانه آن زمانی معنا می یابد''' |
| او با ورود به اصفهان و قرار گرفتن در متن مردم متعهد و انقلابی این دیار شهیدپرور در طی حدود پنج سال قبل از به ثمر رسیدن انقلاب، با فعالیت‌های مذهبی و انقلابی مخفی، خود را برای ورود به فضای نورانی انقلاب اسلامی آماده کرد و در پاییز سال ۱۳۵۷، همگام با اوج نهضت انقلاب اسلامی فعالیت انقلابی خود را در پادگان‌های اصفهان و سایر یگان‌ها همراه با دوستان انقلابی خود در ارتش گسترش داد و سرانجام در روز ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ به دلیل فعالیت‌های انقلابی بازداشت انفرادی شد که در بامداد ۲۲ بهمن با پیروزی عظیم انقلاب اسلامی از بازداشت خارج شد و با درجه سروانی به خدمت در ارتش جمهوری اسلامی ایران وارد شد و در سازمان‌دهی نیروهای مؤمن و انقلابی ارتش نقش مؤثری ایفا کرد.<ref name=":0" />
| |
|
| |
|
| '''سرگرد مصطفی بنی‌هاشمی (فرماندهٴ سابق پشتیبانی دانشکدهٴ افسری)''': «پرسنل میهن‌پرست ارتش، افسران و درجه‌دارها همه مخالف جنگ بودند؛ به‌دلیلی واضح: چون جنگ مشروعیت نداشت. جنگی که خمینی ضدبشر به‌منظور دستیابی به اهداف تجاوزکارانه خودش به‌راه انداخت. پرسنل ارتش که موافق با جنگ نبودند. | | '''که قلبش نیرومندانه در تپش باشد''' |
|
| |
|
| از طرفی عناصری مثل صیاد شیرازی بودند که در ارتش به‌حساب نمی‌آمدند و برای این‌که به جاه و مقام برسند، کارهایی کردند که الآن می‌گویم.
| | '''و انسانی آن ترانه را بسراید''' |
|
| |
|
| با صیاد شیرازی از زمان دانشکده افسری بودیم. او یکی از کسانی بود که با ضداطلاعات ارتش به‌طور رسمی بر ضد بقیه بچه‌ها که از جمله دوستانش بودند همکاری می‌کرد.
| | '''که سرودخوانان شهادت را پذیرا شود»'''<ref name=":1" /> |
|
| |
|
| از جمله یکی از استادها در کلاس درس مطلبی علیه تیمسارها گفت و او آن را اطلاع داد و باعث شد آن افسر را از کار بردارند و تبعیدش کنند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/164233 جنگ ایران و عراق - طلسم جنگ (۱۰) - فرماندهان جن]گ - سایت مجاهد</ref> | | == دستگیری ویکتور خارا == |
| | [[پرونده:استادیوم سانتیاگو در روزهای کودتا.JPG|جایگزین=انقلاب، اعتراض، کانون شورشی|بندانگشتی|بازداشت هواداران حکومت آلنده توسط نظامیان در استادیوم سانتیاگو بعد از کودتای پینوشه]] |
| | در یازده سپتامبر ۱۹۷۳ با همکاری مستقیم دولت آمریکا، آگوستو پینوشه در کودتایی خونین دولت مردمی سالوادور آلنده را سرنگون کرد و هزاران نفر از مردم شیلی را دستگیر کرد. تعداد زیادی از این دستگیرشدگان در استادیوم ملی سانتایگو پایتخت شیلی گرد آورده شده بودند. <ref name=":0" /> ویکتورخارا، ۱۲ سپتامبر ۱۹۷۳، یک روز پس از کودتای ارتش علیه دولت سالوادور آلنده، در دانشگاه فنی در کنار دانشجویان بازداشت و به استادیوم معروف سانتیاگو منتقل شد.<ref name=":2">[https://www.radiofarda.com/a/chilean-viktor-jara-trial/32576679.html پرونده قتل ویکتور خارا؛ محکومیت قطعی متهمان پس از ۵۰ سال ـ رادیو فردا]</ref> او در این استادیوم به همراه حدود ۵۰۰۰ نفر دیگر نگهداری میشد. جایی که مرکز بازجویی، شکنجه و اعدام هواداران دولت قانونی آلنده بود. شاهدان عینی خبر داده‌اند که در همین استادیوم بود که استخوان‌های دست و انگشتان ویکتور خارا را شکستند و از او خواستند در حضور سایر بازداشت‌شدگان آواز بخواند و او ترانه معروف خود به نام «ماپیروز خواهیم شد» را خواند.<ref>'''[https://www.dw.com/fa-ir/art-culture/a-44530936 محکومیت قاتلان ویکتور خارا ۴۵ سال پس از مرگ خواننده نامدار ـ دویچه وله فارسی]'''</ref> |
|
| |
|
| == علی صیاد شیرازی پس از انقلاب == | | == جان باختن ویکتور خارا == |
| 1ـ‌‌‌صياد شيرازي در سال58 از سوي خميني به‌عنوان «فرمانده عمليات مخصوص كردستان» منصوب شد و در سركوب مردم اين منطقه نقش بسيار فعالي ايفا كرد. وي مسئوليت به توپ بستن بسياري از روستاها و شهرهاي كردستان در سالهاي58 و 59 را برعهده داشت. دجال جماران اغلب دستور كشتار و قتل و غارت هموطنان كردمان را به‌طور مستقيم خطاب به وي صادر مي‌كرد.
| | روز ۱۵ سپتامبر دوباره خارا را به شکنجه کشیدند و بعد هم ۴۳ گلوله به او شلیک کردند. یک روز بعد جسد خارا و ۵ نفر دیگر از بازداشت‌شدگان در زمینی اطراف یک گورستان در نزدیکی استادیوم پیدا شد. اجساد را برای شناسایی به پزشکی قانونی منتقل کردند. یکی از کارمندان این اداره چهره خارا را شناخت و با خبردادن به همسر او مانع از آن شد که خارا را در گورهای دسته‌جمعی دفن کنند. جسد خارا که ۵۶ شکستگی و ضرب و جرح در آن تشخیص داده شده بود، به صورت ناشناس در گوشه‌ای از گورستان سانتیاگو به خاک سپرده شد. |
|
| |
|
| 2ـصيادشيرازي كه امتحان جنايتكاري را به بهترين صورت در كردستان پس داده بود، در مهر سال60 توسط خميني به فرماندهي نيروي زميني ارتش منصوب شد و خشم و نارضايتي پرسنل ارتش را برانگيخت. وي در اين مقام به تصفيه گسترده نيروي زميني از پرسنل مردمي مبادرت كرد و بسياري از آنان را دستگير و اعدام و يا تصفيه و اخراج نمود. سپس افسران سرسپرده ارتجاع در پستهاي كليدي قرار گرفتند تا از بروز هرگونه اعتراض و نارضايتي در صفوف ارتش تحت امر جلوگيري شود.
| | سال ۲۰۰۹ جسد خارا در مراسمی رسمی از گور محقرش در گورستان سانتیاگو به مقبره‌ای آبرومند و درخور او منتقل شد. در این مراسم، خانم میشل باشله، رئیس جمهور وقت شیلی که پدرش از افسران وفادار به آلنده بود و قربانی کودتا شد، همراه با ۱۲ هزار نفر دیگر حضور داشت. |
| | [[پرونده:جوان خارا همسر ویکتور خارا.JPG|جایگزین=ویکتور خارا، اعتراض، انقلاب، سرنگونی دیکتاتور|بندانگشتی|جوان خارا همسر انگلیسی ویکتور خارا]] |
| | در زمان دیکتاتوری ۱۸ ساله پینوشه (۱۹۷۳ تا ۱۹۹۰) نزدیک به ۴۰ هزار نفر به صورت غیرقانونی دستگیر و به طور منظم مورد شکنجه قرار گرفتند. بیش از ۳هزار نفر از مخالفان رژیم زیر شکنجه کشته شدند. |
|
| |
|
| 3ـصيادشيرازي يكي از مسئولان اصلي به كشتن دادن صدهاهزار تن از جوانان اين مرز و بوم در جنگ ضدميهني بود و در فرستادن هزاران دانش‌آموز و نوجوان بر روي ميدانهاي مين نقش مستقيم داشت. وي در سال66 از سوي خميني به‌عنوان نماينده ولي‌فقيه در شورايعالي دفاع رژيم آخوندي منصوب شد.
| | ویکتور خارا در روزهای بازداشت در استایوم سانتیاگو ترانه‌‌ی «استادیوم» را سرود که مدتی بعد به طور مخفیانه توسط یکی از آنهایی که از استادیوم شیلی جان سالم به در برده بود، به دست همسرش رسید. او در این ترانه می‌گوید: |
|
| |
|
| در تيرماه سال67 پس از عمليات چلچراغ و فتح شهر مهران توسط ارتش آزاديبخش ملي، حسين موسوي نخست‌وزير وقت كه درعين حال رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح هم بود، صيادشيرازي را در رأس هيأتي به منطقه غرب كشور فرستاد تا به «بررسي وضعيت» و «تصميم‌گيري» در مورد پرسنل نظامي كه از جنگ ضدميهني به‌ستوه آمده و به ارتش آزاديبخش ملي تمايل پيدا كرده بودند، بپردازد.
| | '''«پنج هزار تن اینجاییم''' |
|
| |
|
| 6ـصيادشيرازي پيوسته يكي از اصلي‌ترين طراحان سركوب مردم كردستان بوده است. در آبان سال71 در رأس يك هيأت از فرماندهان سپاه و ارتش عازم كردستان شد تا راههاي مقابله با مردم و پيشمرگان را مورد ارزيابي قرار دهد.
| | '''در این بخش کوچک شهر''' |
|
| |
|
| 7ـصيادشيرازي در شهريورماه72 از سوي خامنه‌اي به‌عنوان جانشين رئيس ستاد فرماندهي كل نيروهاي مسلح منصوب شد و تا روز كيفر يافتن به‌دست قهرمانان مجاهد خلق، در همين سمت به جنايت عليه مردم ايران ادامه مي‌داد.
| | '''چه دشوار است سرودی سر کردن''' |
|
| |
|
| 8ـصيادشيرازي پنج روز قبل از هلاكت، از سوي ولي‌فقيه رژيم به درجه سرلشكري ارتقا يافت. اكنون خامنه‌اي و رفسنجاني و خاتمي آن‌چنان‌كه از پيامهايشان پيداست يك بار ديگر پس از هلاكت، او را به درجه سپهبدي ارتقا داده‌اند كه بالاترين درجه يك فرد نظامي در طول حاكميت آخوندي است.<ref name=":1">نشریه مجاهد شماره فوق‌العاده - شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۷۸</ref>
| | '''آن گاه که وحشت را آواز می‌خوانیم''' |
|
| |
|
| به اجمال می گویم: سه روز قبل از پیروزی انقلاب، بازداشت، اما با پیروزی انقلاب آزاد شدم و به دنیای نورانی خدمت در ارتش اسلام وارد شدم. همان روزها، ضد انقلاب توطئه ی سنگینی را آغاز كرده بود. پنجاه و نه نفر پاسدار اصفهانی را در جاده ی سردشت-بانه به شهادت رسانده بودند. من همراه برادرم«سردار صفوی» و در معیت«دكتر چمران» وارد سردشت شدیم. هفده روز طول كشید تا ما توانستیم طرحی را آماده و سپس سردشت را آزاد كنیم. شهر سنندج در تصرف ضد انقلاب بود. شهرهای دیگری مانند دیواندره، مریوان،سقز و بانه هم دست ضد انقلاب بودند كه در كمتر از سه ماه این شهرها هم آزاد شدند.با اعطای دو درجه ی موقت، به عنوان فرمانده ی عملیات غرب كشور منصوب شدم. اما به موجب سعایت هایی كه علیه من شد، توسط بنی صدر، از این مسئولیت عزل شدم. دو درجه ام را نیز گرفتند. با فرار بنی صدر و انتخاب رئیس جمهور جدید(شهیدرجایی) دوباره فراخوانی شده و با اعطای دو درجه، مجددا ماموریت یافتم تا قرارگاه عملیاتی شمال غرب را فعال كنم كه در همین مقطع موفق شدیم دو شهر اشنویه و بوكان را هم آزاد كنیم. در هفتم مهرماه سال شصت، از سوی امام امت به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش انتخاب شدم. در مدت پنج سال انجام وظیفه در این مسئولیت، در عملیات های طریق القدس، فتح المبین، بیت المقدس، و ده ها نبرد دیگر شركت داشتم تا این كه از این پست استعفا كردم و بدون وقفه و بنا به امر امام راحل، به نمایندگی ایشان در شورای عالی دفاع منصوب شدم كه تا پایان جنگ ادامه داشت. درخواست ستاد كل بود. رهبر معظم انقلاب هم موافقت فرمودند و من به عنوان معاونت بازرسی ستاد كل منصوب شدم و بالاخره با حفظ سمت، چهار سالی است كه جانشین رئیس ستاد كل نیز هستم.
| | '''وحشت آن که من زنده‌ام''' |
|
| |
|
| یك سال و نیم قبل بود كه دانشكده ی افسری ارتش از من دعوت كرد تا برای انتقال تجربیات به آن دانشكده بروم.چند جمله ای كه راجع به دفاع مقدس صحبت نمودم، احساس كردم باید مجموعه ای را در این زمینه فعال كرد تا بدون وابستگی اداری، مهیای انجام وظیفه باشند. اولین مشورت را با مقام معظم رهبری نمودم كه ایشان من را به انجام این كار ترغیب نمودند. سازمانی راتشكیل دادیم و مناطق عملیاتی را به دو بخش كردستان و جبهه های جنوب تقسیم كردیم. كه در هر مرحله، همرزمانی را كه در آن مناطق حضور داشتند، دعوت می كنیم و سپس به صورت كاروانی عازم مناطق عملیاتی می شویم. این یك حركت پژوهشی-آموزشی است كه هنوز ادامه دارد.<ref name=":2">[http://www.sayadshirazi.ir/%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%b3%d9%be%d9%87%d8%a8%d8%af-%d8%b4%d9%87%db%8c%d8%af-%d8%b9%d9%84%db%8c-%d8%b5%db%8c%d8%a7%d8%af-%d8%b4%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%b2%db%8c/ زندگیـنامه سپهبد علی صیاد شیرازی]- پایگاه اطلاع رسانی صیاد شیرازی</ref>
| | '''وحشت آن که می‌میرم من''' |
|
| |
|
| === صیاد شیرازی در دوران جنگ ===
| | '''خود را در انبوه این همه دیدن''' |
|
| |
|
| === مسئولیت‌ها پس از جنگ ===
| | '''در میان این لحظه‌های بی‌شمار ابدیّت''' |
|
| |
|
| == نقش صیاد شیرازی در سرکوب ارتشیان ==
| | '''که در آن سکوت و فریاد هست''' |
| 2ـصيادشيرازي كه امتحان جنايتكاري را به بهترين صورت در كردستان پس داده بود، در مهر سال60 توسط خميني به فرماندهي نيروي زميني ارتش منصوب شد و خشم و نارضايتي پرسنل ارتش را برانگيخت. وي در اين مقام به تصفيه گسترده نيروي زميني از پرسنل مردمي مبادرت كرد و بسياري از آنان را دستگير و اعدام و يا تصفيه و اخراج نمود. سپس افسران سرسپرده ارتجاع در پستهاي كليدي قرار گرفتند تا از بروز هرگونه اعتراض و نارضايتي در صفوف ارتش تحت امر جلوگيري شود.<ref name=":1" />
| | [[پرونده:میشل باشله رئیس جمهور شیلی در کنار عکسی از ویکتور خارا.JPG|جایگزین=حقوق بشر، آزادی|بندانگشتی|میشل باشله رئیس جمهور شیلی در کنار عکسی از ویکتور خارا در مراسم یادبود او]] |
| | '''لحظه پایان آوازم رقم می‌خورد.»'''<ref name=":2" /> |
|
| |
|
| == نقش صیاد شیرازی در عملیات فروغ جاویدان == | | == ترانه‌های خارا در ایران == |
| آن چه در ادامه می‌خوانید گزیده‌یی از اعترافها صیاد شیرازی جنایتکار است که این مطالب را در چند گفتگوی تلویزیونی که طی سالهای 76و77 از شبکه تلویزیونی رژیم پخش شده، به‌عنوان خاطراتش از این عملیات نقل کرده است. متن زیر از این گفتگوها پیاده و خلاصه شده است:
| | نام ویکتور خارا در ایران، بیشتر در سال ۱۳۵۸ و در کتاب جمعه که احمد شاملو مسئولیت و سردبیری آن را به عهده داشت مطرح شد. در ماه‌های پایانی همین سال «سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار» کاست اولین مجموعه از ترانه‌های ویکتور خارا را به ترجمه و دکلمه احمد شاملو منتشر کرد. این سازمان انتشاراتی تحت مسئولیت و مدیریت «ابراهیم زال‌زاده» اداره میشد و سال ۱۳۶۰ دومین و سومین مجموعه سرودهای ویکتور خارا را با ترجمه احمد شاملو و محمد زرین‌بال و با دکلمه محمد مقدم منتشر کرد. زال‌زاده اسفند سال ۱۳۷۵ در تهران درجریان قتل‌های زنجیره‌ای ناپدید شد و یک ماه بعد جسدش را که ضربات چاقو بر آن دیده میشد، در اطراف شهر پیدا کردند.<ref name=":2" /> |
| | |
| ساعت هشت و نیم شب، این بار دیگر برادر عزیزم سردار سرتیپ پاسدار رشید، که همین الآن معاون عملیاتی در ستاد کل هستند، اون موقع هم همین مسئولیت را داشتند زنگ زد و گفت که در منطقه غرب می‌گویند، دشمن سرش را انداخته پایین، دارد با سرعت می‌آید به طرف کرمانشاه! من گفتم چنین چیزی والله! برای من غیرممکن است. چون نداریم که دشمن از یک محور، سرش را بیندازد پایین، جلو بیاید. ماهیتش چیست؟ گفت ما هیچی نمی‌دانیم. گفتم حالا من چه کار باید بکنم؟ گفت می‌خواستم خواهش کنم بیایید بروید منطقه…
| |
| | |
| با هواپیما [رفتیم] ساعت ده و نیم شب، به کرمانشاه که رسیدیم، دیدیم خیلی وضعیت غیرعادی است. مردم همه مضطرب، زده‌اند بیرون از منزلها، جاده بین کرمانشاه به طرف بیستون کاملاً مملو از ماشین و خودرو و ترافیک سنگین ، به‌طوری که ما از این طرف بلوار به آن طرف بلوار پیاده رفتیم. از اون طرف ماشین گرفتیم به طرف طاق بستان که محل قرارگاه نیروی زمینی سپاه بود. رفتیم آنجا و تیمسار [پاسدار] شمخانی هم بعداً رسیدند و نشستیم تا ساعت یکونیم شب ما باز هم از هیچ‌چیز نتوانستیم سر در بیاوریم. تا این‌که دیدیم یک پاسداری آمد توی قرارگاه، سراسیمه و گفت که من در اسلام‌آباد غرب بودم، دیدم که منافقین وارد شهر شدند، شهر را گرفتند. رفتند داخل پادگان ارتش، فرمانده پادگان تسلیم نمی‌شد و حرفشان را گوش نمی‌کرد، همان‌جا اعدامش کردند. یک سرهنگی را اعدامش کردند و الآن دارند بکوب می‌خواهند بیایند طرف کرمانشاه. یعنی ساعت یکونیم شب ما تازه فهمیدیم، دشمن کیه؟ و برای چی آمده.
| |
| | |
| … هیچ نیرویی در کرمانشاه در دست ما نبود. مشورت کردیم. گفتیم، دو تا نیروی دم دست هست، یکی پایگاه هوانیروز کرمانشاه است. یکی هم پایگاه سوم شکاری نیروی هوایی ارتش در همدان، این دو تا می‌توانند ما را کمک کند…
| |
| | |
| ساعت 5صبح که من رفتم، دیدم همه خلبانهای هوانیروز آماده بودند، برایشان توجیه کردم که وضعیت خیلی نگران‌کننده است، ما چاره‌یی نداریم، تا وقتی که نیروهایی را از زمین بتوانیم جمع‌آوری کنیم، برای مقابله با اینها، مجبوریم از هوا جلوشان را بگیریم.
| |
| | |
| خلبانها اعلام آمادگی کردند، گفتم نه! اول من دو تیم آتش با خودم می‌برم، که شناسایی کنیم، تیمهای آتش بعدی آماده باشند پشت‌سرهم بیایند. واقعاً عجیب بود، وقتی من می‌رفتم، از کرمانشاه، جاده را کنترل می‌کردم، دیدم که وضع خیلی ازدحام است. ولی هنوز معلوم نبود که منافقین کجا هستند. رسیدم به تنگه چهارزبر دیدم وضعیت غیرعادی است…
| |
| | |
| من رفتم از داخل دشت، خلبانها را توجیه کردم، گفتم این ستون، دشمن است. همین را بزنید! به یکی از خلبانها گفتم، شروع کن تا بقیه بیایند. یکی از خلبانها رفت جلو و برگشت. گفتم چرا برگشتی؟ گفت: بابا خودی هستند، من اینها را چطوری بزنم؟ هر چه به او اصرار کردم، گفت، نه! من می‌ترسم، نگرانم، که فردا ما را تسلیم دادگاه انقلاب نکنند…
| |
| | |
| خیلی ناراحت شدم، من خیلی عصبانی بودم، ناراحت بودم، اما خودم هم دلم هم نمی‌آمد چیز بدی به او بگویم. بعد گفتم مرد حسابی من با این مسئولیتم آمدم، شما راحت بزنید. شما نگران نباشید. واقعاً من دیدم خودی هستند…
| |
| | |
| یعنی 24ساعت طول کشید که از جنوب هم سپاه و نیروهایش رسید. فرمانده نیروی زمینی ارتش هم در محور قلاجه به طرف سه‌راهی اسلام‌آباد بود. هر چه امکانات داشت، نیرو داشت، هلیکوپتر داشت، از آن‌طرف می‌زد. هرکس از هرجا که بود، تمرکز نیرو می‌کرد. توپخانه‌ها فعال شدند. در نتیجه، اینها ستونشان بین گردنه چارزبر و گردنه حسن‌آباد همین‌طوری چسبیده بودند. هر چه اینها را می‌زدیم، درست به جایشان باز سبز میشد. با یک حالت خیره‌سرانه می‌خواستند رد بشوند…
| |
| | |
| حتی یک نفربر آنها از روی خاکریز ما رد شد، ولی با آر.پی.جی زدندش، همه دستها را بالا کردند و آمدند پائین، اینها هم به‌هرحال تسلیم شدند، اما تا رسیدند یک نارنجک انداختند توی بچه‌های ما، بچه‌های ما را شهید کردند…
| |
| | |
| اینها به مدرنترین تجهیزات روز، آن نفربرهای برزیلی، نفربرهایی بودند که با سرعت خیلی زیادی می‌رفتند. توپ داشتند و تمام آن تجهیزاتی که به درد این می‌خورد که مثلاً بخواهند وارد یک صحنه جنگ شهری بشوند، می‌تواند مؤثر باشد…
| |
| | |
| اینها طوری بود که بعضیهایشان را تعقیب که می‌کردند، به داخل شیارها می‌رفتند، شیارها بن‌بست بود. می‌دیدند نیامدند بیرون، صدایشان هم در نمی‌آید، تیراندازی هم نمی‌کنند، بعد از چند روز با احتیاط که می‌رفتند، می‌دیدند همه مرده‌اند. به این سادگی وقتی وضعیت را در تنگنا می‌دیدند، سیانور می‌خوردند و خودشان را می‌کشتند و ازبین می‌رفتند…
| |
| | |
| در مسیری که می‌رفتیم به مرز، جاده را کنترل می‌کردم، ببینم چه خبر است؟ دیدم ترددهای خیلی سریعی بعضی جاها از منافقین هست که [آن مناطق] فقط دست آنها بود. بعد از اسلام‌آباد، دیدم یک خودروی استیشن دارد با سرعت می‌رود. من حقیقتش دلم نیآمد که ازش بگذریم. به خلبان [هلیکوپتر] کبرا گفتم، از این بغل با توپت این را ترتیبش را بده. این حیف است که در برود. گفت، اطاعت می‌شه. یک‌دفعه نگاه کردم، دیگر این هلیکوپتر کبرا رفته مثل این‌که می‌خواهد بگیردش. رفته روی سرش، تا آمدم با بی‌سیم بهش بگویم که: باباجان از بغل گفتم بزن، اینها مسلحند! دیدم هلیکوپتر خورد به زمین، یک دود غلیظ مثل قارچ بلند شد. من هم مثل این‌که دود از کله‌ام بلند شد. گفتم ای کاش که دستور بهش اصلاً نداده بودیم. این چرا اینطوری شد؟ خلبان ما گفت که برویم نجاتشان بدهیم. گفتم ما الآن برویم؟ ما که مسلح نیستیم. پس بگذار برویم با هلیکوپتر کبرای بعدی، هلیکوپتر کبرای بعدی هم تفنگش گیر کرده بود، نمی‌توانست ما را پشتیبانی کند، معلوم بود هر کسی را توی صحنه دیگر می‌زدندش …
| |
| | |
| بعد از پذیرش قطعنامه و آن حادثه‌یی که عرض کردم تلخ بود در غرب کشور و جنوب کشور، به‌وجود آمده بود، و آن مطلبی را که حضرت امام فرموده بودند که پذیرش قطعنامه را تشبیه کرده بودند به نوشیدن جام زهر، واقعاً دلها گرفته بود، خیلی غمگین بود، بعد از 8سال جنگ، آخرش دشمن به آن جا برسد که باز هم توطئه کند؟
| |
| | |
| در نتیجه در طرحشان این بود که 30تیپ، تیپهایشان حدود 150نفر بودند. به‌اصطلاح خودشان، هر نفر را در مقایسه برابر با 10نفر یا بیشتر می‌دانستند. مجهز به تمام سلاحهای مدرن، حساب‌شده، پیش‌بینی و خبرسازی در شهرها، در مسیر کرمانشاه، همدان، آوج، و تاکستان و قزوین تا خود تهران.
| |
| | |
| اصلاً بسته‌هایشان، بسته‌بندی خارجی بود. یعنی داخلش همه‌نوع موادی داشت. بسته‌بندی اصلاً مارک خارجی! یعنی از قبل اینها را خوب تجهیز کرده بودند و مطمئن بودند و فکر کرده بودند که الآن دیگر ملت ایران کاملاً خسته شده از جنگ و انقلاب و دست کشیده‌اند از اطاعت از امام، پس بنابراین منتظر قهرمانند. خودشان را به‌عنوان قهرمان خلق می‌خواستند وارد صحنه کنند در میدان آزادی…
| |
| | |
| … این صحنه خیلی عجیب بود، یعنی پلیدترین دشمنان ما، یعنی منافقین، کثیف‌ترین دشمنان ما، مجهز به‌امکانات مدرن راه افتاده بودند، از مسیر سرپل‌ذهاب و گردنه پاتاق و کرند و اسلام‌آباد‌غرب رو‌به طرف کرمانشاه… که می‌خواستند در مسیر همدان و آوج و قزوین بیایند تا میدان آزادی و بگویند که ما قهرمانان خلق هستیم.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/127334 اعترافهای صیاد شیرازی درباره عملیات فروغ جاویدان] - سایت مجاهد</ref>
| |
| | |
| 4ـصيادشيرازي چند ساعت پس از شروع عمليات فروغ جاويدان و پيشروي ارتش آزاديبخش ملي به جانب كرمانشاه، در نيمه‌شب سوم مرداد1367 به‌دستور مستقيم خميني به كرمانشاه اعزام شد و با اولين هليكوپترهاي هوانيروز به منطقه عملياتي رفت. آن‌چنان‌كه از اظهارات خود او در مصاحبه با تلويزيون رژيم در تاريخ 6مرداد77 به‌وضوح پيداست، بسياري از سربازان و درجه‌داران و افسران و هم‌چنين اغلب خلبانان حاضر به مقابله با ارتش آزاديبخش نبودند، اما صيادشيرازي به آنها دستور مؤكد براي شليك مي‌داد و خود او شخصاً سوار هليكوپتر توپدار شده و رزمندگان ارتش آزاديبخش را هدف قرار مي‌داد.<ref name=":1" />
| |
| | |
| == سرکوب زندانیان ==
| |
| در گزارش يك زنداني ازبندرسته كه چند سال در زندان گوهردشت اسير بوده، آمده است: «يك روز رئيس زندان (آخوند مرتضوي) همراه با سرتيپ صيادشيرازي كه در آن زمان فرمانده نيروي زميني ارتش بود، به‌بند ما آمدند، و براي عده‌يي از زندانيان جلسه‌يي گذاشتند. در آن جلسه آخوند مرتضوي درحالي‌كه مشتش را تكان مي‌داد، فرياد زد: ارتش آزاديبخش تأسيس مي‌كنند؟ مي‌خواهند كجا را آزاد كنند؟ مگر مملكت اشغال‌شده كه بخواهند آزادش كنند؟ بعد هم دجالگرانه ادامه داد: اگر راست مي‌گوييد با آمريكا بجنگيد و… از اين اباطيل، بعد از او صيادشيرازي شروع به صحبت كرد. مضمون حرف او اين بود كه، ما قدرت داريم و ارتش عراق با آن همه نيرو را شكست داده‌ايم. اين‌كه چند نفر دور هم جمع بشوند و بگويند ارتش درست كرده‌ايم يك شعار بيشتر نيست، ما آنها را نابود خواهيم كرد. بعد از حرفهاي آنها بود كه تازه ما فهميديم كه اتفاق مهمي افتاده. يعني ارتش آزاديبخش تشكيل شده است و چون آن آخوند و صيادشيرازي فكر مي‌كردند كه ما از اين جريان خبر داريم، آمده بودند تا ما را تهديد كند».<ref name=":1" />
| |
| | |
| == مرگ ==
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| <references />
| |
ویکتور خارا
ویکتور لیدیو خارا مارتینز |
|---|
 |
| زادروز | ۲۸سپتامبر ۱۹۳۲
حاشیه شهر سانتیاگو |
|---|
| درگذشت | ۱۵ سپتامبر ۱۹۷۳
سانتیاگو ـ شیلی |
|---|
| محل زندگی | سانتیاگو ـ شیلی |
|---|
| ملیت | شیلیایی |
|---|
| تابعیت | شیلیایی |
|---|
| تحصیلات | نامعلوم |
|---|
| پیشه | شاعرـ ترانه سرا ـ خواننده |
|---|
| شناخته‌شده برای | مردم شیلی و جهان |
|---|
| سبک | مبارزه سیاسی |
|---|
| تأثیرپذیرفتگان | مردم شیلی ـ هنرمندان آمریکای لاتین |
|---|
| شهر خانگی | سانتیاگو |
|---|
| لقب | ویکتور خارا |
|---|
| مخالفان | آگوستو پینوشه |
|---|
ویکتور خارا “ Victor Jara ” به اسپانیایی Víctor Lidio Jara Martínez (زاده ۲۸سپتامبر ۱۹۳۲ جان باخته ۱۵سپتامبر ۱۹۷۳) شاعر، خواننده و ترانه سرای اهل شیلی بود. [۱]
زندگینامه
ویکتور خارا با نام کامل ویکتور لیدیو خارا مارتینزدر سپتامبر ۱۹۳۲ در خانواده‌ای کارگری و فقیر در حاشیه شهر سانتیاگو به دنیا آمد. نام مادرش آماندا و پدرش مانوئل بود. پدرش کارگر روزمزد بود. ویکتور هنوز سن و سالی نداشت که پدرش آنها را ترک کرد تا برای کار به مزارع برود. پس از رفتن پدر تامین مخارج خانواده بر عهده مادربود. او صبح تا شب کار می‌کرد و شبها برای دلخوشی فرزندانش گیتار می‌نواخت و این اولین آشنایی ویکتور خارا با موسیقی بود. در واقع مادر ویکتور خارا تأثیر زیادی در گرایش او به سمت موسیقی داشت. مادر ویکتورخارا زمانی که او ۱۵ ساله بود مرد. ویکتور خارا از نوجوانی آواز می‌‌خواند ولی نه به طور حرفه‌ای. در ابتدا می‌خواست حسابداری بخواند بعد تصمیم گرفت کشیش شود ولی آنرا نیز رها کرد و به سراغ تئاتر رفت.
فعالیت هنری ویکتورخارا
ویکتور خارا درسال‌های ابتدایی دهه ۱۹۶۰ میلادی به اروپا سفر کرد. دهه‌ای که هر روز شاهد انقلابی تازه و یا کودتایی دیگر بود. ویکتور خارا در همین سفر نوشت: «اصطلاح «موسیقی اعتراض» دیگر نمی‌تواند کاربردی داشته باشد چون معنا و مفهوم آن از بین رفته است. به نظر من باید از اصطلاح «آواز انقلابی» استفاده کرد... یک هنرمند باید خالقی قابل اعتماد و در شکل پیشرفته، یک انقلابی باشد... فردی که به همان اندازه چریک‌های مسلح خطرناک است آن هم به دلیل قدرتی که در برقراری ارتباط با مردم دارد.»
ترانه Te Recuerdo Amanda را در سفر اروپا سرود و در آن یاد پدر و مادرش را زنده کرد. در همان زمان شیلی هم شکل‌های تازه ای از موسیقی را تجربه می کرد. گروه هایی مثل «اینتی - للیمانی» و «کویلاپایون» علاقه شدیدی به استفاده از ساز و آوازهای فراموش شده مردم مناطق روستایی و کارگری شیلی داشتند. ویکتور خارا درسال ۱۹۶۶ اولین آلبوم به نام خودش را منتشر کرد و به گروه کویلا پایون پیوست و تا سال ۱۹۶۹ به عنوان مدیر هنری آن کار خود را ادامه داد. یک سال بعد «چه گوارا»، چریک انقلابی آرژانتینی در بولیوی کشته شد و خارا در یادبود او اثری منتشر کرد که به دلیل مخالفت کمپانی ضبط آن، امکان اشاره مستقیم به نام این مبارز وجود نداشت.
ویکتور خارا در حال نواختن گیتار
سال ۱۹۶۹ ویکتور خارا در واکنش به شلیک به خانواده‌هایی که در«پورتو مونت» خانه ساخته بودند و طی آن ۷نفر از جمله یک کودک نه ماهه کشته شد، ترانه «پرسشهایی درباره پورتو مونت» سرود که در آن «پرس سوخبیس» وزیر کشور وقت که دستور شلیک داده بود را به عنوان یک جنایتکار معرفی می‌کرد. این ترانه به سرعت در میان جامعه گل کرد. همین ترانه بود که موجب حمله گروه‌های تندرو راست‌گرا به ویکتور خارا در خیابان شد و مورد نفرت احزاب راست قرار گرفت و از طرف دیگر در دل جنبش کارگری شیلی جای پای خود را محکم کرد.
قسمتی از ترانه «پرسشهایی در باره پورتومونت»
«پرسش من این است
هرگز به فکرتان رسیده که این سرزمین مال ماست
مال کسی است که بخش بزرگی از آن را در اختیار دارد
... حصارها را ویران کن
آنها را در هم بکوب»[۲]
فعالیت سیاسی
سال ۱۹۷۰ «سالوادور آلنده» چپ گرا در انتخابات ریاست جمهوری شیلی پیروز شد. خارا در برنامه های انتخاباتی او حضور داشت و بارها برنامه اجرا کرد. ترانه معروف (ما پیروز خواهیم شد) را در همین زمان سرود که به شعار اتحاد چپ گرای شیلی تبدیل شد.
«ما پیروز خواهیم شد
و زنجیرها چاره ای جز گسستن نخواهند داشت
... و ما کنار هم، تاریخ را محقق خواهیم کرد.»
پیروزی آلنده فقط تغییرات اقتصادی به همراه نداشت و رویدادهای فرهنگی بسیاری را نیز به همراه آورد. در آن زمان گروه های تئاتر، موسیقی و شعر در مناطق کارگرنشین تشکیل می شد و گروه‌های متعدد هنری به مناطق مختلف شیلی سفر می‌کردند. حرکت‌هایی مثل «جنبش ترانه نوین» در همین روزها شکل گرفت که خارا هم یکی از سردمداران آن بود.
ویکتور خارا در تظاهراتی در سانتیاگو
در آن زمان در شیلی آثار مهم ادبیات جهان روی کاغذهای ارزان و با قیمتی که هر فردی قادر به خرید باشد، عرضه می شد و فروش این آثار با فروش کمیک استریپ در دکه‌های روزنامه فروشی آمریکا قابل قیاس بود. زیاد پیش می آمد که کارگری در حال خواندن داستان های جک لندن، توماس مان، داستایوفسکی یا مارک تواین در اتوبوس‌ها دیده شود . نقاش‌ها روی دیوارهای سانتیاگو نقاشی می کشیدند و ویکتور خارا در بین مردم آواز می خواند، اما همه چیز فقط ۳سال طول کشید و سرنوشت همه جنبش‌های دموکراتیک آمریکای لاتین گریبان شیلی را گرفت؛ «پینوشه» کودتا کرد. تانک‌ها دانشگاه پلی تکنیک را که دانشجویان در آن برای مقابله با کودتاچیان سنگربندی کرده بودند مانند کارخانه‌ها بمباران کردند و سالوادور آلنده رئیس جمهور قانونی شیلی هم در کاخ ریاست جمهوری کشته شد.
مدتی قبل از کودتا خارا ترانه‌ای سرود که مانیفست او نام گرفت. «یوان ترنر» همسر انگلیسی خارا می گوید که او از قبل می دانست در کودتا کشته خواهد شد و به همین دلیل مانیفست خود را سرود.
«نه برای خواندن است که می خوانم
و نه برای عرضه صدایم، نه
من آن شعر را با آواز می خوانم
ویکتور خارا در میان کودکان محروم شیلی
که گیتار پراحساسم می سراید
... چراکه ترانه آن زمانی معنا می یابد
که قلبش نیرومندانه در تپش باشد
و انسانی آن ترانه را بسراید
که سرودخوانان شهادت را پذیرا شود»[۲]
دستگیری ویکتور خارا
بازداشت هواداران حکومت آلنده توسط نظامیان در استادیوم سانتیاگو بعد از کودتای پینوشه
در یازده سپتامبر ۱۹۷۳ با همکاری مستقیم دولت آمریکا، آگوستو پینوشه در کودتایی خونین دولت مردمی سالوادور آلنده را سرنگون کرد و هزاران نفر از مردم شیلی را دستگیر کرد. تعداد زیادی از این دستگیرشدگان در استادیوم ملی سانتایگو پایتخت شیلی گرد آورده شده بودند. [۱] ویکتورخارا، ۱۲ سپتامبر ۱۹۷۳، یک روز پس از کودتای ارتش علیه دولت سالوادور آلنده، در دانشگاه فنی در کنار دانشجویان بازداشت و به استادیوم معروف سانتیاگو منتقل شد.[۳] او در این استادیوم به همراه حدود ۵۰۰۰ نفر دیگر نگهداری میشد. جایی که مرکز بازجویی، شکنجه و اعدام هواداران دولت قانونی آلنده بود. شاهدان عینی خبر داده‌اند که در همین استادیوم بود که استخوان‌های دست و انگشتان ویکتور خارا را شکستند و از او خواستند در حضور سایر بازداشت‌شدگان آواز بخواند و او ترانه معروف خود به نام «ماپیروز خواهیم شد» را خواند.[۴]
جان باختن ویکتور خارا
روز ۱۵ سپتامبر دوباره خارا را به شکنجه کشیدند و بعد هم ۴۳ گلوله به او شلیک کردند. یک روز بعد جسد خارا و ۵ نفر دیگر از بازداشت‌شدگان در زمینی اطراف یک گورستان در نزدیکی استادیوم پیدا شد. اجساد را برای شناسایی به پزشکی قانونی منتقل کردند. یکی از کارمندان این اداره چهره خارا را شناخت و با خبردادن به همسر او مانع از آن شد که خارا را در گورهای دسته‌جمعی دفن کنند. جسد خارا که ۵۶ شکستگی و ضرب و جرح در آن تشخیص داده شده بود، به صورت ناشناس در گوشه‌ای از گورستان سانتیاگو به خاک سپرده شد.
سال ۲۰۰۹ جسد خارا در مراسمی رسمی از گور محقرش در گورستان سانتیاگو به مقبره‌ای آبرومند و درخور او منتقل شد. در این مراسم، خانم میشل باشله، رئیس جمهور وقت شیلی که پدرش از افسران وفادار به آلنده بود و قربانی کودتا شد، همراه با ۱۲ هزار نفر دیگر حضور داشت.
جوان خارا همسر انگلیسی ویکتور خارا
در زمان دیکتاتوری ۱۸ ساله پینوشه (۱۹۷۳ تا ۱۹۹۰) نزدیک به ۴۰ هزار نفر به صورت غیرقانونی دستگیر و به طور منظم مورد شکنجه قرار گرفتند. بیش از ۳هزار نفر از مخالفان رژیم زیر شکنجه کشته شدند.
ویکتور خارا در روزهای بازداشت در استایوم سانتیاگو ترانه‌‌ی «استادیوم» را سرود که مدتی بعد به طور مخفیانه توسط یکی از آنهایی که از استادیوم شیلی جان سالم به در برده بود، به دست همسرش رسید. او در این ترانه می‌گوید:
«پنج هزار تن اینجاییم
در این بخش کوچک شهر
چه دشوار است سرودی سر کردن
آن گاه که وحشت را آواز می‌خوانیم
وحشت آن که من زنده‌ام
وحشت آن که می‌میرم من
خود را در انبوه این همه دیدن
در میان این لحظه‌های بی‌شمار ابدیّت
که در آن سکوت و فریاد هست
میشل باشله رئیس جمهور شیلی در کنار عکسی از ویکتور خارا در مراسم یادبود او
لحظه پایان آوازم رقم می‌خورد.»[۳]
ترانه‌های خارا در ایران
نام ویکتور خارا در ایران، بیشتر در سال ۱۳۵۸ و در کتاب جمعه که احمد شاملو مسئولیت و سردبیری آن را به عهده داشت مطرح شد. در ماه‌های پایانی همین سال «سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار» کاست اولین مجموعه از ترانه‌های ویکتور خارا را به ترجمه و دکلمه احمد شاملو منتشر کرد. این سازمان انتشاراتی تحت مسئولیت و مدیریت «ابراهیم زال‌زاده» اداره میشد و سال ۱۳۶۰ دومین و سومین مجموعه سرودهای ویکتور خارا را با ترجمه احمد شاملو و محمد زرین‌بال و با دکلمه محمد مقدم منتشر کرد. زال‌زاده اسفند سال ۱۳۷۵ در تهران درجریان قتل‌های زنجیره‌ای ناپدید شد و یک ماه بعد جسدش را که ضربات چاقو بر آن دیده میشد، در اطراف شهر پیدا کردند.[۳]
منابع
