|
|
(۱۹۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| ساواک
| | {{جعبه زندگینامه |
| | | اندازه جعبه = |
| | | عنوان = |
| | | عنوان ۲ = |
| | | نام =هوشی مین |
| | | تصویر =هوشی مین.JPG |
| | | اندازه تصویر = |
| | | عنوان تصویر = |
| | | زادروز = ۱۹ می ۱۸۹۰ |
| | | زادگاه =هوانگترو در ویتنام |
| | | مکان ناپدیدشدن = |
| | | تاریخ ناپدیدشدن = |
| | | وضعیت = |
| | | تاریخ مرگ =۳ سپتامبر ۱۹۶۹ |
| | | مکان مرگ = |
| | |عرض جغرافیایی محل دفن= |
| | |طول جغرافیایی محل دفن= |
| | |latd=|latm=|lats=|latNS=N |
| | |longd=|longm=|longs=|longEW=E |
| | | علت مرگ = |
| | | پیداشدن جسد = |
| | | آرامگاه = |
| | | بناهای یادبود = |
| | | محل زندگی = ایران |
| | | ملیت =ویتنامی |
| | | نامهای دیگر = |
| | | نژاد = |
| | | تابعیت = |
| | | تحصیلات =دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف |
| | | دانشگاه = |
| | | پیشه = |
| | | سالهای فعالیت = |
| | | کارفرما = |
| | | نهاد = |
| | | نماینده = |
| | | شناختهشده برای = مردم ویتنام و مردم دنیا |
| | | نقشهای برجسته =رهبری مبارزات استقلالطلبانه مردم ویتنام |
| | | سبک = |
| | | تأثیرگذاران =مارکس، لنین |
| | | تأثیرپذیرفتگان =مردم ویتنام و مبارزان راه آزادی |
| | | شهر خانگی = |
| | | دستمزد = |
| | | دارایی خالص = |
| | | قد = |
| | | وزن = |
| | | تلویزیون = |
| | | لقب = |
| | | دوره = |
| | | پس از = |
| | | پیش از = |
| | | حزب =حزب کمونیست ویتنام |
| | | جنبش = |
| | | مخالفان = |
| | | هیئت = |
| | | دین = |
| | | مذهب = |
| | | اتهام = |
| | | مجازات = |
| | | وضعیت گناهکاری = |
| | | منصب = |
| | | مکتب =مارکسیست لنینیست |
| | | آثار =اخلاق انقلابی، |
| | | همسر = |
| | | شریک زندگی = |
| | | فرزندان = |
| | | والدین = |
| | | خویشاوندان سرشناس = |
| | | جوایز = |
| | | امضا = |
| | | اندازه امضا = |
| | | signature_alt = |
| | | وبگاه = |
| | | imdb_id = |
| | | Soure_id = |
| | | پانویس = |
| | }} |
|
| |
|
| س. و. ا. ک. سر واژه های نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور است. که از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۵۷ درجهت تحکیم حکومت شاه به دستگیری و شکنجه وسرکوب مخالفان حکومت سلطنتی اقدام می کرد.
| | '''هوشی مین،''' با نام اصلی نگوین تاتنان، زادهی ۱۹ می ۱۸۹۰ درگذشت ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ رهبر انقلاب ویتنام، دبیر کل حزب کمونیست ویتنام، اولین رئیس جمهوری دموکراتیک ویتنام بود. |
|
| |
|
| پس از کودتای ۲۸ مرداد بدلیل موقتی بودن شرایط حکومت نظامی و با پایان گرفتن فرمانداری نظامی که پس از کودتای ۲۸ مرداد برای مقابله با بحران، تا سال ۱۳۳۶ برقرار بود، با پیشنهاد امریکا و با الگوی سازمان امنیت داخلی امریکا (اف بی آی) در تاریخ ۱۶ فروردین سال ۱۳۳۶ سازمان اطلاعات و امنیت کشور تاسیس شد.
| | هوشی مین، سومین فرزند خانواده بود که در شهر هوانگترو به دنیا آمد. از نوجوانی تحت تاثیر مبارزات آزادیخواهانه پدرش بر علیه استعمار فرانسه قرار داشت و از پانزده سالگی همکاری زیرزمینی با مبارزان جوان دانشگاه را آغاز کرد. |
|
| |
|
| به اعتراف سولیوان: « در سال ۱۹۵۷ سازمان سیا طرح و چارچوب تشکیلاتی یک سازمان جدید اطلاعاتی را به شاه داد و خود در تأسیس و سازمان دادن به آن مشارکت کرد. این تشکیلات که به نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور نامیده میشد به زودی به نام مخفف آن یعنی ساواک شهرت یافت».<ref>ویلیام سولیوان، ماموریت در ایران، ترجمه محمود مشرقی، تهران ۱۳۶۱ صفحه ۶۹</ref> | | در شرایطی که جنبش استقلال طلبانه ویتنام در آغاز قرن بیستم به شکست انجامیده بود و روابط ارباب و رعیتی در ویتنام مستقر بود، هوشی مین پس از تحصیلات دانشگاهی خود در سالهای ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۰ برای تدریس به ایالت فانتیت سایگون رفت. مدتی پس از اقامت در سایگون افکار و آرمانهای آزادیخواهی و دموکراسیطلبی در او اوج گرفت، برای کسب علوم و تکنولوژی جدید تصمیم به ترک ویتنام گرفت. وی به این منظور ابتدا به عنوان کمکآشپز در یک کشتی فرانسوی رهسپار اروپا و سپس آفریقا و آمریکا شد. |
|
| |
|
| ساواک بر آن بود تا با در دست گرفتن رسانههای گروهی، از جمله رادیو تلویزیون، مطبوعات و نیز کنترل و نظارت بر چاپ کتاب، افکار عمومی را به نفع رژیم شاه تغییر دهد. به همین دلیل، سانسور شدیدی علیه آنها اعمال میکرد. سرکوب و مقابله با گروههای مخالف، اعم از حزب توده و گروههای چریکی چپ، جبههی ملی و نیروهای ملیگرا، روحانیون مخالف نیز از دیگر اقدامات ساواک بود.
| | هوشیمین در آفریقا بیعدالتی، بیرحمی و ستم سرمایهداری را مشاهده و از نزدیک آنرا لمس کرد و به این نتیجه رسید که طبقه کارگر و مردم زحمتکش در همه جا تحت فشار و استثمار وحشیانه آن قرار دارند. |
|
| |
|
| == شکل گیری ساواك ==
| | هوشی مین در سال ۱۹۱۸ خطاب به کشورهای سرمایهداری پیروز در جنگ اول جهانی عریضهای به کنفرانس ورسای ارسال کرد و خواستار شد که فرانسه حقوق مردم ویتنام را برای آزادی و دمکراسی و مساوات و حق تعیین سرنوشت به رسمیت بشناسد. هرچند کنفرانس عریضه او را بیپاسخ گذاشت اما نامهی مذکور همانند بمبی افکار عمومی فرانسه و دیگر مستعمرات این کشور را لرزاند. |
| مشاوران آمریكایی شاه برای رفع نگرانیهای او، و تضمین حکومت سلطنت وابسته، به او پیشنهاد تشكیل دو سازمان اطلاعات خارجی و امنیت داخلی را به مانند دو سازمان سیا (سازمان اطلاعات خارجی آمریكا) و اف . بی . آی (سازمان امنیت داخلی آمریكا) دادند. این دو سازمان وظیفه كشف توطئههای داخلی و خارجی علیه حكومت شاه را برعهده میگرفتند. درنهایت شاه با ایجاد یك سازمان موافقت كرد. هسته اولیه این سازمان در فرمانداری نظامی تهران تشکیل شد و روز ۱۱ مهر ماه ۱۳۳۵ خبر آن در مطبوعات به اطلاع عموم رسید. چندی بعد لایحه تشكیل آن كه «سازمان اطلاعات و امنیت كشور» نامیده میشد (و بعداً به اختصار ساواك نام گرفت) توسط دولت تهیه و به مجلس سنا فرستاده شد. در ۲۳ اسفند ۱۳۳۵ قانون تشکیل ساواک تصویب و در فروردین سال بعد تاسیس شد.
| |
|
| |
|
| در مجلس سنا عدهای از سناتورها به شدّت با لایحه مذكور مخالفت كردند. یكی از سناتورها به نام سناتور خواجهنوری این قانون را ظالمانهترین قانون دولت خواند. وی با اشاره به ظلم و ستمهایی كه از سوی مأموران نظامی با استفاده از این قانون میتواند صورت گیرد، این قانون را موجب محروم شدن مردم از تمام حقوق دمكراتیك و آزادیشان دانست. عباسقلی گلشائیان، وزیر دادگستری وقت، ضمن ردّ گفتههای خواجهنوری به دفاع از لایحه مذكور پرداخت. او بیان كرد كه این لایحه در واقع از تركیب و هماهنگی قوانین گذشته به وجود آمده است و چیز جدیدی نیست. سپهبد احمد امیر احمدی نیز در دفاع از آن لایحه به حوادث ناگواری كه در گذشته، امنیت كشور را به خطر انداخته بود اشاره كرد. او یادآور شد كه لایحه تشكیل ساواك برای جلوگیری از این حوادث میباشد. | | هوشی مین متاثر از انقلاب اکتبر روسیه و مجذوب تزهای لنین در باره مسئله ملی و استعماری معتقد بود که رهایی مردم ویتنام نیز از همین مسیر میگذرد. وی در سوگ لنین (۱۹۲۴) چنین گفته بود: «... لنین زمانی که زنده بود پدر ما معلم ما رفيق ما و راهنمای ما بود و حال ستاره راهنمایی است که راه انقلاب سوسیالیستی را به ما نشان میدهد». |
|
| |
|
| سناتور خواجهنوری پس از سخنان امیراحمدی در دفاع از بیانات خود در مخالفت با لایحه شعری را قرائت كرد كه نیت اصلی دولت رژیم را از تشكیل ساواك آشكار میساخت:
| | هوشی مین در ۱۹۲۰ در کنگره حزب سوسیالیست فرانسه شرکت جست و به همراه رادیکالترین مارکسیستهای فرانسوی حزب کمونیست فرانسه را بنیاد گذاشت. وی از نخستین اعضای حزب کمونیست فرانسه و اولین ویتنامی کمونیست به شمار میرود. |
|
| |
|
| شنیدم گوسفندی را بزرگی
| | هوشی مین با کمک حزب کمونیست فرانسه و همراه تعدادی از وطنپرستان دیگر مستعمرات فرانسه اتحادیه بین مستعمرات را تشکیل داد و خود به عنوان عضو کمیته مرکزی و عضو دائم این کمیته انتخاب گردید. وی در این دوره به نشر روزنامه لوپاریا مبادرت کرده و با تهیه مقالات و اعلامیههای متعدد به مبارزه بر علیه استعمار فرانسه ادامه داد. |
|
| |
|
| رهانید از دهان و چنگ گرگی
| | هوشی مین در سپتامبر ۱۹۲۴ پس از مدتی اقامت در اتحاد جماهیر شوروی، به کانتون در کشور چین مسافرت کرد و به سازماندهی در راه ایجاد حزب کمونیست مشغول شد. |
|
| |
|
| شبانگه كارد بر حلقش بمالید
| | سرانجام در فوریه ۱۹۳۰ در کولون (نزدیک هنگ کنگ) حزب کمونیست ویتنام به همت هوشی مین تاسیسس شد. |
|
| |
|
| روان گوسفند از وی بنالید
| | از ژوئن ۱۹۳۱ تا بهار سال ۱۹۳۳ به زندان انگلیسیها افتاد. |
|
| |
|
| كه از چنگال گرگم در ربودی
| | از سال ۱۹۴۱ به بعد، هوشی مین دستورالعملهایی را برای تدارک قیام و بدست گرفتن قدرت صادر کرد که مهمترین آنها در«اسناد جنگ چریکی»، «تجربه چریکی چین»، «هنر نظامی سون چو» و «چگونه باید کادرهای نظامی را تعلیم داد» منعکس است. |
|
| |
|
| ولیكن عاقبت گرگم تو بودی
| | هو بار دیگر در اوت 1942 با نام هوشیمین به چین رفت تا با نیروی ضد ژاپن و ویتنامیهای مقیم آنجا تماس برقرار کند اما چون وارد چین شده بوسیله مأموران چیایکایچک توقیف و زندانی شد و در طول این مدت مجموعه اشعار خاطرات زندان را نوشت. |
|
| |
|
| سناتور جمال امامی، یكی دیگر از نمایندگان مجلس سنا بود كه به مخالفت با لایحه پرداخت و با اشاره به سخنان امیراحمدی، قانون تشكیل ساواك را عاملی برای بروز حوادث ذكر كرد و در ادامه گفت:«امروز باید تمام كوشش مان را بكنیم كه مردم را راضی نگه داریم، توی سر مردم نزنیم، تا وقتی كه مردم تخطی نكردند با آنان برخورد نكنیم، همه میدانیم كه مردم ایران سرشتشان این است كه خطاكار نیستند، ولی وقتی كارد به استخوانشان رسید جنب و جوش میكنند؛ كارد را به استخوانشان نرسانید.»<ref>ساواک، نوشته کریستین دلانوا، ترجمه نیک گوهر، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۱ صفحات ۵۵ و ۶۵ و ۲۳۹</ref>
| | در 1944 بعد از 33 سال دوری از وطن، از مرز چین گذشت و به انقلابیون ویتنام در کوهستانها پیوست . در روز 22 دسامبر سال 1944 نخستین دسته ارتش ویت مینه با شرکت 24 نفر رسما تشکیل گردید. |
|
| |
|
| پس از سخنان جمال امامی، سرلشكر وثوق، وزیر جنگ وقت، به دفاع از لایحه پرداخت. او نیز متذكر شد كه لایحه تشكیل ساواك، فعالیتهای دستگاههای مختلف امنیتی ـ اطلاعاتی مانند ركن ۲ ارتش و دایره سیاسی شهربانی و... را در یك دستگاه متمركز میكند.
| | این دسته چریکی با کمک دفتر خدمات اسراتژیکی که فعالیت محدودی داشت در سراسر ویت نام بعملیات چریکی پرداخت و در مدتی کوتاه عده آنان به چند هزار نفر رسید . |
|
| |
|
| لایحه مذكور، با وجود مخالفتهایی كه ذكر شد در شور اول به تصویب رسید و پس از بررسی مجدد در كمیسیون شماره یك مجلس سنا، در شور دوم مطرح شد. قانون تشكیل ساواك با اكثریت آراء به تصویب سناتورها رسید. لایحه مذكور پس از آن در مجلس شورای ملی مطرح شد و بدون هیچگونه اعتراضی به تصویب رسید. به این ترتیب، ساواك فعالیت خود را رسماً از اوایل سال ۱۳۳۶ به ریاست تیمور بختیار، فرماندار نظامی تهران، شروع كرد.
| | منابع مقاله هوشی مین دیپلوم انجیز هاجره «امین» هوشی مین Hồ Chí Minh |
|
| |
|
| == قوانین تشکیل ساواک ==
| |
| قانون تشکیل ساواک در برگیرنده سه ماده اصلی بود.
| |
|
| |
|
| ماده۱- برای حفظ امنیت کشور و جلوگیری از هر گونه توطئه که مضر به مصالح عمومی است، سازمانی به نام اطلاعات و امنیت کشور وابسته به نخست وزیری تشکیل می شود و رئیس سازمان، معاونت نخست وزیر را داشته وبه فرمان اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی منصوب خواهد شد.
| |
|
| |
|
| ماده۲- سازمان اطلاعات و امنیت کشور دارای وظایف زیر است:
| |
|
| |
|
| الف) تحصیل و جمع آوری اطلاعات لازم برای حفظ امنیت کشور
| | '''منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir)''' |
|
| |
|
| ب) تعقیب اعمالی که متضمن قسمتی از اقسام جاسوسی است و عملیات عناصری که بر ضد استقلال و تمامیت کشور و یا به نفع اجنبی اقدام می کنند.
| |
|
| |
|
| ج) جلوگیری از توطئه و اسباب چینی بر ضد امنیت کشور
| | '''هوشی مین و پایبندی به خصائل انقلابی''' |
|
| |
|
| و) بازرسی و کشف و تحقیقات نسبت به بزه های زیر: | | هو داشتن خصایل انقلابی - مانند کوشایی ،قناعت، از خود گذشتگی، مصمم بودن به تصحیح نقایص خود و پرهیز از لاف زنی و خودستایی، انطباق دادن حرف با عمل، راسخ بودن در اعتقادات انقلابی را کافی نمی دانست انقلابیون را به فراگرفتن تئوری مارکسیسم - لنینیسم و درک راه و روش انقلابی تشویق می کرد. |
|
| |
|
| ۱- بزههای منظور در قانون مجازات مقدمین بر علیه امنیت و استقلال مملکتی مصوب ۲۲ خرداد ۱۳۱۰
| |
|
| |
|
| ۲- جنحه و جنایاتی که در فصل اول باب دوم قانون کیفر عمومی مصوب ۲۲ دی ماه ۱۳۰۴ پیش بینی شده است.
| |
|
| |
|
| ماده۳- مامورین سازمان اطلاعات و امنیت کشور از حیث طرز تعقیب بزههای مذکور در این قانون و انجام وظایف، در زمره ضابطین نظامی خواهند بود و از تاریخ تصویب این قانون، رسیدگی به کلیه بزه های مذکور فوق، در صلاحیت دادگاه های دائمی نظامی خواهد بود.
| | شصت سال زندگی شخصی هوشیمین که توام با مبارزه و کار مداوم برای مردم میهنش سپری شد روشنی گویای پای بندی او به فضائل اصیل انسانی است. از جمله پایداری و فداکاری و گذشت از منافع شخصی، ساده زیستی |
|
| |
|
| تبصره ا - انجام وظایف و تکالیف سازمان اطلاعات و امنیت کشور از حیثی که ضابط نظامی محسوبند، به هیچ وجه مانع انجام وظایف و تکالیفی که به موجب قانون دادرسی و کیفر ارتش بر عهده ضابطین نظامی است نخواهد بود و همچنین مواد این قانون و احکام و آییننامهها و مقرراتی که مربوط به تکالیف مامورین نظامی و ژاندارمری و شهربانی نسبت به انجام وظایف و خدمات محوله است، نمی باشد.
| | زندگی شخصی و مبارزاتی هوشی مین گویای پایبندی او به فضائل اصیل انسانی و انقلابی بود. ساده زیستی، فداکاری و گذشتن از منافع شخصی و نثار بدون تبعیض عواطف و عشق خود به همه طبقات و اقشار و اقلیت های ملی ومذهبی ویتنام و التزام او به انتقاد و انتقاد از خود به منظور مقابله با تمایلات جاهطلبانه در بحبوحهی مبارزات طولانی و سرسختانه استقلال طلبانه موید همین ویژگی برجسته او بود. |
|
| |
|
| تبصره ۲- رسیدگی به بزههایی که به موجب این قانون، در صلاحیت دادگاه دائمی نظامی شناخته شده و متهمین به ارتکاب بزههای مزبور که قبل از تصویب این قانون در مراجع صالح دیگر تحت تعقیب قرار گرفتهاند، هر گاه بر علیه متهمین کیفر خواست صادر نگردیده و پروندههایی که کیفر خواست صادره شده در دادگاه مربوط رسیدگی خواهد شد.
| | '''منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی''' تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir) |
|
| |
|
| ماده ۴- کارمندان سازمان اطلاعات و امنیت کشور، هر گاه به ارتکاب بزهی متهم شوند که راجع به خدمت بوده یا ملازمه با خدمات و وظایف آنها داشته باشد، در حکم نظامیان و خدمتگزاران ارتش هستند و با رعایت مقررات قانون دادرسی و کیفر ارتش مصوب ۱۳۱۷ تابع در دادگاههای نظامی دائمی خواهند بود.
| |
|
| |
|
| ماده ۵- اساسنامه سازمان و آیین نامه های داخلی و استخدامی و مالی مربوط به این قانون، با تصویب هیات دولت قابل اجراست.»<ref>[http://www.nlai.ir/documents/10184/10915/NDljYU62.jpg/227d8319-d931-4204-9c43-fb164c74748a?version=1.0&t=1503105046000 فرمان تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور توسط وزیر کشور وقت]</ref>
| | '''تاسیس جمهوری دموکراتیک ویتنام''' |
|
| |
|
| == هدف تاسیس ساواک ==
| | در اوگوست ۱۹۴۲ برای نخستین بار با انتخاب نام هوشی مین به چین رفت، ولی هنگام عبور از مرز توسط مقامات محلی چیانگ کای شک دستگیر شد و برای بار دوم به زندان افتاد. او در یکی از اشعار خود در زندان بنام «خاطرات زندان» چنین می گوید: «سرسخت و بردبار هیچگاه حتی یک اینچ عقب ننشستم گرچه بلحاظ جسمی در عذابم اما روحیهام تزلزل ناپذیر است» |
| هدف اصلی از تاسیس ساواک حفظ و استمرار حکومت سلطنتی در ایران بود.
| |
|
| |
|
| هرچند هدف از تشکیل ساواک مبارزه علیه کمونیسم، ایجاد امنیت و تمرکز نیروهای امنیتی عنوان شده بود، اما در عمل این سازمان فراتر از حدود وظایف و اختیارات قانونی خود عمل میکرد.
| | با تشکیل کنفرانس ملی حزب در روز ۱۵ اگست ۱۹۴۵ و تصمیم یک قیام ،عمومی، پایه حکومت موقت جمهوری دموکراتیک ویتنام گذاشته شد و بالاخره در روز ۲ مارس ۱۹۴۶، در نخستین نشست مجلس ملی، هوشی مین به عنوان ریاست جمهوری دموکراتیک ویتنام انتخاب شد. |
|
| |
|
| «ساواک... میتوانست رسانههای گروهی را سانسور کند، متقاضیان مشاغل دولتی را گزینش کند و بر پایهی اظهارات منابع قابل اعتماد غربی، از هر شیوهای از جمله شکنجه، برای از بین بردن مخالفان استفاده کند.»<ref>کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان نشر نی سال ۱۳۹۰</ref>
| | '''پیروزی در دین بین فو ''' |
|
| |
|
| محمد رضا پهلوی در باره علت تاسیس ساواک میگوید:<blockquote>«ساواک تأسیس شد تا به فعالیتهای مخربی که در داخل و خارج انجام میشد و برای ایران خطرناک بود پایان دهد. در ایران نیز مانند هرجای دیگر خائنان، جاسوسان، آشوبگران و خرابکاران حرفهای به سر میبردند که حضورشان میبایست به دولت و نیروهای نظامی اطلاع داده میشد. این وظیفه بر عهده ساواک بود.»</blockquote>ایجاد ساواک، به منظور مبارزه با فعالیتهای براندازی خارجی و داخلی علیه استقلال و تمامیت ارضی ایران بود. مسئولیت بنیانگذاری ساواک به سپهبد تیمور بختیار تفویض شد. وی در این کار از «سیا» کمک خواست. تعداد زیادی از کارمندان ساواک برای طی دورههای آموزشی به آمریکا رفتند و در ادارۀ مرکزی «سیا» به کارآموزی پرداختند. همچنین دورههای کارآموزی و بازآموزی انفرادی و دستهجمعی، برای کارمندان سازمان اطلاعات و امنیت کشور در غالب سازمانهای اطلاعاتی اروپای غربی ترتیب یافت تا با روشهای آنان آشنایی حاصل کنند.<ref>محمد رضا پهلوی، پاسخ به تاریخ به کوشش شهریار ماکان تهران، شهرآب، ۱۳۷۱ صفحه ۳۷۱</ref>
| | در جنگ میهنی علیه استعمارگران ،فرانسه که در زمستان ۱۹۵۳ و بهار ۱۹۵۴ به شدید ترین حد خود رسیده بود، نیروهای ملی ویتنام توانستند همه جا نیروهای فرانسوی را شکست دهند و بالاخره در پیروزی معروف دین بین فو یک قدرت استعماری بسیار قوی را شکست داد. |
|
| |
|
| هدف دیگری که برای تشکیل ساواک بیان شده بود، برخورد با کمونیسم و جلوگیری از گسترش آن در ایران بود، این هدف مورد توجه آمریکا و سازمان جاسوسی آن (سیا) بود. ایران که در همسایگی شوروی قرار داشت، پس از تشکیل حکومت کمونیستی در آن کشور، همواره در معرض ورود و گسترش افکار کمونیستی بود و از طرف دیگر، با آگاهی آمریکا و شاه ازعلاقه شدید مردم ایران به مذهب، میکوشیدند که هدف اصلی از تأسیس ساواک را جلوگیری از ورود و گسترش کمونیسم بیان کنند. مسؤولان ساواک نیز با توجه به این موضع هرحرکتی علیه رژیم و شاه را به کمونیستها منتسب میکردند تا مردم را نسبت به آنها بدبین کنند. مثلاٌ بجای استفاده از نام سازمان مجاهدین خلق ایران، نام جعلی مارکسیستهای اسلامی را به کار می بردند.
| | پس از تجاوز آمریکا به ویتنام هوشی مین در فراخوانی برای مقابله چنین گفت: «ممکن است جنگ پنج ده بیست سال و یا بیشتر به طول انجامد ممکن است هانوی و هانفونگ و بسیاری از شهرها و کارخانه ها نابود گردد ولی خلق ویتنام هیچگاه مقهور نخواهد شد . . .» و به این ترتیب حماسه جنگ ویتنام علیه امپریالیسم آمریکا آغاز شد و سرانجام نیز ماشین عظیم جنگی آمریکا در مقابل اراده خلقی کوچک بزانو درآمد و در اول نوامبر ۱۹۶۸ دولت ،آمریکا مجبور شد به بدون قید و شرط به بمباران و گلوله باران تمام خاک جمهوری دمکراتیک ویتنام پایان دهد. |
|
| |
|
| قبل از تشکیل ساواک، رکن ۲ در ارتش، دایره سیاسی یا آگاهی در شهربانی و نیز فرمانداری نظامی تهران وجود داشتند ولی هرکدام از آنها وظیفهای مخصوص داشتند و در عین حال ماهیت هیچکدام از آنها کشف و خنثی سازی مخالفتها قبل از وقوع آن نبود، آنها حداکثر میتوانستند بعد از بروز مخالفتها و ایجاد بحران از ادامه آن جلوگیری کنند. از اینرو، ساواک به وجود آمد تا بتواند دقیقتر و سریعتر مخالفتهای افراد و گروهها را کنترل کند و از بین ببرد و مهمتر از آن اینکه از ایجاد هرگونه مخالفتی علیه رژیم و شاه جلوگیری کرده و از ایجاد بحران در کشور جلوگیری کند.
| | . |
|
| |
|
| همچنین ساواک بر رفتار دولت، مجلسین و احزاب کنترل کامل داشت و اعمال آنان را به شاه گزارش میداد.
| | '''درگذشت هوش مین''' |
|
| |
|
| پس از تشکیل ساواک نیروهایی از سیا به ساواک آمدند و کارکنان و مسؤولان آن را آموزش دادند. سیا و ساواک در زمینههای مختلف امنیتی با هم همکاری داشتند. رئیس سیا در تهران مرتباً با شاه، رئیس ساواک و نمایندههای آن سازمان تماس داشت.
| | هوشی مین در صبح روز ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ در سن ۷۹ سالگی درگذشت. |
|
| |
|
| ساواک نیز در آمریکا نماینده داشت و به عنوان یکی از اعضای نمایندگی ایران در سازمان ملل در آمریکا فعالیت میکرد. این دو سازمان همچنین اخبار و اطلاعات خود را با هم مبادله می کردند. در دهه ۵۰ شمسی روابط این دو سازمان بیشتر شد. در سال ۱۳۵۳ سیا مرکز فرماندهی خود در خاورمیانه را به ایران منتقل کرد. به این ترتیب سیا حضور خود را در ایران افزایش داد.
| | منبع: اصالت هوشی مین (esalat.org) |
|
| |
|
| علاوه بر سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) نیز در حکومت شاه با ساواک همکاری داشت. در سال ۱۳۳۹ گروهی از مأموران موساد برای آموزش کارکنان ساواک به ایران آمدند. و در مدت حضور خود در ایران آموزشهای لازم را به کارکنان ساواک دادند. همچنین موساد در مواردی مانند، فروش وسایل جاسوسی، تبادل اخبار و اطلاعات، نیز با ساواک همکاری داشت.<ref>بخشهایی از کتاب «ساواک و نقش آن در تحولات داخلی رژیم شاه» نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی سال ۱۳۷۸</ref>
| | == منابع == |
| | |
| == روسا و مقامات ساواک == | |
| [[پرونده:نمودار تشکیلات ساواک.JPG|جایگزین=نمودار تشکیلات ساواک|بندانگشتی|نمودار تشکیلات ساواک]]
| |
| ا- سرلشکر [[تیمور بختیار]] از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ رئیس ساواک
| |
| | |
| ۲-سرتیپ حسن پاکروان از ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۴ رئیس ساواک
| |
| | |
| ۳-سپهبد نعمت الله نصیری از ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۶ رئیس ساواک
| |
| | |
| ۴-سپهبد ناصر مقدم از ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷ رئیس ساواک
| |
| | |
| ۵-حسن علویکیا ۱۳۳۵–۱۳۴۱ معاون
| |
|
| |
|
| ۶-حسین فردوست (۲۸ آبان ۱۳۴۱–۱۹ فروردین ۱۳۵۲) معاون
| |
|
| |
|
| ۷-ناصر مقدم (۲۳ فروردین ۱۳۵۲–۳۰ فروردین ۱۳۵۲) معاون
| |
|
| |
| ۸-علی معتضد (فروردین ۱۳۵۲–۱۷ خرداد ۱۳۵۷) معاون
| |
|
| |
| ۹-پرویز ثابتی (خرداد ۱۳۵۷–۳ آبان ۱۳۵۷) معاون
| |
|
| |
| === معاونان و مدیران ادارهٔ کل سوم ساواک (ادارهٔ امنیت داخلی) ===
| |
| ۱۰-حسن علویکیا
| |
|
| |
| ۱۱-صمد صمدیانپور
| |
|
| |
| ۱۲-مصطفی امجدی (۱۳۳۸–۱۵ خرداد ۱۳۴۲)
| |
|
| |
| ۱۳-ناصر مقدم (خرداد ۱۳۴۲–۲۳ فروردین ۱۳۵۲)
| |
|
| |
| ۱۴-پرویز ثابتی ۱۳۵۲–۱۳۵۷
| |
|
| |
| ۱۵-سرتیپ طباطبایی
| |
|
| |
| === افسران ارشد ساواک ===
| |
| ۱۶-سرلشکر علی معتضد، رئیس اطلاعات خارجی ساواک
| |
|
| |
| ۱۷-سرتیپ منوچهر هاشمی ریاست اداره کل هشتم ساواک (ضدجاسوسی)
| |
|
| |
| ۱۸-مرتضی موسوی، از سال ۱۳۵۲ تا انقلاب ایران، ریاست اداره سوم عملیات اداره کل ضدجاسوسی ساواک
| |
| [[پرونده:شکنجه گران ساواک.jpg|جایگزین=شکنجه گران ساواک|بندانگشتی|شکنجه گران ساواک]]
| |
|
| |
| === بازجویان کمیته مشترک ضدخرابکاری ===
| |
| بهمن نادریپور، از بازجویان ساواک (با اسم مستعار تهرانی) در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری.
| |
|
| |
| فرجالله سیفی کمانگر از بازجویان کمیته مشترک ضد خرابکاری.
| |
|
| |
| رضا عطارپور مجرد، از بازجویان ساواک در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری
| |
|
| |
| دکتر منوچهری، از بازجویان ساواک در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری
| |
|
| |
| فریدون توانگری، از بازجویان ساواک (با اسم مستعار آرش) در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری.
| |
|
| |
| محمدحسن ناصری
| |
| [[پرونده:شکنجهگران ساواک.JPG|جایگزین=شکنجهگران ساواک|بندانگشتی|شکنجهگران ساواک ]]
| |
| هوشنگ ازغندی
| |
|
| |
| همایون کاویانی دهکردی
| |
|
| |
| احمد معصومی کوچصفهانی
| |
|
| |
| ناصر نوذری
| |
|
| |
| == انواع شکنجهها ==
| |
| «آویزان کردن از سقف»،
| |
|
| |
| «دستبند قپانی»،
| |
|
| |
| «آویزان کردن صلیبی به شوک الکتریکی آپولو»،
| |
|
| |
| «سوزاندن جاهای حساس بدن با فندک و شعله شمع»،
| |
|
| |
| «قفس هیتردار»،
| |
|
| |
| «صندلی هیتردار»،
| |
|
| |
| «باطوم برقی» و شکنجه سفید ازجمله اعمال و رفتار سازمان اطلاعات و امنیت کشور مشهور به «ساواک» با زندانیان بود
| |
|
| |
| == شکنجه شدهها در کمیته مشترک ==
| |
|
| |
| آیه الله طالقانی
| |
|
| |
| خسرو گلسرخی
| |
|
| |
| کرامت الله دانشیان
| |
|
| |
| مسعود رجوی
| |
|
| |
| == ادارات مختلف ساواک ==
| |
| این سازمان به گفتهی آبراهامیان، «بالغ بر ۵۳۰۰ مأمور تماموقت و شمار بسیاری از جاسوسان ناشناس را در بر میگرفت.»
| |
|
| |
| ساواک از سه قسمت اصلی تشکیل شده بود: حوزه ریاست، ادارات کل و ساواکها (ساواک تهران و سایر شهرها). نمایندگی ساواک، در سایر کشورها.
| |
|
| |
| === ۱. حوزه ریاست ===
| |
| حوزه ریاست ساواک طبق نمودار تهیه شده در سال ۱۳۵۲، شامل قسمتهای زیر بود:
| |
|
| |
| ۱. دفتر ریاست ساواک
| |
|
| |
| ۲. دفتر قائم مقام ساواک
| |
|
| |
| ۳. صندوق ویژه
| |
|
| |
| ۴. مشاوران رئیس ساواک
| |
|
| |
| ۵. کنترلی
| |
|
| |
| ۶. بازرس کلّی
| |
|
| |
| ۷. دبیرخانه شورای امنیت ملی
| |
|
| |
| ۸. پیمانها
| |
|
| |
| === ۲. ادارات کلّ ساواک ===
| |
| ۱. اداره یکم، امور اداری
| |
|
| |
| ۲. اداره کلّ دوم، جمع آوری اطلاعات خارجی
| |
|
| |
| ۳. اداره کلّ سوم، امنیت داخلی
| |
|
| |
| ۴. اداره کلّ چهارم، حفاظت
| |
|
| |
| ۵. اداره کلّ پنجم، فنی
| |
|
| |
| ۶. اداره کلّ ششم، امور مالی
| |
|
| |
| ۷. اداره کلّ هفتم، بررسی اطلاعات خارجی
| |
|
| |
| ۸. اداره کلّ هشتم، ضد جاسوسی
| |
|
| |
| ۹. اداره کلّ نهم، تحقیق
| |
|
| |
| ۱۰. اداره کل دهم، آموزش<ref>[http://gozarestan.ir/show.php?id=1288 ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور، موسسه مطالعات وپژوهشهای سیاسی] </ref>
| |
|
| |
| === ساواک در سایر شهرها ===
| |
|
| |
| === ساواک در خارج از کشور ===
| |
| دانشجویان و ایرانیان خارج از کشور را کنترل می کرد و برای این امر با پلیس سایر کشورها نیز همکاری متقابل داشت.
| |
|
| |
| == شیوههای کار ساواک ==
| |
|
| |
| === ا- نفوذ<ref>کتاب ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل صفحه ۳۷۳</ref> ===
| |
| نفوذ در سازمانهای مخالف رژیم از شیوههای ساواک بود که در این رابطه از افرادی مانند سیروس نهاوندی، عباس علی شهریاری نژاد «رهبر تشکیلات تهران حزب توده» افسر ساواک، امیر حسین فطانت نفوذی در محفل خسرو گلسرخی و کرامت الله دانشیان........نام برده می شود.
| |
|
| |
| === ۲- شنود و استراق سمع ===
| |
|
| |
| === ۳- خبر چینی و جمع آوری اطلاعات ===
| |
|
| |
| === ۴- جاسوسی و ضد جاسوسی ===
| |
|
| |
| === ۵- حفاظت ===
| |
|
| |
| === ۶- بازجویی و شکنجه ===
| |
|
| |
| === ۷- ترور و حذف مخالغان ===
| |
|
| |
| == سایر نهادهای امنیتی ==
| |
| بعد از تأسیس ساواك ركن ۲ و [[اداره آگاهی]] و [[فرمانداری نظامی]] در كنار ساواك به كار خود ادامه دادند و بر مبنای خواسته شاه که باید اطلاعات و اخبار از راههای مختلف به دست آید؛ بنابراین نهادهای دیگری مانند «[[سازمان بازرسی شاهنشاهی]]» و «[[دفتر ویژه اطلاعات]]» نیز به وجود آمد. ساواك در دوران فعالیت خود با تمام آنها در ارتباط بود و در بعضی موارد از آنها كمك میگرفت. همچنین در سال ۱۳۵۲ با افزایش فعالیتهای گروههای مسلح، ساواك به همراه شهربانی و ارتش و ژاندارمری «[[كمیته مشترك ضدخرابكاری]]» را بهوجود آورد تا آن گروهها را سریعتر شناسایی كرده و از بین ببرند.
| |
|
| |
| بنابراین علاوه بر ساواک، واحدهایِ پلیسی شهربانی، [[گارد شاهنشاهی]]، [[ژاندارمری]] و نیز واحدهای اطلاعاتی و سرّی [[رکن دوم ارتش]]، بازرسی شاهنشاهی و دفتر ویژه اطلاعات، وظیفه حفظ امنیت در قلمرو و حکومت شاهنشاهی ایرانی را عهدهدار شدند.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| <references /> | | <references /> |
هوشی مین |
---|
|
زادروز | ۱۹ می ۱۸۹۰ هوانگترو در ویتنام |
---|
درگذشت | ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ |
---|
محل زندگی | ایران |
---|
ملیت | ویتنامی |
---|
تحصیلات | دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف |
---|
شناختهشده برای | مردم ویتنام و مردم دنیا |
---|
نقشهای برجسته | رهبری مبارزات استقلالطلبانه مردم ویتنام |
---|
تأثیرگذاران | مارکس، لنین |
---|
تأثیرپذیرفتگان | مردم ویتنام و مبارزان راه آزادی |
---|
حزب سیاسی | حزب کمونیست ویتنام |
---|
مکتب | مارکسیست لنینیست |
---|
آثار | اخلاق انقلابی، |
---|
هوشی مین، با نام اصلی نگوین تاتنان، زادهی ۱۹ می ۱۸۹۰ درگذشت ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ رهبر انقلاب ویتنام، دبیر کل حزب کمونیست ویتنام، اولین رئیس جمهوری دموکراتیک ویتنام بود.
هوشی مین، سومین فرزند خانواده بود که در شهر هوانگترو به دنیا آمد. از نوجوانی تحت تاثیر مبارزات آزادیخواهانه پدرش بر علیه استعمار فرانسه قرار داشت و از پانزده سالگی همکاری زیرزمینی با مبارزان جوان دانشگاه را آغاز کرد.
در شرایطی که جنبش استقلال طلبانه ویتنام در آغاز قرن بیستم به شکست انجامیده بود و روابط ارباب و رعیتی در ویتنام مستقر بود، هوشی مین پس از تحصیلات دانشگاهی خود در سالهای ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۰ برای تدریس به ایالت فانتیت سایگون رفت. مدتی پس از اقامت در سایگون افکار و آرمانهای آزادیخواهی و دموکراسیطلبی در او اوج گرفت، برای کسب علوم و تکنولوژی جدید تصمیم به ترک ویتنام گرفت. وی به این منظور ابتدا به عنوان کمکآشپز در یک کشتی فرانسوی رهسپار اروپا و سپس آفریقا و آمریکا شد.
هوشیمین در آفریقا بیعدالتی، بیرحمی و ستم سرمایهداری را مشاهده و از نزدیک آنرا لمس کرد و به این نتیجه رسید که طبقه کارگر و مردم زحمتکش در همه جا تحت فشار و استثمار وحشیانه آن قرار دارند.
هوشی مین در سال ۱۹۱۸ خطاب به کشورهای سرمایهداری پیروز در جنگ اول جهانی عریضهای به کنفرانس ورسای ارسال کرد و خواستار شد که فرانسه حقوق مردم ویتنام را برای آزادی و دمکراسی و مساوات و حق تعیین سرنوشت به رسمیت بشناسد. هرچند کنفرانس عریضه او را بیپاسخ گذاشت اما نامهی مذکور همانند بمبی افکار عمومی فرانسه و دیگر مستعمرات این کشور را لرزاند.
هوشی مین متاثر از انقلاب اکتبر روسیه و مجذوب تزهای لنین در باره مسئله ملی و استعماری معتقد بود که رهایی مردم ویتنام نیز از همین مسیر میگذرد. وی در سوگ لنین (۱۹۲۴) چنین گفته بود: «... لنین زمانی که زنده بود پدر ما معلم ما رفيق ما و راهنمای ما بود و حال ستاره راهنمایی است که راه انقلاب سوسیالیستی را به ما نشان میدهد».
هوشی مین در ۱۹۲۰ در کنگره حزب سوسیالیست فرانسه شرکت جست و به همراه رادیکالترین مارکسیستهای فرانسوی حزب کمونیست فرانسه را بنیاد گذاشت. وی از نخستین اعضای حزب کمونیست فرانسه و اولین ویتنامی کمونیست به شمار میرود.
هوشی مین با کمک حزب کمونیست فرانسه و همراه تعدادی از وطنپرستان دیگر مستعمرات فرانسه اتحادیه بین مستعمرات را تشکیل داد و خود به عنوان عضو کمیته مرکزی و عضو دائم این کمیته انتخاب گردید. وی در این دوره به نشر روزنامه لوپاریا مبادرت کرده و با تهیه مقالات و اعلامیههای متعدد به مبارزه بر علیه استعمار فرانسه ادامه داد.
هوشی مین در سپتامبر ۱۹۲۴ پس از مدتی اقامت در اتحاد جماهیر شوروی، به کانتون در کشور چین مسافرت کرد و به سازماندهی در راه ایجاد حزب کمونیست مشغول شد.
سرانجام در فوریه ۱۹۳۰ در کولون (نزدیک هنگ کنگ) حزب کمونیست ویتنام به همت هوشی مین تاسیسس شد.
از ژوئن ۱۹۳۱ تا بهار سال ۱۹۳۳ به زندان انگلیسیها افتاد.
از سال ۱۹۴۱ به بعد، هوشی مین دستورالعملهایی را برای تدارک قیام و بدست گرفتن قدرت صادر کرد که مهمترین آنها در«اسناد جنگ چریکی»، «تجربه چریکی چین»، «هنر نظامی سون چو» و «چگونه باید کادرهای نظامی را تعلیم داد» منعکس است.
هو بار دیگر در اوت 1942 با نام هوشیمین به چین رفت تا با نیروی ضد ژاپن و ویتنامیهای مقیم آنجا تماس برقرار کند اما چون وارد چین شده بوسیله مأموران چیایکایچک توقیف و زندانی شد و در طول این مدت مجموعه اشعار خاطرات زندان را نوشت.
در 1944 بعد از 33 سال دوری از وطن، از مرز چین گذشت و به انقلابیون ویتنام در کوهستانها پیوست . در روز 22 دسامبر سال 1944 نخستین دسته ارتش ویت مینه با شرکت 24 نفر رسما تشکیل گردید.
این دسته چریکی با کمک دفتر خدمات اسراتژیکی که فعالیت محدودی داشت در سراسر ویت نام بعملیات چریکی پرداخت و در مدتی کوتاه عده آنان به چند هزار نفر رسید .
منابع مقاله هوشی مین دیپلوم انجیز هاجره «امین» هوشی مین Hồ Chí Minh
منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir)
هوشی مین و پایبندی به خصائل انقلابی
هو داشتن خصایل انقلابی - مانند کوشایی ،قناعت، از خود گذشتگی، مصمم بودن به تصحیح نقایص خود و پرهیز از لاف زنی و خودستایی، انطباق دادن حرف با عمل، راسخ بودن در اعتقادات انقلابی را کافی نمی دانست انقلابیون را به فراگرفتن تئوری مارکسیسم - لنینیسم و درک راه و روش انقلابی تشویق می کرد.
شصت سال زندگی شخصی هوشیمین که توام با مبارزه و کار مداوم برای مردم میهنش سپری شد روشنی گویای پای بندی او به فضائل اصیل انسانی است. از جمله پایداری و فداکاری و گذشت از منافع شخصی، ساده زیستی
زندگی شخصی و مبارزاتی هوشی مین گویای پایبندی او به فضائل اصیل انسانی و انقلابی بود. ساده زیستی، فداکاری و گذشتن از منافع شخصی و نثار بدون تبعیض عواطف و عشق خود به همه طبقات و اقشار و اقلیت های ملی ومذهبی ویتنام و التزام او به انتقاد و انتقاد از خود به منظور مقابله با تمایلات جاهطلبانه در بحبوحهی مبارزات طولانی و سرسختانه استقلال طلبانه موید همین ویژگی برجسته او بود.
منبع: آران پیپر- تحقیق و مقاله دانشآموزی و دانشجویی تحقیق مقاله هوشی مین (aranpaper.ir)
تاسیس جمهوری دموکراتیک ویتنام
در اوگوست ۱۹۴۲ برای نخستین بار با انتخاب نام هوشی مین به چین رفت، ولی هنگام عبور از مرز توسط مقامات محلی چیانگ کای شک دستگیر شد و برای بار دوم به زندان افتاد. او در یکی از اشعار خود در زندان بنام «خاطرات زندان» چنین می گوید: «سرسخت و بردبار هیچگاه حتی یک اینچ عقب ننشستم گرچه بلحاظ جسمی در عذابم اما روحیهام تزلزل ناپذیر است»
با تشکیل کنفرانس ملی حزب در روز ۱۵ اگست ۱۹۴۵ و تصمیم یک قیام ،عمومی، پایه حکومت موقت جمهوری دموکراتیک ویتنام گذاشته شد و بالاخره در روز ۲ مارس ۱۹۴۶، در نخستین نشست مجلس ملی، هوشی مین به عنوان ریاست جمهوری دموکراتیک ویتنام انتخاب شد.
پیروزی در دین بین فو
در جنگ میهنی علیه استعمارگران ،فرانسه که در زمستان ۱۹۵۳ و بهار ۱۹۵۴ به شدید ترین حد خود رسیده بود، نیروهای ملی ویتنام توانستند همه جا نیروهای فرانسوی را شکست دهند و بالاخره در پیروزی معروف دین بین فو یک قدرت استعماری بسیار قوی را شکست داد.
پس از تجاوز آمریکا به ویتنام هوشی مین در فراخوانی برای مقابله چنین گفت: «ممکن است جنگ پنج ده بیست سال و یا بیشتر به طول انجامد ممکن است هانوی و هانفونگ و بسیاری از شهرها و کارخانه ها نابود گردد ولی خلق ویتنام هیچگاه مقهور نخواهد شد . . .» و به این ترتیب حماسه جنگ ویتنام علیه امپریالیسم آمریکا آغاز شد و سرانجام نیز ماشین عظیم جنگی آمریکا در مقابل اراده خلقی کوچک بزانو درآمد و در اول نوامبر ۱۹۶۸ دولت ،آمریکا مجبور شد به بدون قید و شرط به بمباران و گلوله باران تمام خاک جمهوری دمکراتیک ویتنام پایان دهد.
.
درگذشت هوش مین
هوشی مین در صبح روز ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ در سن ۷۹ سالگی درگذشت.
منبع: اصالت هوشی مین (esalat.org)
منابع