کاربر:Abbas/صفحه تمرین2: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی
{{جعبه زندگینامه
| پس‌زمینه = خواننده_تک
| اندازه جعبه      =
| نام = محمدرضا شجریان
| عنوان            =
| تصویر = محمد رضا شجریان.JPG
| عنوان ۲          =
| دورنما =
| نام               =امیر حسین مرادی
| توضیح_تصویر =
| تصویر             =امیرحسین مرادی 1.JPG
| زادروز = {{تاریخ تولد|۱۳۱۹|۷|۱|گاه‌شمار=خورشیدی}}
| اندازه تصویر      =
| محل تولد = مشهد، ایران
| عنوان تصویر      =  
| مرگ = {{تاریخ مرگ و سن|۱۳۹۹|۷|۱۷|۱۳۱۹|۷|۱|گاه‌شمار=خورشیدی}}<ref>{{یادکرد وب |عنوان=استاد محمدرضا شجریان درگذشت |نشانی=https://www.entekhab.ir/fa/news/578721/ایرنا-استاد-محمدرضا-شجریان-درگذشت |وبگاه=ایرنا}}</ref>
| زادروز           =
| سبک = موسیقی اصیل ایرانی
| زادگاه            =  
| استاد = عبدالله دوامی<ref>{{یادکرد وب
| مکان ناپدیدشدن    =
|عنوان=رامشگر بزرگ؛ استاد شجریان در تاجیکستان-دقیقه ۳۵:۰۸
| تاریخ ناپدیدشدن  =
|نشانی=https://www.youtube.com/watch?v=f9q1vZRiD_U
| وضعیت            =
|تاریخ= ۱۳۹۸
| تاریخ مرگ        =
|ناشر=یوتیوب}}</ref>{{سخ}}اسماعیل مهرتاش{{سخ}}نورعلی برومند
| مکان مرگ          =
| ساز = {{hlist|آواز|سنتور}}
|عرض جغرافیایی محل دفن=
| مدت = ۱۳۴۶–۱۳۹۴ (موسیقی)
|طول جغرافیایی محل دفن=
| فعالیت = خواننده{{سخ}}موسیقی‌دان{{سخ}}آهنگساز{{!}}آهنگ‌ساز{{سخ}}خوشنویسی{{!}}خوش‌نویس
|latd=|latm=|lats=|latNS=N
| ناشر = دل آواز، سروش، مؤسسه فرهنگی-هنری ماهور{{!}}ماهور
|longd=|longm=|longs=|longEW=E
| نقش‌های_مرتبط = <small>رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران{{!}}خانهٔ موسیقی ایران<ref name="HMusic"/></small>{{سخ}}کانون فرهنگی و هنری چاووش{{!}}گروه چاووش{{سخ}}گروه شیدا{{سخ}}گروه عارف{{سخ}}گروه آوا{{سخ}}شهناز (گروه موسیقی){{!}}گروه شهناز
| علت مرگ          =
| شاگرد =  
| پیداشدن جسد      =
| وبگاه = [http://mohammadrezashajarian.com/ وبگاه رسمی]
| آرامگاه          =
| اندازه_تصویر =
| بناهای یادبود    =
| نام_مستعار = <small>سیاوش بیدگانی (تا قبل از دههٔ ۱۳۵۰)</small>{{-}}
| محل زندگی        = ایران
| نوع_صوت = تنور (صدا){{!}}تِنور
| ملیت              =ایرانی
| امضا = Mohammad Reza Shajarian signature.svg
| نام‌های دیگر      =
| محل مرگ = بیمارستان جم، تهران
| نژاد              =
| تابعیت            =ایران
| تحصیلات            =دانشجوی نخبه رشته فیزیک دانشگاه صنعتی شریف 
| دانشگاه          =
| پیشه              =
| سال‌های فعالیت    =
| کارفرما          =
| نهاد              =
| نماینده          =
| شناخته‌شده برای    = مردم ایران
| نقش‌های برجسته    =  
| سبک              =
| تأثیرگذاران      =مخالفین جمهوری اسلامی
| تأثیرپذیرفتگان    =مردم ایران
| شهر خانگی        =
| دستمزد            =
| دارایی خالص      =
| قد                =
| وزن              =
| تلویزیون          =
| لقب              =
| دوره              =
| پس از            =
| پیش از           =
| حزب              =
| جنبش              =
| مخالفان          =
| هیئت              =
| دین              =اسلام
| مذهب              =
| اتهام            =
| مجازات            =
| وضعیت گناهکاری    =
| منصب              =
| مکتب              =
| آثار              =
| همسر              =
| شریک زندگی        =
| فرزندان          =  
| والدین            =
| خویشاوندان سرشناس =
| جوایز            =
| امضا              =
| اندازه امضا       =
| signature_alt    =
| وبگاه            =
| imdb_id          =
| Soure_id          =
| پانویس            =
}}
}}
[[پرونده:Farhangfar -lotfi-shajarian 1970s -1355 Shiraz art Festival.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|محمدرضا شجریان، [[محمدرضا لطفی]] و [[ناصر فرهنگ‌فر]] در جشنوارهٔ موسیقی [[جشن هنر شیراز]] سال ۱۳۵۴، اجرای زندهٔ ''[[راست‌پنجگاه (آلبوم موسیقی)|آلبوم راست‌پنجگاه]]'']]
'''امیرحسین مرادی''' دانشجوی فیزیک و نخبه‌ی دانشگاه صنعتی شریف  روز ۲۲ فروردین ماه ۹۹، توسط مأموران اطلاعات بدون ارائه حکم قضایی بازداشت شد.  علی یونسی دانشجوی مهندسی کامپیوتر و نخبه دانشگاه شریف نیز همراه با امیر حسین مرادی دستگیر شد. بازداشت آنها با ضرب و شتم همراه بود. این دو دانشجو سپس به سلولهای انفرادی ۲۰۹ زندان اوین منتقل شدند.<ref name=":0">[https://iranfreedom.net/cryofarrestees/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D8%A7-%D9%85%D9%82 امیرحسین مرادی و علی یونسی: انتخاب ما مقاومت کردن است ـ‌ صدای بازداشت شدگان]</ref>
'''محمدرضا شجریان''' (۱ مهر ۱۳۱۹ – ۱۷ مهر ۱۳۹۹) موسیقی‌دان و خوانندهٔ سبک اصیل ایرانی بود. او در میان ایرانیان به خسرو آواز ایران مشهور بود. وی همچنین خوش‌نویس در خطِ نستعلیق،<ref name="Hamshahri" /> رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران،<ref name="HMusic">{{یادکرد وب|نشانی=http://iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|عنوان=دربارهٔ خانه موسیقی|تاریخ بازدید=۲۹ مهر ۱۳۹۰|ناشر=وبگاه رسمی خانهٔ موسیقی ایران|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110920115831/http://www.iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|تاریخ بایگانی=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref> بنیان‌گذار گروه شهناز<ref name="hamshahrionline-shahnaz">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با گروه شهناز|ناشر=[[همشهری آنلاین]]|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|تاریخ بازدید=۳ مهر ۱۳۹۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018203247/http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|archivedate=۱۸ اکتبر ۲۰۱۴|dead-url=yes}}</ref> و مبدع چند ساز موسیقی<ref name="musiceiranian-saz" /> بود. او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، معروف‌ترین تلاوت قرآنیِ او بود؛ این اثر را سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت کرده‌است.<ref>{{یادکرد روزنامه|عنوان=ا<ربنای شجریان> ثبت <میراث ملی> شد|ناشر=[[روزنامه ایران]]|نشانی=http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/182711|تاریخ بازدید=۷ خرداد ۱۳۹۶}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ion.ir/News/215732.html|عنوان=واکنش معاون اسبق وزیر ارشاد به ثبت ملی ربنای شجریان: «... تا ابد افسانه تو پایدار»|ناشر=[[ایران آنلاین]]|زبان=فارسی|تاریخ=۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۷ خرداد ۱۳۹۶}}{{پیوند مرده|date=ژانویه ۲۰۲۰|bot=InternetArchiveBot}}</ref> سایت انجمن آسیا محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحهٔ مربوط به محمدرضا شجریان در وبگاه جامعهٔ آسیا|ناشر=وبگاه جامعهٔ آسیا|نشانی=http://www.asiasociety.org/pressroom/rel-shajarian.html|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> روزنامهٔ ''ونکوورسان'' او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Movie List|ناشر=[[ونکوور سان|The Vancouver Sun]]|نشانی=http://www.canada.com/vancouversun/news/westcoastlife/story.html?id=17377092-ce8e-454a-bd30-79d016aa0ce7|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرد<ref name="npr">{{یادکرد وب|عنوان=Mohammad Reza Shajarian: Protest Through Poetry|ناشر=[[رادیوی عمومی ملی|NPR]]|نشانی=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=130047062|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و نیز وی نامزد دو جایزه گرمی بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|عنوان=زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹)|ناشر=|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۸ تیر ۱۳۹۸|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713210935/http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|archivedate=۱۳ ژوئیه ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref> شجریان در میان دوستداران خود با عنوان «خسروی آواز ایران» نیز شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/632687/خسرو-آواز-ایران-است-او-|عنوان=خسرو آواز ایران است او|ناشر=عصر ایران|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83483796/درباره-محمدرضا-شجریان-خسرو-آواز-و-اعتبار-موسیقی-ایرانی-در-جهان|عنوان=دربارهٔ خسرو آواز و اعتبار موسیقی ایرانی|ناشر=ایرنا|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۸}}</ref>


از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار و پسرش همایون از شاگردان شجریان هستند.
امیرحسین مرادی، برنده مدال نقره المپیاد نجوم کشوری در سال ۱۳۹۶ است.
== زندگی‌نامه و فعالیت موسیقی  ==
محمدرضا شجریان، یکم مهر ۱۳۱۹ در مشهد متولد شد. خواندن را از کودکی با همان لحن کودکانه آغاز کرد. از کودکی، با توجه به استعداد و صدای خوبش، تحت تعلیم پدر، که خود قاری قرآن بود، مشغول به پرورش صدای خویش شد.<ref name="Hamshahri" />


در سال ۱۳۳۱، برای نخستین بار، صدای تلاوت قرآن او از رادیو خراسان پخش شد. وی در سال ۱۳۳۸ به دانش‌سرای مقدماتی در مشهد رفت و از همان سال برای نخستین بار با یک معلم موسیقی آشنا شد.<ref name="Hamshahri">{{یادکرد وب | عنوان = زندگینامه: محمدرضا شجریان | ناشر = [[همشهری آنلاین]] کد مطلب: 32118 |تاریخ: شنبه ۳۱ شهریور ۱۳۸۶ |این مطلب تا سال 1386 دقیق است | نشانی = http://hamshahrionline.ir/details/32118 | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳}}</ref> پس از دریافت دیپلم دانش‌سرای عالی، به استخدام آموزش و پرورش درآمد و به تدریس مشغول شد و در این زمان با سنتور آشنا شد و فراگیری این ساز را نزد جلال اخباری شروع کرد.<ref name="Hamshahri" />
سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اعلام کرده که ماموران وزارت اطلاعات با تهدید به تجاوز جنسی از این دو دانشجو اعترافات دروغین گرفته‌اند.<ref name=":1">[https://www.iranintl.com/202208115719 ماموران امنیتی علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی زندانی را به تجاوز جنسی تهدید کردند ـ ایران اینترنشنال]</ref>


شجریان در سال ۱۳۴۰ با ''فرخنده گل‌افشان'' ازدواج کرد که حاصل آن سه دختر به نام‌های فرزانه (راحله)، افسانه و مژگان و یک پسر (همایون) بود.<ref name="Hamshahri" />
عفو بین الملل اول آذر ۱۴۰۰، با انتشار نامه‌ای سرگشاده خطاب به قضاییه ایران نسبت به خطر اعدام دو دانشجوی نخبه، امیر حسین مرادی و علی یونسی هشدار داده و خواستار آزادی فوری آنها شد.<ref name=":0" />


وی تا سال ۱۳۴۷ در استخدام آموزش و پرورش بود و پس از مدت زمانی تدریس و مدیریت مدارس، به وزارت منابع طبیعی انتقال یافت. وی در مدت خدمت در آموزش و پرورش در رادکان از توابع چناران به تدریس پرداخت و مدتی در این شهر سکونت داشت.<ref name="Hamshahri" />
ماموران در هنگام بازداشت، امیر حسین مرادی را با ضرب و شتم به بند ۲۰۹ زندان اوین، متعلق به وزارت اطلاعات، منتقل کردند. <ref name=":2">[https://www.radiofarda.com/a/32384278.html یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی، دانشجوی نخبه زندانی ـ رادیو فردا]</ref>


محمدرضا شجریان پس از طلاق از ''فرخنده گل‌افشان''، در سال ۱۳۷۱ با ''کتایون خوانساری'' ازدواج کرد. حاصل ازدواج دوم او پسری به‌نام رایان است که در سال ۱۳۷۶ در کانادا متولد شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گفتگویی با خانم کتایون خوانساری- همسراستاد شجریان|نشانی=https://iranianuk.com/20120509145050023/گفت-و-گویی-با-خانم-کتایون-خوانساری-همسراستاد-شجریان|وبگاه=iranianuk.com|تاریخ=2020|بازبینی=2020-05-11|نام خانوادگی=iranianuk.com}}</ref><ref name=":0" />
در نهایت امیر حسین مرادی، در تاریخ ۵ تیر ۱۴۰۱، پس از ۸۰۸ روز نگهداری در بندهای دربسته و سلولهای انفرادی زندان اوین، با حکم سنگین ۱۶ سال حبس که ۱۰ سال آن قابل اجراست ، به بندهای عمومی اوین منتقل شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


=== فعالیت قبل از انقلاب ضد سلطنتی ===
== سوابق علمی امیر حسین مرادی ==
او در سال ۱۳۴۶ به تهران رفت و با احمد عبادی آشنا شد و همچنین در کلاس اسماعیل مهرتاش شرکت نمود. <ref name="Hamshahri" />
امیرحسین مرادی برنده مدال نقره المپیاد نجوم ایران دردوران دبیرستان در سال ۱۳۹۶ و همچنین دانشجوی نخبه‌ی رشته فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است.<ref name=":3">[https://iranhr.net/fa/articles/5156/ دومین سال بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی؛ سازمان حقوق بشر خواستار آزادی آنان شد ـ سازمان حقوق بشر ایران] </ref>  


محمدرضا شجریان تا سال ۱۳۵۰ به‌خاطر این‌که پدرش می‌خواست خانواده‌ی آن‌ها (شجریان) بیشتر با قرائت قرآن و چهره‌ی مذهبی شناخته شوند، با نام مستعار ''سیاوش بیدگانی'' با رادیو همکاری می‌کرد، ولی بعد از آن پدرش به او اجازه‌ي استفاده از نام اصلی‌اش را داد.<ref name="Hamshahri" /><ref name="shajarian_documentary_bbc" /><ref name="tabnak-414342" /> در ۱۳۵۰ با فرامرز پایور آشنا شد و یادگیری سنتور و ردیف‌های آوازی را نزد وی دنبال کرد.<ref name="Hamshahri" /> در سال ۱۳۵۱ در برنامه گل‌ها با نورعلی‌خان برومند آشنا شد و شیوه‌‌ی آوازی سید حسین طاهرزاده را نزد او آموخت. از سال ۱۳۵۲ نزد عبدالله دوامی [[ردیف (موسیقی)|ردیف]] آوازی ایشان و شیوه‌های تصنیفخوانی را فراگرفت. در همین سال، به همراه گروهی از هنرمندان همچون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ‌فر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون و داوود گنجه‌ای، به عضویت مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی به سرپرستی داریوش صفوت درآمد. <ref name="Lotfi-top10">{{یادکرد وب | عنوان = 10 اثر ماندگار از محمدرضا لطفی که باید شنید | ناشر = [[بی‌بی‌سی فارسی]]
== دستگیری و زندان  ==
| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2014/05/140503_l41_music_lotfi_10_prominent_works.shtml | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳
امیرحسین مرادی، دانشجوی فیزیک دانشگاه صنعتی شریف به همراه علی یونسی دانشجوی مهندسی کامپیوتر این دانشگاه ، روز ۲۲ فروردین ماه ۱۳۹۹ بدون هیچ‌گونه ابلاغیه قضایی بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین، متعلق به وزارت اطلاعات، منتقل شدند.  آنها ۵۹ روز را در سلول انفرادی و زیر شکنجه سپری کرده و سپس به سلول بزرگ‌تری منتقل شدند.<ref name=":3" />
}}</ref>  


اجرای زندهٔ راست‌پنجگاه در سال ۱۳۵۴ در جشن هنر شیراز به‌همراه محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌فر، که بعدها در یک آلبوم موسیقی با همین نام منتشر شد، مورد استقبال واقع شد. در آن زمان راست‌پنج‌گاه به‌ندرت اجرا می‌شد و این دستگاه در حال فراموش شدن بود.<ref name="آلبوم-راست-پنجگاه-فیلم">{{یادکرد وب | عنوان = آلبوم راست‌پنجگاه (فیلم اجرا به‌همراه مصاحبه محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی دربارهٔ اجرا (تصویری) | ناشر = تلویزیون ملی ایران | نشانی = http://www.youtube.com/watch?v=lmCyOICVrBk | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳}}</ref>
در نهایت امیر حسین مرادی، در تاریخ ۵ تیر ۱۴۰۱، پس ازبیش از ۲ سال ( ۸۰۸ روز) نگهداری در بندهای دربسته وسلولهای انفرادی بند ۲۰۹ متعلق به وزارت اطلاعات در زندان اوین، به بند عمومی منتقل شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" />


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۶ در مسابقهٔ تلاوت قرآن کشوری، رتبهٔ نخست را به دست آورد.<ref name="Hamshahri" /> و در اسفندماه سال ۱۳۵۷ شرکت دل آواز را بنیان‌گذاری کرد.
=== '''اتهام''' ===
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی وقت قوه قضاییه، آنان را به ارتباط با سازمان مجاهدین خلق و اقدامات «خرابکارانه» متهم کرد؛ اتهامی که از سوی خانواده و وکلایشان رد شده است و گفته‌اند از آنها اعترافات اجباری گرفته شده است.<ref name=":1" /><ref name=":4">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D9%87%D8%B1%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%DB%B1%DB%B6-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF/a-61587989 امیرحسین مرادی و علی یونسی هریک به ۱۶ سال زندان محکوم شدند ـ دویچه وله] </ref>


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۷ همانند بسیاری از هنرمندان آن زمان همکاری خود با صدا و سیما را در اعتراض به ابتذال فرهنگی قطع کرد.<ref name="Hamshahri" /><ref name="shajarian_documentary_bbc" /> پس از بنیان‌گذاری کانون چاووش توسط محمدرضا لطفی محمد رضا شجریان در چند آلبوم از کانون چاووش آواز خواند که بیش‌تر محتوای آن‌ها انقلابی و میهنی بود. سرود معروف شب نورد (برادر نوجوونه، ) با صدای شجریان از سرودهای معروف آلبوم چاووش ۲ است.<ref name="shajarian_documentary_bbc" />
بر اساس دادنامه ارائه شده از سوی دادگاه انقلاب تهران، آنها با اتهاماتی نظیر «افساد فی‌الارض و همکاری با سازمان مجاهدین خلق»، «اجتماع و تبانی علیه نظام» و «تبلیغ علیه نظام»به زندان افتاده‌اند.


=== فعالیت بعد از انقلاب ===
مدتی پس از بازداشت آن‌ها، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی وقت قوه قضائیه جمهوری اسلامی، این دانشجویان را متهم کرد که با گروه‌های «ضد انقلاب» و «به‌ویژه» سازمان مجاهدین خلق ارتباط گرفته بودند و «تحت تعلیمات» مجاهدین خلق «به دنبال انجام اقدامات خرابکارانه‌ای در کشور بودند.»
محمد رضا شجریان سرود ایران ای سرای امید را که امروزه با نام سپیده شناخته می‌شود را در کنسرت گروه شیدا و سرپرستی لطفی در آذر ۱۳۵۸ در دانشگاه ملی اجرا کرد که با استقبال بسیاری مواجه شد. <ref name="Lotfi-top10" /><ref name="sepidehjeld">پشت جلد آلبوم ''سپیده''، [[مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا]]، دارای مجوز انتشار ۲/۱۵۲۶ از وزارت فرهنگ و ارشاد. (شامل توضیحات محمدرضا لطفی دربارهٔ تصنیف ایران ای سرای امید)</ref> او از آن زمان به بعد در خانه به تحقیق و تدوین ردیف‌های آوازی پرداخته و به آموزش شاگردان قدیمی‌اش همت گماشت. برخی از آلبوم‌های چاووش امروزه تصحیح شده‌اند و مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا با تغییر نام آن را زیر نظر محمدرضا لطفی بازنشر کرده‌اند. از این آثار چاووش‌های ۱ (به یاد عارف)، ۶ (سپیده) و ۹ (جان جان) باحضور شجریان تصحیح شده و با تغییر نام بازنشر شده‌اند.


وی در سال ۱۳۵۸ دعای ربنا (برخی آیات قرآن که شجریان آن‌ها را با صوت خوانده) و مناجات مثنوی افشاری را به صورت بداهه و بدون تمرین خواند، ابتدا به قصد این که به هنرجویان آموزش دهد و بهترین را در ماه رمضان برای افطار پخش کنند اما رادیو همان اجرای خودش را پخش کرد و این دعا به مدت سی سال از اصلی‌ترین برنامه‌های رادیو در ماه رمضان بودند.<ref name="shajarian_documentary_bbc" />
خبرگزاری تسنیم این دو دانشجوی نخبه را مرتبط با سازمان مجاهدین خلق دانسته و نوشته است که "این افراد علاوه بر این، در چند مورد دیگر نیز در نقاط مختلف تهران دست به عملیات تروریستی با هدایت منافقین زده بودند." <ref name=":4" /><ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/amir-hossein-moradi-ali-younesi-prisoner-students-iran/31819896.html امیرحسین مرادی و علی یونسی، دانشجویان نخبه زندانی، هرکدام به ۱۶ سال حبس محکوم شدند ـ رادیو فردا]</ref>


در فاصله سال‌های دههٔ ۱۳۶۰، شجریان همکاری گسترده‌ای را با پرویز مشکاتیان آغاز کرد که حاصل آن آلبوم‌هایی چون بیداد، آستان جانان، سرّ عشق (ماهور)، نوا، دستان، گنبد مینا، دود عود، جان عشاق و قاصدک بود. در این سال‌ها به همراه گروه عارف به سرپرستی مشکاتیان کنسرت‌هایی را در خارج از ایران اجرا کرد.<ref name="Hamshahri" /> از میان این آثار، آلبوم بیداد به خاطر متأثر بودن محتویات آن از شرایط اجتماعی و سیاسی ایران در اوایل انقلاب و دههٔ ۱۳۶۰ و داشتن حالت اعتراضی بسیار در میان عموم مردم مورد استقبال قرار گرفت. خود محمدرضا شجریان نیز در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته بود که این اثر بیانگر اعتراض آن‌ها به آن شرایط و پیگیری وعده‌های عملی نشدهٔ حکومت بوده‌است.<ref name="shajarian_documentary_bbc" />
همچنین اتهام نگه داشتن مواد منفجره در خانه‌هایشان نیز توسط مقامات قضایی به این دو نفر وارد شده است. این دو تمامی این اتهامات را رد کرده‌اند.<ref name=":6">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AE%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C/a-59905470 هشدار عفو بین‌الملل: خطر اعدام علی یونسی و امیرحسین مرادی ـ دویچه وله]</ref>


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۰ با همکاری داریوش پیرنیاکان، مرتضی اعیان و جمشید عندلیبی، کنسرت‌هایی را در تور اروپا و آمریکا برگزار کرد که آلبوم‌های پیام نسیم،<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=نوایاب|نشانی=https://www.navayab.com/payam-nasim-concert-lausanne-swiss/|عنوان=پیام نسیم}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=پیام نسیم - شجریان، محمد رضا|نشانی=https://www.aftabir.com/songs/album/963/آلبوم-پیام-نسیم|وبگاه=www.aftabir.com|بازبینی=2020-05-11}}</ref> دل مجنون<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم موسیقی دل مجنون اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40275/آلبوم-موسیقی-دل-مجنون-اثر-استاد-محمدرض/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> و سرو چمان<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم سرو چمان اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/41126/آلبوم-سرو-چمان-اثر-استاد-محمدرضا-شجریا/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> حاصل این اجراها هستند.
=== '''فشارها در زندان''' ===
در آذر ۱۴۰۱ عفو بین الملل گزارش کرد این دو دانشجوی زندانی از حق دسترسی به وکیل محروم بوده و ۱۳ ماه است که در سلول‌های جداگانه در بند ۲۰۹ اوین نگهداری می‌شوند و از کلیه امکانات پزشکی و بهداشتی محروم‌اند. طبق گزارش عفو بین ‌الملل امیرحسین مرادی نیز از ضرب و شتم شدید خود هنگام بازداشت خبر داده است.<ref name=":6" />


در سال ۱۳۷۱ با همکاری گروه آوا آلبوم آسمان عشق را منتشر کرد.<ref name=":1" /> مدتی بعد آلبوم مربوط به کنسرت پاریس سال ۱۳۷۲ محمدرضا شجریان به همراه محمدرضا لطفی و مجید خلج در قالب آلبوم چشمه نوش به بازار عرضه شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم چشمه نوش اثر زنده یاد محمدرضا لطفی و استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40071/آلبوم-چشمه-نوش-اثر-زنده-یاد-محمدرضا-لطف/|بازبینی=2020-05-11}}</ref><ref name=":2" />
سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲۰ فروردین ۱۴۰۱: با وجود سپری شدن دو سال از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، این دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف همچنان به‌صورت بلاتکلیف در بند امنیتی ۲۰۹ در بازداشت به‌ سر می‌برند. سازمان حقوق بشر ایران خواستار آزادی فوری این دو دانشجو شده است و از جامعه جهانی می‌خواهد تا در مقابل این بازداشت طولانی مدت، سکوت نکنند.


شجریان مدتی بعد آلبوم‌های بهاریه، جان عشاق و گنبد مینا که حاصل همکاری خودش با پرویز مشکاتیان در سال‌های دهه ۱۳۶۰ هستند را منتشر کرد. آلبوم یاد ایام که حاصل کنسرت آمریکا در تابستان ۱۳۷۱ بود و این اثر اولین آلبوم منتشر شده از همکاری محمدرضا شجریان با پسرش، همایون شجریان بود. یاد ایام در سال ۱۳۷۴ انتشار یافت. مدتی بعد آلبوم رسوای دل با همکاری گروه آوا منتشر شد. وی در سال ۱۳۷۵ نیز در آلبومی با آهنگ‌سازی مجید درخشانی تحت عنوان در خیال همکاری کرد. در سال ۱۳۷۶ آلبوم‌های معمای هستی با همکاری محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا و همایون شجریان و عشق داند که مربوط به بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی به همراه محمدرضا لطفی در سال ۱۳۵۹ بود، منتشر شدند. همچنین در این سال، آلبوم شب وصل با همکاری داریوش طلایی، سعید فرج‌پوری و همایون شجریان به بازار عرضه شد. شجریان در سال ۱۳۷۷، آلبوم شب، سکوت، کویر را با آهنگ‌سازی [[کیهان کلهر]] منتشر کرد که بر اساس موسیقی مقامی شمال خراسان با آواز محلی است؛ و در آن برخی سازهای محلی نیز استفاده شده‌اند. حاج قربان سلیمانی در این اثر به هنرمندی پرداخته‌است. محمدرضا شجریان کمی بعد نیز یک بار دیگر با گروه آوا همکاری کرد که حاصل آن دو آلبوم آهنگ وفا و آرام جان بودند.
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در این باره گفت: «ادامه بازداشت موقت علی یونسی و امیرحسین مرادی به مدت بیش از دو سال، حتی بر اساس قوانین جمهوری اسلامی نیز غیر قانونی است. روند نقض فاحش حقوق این دو دانشجو از ابتدای بازداشت، در نحوه دستگیری آنان، شکنجه، سلول انفرادی درازمدت و گرفتن اعتراف اجباری مشاهده می‌شود و باید فورا متوقف شود.»


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۸ ''جایزه پیکاسو'' را از طرف سازمان یونسکو دریافت کرد.<ref name="Hamshahri" /><ref name="L6GOiymC1Js" /> شجریان با همکاری حسین یوسف‌زمانی آلبوم بوی باران را در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد و از سال ۱۳۷۹، همکاری خود را با حسین علیزاده، کیهان کلهر و پسرش همایون آغاز کرد و این همکاری تا اوایل دهه ۱۳۸۰ ادامه داشت. اولین آلبوم حاصل این همکاری [[زمستان است]] بود که در سال ۱۳۷۹ به صورت زنده در کالیفرنیا، اجرا و ضبط شد و سپس به بازار آمد. آلبوم زمستان است بر اساس شعر زمستان اثر مهدی اخوان ثالث اجرا شده‌است.
دو سال از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، می‌گذرد و این دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، همچنان به‌صورت بلاتکلیف در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت به‌ سر می‌برند.


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۱ دو آلبوم بی تو به‌سر نمی‌شود و فریاد را منتشر کرد که با همکاری حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند. این دو آلبوم نامزد جایزه گرمی شدند.<ref name="jamejamonline-faryad" /> این گروه چهارنفره در زمستان سال ۱۳۸۲ نیز جهت کمک به زلزله‌زدگان بم در تهران کنسرتی برگزار کردند که با نام هم‌نوا با بم شناخته می‌شود. وی درآمد حاصل از فروش دی وی دی این کنسرت را به پروژهٔ باغ هنر بم که خودش آن را تأسیس کرده بود، اختصاص داد.<ref name="chn.ir-bam" /><ref name="باغ-هنر-بم-شجریان" /> شجریان، علیزاده، کلهر و همایون شجریان در پاییز ۱۳۸۴ نیز یک کنسرت برگزار کردند که حاصل آن آلبوم‌های ''ساز خاموش'' و ''سرود مهر'' بود و پس از آن دیگر این چهار نفر با یکدیگر همکاری نکردند. از سال ۱۳۸۶، محمدرضا شجریان به همکاری با گروه آوا پرداخت و کنسرت‌هایی در تهران، اصفهان، اروپا، آمریکا و کانادا اجرا کرد.<ref name="farsnews8704310297" /> پس از برگزاری کنسرت شجریان در [[ونکوور]] کانادا، گلوب اند میل، شجریان را ''افسانهٔ موسیقی شرق'' معرفی کرد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان = افسانه موسیقی شرق 73 ساله شد | ناشر = [[خبرگزاری میراث فرهنگی]] - کد خبر: ۱۰۶۶۶۱ - زمان مخابره: ۱۳۹۲/۷/۱ | نشانی = http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140914181528/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | archivedate = ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۴ | dead-url = yes}}</ref>
یکی از نزدیکان علی یونسی در خصوص وضعیت این دو زندانی به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «آنان همچنان در سلول‌هاى دربسته با محدوديت به هواخورى و تلفن نگهداری می‌شوند. فقط ٢ یا ٣ بار براى ٢٠ دقيقه در هفته هواخورى و ١ یا ٢ بار در هفته تلفن دارند».


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۷ یک گروه موسیقی بنیان‌گذاری کرد و آن را به افتخار جلیل شهناز (نوازندهٔ نامی تار)، گروه شهناز نامید.<ref name="hamshahrionline-shahnaz" /><ref>{{یادکرد وب | عنوان = گروه شهناز (وب سایت رسمی شرکت دل آواز | ناشر = دل آواز | نشانی = http://delawaz.com/fa/zendeginameh/53-shahnaz-bio.html | تاریخ بازدید = ۱۴ آبان ۱۳۹۰}}</ref> از جمله اعضای این گروه می‌توان به مژگان شجریان (دختر او) و مجید درخشانی (نوازنده تار و سه تار) اشاره کرد. از آن زمان به بعد، محمدرضا شجریان با این گروه فعالیت داشته‌است. یکی از ویژگی‌های مهم این گروه موسیقی، استفاده از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان است که برخی از آن‌ها ویژگی‌هایی دارند که آن‌ها را مناسب جایگزین با سازهای غربی همچون ویولون می‌کند.<ref name="musiceiranian-saz">{{یادکرد وب | عنوان = دومین نمایشگاه سازهای ابداعی استاد محمدرضا شجریان برگزار می‌شود | ناشر = موسیقی ما | نشانی = http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | تاریخ بازدید = ۶ مهر ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140816095021/http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | archivedate = ۱۶ اوت ۲۰۱۴
این منبع در ادامه گفت: «على در يك سلول كوچك با يك نفر ديگر است، و مجموعا ٢ نفر در یک سلول هستند. اميرحسين در اتاقی بزرگتر است، با تعداد بيشترى زندانى (معمولا ٥ یا ۶ نفر ديگر با وی هستند، ولی بعضی وقت‌ها تعدادشان بيشتر و كمتر می‌شود».<ref name=":3" />
| dead-url = yes}}</ref>


در سال ۱۳۸۹، محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز یک تور کنسرت جهانی برگزار کرد که دو مورد از این کنسرت‌ها منتشر شده‌اند. <ref name="bbc.co.uk.2011">{{یادکرد وب | عنوان = کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در لندن
رضا یونسی، برادر علی یونسی، در مصاحبه با ایران اینترنشنال درباره بیانیه عفو بین‌الملل مبنی بر تهدید ماموران امنیتی به تجاوز جنسی به برادرش و امیرحسین مرادی، دیگر دانشجوی زندانی، گفت که خانواده آنان نیز اخیرا از این موضوع مطلع شده‌اند.
| ناشر = وب سایت رسمی بی‌بی‌سی | نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/10/111022_l78_shajarian_london_con.shtml | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳}}</ref>


== همراهی با اعتراضات ۱۳۸۸ ==
رضا یونسی تاکید کرد که که برادرش و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، بیش از دو سال است که با محدودیت‌های زیاد زندانی‌اند و به همین دلیل خانواده از اتفاقات رخ داده برای آنان اطلاع نداشتند.
درجریان اعتراضات به نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران در سال ۱۳۸۸ محمدرضا شجریان نیز در این اعتراضات با مردم ایران هم‌نوا شد. در ویدئویی که منتشر شده او درحال رانندگی با خودرو شعار مرگ بر دیکتاتور سر می‌دهد.


پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، محمدرضا شجریان در نامه‌ای به عزت‌الله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند. وی گفت: «سرودهایی که خوانده به‌ویژه سرود ''ایران، ای سرای امید'' متعلق به سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده و ''هیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد''». وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را در هیچ‌یک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند.<ref name="BBCShajarian">{{یادکرد وب|عنوان=شجریان بار دیگر رادیو و تلویزیون را از پخش آثارش منع کرد|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/06/090616_mz_shajarian_irib.shtml|تاریخ=۲۶ خرداد ۱۳۸۸|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6EZcw4jas | تاریخ بایگانی = ۲۰ فوریه ۲۰۱۳}}</ref>البته همزمان در آن نامه، شجریان دعای «ربنا» و «مناجات افشاری» خود را به ملت ایران تقدیم و تأکید کرد حساب این دو اثر از بقیه آثارش جداست. اما پس از شکایت رسمی وی از صدا و سیما عده‌ای از مدیران صدا و سیما اعلام کردند دیگر حتی دعای ربنای ایشان را هم پخش نمی‌کنیم. محمدحسین صوفی، معاون صدای سازمان نیز اعلام کرد: «از این پس حتی در ماه رمضان صدای محمدرضا شجریان از شبکه‌های رادیویی پخش نمی‌شود». محمدرضا شجریان در گفتگو با بی‌بی‌سی گفت: «در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی‌نژاد، خس و خاشاک به حرکت درآمده‌اند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود».<ref name="shajarian_documentary_bbc" /> در همین دوران شجریان تک‌آهنگ «''زبان آتش»'' را در حمایت از معترضان و در پی اعتراضات سال ۱۳۸۸ با آهنگ‌سازی خودش و تنظیم مجید درخشانی و شعر فریدون مشیری منتشر کرد.<ref name="Zaban-e_Atash">{{یادکرد وب | نشانی = http://www.musicema.com/node/150106 | عنوان = تصنیف جدیدی از محمدرضا شجریان منتشر شد؛ «زبان آتش» | ناشر = [[موسیقی ما]] | تاریخ = ۱۳ شهریور ۱۳۸۸ | تاریخ بازدید = ۶ مهر ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20141129042218/http://www.musicema.com/node/150106 | archivedate = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۴ | dead-url = yes}}</ref><ref name="voa-shajarian">[[مجید درخشانی]] کار تنظیم اثر را برعهده داشته‌است، [[زبان آتش]] برای حمایت از مردم در پی حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸خوانده شده‌است، مجموعه‌ای که با نام در سوگ [[بنان]] شناخته می‌شود مربوط به مراسم بنان نیست. {{یادکرد وب |عنوان= مصاحبه محمدرضا شجریان با صدای آمریکا |نشانی= https://ir.voanews.com |تاریخ بازدید= ۱۵ شهریور ۱۳۸۸}}</ref>پس از این اتفاقات، پخش ''دعای ربنا'' نیز در صدا و سیما ممنوع شد.<ref name="rabanaa">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www.tabnak.ir/fa/news/408762/هنوز-دستوری-برای-پخش-ربنا-ابلاغ-نشده |عنوان = هنوز دستوری برای پخش «ربنا» ابلاغ نشده |ناشر = خبرگزاری تابناک - کد خبر: ۴۰۸۷۶۲ |تاریخ = ۲۷ خرداد ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید = ۶ مهر ۱۳۹۳ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20171109191147/http://www.tabnak.ir/fa/news/408762/هنوز-دستوری-برای-پخش-ربنا-ابلاغ-نشده |archivedate = ۹ نوامبر ۲۰۱۷ |dead-url = yes}}</ref>
او گفت که این تهدید در دو ماه اول بازداشت این دو نفر و نگهداری آنان در انفرادی مطلق رخ داده است.


در سال‌های بعد جمهوری اسلامی اجرای کنسرت از سوی شجریان را نیز ممنوع کرد. در سال ۱۳۹۴ حسین نوش‌آبادی اعلام کرد که محمدرضا شجریان برای برگزاری کنسرت ممنوعیت قانونی دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =خبرآنلاین |نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/409342/culture/19 |عنوان=ممنوع بودن برگزاری کنسرت شجریان به صورت رسمی اعلام شد | ناشر = |تاریخ = ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده=انتخاب |نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/199142/محدودیت‌های-قانونی-برای-محمدرضا-شجریان |عنوان=محدودیت‌های قانونی برای محمدرضا شجریان |ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی=۲۸ تیر ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717050938/http://www.entekhab.ir/fa/news/199142/محدودیت‌های-قانونی-برای-محمدرضا-شجریان |archivedate=۱۷ ژوئیه ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref>
به گفته رضا یونسی، یک روز ماموران این دو دانشجوی زندانی را به یک ساختمان در نزدیکی زندان اوین منتقل کرده و تهدید می کنند که در آن جا دستشان باز است و می‌توانند به آنان تجاوز کرده و یا آنان را بکشند.


محمدرضا شجریان یکبار در اردیبهشت ۱۳۹۴ در مراسم یادبود حافظ، در پاسخ به درخواست حاضران برای خواندن گفت: "من در کشوری زندگی می‌کنم که چند سال است حق خواندن برای مردم خودم را ندارم." او بارها در مصاحبه‌هایش نیز به صراحت اذعان کرد که در مقابل یک رژیم دیکتاتوری قرار گرفته که می‌خواهد او را به ندامت وا دارد و او حاضر به قبول آن نیست.<ref name=":3">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C محمدرضا شجریان استاد برجسته آواز و موسیقی اصیل ایران درگذشت - تسلیت خانم مریم رجوی- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>
او همچنین گفت که قاضی به سخنان علی یونسی و امیرحسین مرادی درباره اعتراف به دلیل شکنجه در ایام بازداشت توجه نکرده و تحت تاثیر وزارت اطلاعات برای آنان حکم صادر کرده است.


== بیماری محمد رضا شجریان ==
سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اعلام کرده که ماموران وزارت اطلاعات با تهدید به تجاوز جنسی از این دو دانشجوی اعترافات دروغین گرفته‌اند.<ref name=":1" />
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۹۴ کنسرت خود را در ارمنستان لغو کرد و در توضیح آن گفت: <blockquote>"پزشک معالجم موردی را در ام‌آر‌آی اخیرم مشاهده کرد که قاطعانه از من خواست سفرم را لغو کرده تا برای ۶ تا ٨ هفته زیر نظر ایشان به معالجه و درمان مورد دیده شده بپردازیم". </blockquote>حدود یک ماه بعد و در نوروز ۱۳۹۵ او ویدیویی منتشر کرد که در آن موهایش را کوتاه کرده بود و تلویحا از بیماری "طولانی مدت" خود خبر می‌داد. استاد آواز ایران در بخشی از این ویدیو گفته بود: "با مهمان پانزده ساله‌ای سال‌هاست آشنا هستم و با هم دوست شده‌ایم".  شجریان در آن زمان گفت که در حال معالجه است و قول داد که پس از درمان به کار هنری خود برگردد .<ref name=":4">[https://www.bbc.com/persian/53817930 محمدرضا شجریان درگذشت - بی‌بی‌سی فارسی]</ref> روند درمان محمدرضا شجریان اگرچه ظاهراً باعث متوقف شدن گسترش بیماری شد، اما با منتشر شدن گاه‌به‌گاه عکس‌هایی از او معلوم شد که حال وی چندان مساعد نیست تا این‌که همایون شجریان، پسرش، اعلام کرد وضعیت جسمانی او تحت تأثیر عوارض پرتودرمانی است و در عین حال که چندان رو به بهبود نیست، وضعیت باثباتی است. در چهار سال گذشته، محمدرضا شجریان و خانواده‌اش به دلیل رعایت حریم خانواده علاقه‌ای به انتشار اخبار دقیق درباره بیماری او و وضعیتش نداشتند و به‌گفته برخی نزدیکان آقای شجریان، دست‌کم در دو سال گذشته، چه در خانه و چه در بیمارستان، همواره در حالت «مراقبت ویژه» قرار داشت. با این حال، از اوایل بهمن سال گذشته، وضعیت ریه‌های او به وخامت گرایید که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای عمل جراحی به‌منظور «تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحت‌تر و مؤثرتر» شد. اما بیست روز پس از مرخص شدن آقای شجریان از بیمارستان، مشکلات تنفسی مجدداً او را در روز پنج‌شنبه یکم اسفند راهی بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان کرد و تا فروردین ۱۳۹۹ در بیمارستان باقی ماند.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/30450691.html محمدرضا شجریان درگذشت- رادیو فردا]</ref>


== درگذشت ==
=== '''مراحل قضایی''' ===
مراقبت ویژه از محمدرضا شجریان در خانه ادامه یافت تا روز شنبه، ۲۵ مرداد، که با افت سطح هوشیاری، افت فشار خون و شوک عفونی بار دیگر در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان جم بستری شد و پس از حدود ۱۰ روز، سوم مهرماه، از بیمارستان به خانه‌اش منتقل شد. اما بار دیگر، یکشنبه ۱۳ مهر، به دلیل افت سطح هوشیاری در حد نزدیک به کمای مطلق به بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهر هفدهم مهرماه، ۱۷ روز پس از ۸۰ ساله شدن، درگذشت.<ref name=":5" />
نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات امیرحسین مرادی و علی یونسی، ۱۲ تیر  ۱۴۰۰ پس از ۴۵۰ روز بازداشت و بلاتکلیفی آنها در سلول انفرادی و اندرزگاه ۴ زندان اوین، برگزار شد.


ساعتی بعد از درگذشت او تعداد بسیاری از مردم تهران در برابر بیمارستان جم تهران که او در آنجا بستری بود، تجمع کردند. همایون شجریان، فرزند آقای شجریان در جمع کسانی که در برابر بیمارستان جم حاضر شده بودند اعلام کرد که پیکر او به شهر مشهد منتقل خواهد شد تا در آرامگاه فردوسی، در شهر طوس به خاک سپرده شود. وی در عین حال افزود که پیش از انتقال پیکر محمدرضا شجریان به مشهد، در بهشت زهرای تهران، آیین مذهبی "نماز میت" برگزار خواهد شد.<ref name=":4" />
جلسه دوم دادگاه رسیدگی به اتهامات این دانشجویان زندانی نیز ۵ بهمن ماه ۱۴۰۰ برگزار شد، اما با توجه به اعلام مصطفی نیلی، وکیل آن‌ها، به دلیل وجود برخی نواقص، پرونده به دادسرا بازگردانده شد.


همایون شجریان با انتشار عکسی سیاه در صفحه‌ی اینستاگرام خود نوشت، «خاک پای مردم ایران به دیدار معشوق پرواز کرد».<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555685/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF استاد محمدرضا شجریان درگذشت | خسرو آواز ایران پر کشید - همشهری‌ آنلاین]</ref> کیهان کلهر در اینستاگرام خود نوشت: "جان از تن آواز ایران رفت."<ref name=":4" />
آخرین جلسه دادرسی نیز در ۲۸ فروردین ۱۴۰۱، در شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی علی مظلوم برگزار شد.<ref name=":5" />


سازمان عفو بین‌الملل و دفتر نمایندگی سازمان ملل در تهران به درگذشت محمدرضا شجریان واکنش نشان دادند و آن‌را تسلیت گفتند. نمایندگی سازمان ملل در تهران در پیام خود نوشت: <blockquote>«از خبر درگذشت استاد بزرگ آواز ایران محمدرضا شجریان به شدت متاثر شدیم. از طرف خانواده‌ سازمان ملل در ایران به خانواده شجریان و تمامی طرفداران ایشان در ایران و سراسر جهان تسلیت می‌گوییم. روح‌شان قرین آرامش»</blockquote>عفو بین‌الملل نیز در پیام تسلیت خود نوشت:<blockquote>«خانواده عفو بین‌الملل درگذشت اسطوره آواز، استاد محمدرضا شجریان را به مردم ایران تسلیت می‌گوید. صدای بی نظیر و تعهد ماندگار او به آزادی، عدالت و کرامت انسانی الهام‌بخش ما خواهد بود.»</blockquote>
=== '''حکم زندان امیر حسین مرادی''' ===
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران روز دوشنبه پنجم اردیبهشت (۲۵ آوریل) از حکم دادگاه انقلاب تهران برای امیرحسین مرادی و علی یونسی، دانشجویان نخبه دانشگاه صنعتی شریف خبر داد. هر کدام از آنها با اتهاماتی از جمله "فساد فی‌الارض"، "اجتماع و تبانی علیه نظام" و "تبلیغ علیه نظام" به ۱۶ سال حبس محکوم شدند.<ref name=":4" />


=== پیام تسلیت مریم رجوی ===
رضا یونسی، برادر علی یونسی در گفت‌وگو با رادیو فردا ضمن تأیید این خبر گفته است که این حکم بر اساس دادنامه صادرشده از سوی دادگاه انقلاب تهران در روز دوشنبه، پنجم اردیبهشت به وکلای این دانشجویان ابلاغ شده است.
خانم مریم رجوی درگذشت استاد آواز ایران را به جامعه‌ی هنری و مردم ایران و بسیتگان استاد شجریان تسلیت گفت و تأکید کرد تضییقات و فشارهای حاکمیت هنرکش ولایت فقیه نتوانسته و نخواهد توانست از جایگاه و خدمات تعیین کننده شجریان به هنر و موسیقی و به خصوص آواز ایران بکاهد. تردیدی نیست که جامعه‌ی هنری ایران و علاقمندان و دلسوزان موسیقی ایرانی، آثار و آموزش ها و نو آوری‌های بدیع او را بیش از پیش بارور خواهند کرد و به گنجینه هنر و فرهنگ بی بدیل ایرانی خواهند افزود. آوای او بر دل‌های میلون‌ها ایرانی در طی چند نسل نشسته وخاموش ناشدنی است.<ref name=":3" />


== تجمع مردم پس از درگذشت شجریان ==
بر اساس مفاد این دادنامه؛ «افساد فی‌الارض»، «اجتماع و تبانی علیه نظام» و «تبلیغ علیه نظام» از جمله اتهامات مطرح‌شده علیه آقایان مرادی و یونسی بوده است.
ساعاتی پس از انتشار خبر درگذشت محمدرضا شجریان بسیاری از مردم تهران و هواداران او در مقابل بیمارستان جم تجمع کردند. مردم آواز مرغ سحر از آثار شجریان را هم‌خوانی کردند. در ادامه تجمع مردم به اعتراض به جمهوری اسلامی تبدیل شد. مردم شعار می‌دادند، «ننگ ما صدا و سیمای ما» ، «دیکتاتور بمیرد شجر هرگز نمیرد»، «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای». ماموران انتظامی و امنیتی به مردم معترض حمله کردند و به ضرب و شتم آنان پرداختند و عده‌ای را دستگیر کردند. مردم در واکنش به حمله نیروهای امنیتی شعار می‌دادند «بی‌شرف بی‌شرف»<ref name=":3" /><ref name=":4" /> نیروهای انتظامی در تهران برای جلوگیری از حضور گسترده مردم راه‌های منتهی به بیمارستان جم را بستند. تصاویر حضور و تظاهرات مردم در مراسم سوگواری شجریان و اعتراض آنان به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.<ref>سیمای آزادی تلویزیون ملی ایران </ref>
 
رضا یونسی، برادر علی یونسی در گفت‌وگو با رادیو فردا خبر گفت که این حکم در حالی صادر شده که به تازگی قرار بود این دو دانشجوی نخبه زندانی با قرار وثیقه آزاد شوند «و هیچ مدرکی برای محکومیت آن‌ها وجود ندارد.»
 
او گفت که «حتی خودشان قبول کردند که نمی‌توانند اتهامات علیه آنها را ثابت کنند اما گفتند از آنجا که مسئله این پرونده خیلی بزرگ شده است، ما باید کاری کنیم که وزارت اطلاعات برنده باشد.»<ref name=":5" />
 
علی یونسی و امیرحسین مرادی به ۱۶ سال زندان محکوم شده‌اند و این حکم که ۱۰ سال آن قابل اجراست عینا در دادگاه تجدید نظر تایید شده است. آنان روز ۴ تیر و پس از دو سال بازداشت در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین به بند عمومی این زندان منتقل شدند.<ref name=":1" />
 
== فشار به خانواده امیر حسین مرادی ==
نیروهای اداره کل اطلاعات استان مازندران روز جمعه هشتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با یورش به منزل خواهر امیرحسین مرادی، ضمن تفتیش و بازرسی، اقدام به توقیف برخی از لوازم شخصی اعضای این خانواده از جمله گوشی‌های موبایل آنها کردند. گزارش‌ها از این یورش حاکی است نیروهای امنیتی با حمیده مرادی و همسرش برخورد خشونت آمیز کرده‌اند.
 
نیروهای اطلاعات همچنین به خواهر امیرحسین مرادی و همسرش  گفته‌اند که از سوی وزارت اطلاعات به تهران احضار شده‌اند.
 
رضا یونسی، برادر علی یونسی دیگر دانشجوی المپیادی و زندانی دانشگاه شریف، در توییتی یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی را تایید کرد.
 
یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی در حالی انجام شده است که پیش از این خانواده علی یونسی نیز به شدت تحت فشار دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی قرار گرفته‌اند.<ref name=":2" />
 
== موضعگیریهای بین‌المللی ==
از هنگام بازداشت این دو بسیاری در داخل و خارج از ایران، از جمله گروهی از نمایندگان پارلمان سوئد و گابی رولاند، نماینده مجلس ایالتی بادن وورتمبرگ آلمان خواستار آزادی آن‌ها شده‌اند.
 
اردیبهشت سال گذشته ۱۷۰ تن از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف در نامه‌ای به مقام‌های حکومت ایران از آنها خواستند امیرحسین مرادی و علی یونسی را به مناسبت عید فطر آزاد کنند.
 
شماری از برندگان جایزه نوبل و چهره‌های دانشگاهی نیز در نامه مشترکی به آنتونیو گوترش و میشل باشله، دبیرکل و کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواستند، هر تلاش ممکن و عملی را برای آزادی علی یونسی و امیرحسین مرادی به کار گیرند.
 
در نامه آنها به شکنجه‌های جسمی و روحی و  بدرفتاری‌ برای گرفتن "اعتراف اجباری" از علی یونسی و علی مرادی سخن رفته بود.
 
این نامه به امضای نوام چامسکی، پروفسور  دانشگاه ام‌آی‌تی، ریچارد رابرتس، برنده نوبل پزشکی ۱۹۹۳، بری بریش، برنده نوبل فیزیک، مارتین شلفی، برنده نوبل شیمی، رندی شکمن، برنده نوبل پزشکی، جک ژوستاک، برنده نول پزشکی و دیوید واینلند، برنده نول پزشکی رسیده بود.<ref name=":4" />
 
در آذر ۱۴۰۰سازمان عفو بین‌الملل نسبت به خطر اعدام دو دانشجوی زندانی در ایران؛ علی یونسی و امیرحسین مرادی هشدار داد. این دو دانشجوی نخبه از بهار سال گذشته در زندان هستند و به فساد فی‌الارض متهم شده‌اند.
 
سازمان عفو بین‌الملل با انتشار نامه سرگشاده به محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران خواستار اقدام فوری برای دو دانشجوی زندانی در ایران؛ علی یونسی و امیرحسین مرادی شد. این دو دانشجوی نخبه از بهار سال ۱۳۹۹ در بند ۲۰۹ اوین زندانی هستند و در خطر محکوم شدن به اعدام قرار دارند.
 
در این نامه آمده که این دو جوان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به مدت ۶۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شده‌اند تا از آنها اعترافات اجباری گرفته شود.
 
به گزارش عفو بین‌الملل علی یونسی به خانواده‌اش اطلاع داده است که به دلیل ضرب و شتم به چشم چپ او آسیب وارد شده اما از دریافت خدمات پزشکی محروم بوده است. او همچنین گفته چراغ سلول‌اش ۲۴ ساعت روشن بوده و او هیچ درکی از شب و روز نداشته و همین باعث پریشانی روحی و درد در ناحیه سر و چشم او شده است.
 
امیرحسین مرادی نیز از ضرب و شتم شدید خود هنگام بازداشت خبر داده است.
 
به گزارش عفو بین‌الملل این دو دانشجوی زندانی از حق دسترسی به وکیل محروم بوده و ۱۳ ماه است که در سلول‌های جداگانه در بند ۲۰۹ اوین نگهداری می‌شوند و از کلیه امکانات پزشکی و بهداشتی محروم‌اند.
 
عفو بین‌الملل در نامه خود از محسنی اژه‌ای خواسته تا فوری و بدون قید و شرط علی یونسی و امیرحسین مرادی را "که تنها به دلیل ارتباطات خانوادگی‌شان بازداشت شده‌اند" آزاد کند.
 
همچنین درخواست شده که رییس قوه قضاییه اطمینان حاصل کند که آنها در برابر شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها محافظت می‌شوند و به مراقبت‌های پزشکی مورد نیازشان دسترسی پیدا می‌کنند و نیز امکان تماس با خانواده و وکیلی که خودشان می‌خواهند برایشان فراهم شود.
 
از محسنی اژه‌ای خواسته شده تا تحقیقات مستقلی درباره ادعای این دو زندانی مبنی بر ضرب و شتم هنگام بازداشت و شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها با آنها در طول بازداشت به عمل آورد و عاملان این رفتارها را در یک دادرسی عادلانه و مطابق با استانداردهای بین‌المللی محاکمه کند.
 
علی یونسی، از دانشجویان نخبه ایرانی و برنده مدال طلای المپیاد نجوم و امیرحسین مرادی از دانشجویان نخبه رشته فیزیک است.<ref name=":4" />
 
== پیام‌های امیرحسین مرادی از زندان ==
امیر حسین مرادی و علی یونسی در روز سه شنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ به مناسبت سومین سال بازداشت خود نامه‌ای را منتشر کردند. در این نامه آمده است:<blockquote>«۲۲ فروردین ۹۹ همراه با ضرب و شتم شدید دستگیر و به بند ۲۰۹ منتقل شدیم. جمعا بیش از ۲ سال را در سلول‌های انفرادی و سلول‌های در بسته سر کردیم و در سومین سال به بند عمومی زندان اوین منتقل شدیم.
 
در این ۳ سال مسیری پرحادثه را پشت سر گذاشتیم. آن روزهای سخت پس از دستگیری هنگامی که در ابتدای جوانی از کلاس درس دانشگاه به سلول‌های انفرادی منتقل شده بودیم، از خود می پرسیدیم که این دیوارهای سنگی که بیش از ۵۰ سال از بنا شدن آن‌ها می‌گذرد شاهد درد و رنج و شکنجه‌های چه کسانی بوده‌اند؟ این دیوارها در دل خود میزبان انسان های عاشقی بودند که برای آزادی ایران به استقبال سختی‌ها رفتند و با ایستادگی‌شان اوین را تبدیل به نمادی مشترک از سرکوب در دو دیکتاتوری کردند.
 
در میانه شکنجه و فشار و تهدید به اعدام، ما خود را قطره‌ای از رود خروشانی میدیدیم که تلاش میکند سدی به نام دیکتاتوری را که بر سر راه تاریخ ایران قرار دارد بشکند و به دشت زیبای آزادی برسد.
 
در دل آن روزهای سخت، حمایت‌های شما مردم عزیز ایران پشتوانه و تکیه‌گاه ما شد. حمایت‌هایی که سدی محکم میان ما و چوبه دار شد، سدی که گذر زمان در آن اثری نکرد تا ما تمام زندگی مان را مدیون شما باشیم و این افتخاری است بزرگ برای ما، امیدداریم و در تلاشیم شایسته این حمایت های بی دریغ باشیم.
 
ما در آغوش مهر و حمایت های شما هموطنان از بسیاری از خطرات در امان ماندیم تا بیش از پیش خود را مدیون شما بدانیم و با خود عهد می‌کنیم تا آن روز که آزادی ایران را در کنار هم جشن بگیریم دغدغه آزادی خود را نداشته باشیم و لحظه به لحظه یاد آن کودکانی هستیم که بارها برای کسب عناوین علمی از ما شایسته‌ترند اما فقر و تبعیض فرصت را از آن‌ها گرفته است.
 
ما نیز مانند تمام جوانانی که در خیابان ها کشته شدند آرزویی جز آزادی ایران نداریم و در برابر آن‌ها مقاومت در زندان وظیفه‌ای است کوچک بر دوش ما.
 
ما در پس رنج‌ها و سختی‌های این سالیان به فرارسیدن لحظه های شادی حقیقی، به طلوع صبح زیبای آزادی و به تحقق ایران آزاد یقین داریم.
 
دوستدار شما امیرحسین و علی
 
فروردين ١٤٠٢»<ref>[https://iranwire.com/fa/news-1/115462-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86 نامه‌ی امیرحسین مرادی و علی یونسی در سومین سال بازداشت از زندان ـ ایران وایر]</ref></blockquote>
 
=== پیام به مناسبت ۱۶ آذر ۱۴۰۲ ===
امیر حسین مرادی و علی یونسی در روز ۱۶ آذر ۱۴۰۲ به مناسبت روز دانشجو پیامی با عنوان جنگ واقعی ما منتشر کردند متن پیام به شرح زیر است:<blockquote>«۱۶ آذر ۱۴۰۲ در شرایطی فرا می‌رسد که جمهوری اسلامی از هراس قیامی دیگر قیامی که می‌تواند تا رسیدن به آزادی ادامه پیدا کند، از یک‌سو به اعدام و دستگیری گسترده اقدام کرده و از سوی دیگر به‌دنبال پراکندن گرد ناامیدی است تا شاید در این دوگانه ترس و یأس جامعه چند روزی بیشتر زنده بماند. تلاشی تکراری که نه در ۷۸ نه در ۸۸ و نه در ۹۶ و ۹۸ نتوانست مانع قیام بعدی باشد و این بار نیز گریزی از قیام آتی نیست، قیامی که به‌زودی فرا می‌رسد.
 
دانشجویان سال گذشته نشان دادند که بخش مهمی از قیام و تحولات پس از آن هستند. امروز نیز به‌عنوان یک قشر جوان و آگاه می‌توانند پایان بخش تردیدها باشند. تردیدهایی مثل اینا برن کی بیاد که بی‌پایه و بنیاد است. زیرا اصلاً بنا نیست که کسی بیاید و بناست که حکومت دیکتاتوری در هر شکل آن، چه شاه چه شیخ یکبار برای همیشه پایان یابد و یک جمهوری واقعی و جمهوری دموکراتیک جایگزین آن شود. همین پتانسیل و نقش تاثیرگذار دانشجویان است که مایه هراس حکومت شده و تیغ سرکوب را علیه دانشجویان و اساتید تیزتر کرده است.
 
اما دانشجویان نشان دادند که در این جنگ که جنگ واقعی ماست تسلیم نمی‌شوند. جنگی که قربانیانش آرمیتا و مهسا و همه کسانی که اعدام شدند و یا هدف گلوله قرار گرفتند هستند. جنگی که ۴۵سال است علیه مردم ایران در جریان است و به دست همه ما با رسیدن به آزادی پایان می‌یاید.
 
شب در تلاش بیهوده، خورشید پنهان می‌کند
 
انجم ولی آوازه خوان امید فردا می‌دهد آتش بزن در قلب شب، گویی تویی کابوس شب اهریمن تردید را از جان خود تبعید کن
 
امیر حسین مرادی و علی یونسی
 
آذر۱۴۰۲»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%AE%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88 پیام دانشجویان نخبه در بند (علی یونسی و امیر حسین مرادی) از زندان اوین به‌مناسبت روز دانشجو ـ سایت سازمان مجاهدین خلق ایران] </ref></blockquote>
 
=== پیام به مناسبت عید نوروز ۱۴۰۳ ===
دانشجویان زندانی علی یونسی و امیر حسین مرادی به مناسبت نوروز و آغاز سال نو پیام کوتاهی منتشر کردند. در این پیام آمده است:<blockquote>«هیچ زمستانی را گریزی از بهار نبوده است، همان طور که هیچ دیکتاتوری را از سرنگونی.
 
این زیباترین قانون طبیعت بر همه ما مبارک باد.
 
امیرحسین مرادی و  علی یونسی نوروز ۱۴۰۳، زندان اوين»<ref>[https://iranfreedom.net/cryofarrestees/%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85-%d9%86%d9%88%d8%b1%d9%88%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%d8%ac%d9%88%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b9%d9%84%db%8c-%db%8c%d9%88%d9%86%d8%b3 پیام نوروزی دانشجویان زندانی علی یونسی و امیرحسین مرادی ـ صدای بازداشت‌شدگان]</ref></blockquote>
 
=== پیام به مناسبت چهارمین سال بازداشت ===
دانشجویان نخبه زندانی علی یونسی و امیر حسین مرادی در آستانه چهارمین سالگرد دستگیری خود نامه ای منتشر کردند. متن کامل نامه امیرحسین مرادی و علی یونسی به این شرح است:
«۲۲ فروردین ۹۹ روزی بود که به دنیای دیگری پرتاب شدیم. دنیای گذشته، دنیای دانشگاه و المپیاد، دنیایی جذاب و لطیف بود، که در آن روز ها در کنار دوستانی هم سن و هم فکر با شادی و خوشی سپری می‌شد اما دنیای جدید، دنیای سلول انفرادی و بازجویی بود، دنیایی زمخت و خشن، دنیایی که در آن دوستی وجود نداشت، هر چه بود دشمنی بود، دنیایی که در آن هم فکری وجود ندارد بلکه بابت آن‌چه فکر می‌کردیم تهدید به مرگ می‌شدیم، دنیایی که در آن حقوق اولیه سلب می‌شد.
 
لحظه دستگیری، لحظه ورود به دنیایی جدید، لحظه انتخاب بود، مقاومت یا تسلیم. انتخابی میان دانشگاه و موفقیت شغلی و تحصیلی و مسیر هموار تا دانشگاه های برتر اروپا و آمریکا و یا زندان و سپری شدن سال های جوانی و از دست دادن موقعیت های علمی و تحصیلی.
 
اما چگونه می‌توان موقعیت تحصیلی را انتخاب کرد در حالی که هستند کودکانی که بدون آن که هرگز انتخابی کرده باشند از تحصیل محروم مانده اند و چگونه می‌توان به زندگی در رفاه و شغل پر درآمد فکر کرد در حالی که بسیارند کسانی که درآمدشان کفاف تهیه غذای روزانه را نمی‌دهد.
 
با نگاه به آن‌چه که مردم از دست می‌دهند، آن‌چه ما از دست می‌دادیم دیگر بزرگ نبود و غلبه بر شرایط دیگر سخت نبود. زندان بهای این انتخاب و سنگ محک آن است. به تجربه دیده ایم آن‌ها‌ که کم تر چیزی برای خود خواسته اند و قاطع تر ایستادگی را انتخاب کردند شرایط سخت تری را تاب آورده اند و این عامل اصلی تفاوت است میان آن کسانی که حتی یک ماه زندان را تحمل نمی‌‌کنند و آنها که ۱۰، ۱۵، ۲۰ و یا حتی ۲۵ سال زندان را سرزنده و مقاوم تاب آورده اند.
 
و ما هر روز باید این انتخاب را انجام دهیم، انتخابی با الگو گرفتن از صد ها هزار نفری که این مسیر را طی کرده اند و بر سر انتخابشان تا آخر ایستادند.
 
انتخابی که هر روز بیش از پیش دانشجویان در معرض آن قرار میگیرند آن ها که در حالیکه چیز های بیشتری برای از دست دادن دارند اما صدای بلندتری نیز دارند.
 
آن ها که می توانند اهل ماندن و پس گرفتن باشند امروز می توانند نه فقط همراهی کننده مردم در قیام ها بلکه شروع کننده آن باشند. با انتخابی برای نادیده نگرفتن کسانی که بیشتر رنج میکشند و کمتر صدایی دارند. انتخابی که با پرداخت هزینه آن می توان در کنار مردم ایستاد، می توان بخشی از تاریخ بود و می توان آغازگر حرکت ها بود.
 
ما در چهارمین سالگرد دستگیری مان تکرار می‌کنیم انتخاب ما، مقاومت کردن است هر چقدر هم که این زندان ادامه پیدا کند.
 
ایمان داریم آزادی ايران نزدیک است.
 
امیرحسین مرادی و علی یونسی
 
فروردین ۱۴۰۳»<ref>[https://iranfreedom.net/cryofarrestees/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D8%A7-%D9%85%D9%82 امیرحسین مرادی و علی یونسی: انتخاب ما مقاومت کردن است! ـ صدای بازداشت‌شدگان]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
<references />

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۹

امیر حسین مرادی
امیرحسین مرادی 1.JPG
محل زندگیایران
ملیتایرانی
تابعیتایران
تحصیلاتدانشجوی نخبه رشته فیزیک دانشگاه صنعتی شریف
شناخته‌شده برایمردم ایران
تأثیرگذارانمخالفین جمهوری اسلامی
تأثیرپذیرفتگانمردم ایران
دیناسلام

امیرحسین مرادی دانشجوی فیزیک و نخبه‌ی دانشگاه صنعتی شریف  روز ۲۲ فروردین ماه ۹۹، توسط مأموران اطلاعات بدون ارائه حکم قضایی بازداشت شد.  علی یونسی دانشجوی مهندسی کامپیوتر و نخبه دانشگاه شریف نیز همراه با امیر حسین مرادی دستگیر شد. بازداشت آنها با ضرب و شتم همراه بود. این دو دانشجو سپس به سلولهای انفرادی ۲۰۹ زندان اوین منتقل شدند.[۱]

امیرحسین مرادی، برنده مدال نقره المپیاد نجوم کشوری در سال ۱۳۹۶ است.

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اعلام کرده که ماموران وزارت اطلاعات با تهدید به تجاوز جنسی از این دو دانشجو اعترافات دروغین گرفته‌اند.[۲]

عفو بین الملل اول آذر ۱۴۰۰، با انتشار نامه‌ای سرگشاده خطاب به قضاییه ایران نسبت به خطر اعدام دو دانشجوی نخبه، امیر حسین مرادی و علی یونسی هشدار داده و خواستار آزادی فوری آنها شد.[۱]

ماموران در هنگام بازداشت، امیر حسین مرادی را با ضرب و شتم به بند ۲۰۹ زندان اوین، متعلق به وزارت اطلاعات، منتقل کردند. [۳]

در نهایت امیر حسین مرادی، در تاریخ ۵ تیر ۱۴۰۱، پس از ۸۰۸ روز نگهداری در بندهای دربسته و سلولهای انفرادی زندان اوین، با حکم سنگین ۱۶ سال حبس که ۱۰ سال آن قابل اجراست ، به بندهای عمومی اوین منتقل شد.[۱][۳]

سوابق علمی امیر حسین مرادی

امیرحسین مرادی برنده مدال نقره المپیاد نجوم ایران دردوران دبیرستان در سال ۱۳۹۶ و همچنین دانشجوی نخبه‌ی رشته فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است.[۴]

دستگیری و زندان 

امیرحسین مرادی، دانشجوی فیزیک دانشگاه صنعتی شریف به همراه علی یونسی دانشجوی مهندسی کامپیوتر این دانشگاه ، روز ۲۲ فروردین ماه ۱۳۹۹ بدون هیچ‌گونه ابلاغیه قضایی بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین، متعلق به وزارت اطلاعات، منتقل شدند.  آنها ۵۹ روز را در سلول انفرادی و زیر شکنجه سپری کرده و سپس به سلول بزرگ‌تری منتقل شدند.[۴]

در نهایت امیر حسین مرادی، در تاریخ ۵ تیر ۱۴۰۱، پس ازبیش از ۲ سال ( ۸۰۸ روز) نگهداری در بندهای دربسته وسلولهای انفرادی بند ۲۰۹ متعلق به وزارت اطلاعات در زندان اوین، به بند عمومی منتقل شد.[۱][۲]

اتهام

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی وقت قوه قضاییه، آنان را به ارتباط با سازمان مجاهدین خلق و اقدامات «خرابکارانه» متهم کرد؛ اتهامی که از سوی خانواده و وکلایشان رد شده است و گفته‌اند از آنها اعترافات اجباری گرفته شده است.[۲][۵]

بر اساس دادنامه ارائه شده از سوی دادگاه انقلاب تهران، آنها با اتهاماتی نظیر «افساد فی‌الارض و همکاری با سازمان مجاهدین خلق»، «اجتماع و تبانی علیه نظام» و «تبلیغ علیه نظام»به زندان افتاده‌اند.

مدتی پس از بازداشت آن‌ها، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی وقت قوه قضائیه جمهوری اسلامی، این دانشجویان را متهم کرد که با گروه‌های «ضد انقلاب» و «به‌ویژه» سازمان مجاهدین خلق ارتباط گرفته بودند و «تحت تعلیمات» مجاهدین خلق «به دنبال انجام اقدامات خرابکارانه‌ای در کشور بودند.»

خبرگزاری تسنیم این دو دانشجوی نخبه را مرتبط با سازمان مجاهدین خلق دانسته و نوشته است که "این افراد علاوه بر این، در چند مورد دیگر نیز در نقاط مختلف تهران دست به عملیات تروریستی با هدایت منافقین زده بودند." [۵][۶]

همچنین اتهام نگه داشتن مواد منفجره در خانه‌هایشان نیز توسط مقامات قضایی به این دو نفر وارد شده است. این دو تمامی این اتهامات را رد کرده‌اند.[۷]

فشارها در زندان

در آذر ۱۴۰۱ عفو بین الملل گزارش کرد این دو دانشجوی زندانی از حق دسترسی به وکیل محروم بوده و ۱۳ ماه است که در سلول‌های جداگانه در بند ۲۰۹ اوین نگهداری می‌شوند و از کلیه امکانات پزشکی و بهداشتی محروم‌اند. طبق گزارش عفو بین ‌الملل امیرحسین مرادی نیز از ضرب و شتم شدید خود هنگام بازداشت خبر داده است.[۷]

سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲۰ فروردین ۱۴۰۱: با وجود سپری شدن دو سال از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، این دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف همچنان به‌صورت بلاتکلیف در بند امنیتی ۲۰۹ در بازداشت به‌ سر می‌برند. سازمان حقوق بشر ایران خواستار آزادی فوری این دو دانشجو شده است و از جامعه جهانی می‌خواهد تا در مقابل این بازداشت طولانی مدت، سکوت نکنند.

محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در این باره گفت: «ادامه بازداشت موقت علی یونسی و امیرحسین مرادی به مدت بیش از دو سال، حتی بر اساس قوانین جمهوری اسلامی نیز غیر قانونی است. روند نقض فاحش حقوق این دو دانشجو از ابتدای بازداشت، در نحوه دستگیری آنان، شکنجه، سلول انفرادی درازمدت و گرفتن اعتراف اجباری مشاهده می‌شود و باید فورا متوقف شود.»

دو سال از بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی، می‌گذرد و این دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، همچنان به‌صورت بلاتکلیف در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت به‌ سر می‌برند.

یکی از نزدیکان علی یونسی در خصوص وضعیت این دو زندانی به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «آنان همچنان در سلول‌هاى دربسته با محدوديت به هواخورى و تلفن نگهداری می‌شوند. فقط ٢ یا ٣ بار براى ٢٠ دقيقه در هفته هواخورى و ١ یا ٢ بار در هفته تلفن دارند».

این منبع در ادامه گفت: «على در يك سلول كوچك با يك نفر ديگر است، و مجموعا ٢ نفر در یک سلول هستند. اميرحسين در اتاقی بزرگتر است، با تعداد بيشترى زندانى (معمولا ٥ یا ۶ نفر ديگر با وی هستند، ولی بعضی وقت‌ها تعدادشان بيشتر و كمتر می‌شود».[۴]

رضا یونسی، برادر علی یونسی، در مصاحبه با ایران اینترنشنال درباره بیانیه عفو بین‌الملل مبنی بر تهدید ماموران امنیتی به تجاوز جنسی به برادرش و امیرحسین مرادی، دیگر دانشجوی زندانی، گفت که خانواده آنان نیز اخیرا از این موضوع مطلع شده‌اند.

رضا یونسی تاکید کرد که که برادرش و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، بیش از دو سال است که با محدودیت‌های زیاد زندانی‌اند و به همین دلیل خانواده از اتفاقات رخ داده برای آنان اطلاع نداشتند.

او گفت که این تهدید در دو ماه اول بازداشت این دو نفر و نگهداری آنان در انفرادی مطلق رخ داده است.

به گفته رضا یونسی، یک روز ماموران این دو دانشجوی زندانی را به یک ساختمان در نزدیکی زندان اوین منتقل کرده و تهدید می کنند که در آن جا دستشان باز است و می‌توانند به آنان تجاوز کرده و یا آنان را بکشند.

او همچنین گفت که قاضی به سخنان علی یونسی و امیرحسین مرادی درباره اعتراف به دلیل شکنجه در ایام بازداشت توجه نکرده و تحت تاثیر وزارت اطلاعات برای آنان حکم صادر کرده است.

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای اعلام کرده که ماموران وزارت اطلاعات با تهدید به تجاوز جنسی از این دو دانشجوی اعترافات دروغین گرفته‌اند.[۲]

مراحل قضایی

نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات امیرحسین مرادی و علی یونسی، ۱۲ تیر  ۱۴۰۰ پس از ۴۵۰ روز بازداشت و بلاتکلیفی آنها در سلول انفرادی و اندرزگاه ۴ زندان اوین، برگزار شد.

جلسه دوم دادگاه رسیدگی به اتهامات این دانشجویان زندانی نیز ۵ بهمن ماه ۱۴۰۰ برگزار شد، اما با توجه به اعلام مصطفی نیلی، وکیل آن‌ها، به دلیل وجود برخی نواقص، پرونده به دادسرا بازگردانده شد.

آخرین جلسه دادرسی نیز در ۲۸ فروردین ۱۴۰۱، در شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی علی مظلوم برگزار شد.[۶]

حکم زندان امیر حسین مرادی

خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران روز دوشنبه پنجم اردیبهشت (۲۵ آوریل) از حکم دادگاه انقلاب تهران برای امیرحسین مرادی و علی یونسی، دانشجویان نخبه دانشگاه صنعتی شریف خبر داد. هر کدام از آنها با اتهاماتی از جمله "فساد فی‌الارض"، "اجتماع و تبانی علیه نظام" و "تبلیغ علیه نظام" به ۱۶ سال حبس محکوم شدند.[۵]

رضا یونسی، برادر علی یونسی در گفت‌وگو با رادیو فردا ضمن تأیید این خبر گفته است که این حکم بر اساس دادنامه صادرشده از سوی دادگاه انقلاب تهران در روز دوشنبه، پنجم اردیبهشت به وکلای این دانشجویان ابلاغ شده است.

بر اساس مفاد این دادنامه؛ «افساد فی‌الارض»، «اجتماع و تبانی علیه نظام» و «تبلیغ علیه نظام» از جمله اتهامات مطرح‌شده علیه آقایان مرادی و یونسی بوده است.

رضا یونسی، برادر علی یونسی در گفت‌وگو با رادیو فردا خبر گفت که این حکم در حالی صادر شده که به تازگی قرار بود این دو دانشجوی نخبه زندانی با قرار وثیقه آزاد شوند «و هیچ مدرکی برای محکومیت آن‌ها وجود ندارد.»

او گفت که «حتی خودشان قبول کردند که نمی‌توانند اتهامات علیه آنها را ثابت کنند اما گفتند از آنجا که مسئله این پرونده خیلی بزرگ شده است، ما باید کاری کنیم که وزارت اطلاعات برنده باشد.»[۶]

علی یونسی و امیرحسین مرادی به ۱۶ سال زندان محکوم شده‌اند و این حکم که ۱۰ سال آن قابل اجراست عینا در دادگاه تجدید نظر تایید شده است. آنان روز ۴ تیر و پس از دو سال بازداشت در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین به بند عمومی این زندان منتقل شدند.[۲]

فشار به خانواده امیر حسین مرادی

نیروهای اداره کل اطلاعات استان مازندران روز جمعه هشتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با یورش به منزل خواهر امیرحسین مرادی، ضمن تفتیش و بازرسی، اقدام به توقیف برخی از لوازم شخصی اعضای این خانواده از جمله گوشی‌های موبایل آنها کردند. گزارش‌ها از این یورش حاکی است نیروهای امنیتی با حمیده مرادی و همسرش برخورد خشونت آمیز کرده‌اند.

نیروهای اطلاعات همچنین به خواهر امیرحسین مرادی و همسرش  گفته‌اند که از سوی وزارت اطلاعات به تهران احضار شده‌اند.

رضا یونسی، برادر علی یونسی دیگر دانشجوی المپیادی و زندانی دانشگاه شریف، در توییتی یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی را تایید کرد.

یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی در حالی انجام شده است که پیش از این خانواده علی یونسی نیز به شدت تحت فشار دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی قرار گرفته‌اند.[۳]

موضعگیریهای بین‌المللی

از هنگام بازداشت این دو بسیاری در داخل و خارج از ایران، از جمله گروهی از نمایندگان پارلمان سوئد و گابی رولاند، نماینده مجلس ایالتی بادن وورتمبرگ آلمان خواستار آزادی آن‌ها شده‌اند.

اردیبهشت سال گذشته ۱۷۰ تن از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف در نامه‌ای به مقام‌های حکومت ایران از آنها خواستند امیرحسین مرادی و علی یونسی را به مناسبت عید فطر آزاد کنند.

شماری از برندگان جایزه نوبل و چهره‌های دانشگاهی نیز در نامه مشترکی به آنتونیو گوترش و میشل باشله، دبیرکل و کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواستند، هر تلاش ممکن و عملی را برای آزادی علی یونسی و امیرحسین مرادی به کار گیرند.

در نامه آنها به شکنجه‌های جسمی و روحی و  بدرفتاری‌ برای گرفتن "اعتراف اجباری" از علی یونسی و علی مرادی سخن رفته بود.

این نامه به امضای نوام چامسکی، پروفسور  دانشگاه ام‌آی‌تی، ریچارد رابرتس، برنده نوبل پزشکی ۱۹۹۳، بری بریش، برنده نوبل فیزیک، مارتین شلفی، برنده نوبل شیمی، رندی شکمن، برنده نوبل پزشکی، جک ژوستاک، برنده نول پزشکی و دیوید واینلند، برنده نول پزشکی رسیده بود.[۵]

در آذر ۱۴۰۰سازمان عفو بین‌الملل نسبت به خطر اعدام دو دانشجوی زندانی در ایران؛ علی یونسی و امیرحسین مرادی هشدار داد. این دو دانشجوی نخبه از بهار سال گذشته در زندان هستند و به فساد فی‌الارض متهم شده‌اند.

سازمان عفو بین‌الملل با انتشار نامه سرگشاده به محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران خواستار اقدام فوری برای دو دانشجوی زندانی در ایران؛ علی یونسی و امیرحسین مرادی شد. این دو دانشجوی نخبه از بهار سال ۱۳۹۹ در بند ۲۰۹ اوین زندانی هستند و در خطر محکوم شدن به اعدام قرار دارند.

در این نامه آمده که این دو جوان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به مدت ۶۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شده‌اند تا از آنها اعترافات اجباری گرفته شود.

به گزارش عفو بین‌الملل علی یونسی به خانواده‌اش اطلاع داده است که به دلیل ضرب و شتم به چشم چپ او آسیب وارد شده اما از دریافت خدمات پزشکی محروم بوده است. او همچنین گفته چراغ سلول‌اش ۲۴ ساعت روشن بوده و او هیچ درکی از شب و روز نداشته و همین باعث پریشانی روحی و درد در ناحیه سر و چشم او شده است.

امیرحسین مرادی نیز از ضرب و شتم شدید خود هنگام بازداشت خبر داده است.

به گزارش عفو بین‌الملل این دو دانشجوی زندانی از حق دسترسی به وکیل محروم بوده و ۱۳ ماه است که در سلول‌های جداگانه در بند ۲۰۹ اوین نگهداری می‌شوند و از کلیه امکانات پزشکی و بهداشتی محروم‌اند.

عفو بین‌الملل در نامه خود از محسنی اژه‌ای خواسته تا فوری و بدون قید و شرط علی یونسی و امیرحسین مرادی را "که تنها به دلیل ارتباطات خانوادگی‌شان بازداشت شده‌اند" آزاد کند.

همچنین درخواست شده که رییس قوه قضاییه اطمینان حاصل کند که آنها در برابر شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها محافظت می‌شوند و به مراقبت‌های پزشکی مورد نیازشان دسترسی پیدا می‌کنند و نیز امکان تماس با خانواده و وکیلی که خودشان می‌خواهند برایشان فراهم شود.

از محسنی اژه‌ای خواسته شده تا تحقیقات مستقلی درباره ادعای این دو زندانی مبنی بر ضرب و شتم هنگام بازداشت و شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها با آنها در طول بازداشت به عمل آورد و عاملان این رفتارها را در یک دادرسی عادلانه و مطابق با استانداردهای بین‌المللی محاکمه کند.

علی یونسی، از دانشجویان نخبه ایرانی و برنده مدال طلای المپیاد نجوم و امیرحسین مرادی از دانشجویان نخبه رشته فیزیک است.[۵]

پیام‌های امیرحسین مرادی از زندان

امیر حسین مرادی و علی یونسی در روز سه شنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ به مناسبت سومین سال بازداشت خود نامه‌ای را منتشر کردند. در این نامه آمده است:

«۲۲ فروردین ۹۹ همراه با ضرب و شتم شدید دستگیر و به بند ۲۰۹ منتقل شدیم. جمعا بیش از ۲ سال را در سلول‌های انفرادی و سلول‌های در بسته سر کردیم و در سومین سال به بند عمومی زندان اوین منتقل شدیم.

در این ۳ سال مسیری پرحادثه را پشت سر گذاشتیم. آن روزهای سخت پس از دستگیری هنگامی که در ابتدای جوانی از کلاس درس دانشگاه به سلول‌های انفرادی منتقل شده بودیم، از خود می پرسیدیم که این دیوارهای سنگی که بیش از ۵۰ سال از بنا شدن آن‌ها می‌گذرد شاهد درد و رنج و شکنجه‌های چه کسانی بوده‌اند؟ این دیوارها در دل خود میزبان انسان های عاشقی بودند که برای آزادی ایران به استقبال سختی‌ها رفتند و با ایستادگی‌شان اوین را تبدیل به نمادی مشترک از سرکوب در دو دیکتاتوری کردند.

در میانه شکنجه و فشار و تهدید به اعدام، ما خود را قطره‌ای از رود خروشانی میدیدیم که تلاش میکند سدی به نام دیکتاتوری را که بر سر راه تاریخ ایران قرار دارد بشکند و به دشت زیبای آزادی برسد.

در دل آن روزهای سخت، حمایت‌های شما مردم عزیز ایران پشتوانه و تکیه‌گاه ما شد. حمایت‌هایی که سدی محکم میان ما و چوبه دار شد، سدی که گذر زمان در آن اثری نکرد تا ما تمام زندگی مان را مدیون شما باشیم و این افتخاری است بزرگ برای ما، امیدداریم و در تلاشیم شایسته این حمایت های بی دریغ باشیم.

ما در آغوش مهر و حمایت های شما هموطنان از بسیاری از خطرات در امان ماندیم تا بیش از پیش خود را مدیون شما بدانیم و با خود عهد می‌کنیم تا آن روز که آزادی ایران را در کنار هم جشن بگیریم دغدغه آزادی خود را نداشته باشیم و لحظه به لحظه یاد آن کودکانی هستیم که بارها برای کسب عناوین علمی از ما شایسته‌ترند اما فقر و تبعیض فرصت را از آن‌ها گرفته است.

ما نیز مانند تمام جوانانی که در خیابان ها کشته شدند آرزویی جز آزادی ایران نداریم و در برابر آن‌ها مقاومت در زندان وظیفه‌ای است کوچک بر دوش ما.

ما در پس رنج‌ها و سختی‌های این سالیان به فرارسیدن لحظه های شادی حقیقی، به طلوع صبح زیبای آزادی و به تحقق ایران آزاد یقین داریم.

دوستدار شما امیرحسین و علی

فروردين ١٤٠٢»[۸]

پیام به مناسبت ۱۶ آذر ۱۴۰۲

امیر حسین مرادی و علی یونسی در روز ۱۶ آذر ۱۴۰۲ به مناسبت روز دانشجو پیامی با عنوان جنگ واقعی ما منتشر کردند متن پیام به شرح زیر است:

«۱۶ آذر ۱۴۰۲ در شرایطی فرا می‌رسد که جمهوری اسلامی از هراس قیامی دیگر قیامی که می‌تواند تا رسیدن به آزادی ادامه پیدا کند، از یک‌سو به اعدام و دستگیری گسترده اقدام کرده و از سوی دیگر به‌دنبال پراکندن گرد ناامیدی است تا شاید در این دوگانه ترس و یأس جامعه چند روزی بیشتر زنده بماند. تلاشی تکراری که نه در ۷۸ نه در ۸۸ و نه در ۹۶ و ۹۸ نتوانست مانع قیام بعدی باشد و این بار نیز گریزی از قیام آتی نیست، قیامی که به‌زودی فرا می‌رسد.

دانشجویان سال گذشته نشان دادند که بخش مهمی از قیام و تحولات پس از آن هستند. امروز نیز به‌عنوان یک قشر جوان و آگاه می‌توانند پایان بخش تردیدها باشند. تردیدهایی مثل اینا برن کی بیاد که بی‌پایه و بنیاد است. زیرا اصلاً بنا نیست که کسی بیاید و بناست که حکومت دیکتاتوری در هر شکل آن، چه شاه چه شیخ یکبار برای همیشه پایان یابد و یک جمهوری واقعی و جمهوری دموکراتیک جایگزین آن شود. همین پتانسیل و نقش تاثیرگذار دانشجویان است که مایه هراس حکومت شده و تیغ سرکوب را علیه دانشجویان و اساتید تیزتر کرده است.

اما دانشجویان نشان دادند که در این جنگ که جنگ واقعی ماست تسلیم نمی‌شوند. جنگی که قربانیانش آرمیتا و مهسا و همه کسانی که اعدام شدند و یا هدف گلوله قرار گرفتند هستند. جنگی که ۴۵سال است علیه مردم ایران در جریان است و به دست همه ما با رسیدن به آزادی پایان می‌یاید.

شب در تلاش بیهوده، خورشید پنهان می‌کند

انجم ولی آوازه خوان امید فردا می‌دهد آتش بزن در قلب شب، گویی تویی کابوس شب اهریمن تردید را از جان خود تبعید کن

امیر حسین مرادی و علی یونسی

آذر۱۴۰۲»[۹]

پیام به مناسبت عید نوروز ۱۴۰۳

دانشجویان زندانی علی یونسی و امیر حسین مرادی به مناسبت نوروز و آغاز سال نو پیام کوتاهی منتشر کردند. در این پیام آمده است:

«هیچ زمستانی را گریزی از بهار نبوده است، همان طور که هیچ دیکتاتوری را از سرنگونی.

این زیباترین قانون طبیعت بر همه ما مبارک باد.

امیرحسین مرادی و  علی یونسی نوروز ۱۴۰۳، زندان اوين»[۱۰]

پیام به مناسبت چهارمین سال بازداشت

دانشجویان نخبه زندانی علی یونسی و امیر حسین مرادی در آستانه چهارمین سالگرد دستگیری خود نامه ای منتشر کردند. متن کامل نامه امیرحسین مرادی و علی یونسی به این شرح است: «۲۲ فروردین ۹۹ روزی بود که به دنیای دیگری پرتاب شدیم. دنیای گذشته، دنیای دانشگاه و المپیاد، دنیایی جذاب و لطیف بود، که در آن روز ها در کنار دوستانی هم سن و هم فکر با شادی و خوشی سپری می‌شد اما دنیای جدید، دنیای سلول انفرادی و بازجویی بود، دنیایی زمخت و خشن، دنیایی که در آن دوستی وجود نداشت، هر چه بود دشمنی بود، دنیایی که در آن هم فکری وجود ندارد بلکه بابت آن‌چه فکر می‌کردیم تهدید به مرگ می‌شدیم، دنیایی که در آن حقوق اولیه سلب می‌شد.

لحظه دستگیری، لحظه ورود به دنیایی جدید، لحظه انتخاب بود، مقاومت یا تسلیم. انتخابی میان دانشگاه و موفقیت شغلی و تحصیلی و مسیر هموار تا دانشگاه های برتر اروپا و آمریکا و یا زندان و سپری شدن سال های جوانی و از دست دادن موقعیت های علمی و تحصیلی.

اما چگونه می‌توان موقعیت تحصیلی را انتخاب کرد در حالی که هستند کودکانی که بدون آن که هرگز انتخابی کرده باشند از تحصیل محروم مانده اند و چگونه می‌توان به زندگی در رفاه و شغل پر درآمد فکر کرد در حالی که بسیارند کسانی که درآمدشان کفاف تهیه غذای روزانه را نمی‌دهد.

با نگاه به آن‌چه که مردم از دست می‌دهند، آن‌چه ما از دست می‌دادیم دیگر بزرگ نبود و غلبه بر شرایط دیگر سخت نبود. زندان بهای این انتخاب و سنگ محک آن است. به تجربه دیده ایم آن‌ها‌ که کم تر چیزی برای خود خواسته اند و قاطع تر ایستادگی را انتخاب کردند شرایط سخت تری را تاب آورده اند و این عامل اصلی تفاوت است میان آن کسانی که حتی یک ماه زندان را تحمل نمی‌‌کنند و آنها که ۱۰، ۱۵، ۲۰ و یا حتی ۲۵ سال زندان را سرزنده و مقاوم تاب آورده اند.

و ما هر روز باید این انتخاب را انجام دهیم، انتخابی با الگو گرفتن از صد ها هزار نفری که این مسیر را طی کرده اند و بر سر انتخابشان تا آخر ایستادند.

انتخابی که هر روز بیش از پیش دانشجویان در معرض آن قرار میگیرند آن ها که در حالیکه چیز های بیشتری برای از دست دادن دارند اما صدای بلندتری نیز دارند.

آن ها که می توانند اهل ماندن و پس گرفتن باشند امروز می توانند نه فقط همراهی کننده مردم در قیام ها بلکه شروع کننده آن باشند. با انتخابی برای نادیده نگرفتن کسانی که بیشتر رنج میکشند و کمتر صدایی دارند. انتخابی که با پرداخت هزینه آن می توان در کنار مردم ایستاد، می توان بخشی از تاریخ بود و می توان آغازگر حرکت ها بود.

ما در چهارمین سالگرد دستگیری مان تکرار می‌کنیم انتخاب ما، مقاومت کردن است هر چقدر هم که این زندان ادامه پیدا کند.

ایمان داریم آزادی ايران نزدیک است.

امیرحسین مرادی و علی یونسی

فروردین ۱۴۰۳»[۱۱]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ امیرحسین مرادی و علی یونسی: انتخاب ما مقاومت کردن است ـ‌ صدای بازداشت شدگان
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ماموران امنیتی علی یونسی و امیرحسین مرادی، دو دانشجوی زندانی را به تجاوز جنسی تهدید کردند ـ ایران اینترنشنال
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ یورش نیروهای وزارت اطلاعات به منزل خواهر امیرحسین مرادی، دانشجوی نخبه زندانی ـ رادیو فردا
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ دومین سال بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی؛ سازمان حقوق بشر خواستار آزادی آنان شد ـ سازمان حقوق بشر ایران
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ امیرحسین مرادی و علی یونسی هریک به ۱۶ سال زندان محکوم شدند ـ دویچه وله
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ امیرحسین مرادی و علی یونسی، دانشجویان نخبه زندانی، هرکدام به ۱۶ سال حبس محکوم شدند ـ رادیو فردا
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ هشدار عفو بین‌الملل: خطر اعدام علی یونسی و امیرحسین مرادی ـ دویچه وله
  8. ↑ نامه‌ی امیرحسین مرادی و علی یونسی در سومین سال بازداشت از زندان ـ ایران وایر
  9. ↑ پیام دانشجویان نخبه در بند (علی یونسی و امیر حسین مرادی) از زندان اوین به‌مناسبت روز دانشجو ـ سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  10. ↑ پیام نوروزی دانشجویان زندانی علی یونسی و امیرحسین مرادی ـ صدای بازداشت‌شدگان
  11. ↑ امیرحسین مرادی و علی یونسی: انتخاب ما مقاومت کردن است! ـ صدای بازداشت‌شدگان
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Abbas/صفحه_تمرین2&oldid=70692»