۶٬۴۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
برای درک ظهور حوثیها، ابتدا مهم است که به تاریخ پرتلاطم یمن اشاره شود. یمن از زمان شکلگیری خود در سال ۱۹۹۰، برای ساختن یک کشور متحد و مؤثر تلاش کرده است و از زمان تشکیل آن با نهادهای ضعیف، ملیگرایی ضعیف، شورش و تجزیهطلبی مواجه بوده است. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی، یمن شمالی در سال ۱۹۱۸، مستقل شد. جنوب یمن تا سال ۱۹۶۷، تحت کنترل بریتانیا بود. جمهوری دموکراتیک خلق یمن (یمن جنوبی) از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۰، مستقل بود. یمن جنوبی و یمن شمالی در سال ۱۹۹۰، متحد شدند. | برای درک ظهور حوثیها، ابتدا مهم است که به تاریخ پرتلاطم یمن اشاره شود. یمن از زمان شکلگیری خود در سال ۱۹۹۰، برای ساختن یک کشور متحد و مؤثر تلاش کرده است و از زمان تشکیل آن با نهادهای ضعیف، ملیگرایی ضعیف، شورش و تجزیهطلبی مواجه بوده است. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی، یمن شمالی در سال ۱۹۱۸، مستقل شد. جنوب یمن تا سال ۱۹۶۷، تحت کنترل بریتانیا بود. جمهوری دموکراتیک خلق یمن (یمن جنوبی) از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۰، مستقل بود. یمن جنوبی و یمن شمالی در سال ۱۹۹۰، متحد شدند. | ||
هویتهای قبیلهای، بهویژه در شمال، همچنان قوی است و گروههای مختلف قدرت را در دست گرفتهاند. شیعیان زیدی بیش از هزار سال است که برای تسلط بر سرزمینی که ما اکنون آن را به نام یمن | هویتهای قبیلهای، بهویژه در شمال، همچنان قوی است و گروههای مختلف قدرت را در دست گرفتهاند. شیعیان زیدی بیش از هزار سال است که برای تسلط بر سرزمینی که ما اکنون آن را به نام یمن میشناسیم، با موفقیتهایی مبارزه کردهاند و تحت کنترل حوثیها، بخشهایی از شمال یمن را تحت کنترل خود درآوردهاند. یمن از گذشته تا دوران مدرن، همواره با درگیری و شکست دولتی مواجه بوده است. شمال یمن از سال ۱۹۷۸، توسط رئیس جمهور سابق یمن علی عبدالله صالح (دیکتاتوری که بخشی از گروه قبیلهای دیگر است) اداره میشد و سپس در سال ۱۹۹۰، ریاست یمن تازه متحد شده را بر عهده گرفت. نزدیکان عبدالله صالح بخشهای اصلی ارتش و اقتصاد را کنترل میکردند و فساد گسترده بود. | ||
[[پرونده:حسین بدرالدین حوثی1.JPG|جایگزین=حسین بدرالدین حوثی|بندانگشتی|300x300پیکسل|حسین بدرالدین حوثی]] | [[پرونده:حسین بدرالدین حوثی1.JPG|جایگزین=حسین بدرالدین حوثی|بندانگشتی|300x300پیکسل|حسین بدرالدین حوثی]] | ||
مهمترین گروهی که دولت مرکزی یمن را به چالش کشید، حوثیها بودند. حوثیها علاوه بر تحمل دههها حاشیهسازی سیاسی، بیتوجهی، محرومیتهای اقتصادی و بعضاً ترور توسط دولت مرکزی، نگران افزایش نفوذ عربستان سعودی در کشور بودند؛ بهویژه از قدرت فزاینده سلفیگری و وهابیت که به عنوان دکترینهای مذهبی وارداتی عربستان تلقی میشوند.<ref name=":0">[https://theconversation.com/the-houthis-four-things-you-will-want-to-know-about-the-yemeni-militia-targeted-by-uk-and-us-military-strikes-221040#:~:text=The%20Houthis%2C%20also%20known%20as,over%20much%20of%20northern%20Yemen. چهار نکته که باید درباره حوثیها بدانید - سایت گفتگو]</ref> | مهمترین گروهی که دولت مرکزی یمن را به چالش کشید، حوثیها بودند. حوثیها علاوه بر تحمل دههها حاشیهسازی سیاسی، بیتوجهی، محرومیتهای اقتصادی و بعضاً ترور توسط دولت مرکزی، نگران افزایش نفوذ عربستان سعودی در کشور بودند؛ بهویژه از قدرت فزاینده سلفیگری و وهابیت که به عنوان دکترینهای مذهبی وارداتی عربستان تلقی میشوند.<ref name=":0">[https://theconversation.com/the-houthis-four-things-you-will-want-to-know-about-the-yemeni-militia-targeted-by-uk-and-us-military-strikes-221040#:~:text=The%20Houthis%2C%20also%20known%20as,over%20much%20of%20northern%20Yemen. چهار نکته که باید درباره حوثیها بدانید - سایت گفتگو]</ref> | ||
== شکلگیری شبه نظامیان حوثی == | == شکلگیری شبه نظامیان حوثی == | ||
شبه نظامیان حوثی، که با نام انصارالله نیز شناخته میشوند، یک گروه شبهنظامی ستیزهجو در یمن هستند که در حال حاضر کنترل بسیاری از شمال یمن را در دست دارند. این گروه که در دهه ۱۹۹۰ تشکیل شد، به نام بنیانگذار آن حسین بدرالدین الحوثی نامگذاری شد و آنها از شاخه زیدی شیعه پیروی | شبه نظامیان حوثی، که با نام انصارالله نیز شناخته میشوند، یک گروه شبهنظامی ستیزهجو در یمن هستند که در حال حاضر کنترل بسیاری از شمال یمن را در دست دارند. این گروه که در دهه ۱۹۹۰ تشکیل شد، به نام بنیانگذار آن حسین بدرالدین الحوثی نامگذاری شد و آنها از شاخه زیدی شیعه پیروی میکنند که ۲۰ تا ۳۰ درصد از جمعیت یمن را تشکیل میدهند. رهبری این گروه از قبیله حوثی گرفته شده است که بخشی از یکی از سه کنفدراسیون قبیلهای بزرگ یعنی حشد، مذاج و بکیل در یمن است. حوثیها بخشی از کنفدراسیون باکیل، بزرگترین گروه قبیلهای در یمن هستند.<ref name=":0" /> | ||
[[پرونده:حوثیها4.JPG|جایگزین=شبه نظامیان حوثی|بندانگشتی|324x324پیکسل|شبه نظامیان حوثی]] | [[پرونده:حوثیها4.JPG|جایگزین=شبه نظامیان حوثی|بندانگشتی|324x324پیکسل|شبه نظامیان حوثی]] | ||
در واقع انصارالله یمن یا همان شبه نظامیان حوثی از دل گروهی به نام | در واقع انصارالله یمن یا همان شبه نظامیان حوثی از دل گروهی به نام شبابالمومنین درآمد. شبابالمومنین به دنبال احیای جایگاه مذهب زیدی در جامعه یمن و استفاده از قدرت سازماندهی آن در مقابل گروههای وهابی سنی فعال در یمن بود.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-features-48297537 حوثیها کیستند؟ رابطه انصارالله یمن با ایران چیست؟ - سایت بیبیسی]</ref> | ||
تنشها بر سر بیشتر منابع یمن که به صنعا، پایتخت شمال یمن، و به ویژه به خاندان صنحان صالح که بخشی از فدراسیون حشد است، سرازیر شد. اگرچه پس از تلاش جنوب برای جدایی در سال ۱۹۹۴، دولت مرکزی موفق شد کشور را یکپارچه نگه دارد، اما گروههای زیادی وجود داشتند که از دولت به رهبری عبدالله صالح شکایت داشتند.<ref name=":0" /> | تنشها بر سر بیشتر منابع یمن که به صنعا، پایتخت شمال یمن، و به ویژه به خاندان صنحان صالح که بخشی از فدراسیون حشد است، سرازیر شد. اگرچه پس از تلاش جنوب برای جدایی در سال ۱۹۹۴، دولت مرکزی موفق شد کشور را یکپارچه نگه دارد، اما گروههای زیادی وجود داشتند که از دولت به رهبری عبدالله صالح شکایت داشتند.<ref name=":0" /> | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
نقطه عطف جنبش حوثیها احتمالاً حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ بود. حوثیها تحت تأثیر موفقیت شبهنظامیان مستقر در لبنان در عقب راندن نیروهای غربی، الهام گرفتند و از گروه مستقر در لبنان حمایت کردند. | نقطه عطف جنبش حوثیها احتمالاً حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ بود. حوثیها تحت تأثیر موفقیت شبهنظامیان مستقر در لبنان در عقب راندن نیروهای غربی، الهام گرفتند و از گروه مستقر در لبنان حمایت کردند. | ||
[[پرونده:انقلاب یمن01.jpg|جایگزین=انقلاب یمن|بندانگشتی|328x328پیکسل|انقلاب یمن]] | [[پرونده:انقلاب یمن01.jpg|جایگزین=انقلاب یمن|بندانگشتی|328x328پیکسل|انقلاب یمن]] | ||
علی عبدالله صالح رئیس جمهور پیشین یمن برای مقابله با قدرت فزاینده حوثیها، در سال ۲۰۰۳ با کمک عربستان سعودی کارزار نظامی را آغاز کرد. اگرچه نیروهای عبدالله صالح توانستند رهبر حوثیها، حسین الحوثی را در سال ۲۰۰۴ بکشند، اما حوثیها بیشتر بر عبدالله صالح و ارتش سعودی علیرغم میلیاردها دلاری که توسط ارتش سعودی خرج میشد، غلبه کردند. در واقع حوثیها نشان دادند که نیروی قدرتمندی برای رقابت سعودیها هستند و در سال ۲۰۰۹، جرأت عبور از عربستان را داشتند و پادشاه عربستان را مجبور کردند که ارتش خود را برای مقابله با تهدید فزاینده حوثیها درمرزها مستقر کند.<ref name=":0" /> | علی عبدالله صالح رئیس جمهور پیشین یمن برای مقابله با قدرت فزاینده حوثیها، در سال ۲۰۰۳ با کمک عربستان سعودی یک کارزار نظامی را آغاز کرد. اگرچه نیروهای عبدالله صالح توانستند رهبر حوثیها، حسین الحوثی را در سال ۲۰۰۴ بکشند، اما حوثیها بیشتر بر عبدالله صالح و ارتش سعودی علیرغم میلیاردها دلاری که توسط ارتش سعودی خرج میشد، غلبه کردند. در واقع حوثیها نشان دادند که نیروی قدرتمندی برای رقابت سعودیها هستند و در سال ۲۰۰۹، جرأت عبور از عربستان را داشتند و پادشاه عربستان را مجبور کردند که ارتش خود را برای مقابله با تهدید فزاینده حوثیها درمرزها مستقر کند.<ref name=":0" /> | ||
در نوامبر ۲۰۰۹، حوثیها در بحبوحه شورش خود علیه دولت مرکزی یمن وارد عربستان سعودی شدند. برای اولین بار ارتش عربستان بدون متحد در خارج از کشور مستقر شد. سعودیها حملات هوایی را علیه حوثیها آغاز کردند و وارد درگیریهای زمینی شدند که بیش از ۱۳۰ سعودی در این درگیریها کشته شدند.<ref name=":1">[https://www.wilsoncenter.org/article/who-are-yemens-houthis حوثیهای یمن چه کسانی هستند؟ - سایت مرکز ویلسون]</ref> | در نوامبر ۲۰۰۹، حوثیها در بحبوحه شورش خود علیه دولت مرکزی یمن وارد عربستان سعودی شدند. برای اولین بار ارتش عربستان بدون متحد در خارج از کشور مستقر شد. سعودیها حملات هوایی را علیه حوثیها آغاز کردند و وارد درگیریهای زمینی شدند که بیش از ۱۳۰ سعودی در این درگیریها کشته شدند.<ref name=":1">[https://www.wilsoncenter.org/article/who-are-yemens-houthis حوثیهای یمن چه کسانی هستند؟ - سایت مرکز ویلسون]</ref> | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
== به قدرت رسیدن حوثیها == | == به قدرت رسیدن حوثیها == | ||
[[پرونده:حوثیها2.JPG|جایگزین=حوثیهای یمن|بندانگشتی|326x326پیکسل|حوثیهای یمن]] | [[پرونده:حوثیها2.JPG|جایگزین=حوثیهای یمن|بندانگشتی|326x326پیکسل|حوثیهای یمن]] | ||
پس از ماهها اعتراضات مردمی در یمن، رئیس جمهور علی عبدالله صالح در نوامبر ۲۰۱۱، قدرت را به معاون خود عبد ربه منصورهادی واگذار کرد. اما هادی از حمایت مردمی کمی در یمن برخوردار بود و حوثیها از خلاء قدرت در شمال استفاده کردند. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، حوثیها پیروان و متحدانی پیدا کردند. آنها کنترل ارضی خود را تحکیم کردند و به سمت جنوب به سمت صنعا پایتخت یمن پیش رفتند. در سپتامبر ۲۰۱۴، حوثیها پایتخت را تصرف کردند. آنها در ابتدا با توافق صلح با میانجیگری سازمان ملل متحد موافقت کردند که آنها را ملزم به خروج از صنعا پس از تشکیل یک دولت متحد کرد، اما در ماه ژانویه، حوثیها قانون اساسی جدید دولت را رد کردند و کاخ ریاست جمهوری را به دست گرفتند. رئیس جمهور منصور هادی و دولت او در ۲۲ ژانویه استعفا دادند و ماه بعد، حوثیها اعلام کردند که شورای ریاست جمهوری ۵نفره جایگزین هادی خواهد شد. منصور هادی از جنوب به عدن گریخت و استعفای خود را لغو کرد و خود را رئیس جمهور قانونی یمن معرفی کرد. در پاسخ، شورشیان حوثی شروع به بمباران مقر منصور هادی در عدن کردند. سپس به درخواست هادی، عربستان سعودی همراه با ائتلافی متشکل از ۹ کشور سُنی دیگر در ۲۶ مارس ۲۰۱۵، حملات هوایی علیه مواضع حوثیها را آغاز کردند، اما حوثیها تسلیم نشدند. عبدالمالک الحوثی، رهبر حوثیها گفت که جنگجویان ما از شهرهای اصلی یا نهادهای دولتی تخلیه نخواهند شد.<ref name=":1" /> | پس از ماهها اعتراضات مردمی در یمن، رئیس جمهور علی عبدالله صالح در نوامبر ۲۰۱۱، قدرت را به معاون خود عبد ربه منصورهادی واگذار کرد. اما هادی از حمایت مردمی کمی در یمن برخوردار بود و حوثیها از خلاء قدرت در شمال استفاده کردند. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، حوثیها پیروان و متحدانی پیدا کردند. آنها کنترل ارضی خود را تحکیم کردند و به سمت جنوب و به سمت صنعا پایتخت یمن پیش رفتند. در سپتامبر ۲۰۱۴، حوثیها پایتخت را تصرف کردند. آنها در ابتدا با توافق صلح با میانجیگری '''[[سازمان ملل متحد]]''' موافقت کردند که آنها را ملزم به خروج از صنعا پس از تشکیل یک دولت متحد کرد، اما در ماه ژانویه، حوثیها قانون اساسی جدید دولت را رد کردند و کاخ ریاست جمهوری را به دست گرفتند. رئیس جمهور منصور هادی و دولت او در ۲۲ ژانویه استعفا دادند و ماه بعد، حوثیها اعلام کردند که شورای ریاست جمهوری ۵نفره جایگزین هادی خواهد شد. منصور هادی از جنوب به عدن گریخت و استعفای خود را لغو کرد و خود را رئیس جمهور قانونی یمن معرفی کرد. در پاسخ، شورشیان حوثی شروع به بمباران مقر منصور هادی در عدن کردند. سپس به درخواست هادی، عربستان سعودی همراه با ائتلافی متشکل از ۹ کشور سُنی دیگر در ۲۶ مارس ۲۰۱۵، حملات هوایی علیه مواضع حوثیها را آغاز کردند، اما حوثیها تسلیم نشدند. عبدالمالک الحوثی، رهبر حوثیها گفت که جنگجویان ما از شهرهای اصلی یا نهادهای دولتی تخلیه نخواهند شد.<ref name=":1" /> | ||
[[پرونده:حوثیها3.JPG|جایگزین=حوثیهای یمن|بندانگشتی|حوثیهای یمن]] | [[پرونده:حوثیها3.JPG|جایگزین=حوثیهای یمن|بندانگشتی|حوثیهای یمن]] | ||
ویرایش