حزب توده ایران

حزب توده ایران حزب توده ایران
دبیرکل	علی خاوری
شعار	مارکسیسم-لنینیسم
بنیانگذاری	۱۳۲۰
روزنامه	نامه مردم
مرام	مارکسیسم-لنینیسم
کشور	ایران
وبگاه
www.tudehpartyiran.org

حزب توده ایران

«حزب توده ایران قدیمی ترین جریان چپ ایران است که در سال ۱۳۲۰ توسط ۵۳ نفر از فعالان چپ گرای آن زمان تشکیل شد. از افراد سرشناس این عده می توان ایرج اسکندری، احسان طبری، خلیل ملکی و رضا رادمنش را نام برد که در دوره رضا شاه پهلوی فعالیت سیاسی می کردند. در سال ۱۳۲۷ توسط رژیم سلطنتی غیر قانونی اعلام شد و به فعالیت مخفی روی آورد.»

پس از انقلاب ضد سلطنتی این حزب با شاخص گرفتن مبارزه‌ «ضدامپریالیستی» با خمینی هم‌جبهه شد و حتی از کشتار و سرکوب مخالفان دفاع کرد. با این همه جمهوری اسلامی به اعضای این حزب نیز رحم نکرد. ایدئولوگ آن احسان طبری در زندان از عقاید خود ابراز پشیمانی کرد و با نوشتن کتاب «کژ راهه» مبانی اعتقادی حزب را زیر سوال برد. نورالدین کیانوری دبیر اول کمیتهٔ مرکزی حزب توده ایران از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۶۲ در تهران تا لحظه مرگ در حصر خانگی بسر برد.

سابقه

«حزب توده ایران قدیمی ترین جریان چپ ایران است که در سال ۱۳۲۰ توسط ۵۳ نفر از فعالان چپ گرای آن زمان تشکیل شد. از افراد سرشناس این عده می توان ایرج اسکندری، احسان طبری، خلیل ملکی و رضا رادمنش را نام برد که در دوره رضا شاه پهلوی فعالیت سیاسی می کردند. در سال ۱۳۲۷ توسط رژیم سلطنتی غیر قانونی اعلام شد و به فعالیت مخفی روی آورد. در سال ۱۳۳۲ به دنبال کودتای ۲۸ مرداد بیشترین تعداد از رهبران و کادرهای آن مجبور به فرار به خارج کشور شدند. بعد از انقلاب ضد سلطنتی ۱۳۵۷، به ایران بازگشت و با تمام قوا به حمایت از رژیم جمهوری اسلامی پرداخت و از سرکوب نیروهای چپ مستقل و مجاهدین خلق و دیگر نیروهای دمکراتیک و ملی حمایت، و همکاری عملی با دستگاه های سرکوبگر و اطلاعاتی رژیم را در دستور کار خود گذاشت. در سال ۱۳۶۲ اکثریت اعضای این حزب توسط رژیم جمهوری اسلامی به جرم جاسوسی برای بیگانگان، دستگیر و به زندان افتادند. دبیرکل وقت این حزب نورالدین کیانوری جزو دستگیرشدگان بود که به زندان افتاد. بخشی از رهبران و کادرهای آن دوباره به خارج رفتند و بیشتر در اروپا مستقر شدند وبه فعالیت های سیاسی خود ادامه دادند. این حزب در انقلاب ۱۳۵۷ خیانتکاری را به اوج رساند و با شعار «توده ای هستم و در خط امام» به حمایت کامل از رژیم خمینی پرداخت.

«حزب توده که در حيات خود حتی لحظه ای هم نتوانسته بود نمونه یک حزب کمونيست باشد" و " فقط کاریکاتوری بود از یک حزب مارکسيست- لنينيست"، در شرایطی که " کودتای امپریاليستی ۲۸ مرداد موجب از هم پاشيدن تمام سازمانهای سياسی، ملی و ضد امپریاليستی گردید"، رهبری آن " تنها توانست عناصر فداکار و مبارز حزب را به زیر تيغ جلادان بياندازد و خود راه فرار را در پيش بگيرد".» 

«قدرت های امپریاليستی (انگليس وامریکا) در جهت حفظ منافع غارتگرانه خود در ایران، از طریق ارتجاع دربار شاه، کودتای ۲۸ مرداد را عليه منافع مردم ایران سازمان دادند و در شرایطی که نه مصدق خود را برای مقابله مسلحانه با دشمنان آماده کرده بود و نه حزب توده اساساً خواهان به قول خود " آشوب" بود، توده های مردم آماج حملات خونين نيروهای مسلح شاه، قمه به دستان کودتاچيان و لمپن هائی نظير شعبان بی مخ قرار گرفتند. در این اوضاع و احوال هنوز توده های مبارز مرتبط با حزب توده که با از جان گذشتگی آماده مقابله با کودتاچيان، دفاع از خود و پيشبرد مبارزاتشان تا رسيدن به پيروزی بودند، انتظار داشتند که این حزب آنها را برای مقابله با کودتای امپریاليستی سازماندهی کرده و رهبری مبارزاتشان را به عهده گيرد. ولی حزب توده عليرغم برخورداری از یک نيروی متشکل نظامی (تشکل افسران حزب توده در ارتش)، به کمترین اقدامی در دفاع از مردم دست نزد و آنها را در مقابل سرکوب های خونين رژیم شاه تنها گذاشت. بخشی از رهبران خائن حزب برای حفظ جان خویش به خارج گریختند و آنهائی هم که مدتی بعد دستگير و به زندان افتادند در آنجا، عليرغم همه ادعاهای قبلی خود، با نوشتن ندامت نامه و تأئيد رژیم کودتا به مردم پشت کرده و حتی بعضی از آنها به مهره های خدمت گزار در دستگاه سرکوب شاه تبدیل شدند.»

«سیاست حزب توده ایران در سالهای بعد از انقلاب، تحت لوای دفاع از سیاست ضد امپریالیستی و خلقی "امام خمینی" با معیار قرار دادن "خط امام" به عنوان شاقول انقلاب، در واقع سیاست تحکیم حاکمیت آیت الله خمینی و اسلام فقاهتی بود. دفاع از سیاست سرکوب طیف رنگارنگ نیروهای مخالف و چپ، سکوت در برابر سرکوب حقوق و آزادی های زنان، دفاع از دادگاه های انقلاب با شعار "برنده باد تیغ دادگاه های انقلاب"، به سهم خود زمینه سازی برای بیرون راندن "نهضت آزادی" و "جبهه ملی" از عرصه سیاست ملی با برچسب "آمریکایی"، "جاسوس" ، "پیروان خط برژینسکی" و "ضد خط امام"، تایید در برابر بستن روزنامه هایی همانند "میزان"، "آیندگان"، و .... نمونه هایی از این سیاست بود... سیاست دفاع از "خط امام" حزب در دوران انقلاب، در بین نه تنها اعضاء و هواداران حزب توده ایران ـ که عمدتا از نسل سیاسی بعد از کودتای ۲۸ مرداد بودند ـ ، بلکه دیرتر در بین اکثریت سازمان فدائیان خلق ایران مقبولیت یافت ... در شکل گیری ذهنیت آن نسل، پیروزی کودتا با دخالت مستقیم آمریکا، و برقراری حکومت اختناق و پلیسی نقشی تعیین کننده داشت. حلقه کودتای ۲۸ مرداد، در پیوند با زنجیره ای از کودتاهای دیگر علیه حکومت های ملی و قانون گرا، زیر پرچم مبارزه با خطر کمونیسم، زمینه ذهنی و مادی جدی برای پذیرش تئوری های انقلابی و ضد امپریالیستی فراهم ساخته بود. به زعم آن نسل، پیروزی کودتای ۲۸ مرداد، از یک سو نتیجه سیاست لیبرالی، قانونگرانه و عدم سرکوب ضد انقلاب از طرف دکتر مصدق و از سوی دیگر نتیجه عدم مقاومت مسلحانه در برابر کودتا از جانب حزب توده ایران بود... بر این بنیان نظری بود که توده ای ها از پیشنهاد "جمهوری اسلامی" آیت الله خمینی به عنوان نظر خرده بورژوازی، در مقابل پیشنهادهای "جمهوری" یا "جمهوری دمکراتیک اسلامی" مهدی بازرگان به عنوان پیشنهاد بورژوازی لیبرال، دفاع کردند.»

برنامه

در برنامه این حزب مصوب کنگره ششم بهمن ماه ۱۳۹۱ آمده است:

«حزب توده ایران، وارث و ادامه دهنده راهی بود که کمونیستهای ایران دهه ها پیش از آن آغاز کرده بودند. حزب کمونیست ایران در حالی نخستین کنگره خود را در تیرماه ۱۲۹۹ ، در انزلی، برگزار و تشکیل این حزب را به طور رسمی به جهانیان اعلام کرد که، حدود نیم قرن زمینه تاریخی ای مشحون از مبارزه را پشت سر داشت. حزب کمونیست ایران با هدف استقرارِ جمهوری انقلابی، تشکل و رهبریِ طبقه کارگر، حلِ مسئله ارضی و محوِ کامل بقایای فئودالیسم، و حلِ مسئله ملی (خلقها)، به روشنگری و نشر اندیشه های مترقی پرداخت، که دستاوردهای بزرگی برای مردم دربرداشت. پیروزی انقلاب بهمن ۱۳۵۷ ، نظام سیاسیِ پوسیده و ضد مردمی سلطنتی را واژگون کرد، و با استقرارِ آزادی، این امکان را پدید آورد که میهن ما بدون دخالتِ خارجی و حضورِ دهها هزار مستشار آمریکایی، به سمت انتخاب نظام سیاسی - اقتصادی خود حرکت کند. حزب توده ایران پس از ۲۵ سال سرکوب خشن و خونین، فعالیت علنی خود را از سر گرفت و در مدتی بسیار کوتاه توانست به نیروی بزرگ اجتماعیای با نفوذِ چشمگیر معنوی، تبدیل گردد. تأثیر اندیشههای حزب ما بر اصلهای مترقیِ قانون اساسی، که دفاع از منافع قشرهای گوناگون اجتماعی و پاسداری از آزادی را در دستور کار خود قرار میدهد، در کنارِ تلاش حزب در سازماندهی کارگران، کشاورزان، زنان، جوانان، و دانشجویان کشور، هراس ارتجاعِ داخلی و کشورهای امپریالیستی را که نگران سمتگیری انقلاب بهمن ۵۷ بودند، خیلی زود برانگیخت.»

جهان‌بینی

«جهان‌بینی حزب توده ایران، حزب طبقه کارگر و زحمتکشان ایران به گفته‌ی خود بر پایه اندیشه های مارکسیسم - لنینیسم بنا شده است هر چند این حزب پس از انقلاب در همکاری به رژیم جمهوری اسلامی التزام عملی خود به این اندیشه‌ها را زیر سوال بود.

در متون این حزبی این حزب آمده است:

«مارکسیسم - لنینیسم، جهانبینیِ پویایی است که در جریان تکامل جامعه بشری و در روند مبارزه اجتماعی - طبقاتی، صیقل مییابد، بسط پیدا میکند، و همراه با پیشرفت علم و بینش بشر، باریکاندیشی و تصریح میشود. بر پایه چنین درکی، به اعتقاد ما: خصلت و مضمونِ اساسی دوران کنونی جامعه بشری، دورانِ گذار از سرمایهداریِ جهانی شده و عمیقاً انحصاری به صورت بندیِ اجتماعی - اقتصادی برتر و مترقیای است که در آن، جامعه از بندهای بهرهک شیِ انسان از انسان رها گردیده و زمینه های عملی شدنِ عدالت اجتماعی را بر پایه از بین بردن نظام طبقاتی بنا کرده است.»

سوسیالیسم

«حزب توده ایران معتقد است که، مبارزه ایدئولوژیک و سیاسی میان سوسیالیسم و سرمایه داری - که از قرن بیستم با پیروزی انقلاب اکتبر به مرحله کیفی عملی وارد شد - نه فقط هنوز حل نشده است، بلکه در قرن بیست ویکم به مرحلهٔ نویی وارد گردیده است. بحران اقتصادی و سیاسی کنونی در جهان نشانگر شکست فاحش مدرنترین نوع سوداگری، یعنی الگوی نولیبرالیسم اقتصادی در مرحله امپریالیستی نظام سرمایه داری است. ما هم اکنون پیامدهای مرحله امپریالیستی سرمایه داری ای را شاهدیم که با تمرکزِ سرمایه های مالی غول آسا به صورت «جهانی شده »، آن را به سدی فرا روی ترقی و پیشرفت بشریت تبدیل کرده است و حتی با بقای حیات در کره زمین نیز در تضاد است. از نظر تئوریک نیز، با وجود گذشت یک و نیم قرن، هنوز حتی یک نظریه معتبر و مستحکم در مقابل دستاوردهای علمی مارکس، انگلس و لنین در ارائه بدیلِ سوسیالیسم موجود نیست. بدین جهت است که حس انسان دوستی، درک علمی از راهبرد تغییر مترقی جامعه به همراه وظیفه میهندوستی، سبب گردیده اند تا حزب توده ایران برای فراهم آوردن محملها و شرایط عینی و ذهنی گذر کشورمان به سوسیالیسم بکوشد.»

رسانه ها

ارگان مرکزی:نامه مردم

سایت حزب https://www.tudehpartyiran.org         

دبیرکل

علی خاوری

منابع

برنامه این حزب مندرج در سایت این حزب

سایت بی بی سی فارسی: نقش حزب توده در تحکیم حاکمیت اسلام فقاهتی. فرهاد فرجاد عضو حزب توده ایران در سال های انقلاب ۱۸ فوریه ۲۰۱۲ - ۲۹ بهمن ۱۳۹۰

 چریکهای فدایی خلق و بختک حزب توده خائن – اشرف دهقانی اردیبهشت ۱۳۹۱ – می ۲۰۱۲

مسعود احمدزاده - کتاب مبارزه مسلحانه هم استراتژی، هم تاکتيک