۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سکولاریسم''' گیتی گرایی یا جدااِنگاری دین از سیاست، عقیدهای است مبنی بر جدا شدن نهادهای حکومت و کسانی که دولت را رهبری میکنند، از نهادهای مذهبی و مقامهای مذهبی. این تفکر ریشه در عصر روشنگری در اروپا دارد. مفاهیمی مانند جدایی دین از سیاست، جدایی کلیسا و حکومت. سکولاریسم (secularism) واژهاى انگلیسى است که از ریشه لاتین saeculum، به معناى اینجهانی، گرفته شده است. جرج هالی اوک برای نخستین بار واژه سکولاریسم را در سال ۱۸۴۶ استفاده کرد. | '''سکولاریسم''' گیتی گرایی یا جدااِنگاری دین از سیاست، عقیدهای است مبنی بر جدا شدن نهادهای حکومت و کسانی که دولت را رهبری میکنند، از نهادهای مذهبی و مقامهای مذهبی. این تفکر ریشه در عصر روشنگری در اروپا دارد. مفاهیمی مانند جدایی دین از سیاست، جدایی کلیسا و حکومت. سکولاریسم (secularism) واژهاى انگلیسى است که از ریشه لاتین saeculum، به معناى اینجهانی، گرفته شده است. جرج هالی اوک برای نخستین بار واژه سکولاریسم را در سال ۱۸۴۶ استفاده کرد. | ||
به | به بیان دیگر سکولاریسم یک اصل است که دو خواسته و هدف پایه را در بر میگیرد؛ نخستین برنامه، جدایی دین و نهادهای مذهبی از حکومت است و دیگری برابری تمامی مردم با هر باور دینی، در پیشگاهِ قانون؛ این به این معناست که در یک جامعه سکولار، یک فرد مسلمان با یک فرد مسیحی، یهودی و یا خداناباور در نزد قانون برابر بوده و از حقوق یکسانی برخوردار است و هیچ فرقی میان ایشان نیست. سکولاریسم یک جنبش به سوی مدرنیته و دور شدن از ارزشهای دینی است. سکولاریسم را اولین شاخصه دوره مدرنیته خواندهاند. در ایران تحت حاکمیت رژیم ایران سکولاریزم پذیرفته شده نیست. سازمان مجاهدین خلق ایران اپوزیسیون ایران، [[جدایی دین و دولت|طرح جدایی دین از دولت]] را به عنوان یکی از ارزشهای پایهیی در باورهای خود ارائه میکند. در محور چهارم از برنامهی ده مادهای [[مریم رجوی]] آمده است: | ||
در محور چهارم از برنامهی ده مادهای [[مریم رجوی]] آمده است: | |||
«مقاومت ایران از جدایی دین و دولت دفاع خواهد کرد. هرگونه تبعیض در مورد پیروان کلیه ادیان و مذاهب ممنوع خواهد بود.»<ref name=":1" /> | «مقاومت ایران از جدایی دین و دولت دفاع خواهد کرد. هرگونه تبعیض در مورد پیروان کلیه ادیان و مذاهب ممنوع خواهد بود.»<ref name=":1" /> | ||
== تعریف سکولاریسم == | == تعریف سکولاریسم == | ||
اصطلاح سکولاریسم از واژه فرانسوی سکولار (seculer) و عبارت لاتین سکولاریس (secularis) اشتقاق یافته است. واژه سکولار در زبان لاتین به معنای «این جهانی»، «دنیوی»، «گیتیانه» و متضاد با «دینی» یا «روحانی» است. امروزه وقتی از سکولاریسم به عنوان یک آموزه (دکترین) سخن میگویند، معمولا | اصطلاح سکولاریسم از واژه فرانسوی سکولار (seculer) و عبارت لاتین سکولاریس (secularis) اشتقاق یافته است. واژه سکولار در زبان لاتین به معنای «این جهانی»، «دنیوی»، «گیتیانه» و متضاد با «دینی» یا «روحانی» است. امروزه وقتی از سکولاریسم به عنوان یک آموزه (دکترین) سخن میگویند، معمولا مقصود، هر فلسفهای است که اخلاق را بدون ارجاع به جزمیات (دُگمهای) دینی بنا میکند و در پی ارتقای علوم و فنون بشری است. سکولاریسم برای اولین بار توسط نویسنده بریتانیایی، جورج هالی اوک در سال ۱۸۴۶ میلادی استفاده شد. هالی اوک اعتقاد داشت دولت باید در خدمت برآوردن نیازهای بالفعل و کنونی طبقهی کارگر و مستمندان باشد، نه نیازهای حیات اخروی و ارواح مردمان.<ref>سکولاریسم به زبان ساده، آستین کلاین، ص ۱</ref> | ||
گام نهایی به سوی سکولاریسم اما، کار سکولارهای ضدمسیحی نبود، بلکه کار مسیحیان مؤمن و معتقدی بود که از ویرانیهای ناشی از جنگهای مذهبی به جان آمده بودند. در پی اصلاحات دینی (رفورماسیون) جنگهای فراوانی بر سر اینکه عقیدهی درست دینی چیست درگرفت. جنگهایی که سراسر اروپا را درنوردید. در کشورهای پروتستان، اصلاحات دینی نخست تلاشی بود برای برقرار کردن اصول اجتماع دینی نزد گسترهی وسیعتری از اقشار اجتماع سیاسی؛ اما این تلاش به خاطر افتراق فزایندهی میان فرقههای مسیحی ناکام ماند. در نتیجه مردم به دنبال یافتن راهکاری برای پرهیز از جنگ و ستیزها برآمدند. حاصل آن شد که توسل صریح و آشکار به آموزههای خاص مسیحی کاهش یافت و تنها جنبههای عامتر و عقلانیتر مسیحیت مورد استناد قرار گرفت. این فرآیند به تدریج به حذف هرچه بیشتر قدرت کلیسا در امور سیاسی انجامید. مردم فهمیدند که میتوان قلمروهایی برای اعمال و اندیشهها داشت که فارغ از سیطرهی کلیسا باشد. این رهیافت به جدایی باز هم بیشتر میان کلیسا و دولت منجر شد. به طوری که این جدایی قلمرو دین و دولت از سرزمینهای پروتستان نیز پیشی گرفت. | گام نهایی به سوی سکولاریسم اما، کار سکولارهای ضدمسیحی نبود، بلکه کار مسیحیان مؤمن و معتقدی بود که از ویرانیهای ناشی از جنگهای مذهبی به جان آمده بودند. در پی اصلاحات دینی (رفورماسیون) جنگهای فراوانی بر سر اینکه عقیدهی درست دینی چیست درگرفت. جنگهایی که سراسر اروپا را درنوردید. در کشورهای پروتستان، اصلاحات دینی نخست تلاشی بود برای برقرار کردن اصول اجتماع دینی نزد گسترهی وسیعتری از اقشار اجتماع سیاسی؛ اما این تلاش به خاطر افتراق فزایندهی میان فرقههای مسیحی ناکام ماند. در نتیجه مردم به دنبال یافتن راهکاری برای پرهیز از جنگ و ستیزها برآمدند. حاصل آن شد که توسل صریح و آشکار به آموزههای خاص مسیحی کاهش یافت و تنها جنبههای عامتر و عقلانیتر مسیحیت مورد استناد قرار گرفت. این فرآیند به تدریج به حذف هرچه بیشتر قدرت کلیسا در امور سیاسی انجامید. مردم فهمیدند که میتوان قلمروهایی برای اعمال و اندیشهها داشت که فارغ از سیطرهی کلیسا باشد. این رهیافت به جدایی باز هم بیشتر میان کلیسا و دولت منجر شد. به طوری که این جدایی قلمرو دین و دولت از سرزمینهای پروتستان نیز پیشی گرفت. | ||
خط ۱۹: | خط ۱۷: | ||
سکولاریزاسیون یکی از مشتقات واژه سکولاریسم است. این واژه اولین بار در سال ۱۶۴۸ میلادی در معاهده وستفانی به کار رفت. در آن روزها سکولاریزاسیون مفهوم قضایی داشت که به انتقال اموال کلیسا به مردم عادی دلالت میکرد.<ref name=":1" /> | سکولاریزاسیون یکی از مشتقات واژه سکولاریسم است. این واژه اولین بار در سال ۱۶۴۸ میلادی در معاهده وستفانی به کار رفت. در آن روزها سکولاریزاسیون مفهوم قضایی داشت که به انتقال اموال کلیسا به مردم عادی دلالت میکرد.<ref name=":1" /> | ||
سکولاریزاسیون با سکولاریسم تفاوتهایی دارد از جمله | سکولاریزاسیون با سکولاریسم تفاوتهایی دارد از جمله اینکه، سکولاریسم یک مسلک و ایدئولوژی است اما سکولاریزاسیون یک جریان و فرآیند است.<ref>[http://ketabwasaif.com/2017/02/10/%d8%aa%d9%81%d8%a7%d9%88%d8%aa%e2%80%8c-%d8%b3%da%a9%d9%88%d9%84%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%b3%d9%85%e2%80%8c-%d9%88-%d8%b3%da%a9%d9%88%d9%84%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%b2%d8%a7%d8%b3%db%8c%d9%88%d9%86%e2%80%8c/ تفاوت سکولاریسم و سکولاریزاسیون]</ref> | ||
== سکولاریسم به عنوان یک فلسفه == | == سکولاریسم به عنوان یک فلسفه == |