۱٬۰۴۴
ویرایش
(←خونخواهان ابومسلم: ابرابزار) |
(←لید) |
||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
| data31 = | | data31 = | ||
}} | }} | ||
'''ابومسلم خراسانی''' (زاده سال ۱۰۰ هجری | '''ابومسلم خراسانی''' (زاده سال ۱۰۰ هجری / ۷۱۸ میلادی در مرو یا [[اصفهان]] - مقتول در ۷۵۵ میلادی) یکی از فرماندهان نظامی ایران و رهبر جنبش سیاهجامگان بود که توانست با براندازی حکومت بنی امیه، حکومت بنی عباس را پایهگذاری کند. | ||
ابومسلم به توصیه ابراهیم | ابومسلم به توصیه ابراهیم امام (یکی از بزرگان خاندان بنی عباس که برای خلع بنی امیه و بدست گرفتن خلافت تلاش میکرد) و با حکم وی رهسپار خراسان شد تا رهبری جنبش ضد اموی در این منطقه را بر عهده بگیرد.<ref name=":0" /> در موقع حرکت، ابراهیم به وی پرچم سیاهی بخشید که بعدها پرچم اصلی او و دیگر عباسیان شد.<ref name=":1">رشد - [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85+%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C&SSOReturnPage=Check&Rand=0 ابومسلم خراسانی]</ref> وی پس از پیروزی بر حاکم خراسان و تسخیر مرو، سپاهی را روانه عراق نمود و توانست در سال ۱۳۲ هجری قمری، مروان، آخرین خلیفه اموی را شکست دهد. | ||
کشته شدن ابومسلم، سرآغاز قیامها و شورشهای متعددی شد که به خونخواهی او شکل گرفت و برخی از آنها سالهای سال، خلفای عباسی را به خود مشغول نمود.<ref name=":0">پارسیان دژ - [https://parsiandej.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ ابومسلم خراسانی(سردار بزرگ یرانی)]</ref> | با بر تخت نشستن ابوالعباس عبدالله سفاح به عنوان اولین خلیفه عباسی، امارت خراسان به ابومسلم سپرده شد. اما قدرت و نفوذ وی برای خلیفه و اطرافیان او نگران کننده بود. سرانجام، ابومسلم در سال ۱۳۷ هجری قمری، به نحو توطئه آمیزی به دستور منصور، دومین خلیفه عباسی به قتل رسید. | ||
کشته شدن ابومسلم، سرآغاز قیامها و شورشهای متعددی در ایران شد که به خونخواهی او شکل گرفت و برخی از آنها سالهای سال، خلفای عباسی را به خود مشغول نمود.<ref name=":0">پارسیان دژ - [https://parsiandej.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ ابومسلم خراسانی(سردار بزرگ یرانی)]</ref> | |||
== نام و نسب و زندگینامه ابومسلم == | == نام و نسب و زندگینامه ابومسلم == | ||
نام اصلی ابومسلم، بهزادان فرزند ونداد هرمز ذکر شده است. همچنین نام او را ابواسحاق ابراهیم بن حیکان نیز ذکر کردهاند. برخی او را از نوادگان شیدوش پسر گودرز یا رهام پسر گودرز می دانند. همچنین برخی منابع نسب او را به بزرگمهر رساندهاند. | نام اصلی ابومسلم، بهزادان فرزند ونداد هرمز ذکر شده است. همچنین نام او را ابواسحاق ابراهیم بن حیکان نیز ذکر کردهاند. برخی او را از نوادگان شیدوش پسر گودرز یا رهام پسر گودرز می دانند. همچنین برخی منابع نسب او را به بزرگمهر رساندهاند. | ||
با این حال، ابومسلم در زمان حیاتش با نام عبدالرحمن نیز خطاب | با این حال، ابومسلم در زمان حیاتش با نام عبدالرحمن نیز خطاب میشدهاست. این تغییر نام ظاهرا به سبب درخواست یا دستور ابراهیم امام صورت گرفته است؛ چرا که وی نام و نسب فارسی ابومسلم را دستاویزی برای دشمنان عباسیان می دانسته است. | ||
ابومسلم خراسانی احتمالا در سال ۱۰۰ هجری قمری در مرو یا اصفهان متولد شد. با این حال روایات تاریخی دیگری نیز در مورد محل و زمان تولد وی نقل شده است؛ چنانکه اظهار نظر صریح در این مورد آسان نیست. این احتمال وجود دارد که مجهول ماندن اصل و نسب ابومسلم، تعمدا توسط حکومت بنی عباس صورت گرفته باشد تا نقش دیگران در براندازی حکومت بنی امیه کمرنگ جلوه نماید. | ابومسلم خراسانی احتمالا در سال ۱۰۰ هجری قمری در مرو یا اصفهان متولد شد. با این حال روایات تاریخی دیگری نیز در مورد محل و زمان تولد وی نقل شده است؛ چنانکه اظهار نظر صریح در این مورد آسان نیست. این احتمال وجود دارد که مجهول ماندن اصل و نسب ابومسلم، تعمدا توسط حکومت بنی عباس صورت گرفته باشد تا نقش دیگران در براندازی حکومت بنی امیه کمرنگ جلوه نماید. | ||
خط ۹۵: | خط ۹۷: | ||
وی در کودکی و نوجوانی، به خانوادهای به نام عِجلی در کوفه خدمت میکرد و مدتی نیز در زندان بود تا این که در سن نوزده یا بیست سالگی از سوی ابراهیم امام برای دعوت مردم خراسان به پیروی از عباسیان مامور میشود.<ref name=":0" /> | وی در کودکی و نوجوانی، به خانوادهای به نام عِجلی در کوفه خدمت میکرد و مدتی نیز در زندان بود تا این که در سن نوزده یا بیست سالگی از سوی ابراهیم امام برای دعوت مردم خراسان به پیروی از عباسیان مامور میشود.<ref name=":0" /> | ||
= | = جایگاه ابومسلم = | ||
ابو مسلم در میان اعراب نیز همراهان و یاران بسیاری داشت. اینان هنگام بیعت، ابو مسلم سوگند می خوردند که در پیروی از کتاب خدا و سنت پیامبر و در فرمانبرداری از شخصی ناشناس که از خاندان پیامبر است، استوار باشند و در پیروی از فرماندهان خویش اندیشه و درنگ را جایز نشمارند. اگر بر دشمن غلبه کنند جز به دستور اسلام و فرماندهان خویش دشمن را به هلاکت نرسانند. | |||
او بنی امیّه را قومی غاصب، خائن به کیان اسلام و قاتل اهل بیت پیامبر نشان داد و از سوی دیگر شعارش را الرضا من آل محمّد قرار داد، یعنی برای بیعت با شخص برگزیده ای از خاندان محمد قیام کردهایم. | |||
البته وی اسمی از این شخص برگزیده که در اصل سفاح و دیگر عباسیان بودند، نمیبرد.<ref name=":1" /> | |||
== رابطه ابومسلم و ائمه شیعه == | == رابطه ابومسلم و ائمه شیعه == | ||
[[پرونده:طرح روی جلد کتاب ابومسلم خراسانی نوشته جرجی زیدان.jpg|بندانگشتی|طرح روی جلد کتاب ابومسلم خراسانی نوشته جرجی زیدان]] | [[پرونده:طرح روی جلد کتاب ابومسلم خراسانی نوشته جرجی زیدان.jpg|بندانگشتی|طرح روی جلد کتاب ابومسلم خراسانی نوشته جرجی زیدان]] | ||
ابو مسلم به ائمه اطهار | ابو مسلم به ائمه اطهار عقیدهای نداشت، اما برای بهره گیری از نفوذ و وجه سیاسی و معنوی آنان تا آنجا پیش رفت که نامه ای به امام صادق نوشت به این مضمون که: | ||
«من مردم را به دوستی اهل بیت دعوت می کنم، اگر مایل هستید، کسی برای خلافت بهتر از شما نیست». | |||
امام در پاسخ نوشت: نه تو از یاران منی و نه زمانه، زمانه ماست.<ref name=":1" /> | امام هم در پاسخ نوشت: نه تو از یاران منی و نه زمانه، زمانه ماست.<ref name=":1" /> | ||
== جنبش سیاه جامگان == | == جنبش سیاه جامگان == |
ویرایش