۱٬۶۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
روز ۱۶خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان جنگلی در ادامه مبارزات خود در راه اعاده استقلال و حاکمیت ملی ایران، در شهر رشت حکومت جمهوری اعلام کرد. این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه «سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود» به بندرانزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد.<ref>پایگاه خبری تحلیلی ابریشم اعلام جمهوری [http://abrishampress.ir/9931/16-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9B-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86/ گیلان]</ref> | روز ۱۶خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان جنگلی در ادامه مبارزات خود در راه اعاده استقلال و حاکمیت ملی ایران، در شهر رشت حکومت جمهوری اعلام کرد. این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه «سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود» به بندرانزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد.<ref>پایگاه خبری تحلیلی ابریشم اعلام جمهوری [http://abrishampress.ir/9931/16-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9B-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86/ گیلان]</ref> | ||
جمهوری گیلان در جریان جنگ جهانی اول و در زمانی که بی طرفی ایران نقض و کشور اشغال شده بود، از دل جنبش | جمهوری گیلان در جریان جنگ جهانی اول و در زمانی که بی طرفی ایران نقض و کشور اشغال شده بود، از دل جنبش وسیع، ضد نیروهای اشغال گر پدید آمد. میرزا کوچک خان، یکی از مبارزان دوران مشروطیت در راس گروهی از آزادیخواهان و ملیون در گیلان علیه قوای تزاری بپاخاست و در جنگل های اطراف رشت مستقر گردید. پس از آنکه انگلیسی ها مجبور به عقب نشینی از قفقاز شدند و ارتش سرخ صحنه قفقاز را از قوای خارجی و نیروهای ارتجاعی داخلی پاک کرد، میرزا کوچک خان با کمک کمونیست ها و توده های مردم که از پیروزی های انقلاب اکتبر تاثیر پذیرفته بودند به رشت وارد شد.<ref>وبلاگ جمهوری ائتلافی گیلان خیز جمهوری خواهی که به خون کشیده [http://www.rahetudeh.com/rahetude/jonbeshe-melli/html/gilan.html شد]</ref> | ||
== '''موسس جمهوری گیلان، میرزا کوچک جنگلی''' == | == '''موسس جمهوری گیلان، میرزا کوچک جنگلی''' == | ||
خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
'''۱۶ خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان در شهر رشت، حکومت جمهوری اعلام کرد.''' این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. | '''۱۶ خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان در شهر رشت، حکومت جمهوری اعلام کرد.''' این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. | ||
=== | === '''جمهوری گیلان و خیانتی که به میرزا شد''' === | ||
حکومت جمهوری با عنوان «جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران» در همان روز شکل گرفت و یک روز بعد کمیته انقلاب هیات دولت جمهوری را معرفی کرد که در این میان میرزا کوچکخان عنوان سر کمیسر و کمیسر جنگ را داشت. در ۲۲ ژوئن همین سال کنگره اول حزب کمونیست ایران در بندر انزلی تشکیل و برنامه حزب را مبنی بر اخراج انگلیسیها از ایران، واژگون کردن رژیم سلطنتی و فئودالی و مصادره و تقسیم بلاعوض املاک مالکان بزرگ، تصویب و کمیته مرکزی خود را انتخاب کرد. | حکومت جمهوری با عنوان «جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران» در همان روز شکل گرفت و یک روز بعد کمیته انقلاب هیات دولت جمهوری را معرفی کرد که در این میان میرزا کوچکخان عنوان سر کمیسر و کمیسر جنگ را داشت. در ۲۲ ژوئن همین سال کنگره اول حزب کمونیست ایران در بندر انزلی تشکیل و برنامه حزب را مبنی بر اخراج انگلیسیها از ایران، واژگون کردن رژیم سلطنتی و فئودالی و مصادره و تقسیم بلاعوض املاک مالکان بزرگ، تصویب و کمیته مرکزی خود را انتخاب کرد. | ||
خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
در پی این اتفاقات به فرمان احمد شاه قاجار قوای دولتی بریگاد قزاق به سرکردگی سردار سپه برای سرکوبی قوای سرخ وارد رشت شد که چندین برخورد جنگی بین دو قوا به وجود آمد که گاه نیروهای دولتی پیشروی و گاه عقبنشینی میکردند. در نهایت با مذاکرات پشت پرده، قوای سرخ خاک رشت و بندر انزلی را ترک کردند. در این زمان میرزا که با قوای خود در صومعهسرا بود، بیطرف ماند و در فکر تجدید قوا بود.<ref>سایت بالاترین [https://www.balatarin.com/permlink/2012/11/21/3201235 جمهوری] سوسیالیستی شورایی گیلان </ref> | در پی این اتفاقات به فرمان احمد شاه قاجار قوای دولتی بریگاد قزاق به سرکردگی سردار سپه برای سرکوبی قوای سرخ وارد رشت شد که چندین برخورد جنگی بین دو قوا به وجود آمد که گاه نیروهای دولتی پیشروی و گاه عقبنشینی میکردند. در نهایت با مذاکرات پشت پرده، قوای سرخ خاک رشت و بندر انزلی را ترک کردند. در این زمان میرزا که با قوای خود در صومعهسرا بود، بیطرف ماند و در فکر تجدید قوا بود.<ref>سایت بالاترین [https://www.balatarin.com/permlink/2012/11/21/3201235 جمهوری] سوسیالیستی شورایی گیلان </ref> | ||
== '''جمهوری گیلان و | == '''سرنوشت جمهوری گیلان و میرزا کوچکخان''' == | ||
قزاقها که به سرکردگی سردار سپه در بیرون کردن قوای روس موفق شده بودند، سعی کردند برای قانع کردن میرزا برای آنکه به مرکز بیاید و نیات استقلالطلبانه خود را از مرکز شروع کند، مذاکره کنند اما این مذاکرات به دلایل عدیدهای به شکست انجامید. یکی از این دلایل این بود که تعدادی از جنگلیها مثل دکتر حشمت و یارانش که قبلاً فریب قول و قرارهای سردار سپه را خورده بودند، تسلیم و به دار آویخته شده بودند. با شکست مذاکرات، قوای دولتی رضاخان از تفرق حاصله در میان نیروهای جنگل سود برده و به حمله علیه جنگلیها پرداختند. در این میان بسیاری از قوای متفرق جنگل که تحت فشار شدید قرار داشتند پس از یک دوره مبارزه گسترده علیه حکومت رضاخان، به اردوی دولت تسلیم شدند. از آن جمله خالو قربان بود که خود را سریعا به رضاخان تسلیم کرد و به درجه سرهنگی رسید. بعد از این وقایع بخش باقیمانده نهضت جنگل که وفادار به میرزا کوچکخان بودند، به اعماق جنگل رفتند. در نهایت قوای قزاق از فرصت استفاده و طی شبیخونهای فراوانی، نیروهای جنگل را وادار به عقبنشینی کردند و اکثر سران حرکت تسلیم یا کشته شدند. میرزا که قوای خود را شکست خورده دید، به اتفاق تنها یار وفادارش، گائوک آلمانی معروف به هوشنگ، جهت رفتن پیش عظمت خانم فولادلو، که همیشه از میرزا حمایت میکرد، در مسیر خلخال به کوههای گیلوا زد، ولی در پی برف و بوران شدید، زیر ضربات خرد کننده سرما در ۱۱ آذر ۱۳۰۰، هنگامی که میرزا هوشنگ را به کول گرفته بود، هر دو از پای در آمدند<ref>سایت دیار میرزا روزی که دولت پایان قیام نهضت جنگل را اعلام [http://diyarmirza.ir/1395/11/%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D8%B1/ کرد]</ref>. | قزاقها که به سرکردگی سردار سپه در بیرون کردن قوای روس موفق شده بودند، سعی کردند برای قانع کردن میرزا برای آنکه به مرکز بیاید و نیات استقلالطلبانه خود را از مرکز شروع کند، مذاکره کنند اما این مذاکرات به دلایل عدیدهای به شکست انجامید. یکی از این دلایل این بود که تعدادی از جنگلیها مثل دکتر حشمت و یارانش که قبلاً فریب قول و قرارهای سردار سپه را خورده بودند، تسلیم و به دار آویخته شده بودند. با شکست مذاکرات، قوای دولتی رضاخان از تفرق حاصله در میان نیروهای جنگل سود برده و به حمله علیه جنگلیها پرداختند. در این میان بسیاری از قوای متفرق جنگل که تحت فشار شدید قرار داشتند پس از یک دوره مبارزه گسترده علیه حکومت رضاخان، به اردوی دولت تسلیم شدند. از آن جمله خالو قربان بود که خود را سریعا به رضاخان تسلیم کرد و به درجه سرهنگی رسید. بعد از این وقایع بخش باقیمانده نهضت جنگل که وفادار به میرزا کوچکخان بودند، به اعماق جنگل رفتند. در نهایت قوای قزاق از فرصت استفاده و طی شبیخونهای فراوانی، نیروهای جنگل را وادار به عقبنشینی کردند و اکثر سران حرکت تسلیم یا کشته شدند. میرزا که قوای خود را شکست خورده دید، به اتفاق تنها یار وفادارش، گائوک آلمانی معروف به هوشنگ، جهت رفتن پیش عظمت خانم فولادلو، که همیشه از میرزا حمایت میکرد، در مسیر خلخال به کوههای گیلوا زد، ولی در پی برف و بوران شدید، زیر ضربات خرد کننده سرما در ۱۱ آذر ۱۳۰۰، هنگامی که میرزا هوشنگ را به کول گرفته بود، هر دو از پای در آمدند<ref>سایت دیار میرزا روزی که دولت پایان قیام نهضت جنگل را اعلام [http://diyarmirza.ir/1395/11/%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D8%B1/ کرد]</ref>. | ||
== '''منابع''' == | == '''منابع''' == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش