پروین اعتصامی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''پروین اعتصامی،''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵–۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی شاعر مشهور ایرانی است. پدرش [[یوسف اعتصامی]]  شاعر و مترجم بود و در شکل‌گیری شخصیت هنری و ادبی پروین نقش بسزایی داشت. پروین اعتصامی در سال۱۲۹۱ در ۶سالگی همراه با خانواده اش از [[تبریز]] به [[تهران]] رفت و از همان اوان کودکی با با کمک اساتیدی چون علی اکبر [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] و [[ملک‌الشعرای بهار|ملک الشعرای بهار]] به شعر و ادبیات روی آورد و سرودن شعر را آغاز کرد.

پروین اعتصامی شیوه ای منحصر به فرد در سرودن شعر دارد. او هرگز در قصیده به سمت مداحی و ستایش شاهان نرفت و در غزل، سوز و گدازهای عاشقانه معمول را بکار نبرد. او در مثنوی نیز زبانی بدیع و نو دارد. در شعر او از یک قطره اشک تا اشیاء پیرامون انسان و حتی پرنده‌ها و حیوانات سخن می‌گویند. مناظره‌های شعری پروین زیباترین آفریده‌های ذهن خلاق او هستند. ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی را زنده کننده‌ی فن مناظره در شعر فارسی می‌داند و معتقد است که شعر او با وجود استواری و متانت در لفظ و معنا، روان و آسان فهم است.<ref>[https://hambastegimeli.com/ مناظره‌های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]-سایت همبستگی</ref> اشعار پروین اعتصامی بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و ظلم و بیداد شاهان و فقر و محنت مردم است.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>

در سال ۱۳۱۴ [[دیوان پروین اعتصامی]] منتشر شد که شامل ۶۰۶شعر در قالبهای مثنوی و قطعه و قصیده است.او بیش از ۷۰ مناظره دارد که شامل گفتگوهایی پر معنا و نغز بین انسانها و جانوران و گیاهان و اشیا باهم است.

از ۶تا۸سالگی در محافل علمی که پدرش در خانه با حضور سخن شناسان و ادیبان آن زمان از جمله ملک الشعرای بهار، علی اکبر دهخدا، [[نصرالله تقوی]]، و[[شاهزاده افسر]] تشکیل می‌داد، شرکت می‌کرد و با وجودخردسالی، از این مباحث میاموخت و بهرمند می‌شد.

در همین سالها بودکه سروده‌های ترجمه شده از زبانهای دیگر را به سبک انوری به نظم در آوردومایه شگفتی بسیاری از استادان از جمله تقوی شد. در ۱۱سالگی با آثار شاعران بزرگ، چون [[ناصر خسرو]] ،[[انوری]]، [[مولوی]]، و[[نظامی]] آشنا بود ودر ۱۴سالگی شعری از اوبنام [[«مرغک»]]<nowiki/>برای نخستین بارتوسط پدرش در مجله بهار به چاپ رسید.<ref>پروین [https://www.cgie.org.ir/ اعتصامی] دایرةالمعارف بزرگ</ref>

اودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در مدرسه دخترانه آمریکایی تمام کردودر جشن پایان مدرسه خطابه ای با عنوان زن و تاریخ ایراد کرد. پروین درتمامی سفرهای پدرش همراه او بودودر این سفرها تجارب تازه ای کسب می‌کرد. پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ با پسر عموی خود ازدواج کرد ولی دیری نپاییدکه به دلیل اختلاف فکری از او جدا شد. وچند ماه بعد از این جدایی، نخستین دفتر شعرش، با مقدمه ای از ملک‌الشعرای بهاردر تهران  منتشر شد.<ref>زندگینامه: [http://hamshahrionline.ir/details/93918 پروین] اعتصامی همشهری انلاین</ref> پروین اعتصامی مدتی نیز در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی، کتابدار بود و بعد از آن قبل ازاینکه دومین دیوان اشعارش به چاپ برسد، به بیماری حصبه مبتلاشد و درگذشت و درقم، در حرم فاطمه معصومه، در مقبره خانوادگی، به خاک سپرده شد.

'''دیوان پروین اعتصامی'''، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، ۶۵ قطعه را به صورت مناظره آورده‌است. اشعار او بیشتر شامل قطعات ادبی است که موضوعات اجتماعی را نقد کرده‌است. اشعار او به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول که به [[سبک خراسانی]] سروده شده ومحتوای آن اندرز و نصیحت است و به اشعار ناصر خسروشباهت دارد. دسته دوم به [[سبک عراقی]] گفته شده و به سبک اشعار [[سعدی]] نزدیک است. این اشعار از نوع مناظره می‌باشند و شهرت بیشتری دارند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>

== پروین اعتصامی از نظر دیگران ==

ملک الشعرای بهار می‌گوید؛ اگر تنها شعر «سفر اشک» از دیوان او منتشر می‌شد، جایگاه والایی در علم و ادب فارسی پیدا می‌کرد.

علامه قزوینی در مورد پروین گفته‌است: «اشعار او با بهترین قصاید اساتید و به خصوص ناصرخسرو دم برابری می‌زند و موفق گشته‌است.»

دهخدا پروین را در «سلاست و متانت شعر هم رتبه استادان قدیم نظم» می‌شمارد.

شفیعی کدکنی می‌گوید: «او مستقل‌ترین شاعر دوره شعر فارسی پس از مشروطیت و مضمون شعرهایش دارای تازگی است.» وی شعر او را شعر «خِرَد و عاطفه» و ظهور او پس از مشروطیت را «یک واقعه بزرگ ادبی» خوانده‌است.

هوشنگ ابتهاج (هـ. ااف. سایه) گفت: «پروین اعجوبه‌ای بود که اولاً بی موقع مُرد و ثانیاً مرگش مصادف شد با غوغای شعر نو و در نتیجه شعر وی در آن میان درک نشد.»

دکتر احسان یارشاطرنوشته است که: «از قاآنی به این سو، شاعری به اهمیت و اعتبار پروین نیست. وی در اصالت و استقلال، از همه شاعران ما پس از حافظ و صائب برتر است.»

دکتر محمد معین شعر پروین را اینگونه توصیف کرد: «پروین در شعر خود، روح انسان را به سوی سعی و عمل، نیک بختی و فضیلت سوق می‌دهد.»<ref>[http://www.jonge-khabar.com/news/articlencat.php?id=3022&mode=v پروین اعتصامی] جنگ خبر</ref>

پروین در دورانی زندگی میکردکه با صدورفرمان [[مشروطیت]]، فروپاشی [[حکومت قاجار]]، حکومت استبدادی [[رضا شاه]] وجنگ جهانی اول همراه بود. وی از این رویدادهای زمانه خود تأثیر می‌پذیرفت وبویژه اینکه پدرش نیز آگاه به مسائل سیاسی دوران بود و از طریق او درجریان مسائل سیاسی قرار می‌گرفت؛ لذا مسائلی چون ظلم ستیزی، مقابله با فقر وعدالت خواهی و [[آرمان خواهی]] در اشعار او به فراوانی دیده می‌شود ودرقالب مناظره‌های زیبا مسائل اجتماعی را با دید سیاسی بیان می‌کند.<ref>[http://www.imna.ir/news/277008/ پروین اعتصامی] ایمنا</ref>

پروین فرهنگ روزگار خود بخوبی می‌شناخت و معنی و مفهوم زندگانی یک انسان بزرگ را عمیقاً درک می‌کرد. اشعار او بازتاب افکار سیاسی و اجتماعی وی است؛ که باعث توجه او به موضوعات ارزنده تر زندگی، ظلم ستیزی و عدالت‌خواهی در اشعارش شده‌است.<ref>[http://www.iran-nabard.com/n369/parvin369.htm پروین اعتصامی] iran nabard</ref>

== اشعار معروف ==

آفریده‌های ذهنِ زایندهٔ پروین، در مناظره ها، روشن تر، چهرهٔ خود را نشان می‌دهند. در مناظره‌های شعری او، «امید و نومیدی»، «بلبل و مور»، «برف و بوستان»، «پایه و دیوار»، «تیر و کمان»، «دیدن و نادیدن»، «حقیقت و مجاز»، «دیوانه و زنجیر»، «ذرّه و خفّاش»، «سپید و سیاه»، «کرباس و الماس»، «کوه و کاه»، «گرگ و سگ»، «گرگ و شبان»، «گل و خار»، «گل و شبنم» و… با هم سخن می‌گویند.

برخی از اشعار معروف او عبارتند از: اشک یتیم، سفر اشک، متاع جوانی، ای مرغک، مور و سلیمان، آرزوی پرواز، پندونصیحت، وقت برگریزان، صاعقه ما ستم اغنیاست، دزدوقاضی، شکایت پیرزن، عنکبوت، صاف و دردشرط نیکنامی،

{{ب|روزی گذشت پادشهی از گذرگهی | فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست}}

{{ب|ما را به رخت و چوب شبانی فریفته‌است | این گرگ سالهاست که با گله آشناست}}

پروین فلاکت و درماندگی فرودستان را ابدی نمی‌داند. به باور او، وقتی مشعل مقاومت به اهتزاز درآید، رنج وستم نیز پایان میابد