نمایش مبدأ برای ایران‌پدیا:دیدگاه بی‌طرف

{{نحش}}
{{سیاست‌های ایران‌پدیا|اپ:دبط|اپ:بی‌طرف}}
{{چکیده|ویراستاران باید مقاله‌ها را از دیدگاهی بی‌طرف نوشته و دیدگاه‌های قابل توجه را بدون جانبداری، متناسب و به دور از تعصب بیان کنند.}}
{{فهرست سیاست‌ها}}
'''دیدگاه بی‌طرف''' یعنی '''ارائه دیدگاه‌های مقاومت ایران [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|در منابع معتبر]]، بدور از تحریف به طور منصفانه، متناسب و تا جای ممکن به دور از تعصب. ''' تمام مقاله‌های ایران‌پدیا و کلیه محتویات دانشنامه‌ای دیگر باید از منظر دیدگاه بی‌طرف نوشته شوند. دیدگاه بی‌طرف [[ایران‌پدیا:پنج بنیاد|یکی از اصول اساسی]] ایران‌پدیا می‌باشد. این سیاست منافاتی با رویکرد ایران‌پدیا برای ارائه یک دیدگاه معتبر در مورد مقاومت ایران ندارد و از این نظر، مطالب به دور از تعصب و صرفاً با هدف تبیین دانشنامه‌ای موضوعات مربوط به مقاومت ایران نگاشته می‌شوند و قضاوت درباره اختلافات برعهده خواننده است.

«دیدگاه بی‌طرف» یکی از سیاستهای اصلی ایران‌پدیا است. یک سیاست دیگر [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری]] است. این سیاست‌های اصلی با ترکیب هم نوع و کیفیت محتوای قابل‌قبول در مقاله‌ها را مشخص می‌کنند. چون این سیاست‌ها به طور هماهنگ به کار می‌روند، نباید جدا از یکدیگر بررسی و تفسیر شوند و ویراستاران باید سعی کنند که خود را با آن‌ها آشنا کنند. اصولی که این سیاست بر آن استوار شده توسط اجماع کاربران یا هیچ سیاست و رهنمود دیگری نمی‌تواند نقض شوند.

== توضیحی در خصوص دیدگاه بی‌طرف ==
در ایران‌پدیا اصل بر [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات پذیری]] نوشتار است. برای اثبات‌پذیر کردن مطالب باید دلیل آورد. دلایل معمولاً دارای گسترهٔ اعتبار هستند. این گسترهٔ اعتبار بستگی به دلیل‌خواهنده دارد.

به طور کلی، دستیابی به آن چه که [[اجتماع ایران‌پدیا]] به عنوان «بی‌طرفی» می‌شناسد به معنی تحلیل با دقت و نقادانهٔ منابع مختلف و سپس تلاش برای نقل نتایج به خواننده به شکلی واضح و دقیق است. ایران‌پدیا تلاش می‌کند که '''اختلاف نظرهایی که در منابع معتبر هست را توضیح دهد، اما در آن‌ها دخالت نکند'''. قوانین ساده و محکم در این باره محدودند و رعایت بی‌طرفی عمدتاً وابسته به حسن نیت ویراستاران است که باید تلاش کنند تا اطلاعات را ارائه کنند و نه این که یک دیدگاه خاص را ترویج کنند. با این حال، رعایت اصول زیر همراه با اصول [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات‌پذیری]] به دستیابی به سطحی از بی‌طرفی که برای یک دانشنامه مناسب است کمک می‌کند.
* '''عقاید را به عنوان حقیقت ارائه نکنید. ''' معمولاً مقاله‌ها حاوی اطلاعاتی راجع به اهمیت دیدگاه‌های ارائه شده راجع به موضوع مقاله هستند. این دیدگاه‌ها نباید به عنوان نظر ایران‌پدیا راجع به آن موضوع بیان شوند. برعکس، این دیدگاه‌ها باید در متن به منابع مرتبط منتسب شوند یا، در موارد مناسب، به عنوان «دیدگاه عموم» مطرح شوند. به عنوان مثال، یک مقاله نباید بگوید که «کشتار دسته‌جمعی عملی شیطانی است»، بلکه باید بگوید که «کشتار دسته جمعی توسط فلانی به عنوان نمودی از رفتار شیطانی انسان‌ها توصیف شده است».
* '''از ارائهٔ دیدگاه‌هایی که به شدت مورد جدل هستند به عنوان حقایق خودداری کنید. ''' اگر منابع معتبر گوناگونی نظرات متناقضی در مورد یک موضوع ارائه می‌کنند، این نظرات را به عنوان دیدگاه‌های مختلف در مقاله بیان کنید و نه به عنوان حقایق، و هرگز آن‌ها را به صورت عبارات مستقیم ارائه نکنید.
* '''زبان قضاوت‌گرانه نداشته باشید. ''' یک دیدگاه بی‌طرف نسبت به موضوع مقاله (و آن‌چه منابع معتبر دربارهٔ موضوع مقاله گفته‌اند) نه ابراز علاقه می‌کند نه بی‌توجهی، اگر چه این مساله گاهی باید با شفافیت در تعادل قرار بگیرد. دیدگاه‌ها و یافته‌های ناسازگار را با لحنی بی‌اعتنا بنویسید.


== دستیابی به دیدگاه بی‌طرف ==
به عنوان یک قانون کلی، مطالب منبع‌دار را فقط با این استدلال که جانبدارانه به نظر می‌رسند از دانشنامه حذف نکنید. بر عکس، تلاش کنید که آن متن یا بخش را به شکلی بازنویسی کنید که دیدگاه بی‌طرفانه‌تری پیدا کند. مطالب جانبدارانه را غالباً می‌توان با ارائه مطالبی از منابع دیگر به تعادل رساند تا دیدگاهی بی‌طرف ایجاد شود، لذا چنین مشکلاتی را باید در حد امکان با استفاده از [[ایران‌پدیا:سیاست ویرایش|روال عادی ویرایش]] حل کرد. تنها زمانی محتوایی را حذف کنید که دلیل خوبی داشته باشید که باعث ارائه اطلاعات غلط یا گمراه کردن خواننده‌ها می‌شود به شکلی که با بازنویسی متن نمی‌توان جلوی آن را گرفت. بخش‌های زیر راهنمایی کلی برای مشکلات متداول ارائه می‌کنند.

=== نامگذاری ===
{{اصلی|اپ:قواعد نامگذاری}}
در برخی موارد، ممکن است انتخاب نامی که برای یک موضوع استفاده می‌شود ظاهر جانبدارانه‌ای به آن بدهد. در حالی که عبارت‌های بی‌طرف عموماً ترجیح داده می‌شوند، اما باید آن را نسبت به شفاف بودن متوازن کرد. اگر یک نام بطور گسترده در منابع معتبر (بخصوص آن‌هایی که به فارسی نوشته شده‌اند) استفاده شده است، و از این رو محتمل‌تر باشد که خوانندگان آن نام را بخوبی بشناسند، می‌توان از آن استفاده کرد هرچند که شاید جانبدارانه تلقی شود. بهترین نام برای نامیدن چیزی، ممکن است به متن درونش وابستگی داشته باشد؛ اشاره به نام‌های جایگزین و اختلافات در مورد استفاده از آن ممکن است مناسب باشد، مخصوصاً زمانیکه عنوان مورد بحث موضوع اصلی مقاله باشد.
برخی از عناوین مقاله‌ها توصیفی هستند و نه اسم خاصی برای یک شی. عناوین توصیفی باید بی‌طرفانه انتخاب شوند تا دیدگاه یک طرف یک منازعه را پیش نبرند. به عنوان مثال، عنوان «نقد X» بهتر است به «نظرات اجتماعی درباره X»  تغییر نام یابد. عناوین خنثی وجود نظرات متعدد، و مقاله نویسی متعهدانه را تشویق می‌کنند.

=== پژوهش خوب ===

نوشتن یک پژوهش خوب و بدور از تعصب، بر پایه بهترین و مشهورترین منابع معتبر موجود، از بروز اختلاف درمورد دیدگاه بیطرف جلوگیری می‌کند. در کتابخانه مشهورترین کتاب‌ها و مقاله‌های ژورنال‌ها و دنبال معتبرترین منابع آنلاین بگردید. اگر برای یافتن مراجع با کیفیت در مورد مقاله‌ای احتیاج به کمک دارید، در [[اپ:صفحه بحث|صفحه بحث]] همان مقاله یا در [[ایران‌پدیا:میز مرجع | میز مرجع]] از دیگر کاربران کمک بخواهید.

=== تعادل ===

بیطرفی وزن نقطه‌نظرها را به نسبت شهرت آنها تعیین می‌کند. زمانیکه منابع مشهور با یکدیگر در تناقضند و نسبتاً از نظر شهرت برابرند، روی هر دو رویکرد کار کنید تا تعادل برقرار شود. این شامل شفاف شرح دادن نظریه‌های مخالف هم می‌شود، بوسیله ترسیم اوضاع با استفاده از منابع دست دوم یا سوم که این اختلاف عقیده را از دیدگاهی بیطرف توصیف می‌کنند.

=== لحن بی‌طرف ===
{{لنگر|اپ:لحن بی‌طرف}}
{{میانبر|اپ:لحن بی‌طرف}}
{{همچنین|اپ:لحن}}
ایران‌پدیا اختلافات را توصیف می‌کند، اما در آنها درگیر نمی‌شود. توصیف بیطرفانه اختلافات به ارائه نقطه نظرات با لحنی همواره بیطرف نیاز دارد. در غیر اینصورت درنهایت مقاله بعنوان یک توصیف جانبدارانه در خواهد آمد، حتی اگر تمام نقطه نظرات را ارائه داده باشید. حتی جایی که یک عنوان با جمله‌ها و اصطلاحات حقیقی و نه نظرات بیان شود، لحن نامناسب از طریق روشی که در آن حقایق انتخاب، ارائه و سروصورت داده می‌شوند، نمود پیدا می‌کند. مقاله‌های بیطرف با لحنی نوشته می‌شوند که ارائه‌ای بدور از تعصب، درست و متناسب از تمام جوانب که در مقاله موجود هستند را ممکن سازد.


=== احتیاط در استفاده از واژه‌ها ===

== جانبداری ==
جانبداری لزوماً آگاهانه نیست. مثلاً کسی که در زمینه‌ای تازه‌کار است، اغلب از درک این نکته بازمی‌ماند که آنچه به نظرش بدیهی و منطقی می‌آید درواقع طرفداری از یک جانب خاص است.(از این رو ما معمولا برای کاملاً غیرجانب‌دارانه کردن مقاله‌ها  به یک متخصص نیاز داریم). 

سیاست داشتن دیدگاهی بی‌طرف به معنای ''پنهان‌کردن'' دیدگاههای مختلف نیست، بلکه نشان دادن گوناگونی دیدگاههاست. در صورت وجود مناقشه، جنبه‌های قوی و ضعیف هر دیدگاه نشان داده خواهد شد بدون اینکه به نفع دیدگاه خاصی سوگیری شود. واقعیات به خودی خود خنثی هستند ولی ارائهٔ آنها در کنار هم و به نحوی خاص دیگر برخاسته از دیدگاهی بی‌طرف نیست. اگر در مقاله‌ای تنها واقعیات دلخواه و مثبت (یا غیردلخواه و منفی) پیرامون یک دیدگاه خاص بیان شود دیگر آن مقاله بی‌طرفانه نیست.

== یک جزء حیاتی:  پژوهش خوب ==
معمولا با پژوهشی خوب می‌توان از عدم توافق بر سر اینکه با مسئله از دیدگاهی بی‌طرف برخورد شده‌است جلوگیری کرد. واقعیات (آنگونه که در بند پیش توضیح داده شد) به خودی خود دیدگاه نیستند.(در اینجا دیدگاه  در مقابل دیدگاه بی‌طرف به کار رفته‌است). یک روش خوب برای دست‌یافتن به دیدگاهی بی‌طرف اینست که منابعی معتبر برای مطلبی که می‌خواهید به ایران‌پدیا بیفزایید، بیابید و به آنها ارجاع دهید. این بهترین روش برای صورت‌بندی یک جنبهٔ بحث است بدون اینکه وجود جنبه‌های دیگر بحث انکار شود.  لم قضیه این است که باید بهترین و معتبرترین مأخذی را که می‌توانید استفاده کنید. برای همین به کتابخانه سری بزنید و به دنبال کتابهای خوب ژورنالها و مجله‌های مفید باشید. همچنین در پی منابع خوب [[برخط]] باشید. کمی پژوهش و کار پایه‌ای هنگامی که می‌خواهید نکته‌ای را در آینده به اثبات برسانید باعث صرفه‌جویی زیادی در زمان می‌شود.

تنها نکتهٔ مهم دیگری که باید مد نظر قرار دهید این است که منابعی که از شهرت تقریباً یکسانی برخوردارند ممکن است حرفهای متناقضی بزنند. در چنین حالتی عصارهٔ دیدگاه بی‌طرفی این است که بگذارید که این دیدگاه‌های گوناگون در صفحه‌ای یکسان در کنار هم وجود داشته باشند: سعی کنید ''توازن'' برقرار کنید: یعنی بنا به شهرت و معروفیت منابع به دیدگاه‌های متخاصم ''فضا''ی لازم را اختصاص دهید. و هر گاه ممکن است اولویت را به منابعی بدهید که بهتر از دیگران واقعیات را به شیوه‌ای متوازن و متعادل بیان می‌کنند.


=== بازنویسی متنی بالقوه جانبدارنه ===
گاهی، یک یا چند جملهٔ بالقوه جانبدارانه می‌تواند به صورتی بیشتر «بیطرفانه» بازنویسی شود. مثلاً «شخص الف بهترین بازیکن فوتبال است» می‌تواند به صورت «مهارتهای فوتبالی شخص الف توسط بسیاری ستوده شده‌است.» بازنویسی شود. صورت حتی بهتر آن اینگونه‌است: «مهارتهای فوتبالی شخص الف توسط بازیکنی چون مارادونا ستوده شده‌است». البته به شرط اینکه این دعاوی درست  و قابل اثبات (مثلا با آوردن مأخذ معتبر) باشد.

همچنین جمله‌ای چون «شخص ب آدم سگ‌اخلاقی است» می‌تواند به صورت «شاهدانی چون شخص جیم ملقب به جیم قمه‌کش و شخص دال ملقب به دال اخمو، شخص ب را تندخو دانسته‌اند.» باز نویسی شود.


{{سیاست‌ها و رهنمودهای ایران‌پدیا}}

[[رده:صفحه‌های پروژه غیرفعال]]